فسوق (فتاوای مراجع)

**احکام احرام**
	واجبات
	شروع از میقات • نیت • لباس احرام • تلبیه
	محرمات احرام
	مشترک بین زن و مرد
	شکار حیوانات خشکی • کشتن جانوران بدن • کندن درختان • التذاذ جنسی • آمیزش • استمناء • عقد ازدواج • فسوق • جدال • زینت • بوی خوش • روغن مالیدن به بدن • نگاه کردن در آینه • سرمه کشیدن • ازاله مو • ناخن گرفتن • خون برون آوردن • کشیدن دندان • حمل سلاح
	ویژه مردان
	پوشیدن لباس دوخته • پوشاندن سر • استظلال
	ویژه زنان
	پوشاندن صورت • پوشاندن دست
	دیگر احکام
	مستحبات احرام
	مکروهات احرام

این صفحه شامل فتوای مراجع تقلید درباره احکام فسوق است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم نگاه کنید به مقاله فسوق.

فتوای مراجع درباره فسوق^[۱]
امام خمینی: [مسئله شماره ۳۷۲] فسوق اختصاص به دروغ گفتن ندارد^{[م۳۷۲ ۱]} بلکه فحش دادن و فخر^{[م۳۷۲ ۲]} به دیگران کردن نیز فسوق است و از برای فسوق کفاره نیست، فقط باید استغفار کند و مستحب است چیزی کفاره بدهد و اگر گاو ذبح کند بهتر است.
↑ آیة الله بهجت: اظهر مقید بودن دروغ گفتن و دشنام دادن و مفاخرت است به آنکه بر غیر مُحرم حرام باشند. آیة الله سبحانی: مقصود از آن سه چیز است: دروغ گفتن، دشنام دادن، فخرفروشی بر یکدیگر، لذا اینکه دیده شده گاهی به زبان جدّ یا شوخی، انسانی، مردم شهری یا قبیلهای یا ایل و عشیره‌ای یا لهجهای را با تمسخر یاد می‌کنند یا بر آنها مفاخره می‌کنند این عمل فی‌نفسه حرام و در حال احرام حرمتش مؤکد است. ↑ آیة الله تبریزی: فخر کردن بر دیگران، اگر برای اثبات فضیلت و برتری برای خود باشد که توهین دیگری را دربرداشته باشد، این عمل فی‌نفسه حرام است. آیة الله خویی: مراد از فسوق در آیه مبارکه {فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لا جِدالَ فِی الْحَجِّ} دروغ و دشنام است و فخر کردنِ حرام هم ملحق به فسوق است، فخر، در صورتی که مستلزم اهانت به دیگران نباشد، حرام نیست. آیة الله سیستانی: فخر کردن اگر مستلزم اهانت و تحقیر مؤمن باشد همیشه حرام است و در حال احرام حرمتش مؤکد است و اگر چنین نباشد اشکالی ندارد حتی در حال احرام. آیة الله فاضل: خواه موجب نقص دیگران باشد یا نباشد. آیة الله مکارم: بنا بر احتیاط واجب فخرفروشی نیز از فسوق است.

↑ برگرفته از کتاب مناسک حج، ص ۲۰۹

[2] 
آیة الله بهجت: اظهر مقید بودن دروغ گفتن و دشنام دادن و مفاخرت است به آنکه بر غیر مُحرم حرام باشند.

آیة الله سبحانی: مقصود از آن سه چیز است: دروغ گفتن، دشنام دادن، فخرفروشی بر یکدیگر، لذا اینکه دیده شده گاهی به زبان جدّ یا شوخی، انسانی، مردم شهری یا قبیلهای یا ایل و عشیره‌ای یا لهجهای را با تمسخر یاد می‌کنند یا بر آنها مفاخره می‌کنند این عمل فی‌نفسه حرام و در حال احرام حرمتش مؤکد است.

[2] آیة الله بهجت: اظهر مقید بودن دروغ گفتن و دشنام دادن و مفاخرت است به آنکه بر غیر مُحرم حرام باشند.

[3] آیة الله سبحانی: مقصود از آن سه چیز است: دروغ گفتن، دشنام دادن، فخرفروشی بر یکدیگر، لذا اینکه دیده شده گاهی به زبان جدّ یا شوخی، انسانی، مردم شهری یا قبیلهای یا ایل و عشیره‌ای یا لهجهای را با تمسخر یاد می‌کنند یا بر آنها مفاخره می‌کنند این عمل فی‌نفسه حرام و در حال احرام حرمتش مؤکد است.

[3] 
آیة الله تبریزی: فخر کردن بر دیگران، اگر برای اثبات فضیلت و برتری برای خود باشد که توهین دیگری را دربرداشته باشد، این عمل فی‌نفسه حرام است.

آیة الله خویی: مراد از فسوق در آیه مبارکه {فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لا جِدالَ فِی الْحَجِّ} دروغ و دشنام است و فخر کردنِ حرام هم ملحق به فسوق است، فخر، در صورتی که مستلزم اهانت به دیگران نباشد، حرام نیست.

آیة الله سیستانی: فخر کردن اگر مستلزم اهانت و تحقیر مؤمن باشد همیشه حرام است و در حال احرام حرمتش مؤکد است و اگر چنین نباشد اشکالی ندارد حتی در حال احرام.

آیة الله فاضل: خواه موجب نقص دیگران باشد یا نباشد.

آیة الله مکارم: بنا بر احتیاط واجب فخرفروشی نیز از فسوق است.

[5] آیة الله تبریزی: فخر کردن بر دیگران، اگر برای اثبات فضیلت و برتری برای خود باشد که توهین دیگری را دربرداشته باشد، این عمل فی‌نفسه حرام است.

[6] آیة الله خویی: مراد از فسوق در آیه مبارکه {فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لا جِدالَ فِی الْحَجِّ} دروغ و دشنام است و فخر کردنِ حرام هم ملحق به فسوق است، فخر، در صورتی که مستلزم اهانت به دیگران نباشد، حرام نیست.

[7] آیة الله سیستانی: فخر کردن اگر مستلزم اهانت و تحقیر مؤمن باشد همیشه حرام است و در حال احرام حرمتش مؤکد است و اگر چنین نباشد اشکالی ندارد حتی در حال احرام.

[8] آیة الله فاضل: خواه موجب نقص دیگران باشد یا نباشد.

[9] آیة الله مکارم: بنا بر احتیاط واجب فخرفروشی نیز از فسوق است.

[1] برگرفته از کتاب مناسک حج، ص ۲۰۹

[۱]

[م۳۷۲ ۱]

[م۳۷۲ ۲]