پرش به محتوا

قراقیونلوها: تفاوت میان نسخه‌ها

۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۵ اکتبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>')
خط ۲۸: خط ۲۸:
جهان‌شاه قرایوسف (٨٣٩ - ٨٧٢ ه. ق) بعد از کشته شدن اسکندر، به فرمان شاهرخ، جانشین پدر شد. وی در سال 844 ه. ق، [[گرجیان]] را مغلوب کرد و در سال ٨5٠ ه. ق بر عراق عجم، فارس و کرمان مستولی شد. در سال 862 ه. ق پس از غلبه بر میرزا علاءالدوله تیموری، هرات را نیز تصرف کرد. در سال ٨٧٢ ه. ق عازم سرکوبی حسن بیک آق‌قویونلو شد که در این جنگ کشته شد. حسن‌علی میرزا (٨٧٢ - ٨٧٣ ه. ق)،  آخرین امیر خاندان قراقویونلو است که بعد از قتل پدرش، جهان‌شاه به سلطنت رسید و در سال ٨٧٣ ه. ق مغلوب حسن بیک آق‌قویونلو شد. بدین‌ترتیب، سلسله قراقویونلو منقرض گردید. مرکز قدرت ترکمانان قراقویونلو در شمال دریاچه‌های وان و ارومیه بوده و از آنجا قدرت خود را بر آذربایجان و نواحی مجاور آن بسط دادند.  
جهان‌شاه قرایوسف (٨٣٩ - ٨٧٢ ه. ق) بعد از کشته شدن اسکندر، به فرمان شاهرخ، جانشین پدر شد. وی در سال 844 ه. ق، [[گرجیان]] را مغلوب کرد و در سال ٨5٠ ه. ق بر عراق عجم، فارس و کرمان مستولی شد. در سال 862 ه. ق پس از غلبه بر میرزا علاءالدوله تیموری، هرات را نیز تصرف کرد. در سال ٨٧٢ ه. ق عازم سرکوبی حسن بیک آق‌قویونلو شد که در این جنگ کشته شد. حسن‌علی میرزا (٨٧٢ - ٨٧٣ ه. ق)،  آخرین امیر خاندان قراقویونلو است که بعد از قتل پدرش، جهان‌شاه به سلطنت رسید و در سال ٨٧٣ ه. ق مغلوب حسن بیک آق‌قویونلو شد. بدین‌ترتیب، سلسله قراقویونلو منقرض گردید. مرکز قدرت ترکمانان قراقویونلو در شمال دریاچه‌های وان و ارومیه بوده و از آنجا قدرت خود را بر آذربایجان و نواحی مجاور آن بسط دادند.  
==روابط قراقویونلوها با حجاز==
==روابط قراقویونلوها با حجاز==
از ارتباط قراقویونلوها با [[حجاز]] آگاهی‌های‌ اندکی در دست است. پس از نابودی حکومت [[جلایریان]] در سال ٨١٣ه. ق به‌دست قرایوسف قراقویونلو، چند سالی، کاروانی از [[عراق]] به حجاز اعزام نشد. <ref>اتحاف الوری، ج٣، ص4٨٢؛ تاریخ حبیب السیر، ج4، ص5٧٧؛ تاریخ ایران از آغاز تا انقراض سلسله قاجار، ص65٢ و 65٣.</ref> از سال 816ه. ق، قرایوسف کاروان حج را تجهیز می‌کرد و به [[مکه]] می‌فرستاد. در همین سال، در خطبه‌های نماز [[مسجدالحرام]]، برای قرایوسف دعا کردند. <ref>اتحاف الوری، ج٣، ص5١٠؛ شفاء الغرام، ج٢، ص4٣١؛ درر الفوائد المنظمه، ص٣٢٠.</ref>
از ارتباط قراقویونلوها با [[حجاز]] آگاهی‌های‌ اندکی در دست است. پس از نابودی حکومت [[جلایریان]] در سال ٨١٣ه. ق به‌دست قرایوسف قراقویونلو، چند سالی، کاروانی از [[عراق]] به حجاز اعزام نشد.<ref>اتحاف الوری، ج٣، ص4٨٢؛ تاریخ حبیب السیر، ج4، ص5٧٧؛ تاریخ ایران از آغاز تا انقراض سلسله قاجار، ص65٢ و 65٣.</ref> از سال 816ه. ق، قرایوسف کاروان حج را تجهیز می‌کرد و به [[مکه]] می‌فرستاد. در همین سال، در خطبه‌های نماز [[مسجدالحرام]]، برای قرایوسف دعا کردند.<ref>اتحاف الوری، ج٣، ص5١٠؛ شفاء الغرام، ج٢، ص4٣١؛ درر الفوائد المنظمه، ص٣٢٠.</ref>


نبرد قرایوسف با [[شاهرخ تیموری]] و نیز حاکم شام سبب شد حج دو سال (٨٢١ تا ٨٢٣ه. ق) تعطیل شود. <ref>شفاء الغرام، ج٢، ص4٣4 و 4٣5.</ref><ref>درر الفوائد المنظمه، ص٣٢١.</ref> پس از آن با درگذشت قرایوسف در سال ٨٢٣ه. ق، حج [[ایرانیان]] تا سال ٨٣١ه. ق تعطیل شد و تا سال ٨5٠ه. ق گزارش‌های کمی از اعزام کاروان‌های حج یا دیگر ارتباطات قراقویونلوها با حجاز در دست است. <ref>ر. ک: اتحاف الوری، ج٣، ص574؛ ج4، ص٢٣؛ درر الفوائد المنظمه، ص٣٢١-٣٢5 و ص٣٣٠ و ٣٣١.</ref>
نبرد قرایوسف با [[شاهرخ تیموری]] و نیز حاکم شام سبب شد حج دو سال (٨٢١ تا ٨٢٣ه. ق) تعطیل شود.<ref>شفاء الغرام، ج٢، ص4٣4 و 4٣5.</ref><ref>درر الفوائد المنظمه، ص٣٢١.</ref> پس از آن با درگذشت قرایوسف در سال ٨٢٣ه. ق، حج [[ایرانیان]] تا سال ٨٣١ه. ق تعطیل شد و تا سال ٨5٠ه. ق گزارش‌های کمی از اعزام کاروان‌های حج یا دیگر ارتباطات قراقویونلوها با حجاز در دست است.<ref>ر. ک: اتحاف الوری، ج٣، ص574؛ ج4، ص٢٣؛ درر الفوائد المنظمه، ص٣٢١-٣٢5 و ص٣٣٠ و ٣٣١.</ref>


مطابق گزارش [[مقریزی]]، اسکندر بن قرایوسف در مقابل شاهرخ تیموری با [[ممالیک مصر]] متحد شد و در سایه آن توانست به [[حج]] و حجاز توجه کند. سیاست قرقویونلوها این بود که با ایجاد روابط حسنه با ممالیک و خطبه خواندن به نام آنان<ref>سومر، ص66 و 6٧.</ref> بتوانند راحت‌تر با حجاز مرتبط باشند؛ زیرا ممالیک در این زمان بر حجاز سیادت داشتند و اقدامات دیگر دولت‌ها در [[حرمین]] بدون هماهنگی با آنان موجب واکنش سلاطین مصر می‌شد.
مطابق گزارش [[مقریزی]]، اسکندر بن قرایوسف در مقابل شاهرخ تیموری با [[ممالیک مصر]] متحد شد و در سایه آن توانست به [[حج]] و حجاز توجه کند. سیاست قرقویونلوها این بود که با ایجاد روابط حسنه با ممالیک و خطبه خواندن به نام آنان<ref>سومر، ص66 و 6٧.</ref> بتوانند راحت‌تر با حجاز مرتبط باشند؛ زیرا ممالیک در این زمان بر حجاز سیادت داشتند و اقدامات دیگر دولت‌ها در [[حرمین]] بدون هماهنگی با آنان موجب واکنش سلاطین مصر می‌شد.
==اقدامات قراقویونلوها برای حرمین==
==اقدامات قراقویونلوها برای حرمین==
از اقدامات اسکندر در راستای حج‌گزاری می‌توان به امن‌سازی راه حج اشاره کرد. <ref>مقریزی، ج٧، ص٢55.</ref>
از اقدامات اسکندر در راستای حج‌گزاری می‌توان به امن‌سازی راه حج اشاره کرد.<ref>مقریزی، ج٧، ص٢55.</ref>
جهان‌شاه، فرزند دیگر قرایوسف نیز برای مدتی سلطان راه حج شد و خدماتی انجام داد. سلطان اویس، حاکم بغداد در دهه هفتم سده هشتم ه. ق دو قندیل بزرگ از طلا و دو قندیل از نقره به [[کعبه]] اهدا کرد که بعدها [[امیر مکه]]، [[عجلان بن رمیثه]] آنها را تصاحب کرد. <ref>شفاء الغرام، ج١، ص٢٢٧.</ref>
جهان‌شاه، فرزند دیگر قرایوسف نیز برای مدتی سلطان راه حج شد و خدماتی انجام داد. سلطان اویس، حاکم بغداد در دهه هفتم سده هشتم ه. ق دو قندیل بزرگ از طلا و دو قندیل از نقره به [[کعبه]] اهدا کرد که بعدها [[امیر مکه]]، [[عجلان بن رمیثه]] آنها را تصاحب کرد.<ref>شفاء الغرام، ج١، ص٢٢٧.</ref>
==اميران قراقويونلو==
==اميران قراقويونلو==
قرايوسف پسر محمد (٨١٠ - ٨٢٣ ه .ق)؛
قرايوسف پسر محمد (٨١٠ - ٨٢٣ ه .ق)؛
خط ۴۳: خط ۴۳:
جهان‌شاه پسر قرايوسف (٨٣٩ - ٨٧٢ ه .ق)؛
جهان‌شاه پسر قرايوسف (٨٣٩ - ٨٧٢ ه .ق)؛


حسن‌على ميرزا پسر جهان‌شاه (٨٧٢ - ٨٧٣ ه .ق). <ref>تاريخ تطبيقى ايران با كشورهاى جهان، ص٣٨۶-٣٨٩. </ref>
حسن‌على ميرزا پسر جهان‌شاه (٨٧٢ - ٨٧٣ ه .ق).<ref>تاريخ تطبيقى ايران با كشورهاى جهان، ص٣٨۶-٣٨٩. </ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}