پژوهشی فقهی پیرامون حج کودکان (کتاب)

«پژوهشی فقهی پیرامون حج کودکان» کتابی به نویسندگی مهدی عبدی است که به شکل جامع به واکاوی مسائل فقهی حج کودکان می‌پردازد. این کتاب در پژوهشکده حج و زیارت تدوین شده است.

پژوهشی فقهی پیرامون حج کودکان (کتاب)

پدید آورندگان
نویسنده	مهدی عبدی
محتوا
موضوع	حج ، کودکان
زبان	فارسی
نشر
تعداد جلد	۱
تعداد صفحات	227
قطع	وزیری
ناشر	مؤسسه فرهنگی هنری مشعر
وب‌سایت ناشر	http://hzrc.ac.ir
محل نشر	تهران
تاریخ نشر	پاییز ۱۴۰۰ ش.
شابک	978-964-540-950-8
رده‌بندی کنگره	BP188/8
رده‌بندی دیویی	297/357

محتوا

یکی از شرایط صحت و واجب شدن حج، بلوغ مکلّف است؛ این مطلب سوالی بر می‌انگیزد: آیا حج کودکان اعتبار و مشروعیت دارد؟ بعد از بررسی فقهی این سوال و در فرض مشروع بودن حج کودک، نیاز است کیفیت انجام هر یک از اعمال حج توسط کودکان بررسی و درباره‌ی فروع هر کدام از مناسک، حکمی فقهی استنباط شود. امروزه این نیاز، با توجه به آسان شدن سفر حج و انجام اعمال آن پررنگ‌تر به نظر می‌رسد زیرا حج‌گزاران گاهی فرزندان خود را نیز در به جا آوردن حج با خود همراه می‌کنند تا با این عبادت آشنا شوند. کتاب «پژوهشی فقهی پیرامون حج کودکان» سعی دارد به این نیاز پاسخ دهد و چگونگی حج‌گزاردن کودکان را در پنج فصل به بیان رساند:

فصل اول: مفاهیم و کلیات

نگارنده اولین فصل از این کتاب را در دو گفتار تنظیم کرده است:

1. مفاهیم: این گفتار به بررسی مفهوم حج، کودک، بلوغ، تمییز و ولی در بستر لغت و اصطلاح و متن دین می‌پردازد.
2. کلیات: نگارنده در این گفتار، به عنوان مبنای مطالب فصل‌های بعدی، موضوعات کلی زیر را بیان داشته است:
   • اهمیت حج
   • لزوم تربیت عبادی کودک
   • مشروعیت عبادت از سوی کودک
   • بررسی محجور بودن کودک
   • شرایط عامه تکلیف در فقه اسلامی

فصل دوم: احکام وضعی حج کودکان

فصل دوم این کتاب احکام وضعی حج در مورد کودکان را در پنج گفتار بررسی کرده است:

1. بررسی مشروعیت و صحت حج کودک: اولین گفتار فصل دوم، سعی در اثبات مشروع بودن و صحیح بودن حج کودک از نظر فقهی دارد.
2. اشتراط اذن ولی در صحت حج کودک: گفتار دوم، شرطی را برای صحیح بودن حج کودک به اثبات می‌رساند و آن اجازه‌ی ولی کودک است؛ همچنین مطالبی را پیرامون چیستی ولی بیان می‌دارد.
3. بررسی اجزا و کفایت حج کودک از حجة الإسلام: بر هر مسلمانی در صورت وجود شرایط، واجب است یک بار در عمر حج بگزارد. گفتار سوم اثبات می‌کند که از دید فقهی، حج کودک به عنوان حجة الإسلام محسوب نمی‌شود. در ادامه، کفایت حج از جانب کسی که گمان داشته کودک است اما بالغ بوده یا کسی که گمان داشته بالغ است اما کودک بوده، بررسی می‌شود.
4. بررسی صحت نیابت: گفتار چهارم از فصل دوم این کتاب نیابت کودک، نیابت از کودک و اهدای ثواب حج کودک را کاوش کرده و سپس به معرفی و توضیح مفهوم احجاج کودک می‌پردازد.
5. بررسی حکم بطلان حج نسبت به کودک: نویسنده در این گفتار پیرامون بطلان حج کودک تحقیق کرده است.

فصل سوم: حکم تکلیفی حج کودکان

نگارنده در فصل سوم، به تحقیق در مورد احکام تکلیفی حج کودکان پرداخته که در دو گفتار تدوین شده است:

1. بررسی ادله عدم وجود حج بر کودک: نگارنده در این گفتار سعی دارد واجب نبودن حج بر کودکان را اثبات کند.
2. بررسی ادله استحباب حج کودک ممیز: گفتار دوم به واکاوی روایات حج پرداخته و استحباب حج برای کودکان ممیز را نتیجه‌گیری می‌کند.

فصل چهارم: مناسک حج کودکان

فصل چهارم این کتاب حاوی سه گفتار پیرامون چگونگی انجام مناسک از جانب کودکان در حج است:

1. احرام کودک: در گفتار نخست، مسائل مربوط به احرام کودکان بیان می‌شود.
2. طواف، سعی و وقوف در مشاعر مقدس: گفتار دوم شامل شروط و چگونگی سه عمل طواف، سعی و وقوف کودکان است.
3. واجبات منا: گفتار سوم از این فصل به واکاوی واجبات منا و کیفیت انجام آن‌ها توسط کودکان می‌پردازد.

فصل پنجم: مسائل و فروعات مالی حج کودکان

در فصل پنجم، نگارنده به هزینه‌ها و مسائل مالی حج کودکان توجه داشته و این مسائل را در چهار گفتار به بیان رسانده است:

مئونه سفر حج کودک: تحقیق نویسنده درباره هزینه‌های سفر کودک به مکه برای حج در این گفتار بیان شده است.

هزینه قربانی: یکی از اعمال منا قربانی است؛ هزینه‌ی انجام شدن این عمل توسط کودک در گفتار دوم بررسی شده است.

هزینه ادای کفارات: گفتار سوم به واکاوی مسائل مالی کفارات حج از سوی کودکان پرداخته است.

هزینه قضای حج کودک در صورت بطلان: گفتار چهارم و پایانی این فصل، حاوی تحقیق نگارنده پیرامون هزینه قضای حج کودک در صورت باطل شدن است.

اطلاعات نشر

این کتاب، به نویسندگی مهدی عبدی، در پاییز سال 1400 شمسی و توسط پژوهشکده حج و زیارت تهیه شده و در 227 صفحه و توسط موسسه فرهنگی هنری مشعر به نشر رسیده است.

همچنین ببینید

• حج کودکان

منابع

پژوهشی فقهی پیرامون حج کودکان، مهدی عبدی، مشعر، تهران، 1400 .