پرش به محتوا

تحفةالکرام (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' </ref>' به '</ref>'
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>')
جز (جایگزینی متن - ' </ref>' به '</ref>')
خط ۳۹: خط ۳۹:
==معرفی نویسنده==
==معرفی نویسنده==


بحر العلوم تحصیلاتش را در کربلا نزد پدرش [[مرتضی بن محمد]] (م. 1204 ق.) و شیخ [[یوسف بحرانی]] (م. 1186 ق.) آغاز کرد و از استادان [[نجف]] همچون [[شیخ مهدی فتونی عاملی]] (م. 1183 ق.)، [[شیخ محمدتقی دورقی]] (م. 1186 ق.) و [[شیخ محمدباقر هزارجریبی]] (م. 1205 ق.) بهره جست. سپس به حوزه درس [[وحید بهبهانی]] (م. 1206 ق.) در کربلا راه یافت<ref>. نک: الفوائد الرجالیه، ج 1، ص 66، مقدمه. </ref><ref>ریحانة الادب، ج 1، ص 234.</ref>و در دانش و اجتهاد به‌جایی رسید که وحید بهبهانی در اواخر عمر خود، مردم را در مسائل احتیاطی به او ارجاع می‌داد.<ref>. نک: مکارم الآثار، ج 2، ص 416.</ref>
بحر العلوم تحصیلاتش را در کربلا نزد پدرش [[مرتضی بن محمد]] (م. 1204 ق.) و شیخ [[یوسف بحرانی]] (م. 1186 ق.) آغاز کرد و از استادان [[نجف]] همچون [[شیخ مهدی فتونی عاملی]] (م. 1183 ق.)، [[شیخ محمدتقی دورقی]] (م. 1186 ق.) و [[شیخ محمدباقر هزارجریبی]] (م. 1205 ق.) بهره جست. سپس به حوزه درس [[وحید بهبهانی]] (م. 1206 ق.) در کربلا راه یافت<ref>. نک: الفوائد الرجالیه، ج 1، ص 66، مقدمه.</ref><ref>ریحانة الادب، ج 1، ص 234.</ref>و در دانش و اجتهاد به‌جایی رسید که وحید بهبهانی در اواخر عمر خود، مردم را در مسائل احتیاطی به او ارجاع می‌داد.<ref>. نک: مکارم الآثار، ج 2، ص 416.</ref>


سپس به [[مشهد]] رفت و هفت سال در آنجا ماند و نزد [[میرزا مهدی اصفهانی]] (م. 1218 ق.) به فراگیری [[فلسفه]] پرداخت. لقب «بحر العلوم» را همین حکیم به او داد.<ref>. نک: الفوائد الرجالیه، ج 1، ص 43، مقدمه. </ref><ref>اعیان الشیعه، ج 10، ص 159.</ref>وی شاگردان بسیار تربیت کرد و به شماری از آن‌ها اجازه روایت داد؛ از جمله [[سید صدرالدین عاملی]] (م. 1263 ق.)، [[شیخ جعفر نجفی]] صاحب [[کشف الغطاء]] (م. 1227 ق.) و [[سید جواد عاملی]] صاحب [[مفتاح الکرامه]] (م. 1208 ق.).<ref>. نک: روضات الجنات، ج 7، ص 202.</ref><ref>اعیان الشیعه، ج 1، ص 159-160.</ref>
سپس به [[مشهد]] رفت و هفت سال در آنجا ماند و نزد [[میرزا مهدی اصفهانی]] (م. 1218 ق.) به فراگیری [[فلسفه]] پرداخت. لقب «بحر العلوم» را همین حکیم به او داد.<ref>. نک: الفوائد الرجالیه، ج 1، ص 43، مقدمه.</ref><ref>اعیان الشیعه، ج 10، ص 159.</ref>وی شاگردان بسیار تربیت کرد و به شماری از آن‌ها اجازه روایت داد؛ از جمله [[سید صدرالدین عاملی]] (م. 1263 ق.)، [[شیخ جعفر نجفی]] صاحب [[کشف الغطاء]] (م. 1227 ق.) و [[سید جواد عاملی]] صاحب [[مفتاح الکرامه]] (م. 1208 ق.).<ref>. نک: روضات الجنات، ج 7، ص 202.</ref><ref>اعیان الشیعه، ج 1، ص 159-160.</ref>


===دوران اقامت در مکه===
===دوران اقامت در مکه===


بحر العلوم در اواخر سال 1193 ق. به [[حج]] رفت و دو سال در مکه اقامت گزید. از کارهای او در این مدت، تعیین دقیق [[میقات‌های احرام]]، مشخص کردن [[مواقف حج]]، تعویض سنگفرش‌های [[مسجدالحرام]] به سنگ‌های غیر معدنی که سجده بر آن‌ها صحیح است و نیز تدریس مذاهب چهارگانه فقهی بود.<ref>. نک: مکارم الآثار، ج 2، ص 417.</ref><ref>تحفة الکرام، ص 12-13، مقدمه. </ref>از او جز چند اثر در [[عبادات]] و معاملات، علم رجال<ref>. نک: الذریعه، ج 21، ص 81.</ref><ref>الفوائد الرجالیه، ج 1، ص 94-95، مقدمه. </ref><ref>مکارم الآثار، ج 2، ص 419-421.</ref>و چند رساله در [[مناسک]] و [[احکام حج]]، همانند [[اجوبة عن مسائل فی الحج]] اثری بر جای نمانده است<ref>. اعیان الشیعه، ج 10، ص 160.</ref>بحر العلوم در نجف وفات یافت و نزدیک آرامگاه [[شیخ طوسی]] به خاک سپرده شد.<ref>. اعیان الشیعه، ج 10، ص 163.</ref><ref>مکارم الآثار، ج 2، ص 426.</ref>
بحر العلوم در اواخر سال 1193 ق. به [[حج]] رفت و دو سال در مکه اقامت گزید. از کارهای او در این مدت، تعیین دقیق [[میقات‌های احرام]]، مشخص کردن [[مواقف حج]]، تعویض سنگفرش‌های [[مسجدالحرام]] به سنگ‌های غیر معدنی که سجده بر آن‌ها صحیح است و نیز تدریس مذاهب چهارگانه فقهی بود.<ref>. نک: مکارم الآثار، ج 2، ص 417.</ref><ref>تحفة الکرام، ص 12-13، مقدمه.</ref>از او جز چند اثر در [[عبادات]] و معاملات، علم رجال<ref>. نک: الذریعه، ج 21، ص 81.</ref><ref>الفوائد الرجالیه، ج 1، ص 94-95، مقدمه.</ref><ref>مکارم الآثار، ج 2، ص 419-421.</ref>و چند رساله در [[مناسک]] و [[احکام حج]]، همانند [[اجوبة عن مسائل فی الحج]] اثری بر جای نمانده است<ref>. اعیان الشیعه، ج 10، ص 160.</ref>بحر العلوم در نجف وفات یافت و نزدیک آرامگاه [[شیخ طوسی]] به خاک سپرده شد.<ref>. اعیان الشیعه، ج 10، ص 163.</ref><ref>مکارم الآثار، ج 2، ص 426.</ref>


==محتوای کتاب==
==محتوای کتاب==


تحفة الکرام از اندک کتاب‌هایی است که دانشمندان شیعه در تاریخ محلی مکه نگاشته‌اند. بحر العلوم در این کتاب از منابع گوناگون و معتبر سود برده است؛ همانند کهن‌ترین اثر موجود، [[اخبار مکه ازرقی]] (برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 48، 51، 53، 202 </ref>)، [[اخبار مکه فاکهی]] (برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 45 </ref>)، [[شفاء الغرام]](برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 41، 88، 91 </ref>)، [[الجامع اللطیف]] (برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 143-144، 155 </ref>) و [[الاعلام باعلام بیت الله الحرام]]. (برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 50، 56، 209 </ref>)
تحفة الکرام از اندک کتاب‌هایی است که دانشمندان شیعه در تاریخ محلی مکه نگاشته‌اند. بحر العلوم در این کتاب از منابع گوناگون و معتبر سود برده است؛ همانند کهن‌ترین اثر موجود، [[اخبار مکه ازرقی]] (برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 48، 51، 53، 202</ref>)، [[اخبار مکه فاکهی]] (برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 45</ref>)، [[شفاء الغرام]](برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 41، 88، 91</ref>)، [[الجامع اللطیف]] (برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 143-144، 155</ref>) و [[الاعلام باعلام بیت الله الحرام]]. (برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 50، 56، 209</ref>)


===مبنای نویسنده در نگارش آن===
===مبنای نویسنده در نگارش آن===


مبنای بحر العلوم در این کتاب، جز در مواردی‌اندک (برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 176</ref>) گزارش دیدگاه‌ها و سخنان دیگران است، بی‌آنکه خود داوری کند. او افزون بر پرداختن به تاریخ محلی مکه، به بیان احکام فقهی حج و [[حرم]] نیز نظر داشته است. (برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 181-182 </ref>)
مبنای بحر العلوم در این کتاب، جز در مواردی‌اندک (برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 176</ref>) گزارش دیدگاه‌ها و سخنان دیگران است، بی‌آنکه خود داوری کند. او افزون بر پرداختن به تاریخ محلی مکه، به بیان احکام فقهی حج و [[حرم]] نیز نظر داشته است. (برای نمونه رجوع شود به صفحات<ref>تحفةالکرامة، ص 181-182</ref>)


===موضوعات مطروحه در کتاب===
===موضوعات مطروحه در کتاب===