پرش به محتوا

بدنه: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
(←‏بدنه در اصطلاح فقهی: افزایش لینک ها)
خط ۴۲: خط ۴۲:
==وجوب بدنه به عنوان کفاره==
==وجوب بدنه به عنوان کفاره==
افزون بر قربانی حج، در شماری از موارد دیگر نیز قربانی کردن بدنه، واجب به شمار رفته است، از جمله به عنوان [[کفاره]] برخی از کارها که عبارتند از:
افزون بر قربانی حج، در شماری از موارد دیگر نیز قربانی کردن بدنه، واجب به شمار رفته است، از جمله به عنوان [[کفاره]] برخی از کارها که عبارتند از:
===آمیزش جنسی===
* '''آمیزش جنسی''':به باور فقیهان امامی، <ref>المبسوط، طوسی، ج1، ص336؛ ج4، ص119؛ السرائر، ج1، ص549، 551، 574؛ مناسک حج، تبریزی، ص99.</ref>  شافعی<ref>الام، ج2، ص239؛ فتح العزیز، ج7، ص472؛ المجموع، ج7، ص389، 422.</ref> و مالکی<ref>الموطّا، ج1، ص381، 382؛ نک: حاشیة الدسوقی، ج2، ص68-69؛ نک: الثمر الدانی، ص380.</ref> به دلیل احادیث<ref>الکافی، ج4، ص373-374؛ السنن الکبری، ج5، ص167.</ref> کفاره [[آمیزش جنسی]] در حال [[احرام]] حج یا عمره، قربانی کردن بدنه است.
 
به باور فقیهان امامی، <ref>المبسوط، طوسی، ج1، ص336؛ ج4، ص119؛ السرائر، ج1، ص549، 551، 574؛ مناسک حج، تبریزی، ص99.</ref>  شافعی<ref>الام، ج2، ص239؛ فتح العزیز، ج7، ص472؛ المجموع، ج7، ص389، 422.</ref> و مالکی<ref>الموطّا، ج1، ص381، 382؛ نک: حاشیة الدسوقی، ج2، ص68-69؛ نک: الثمر الدانی، ص380.</ref> به دلیل احادیث<ref>الکافی، ج4، ص373-374؛ السنن الکبری، ج5، ص167.</ref> کفاره آمیزش جنسی در حال [[احرام]] حج یا عمره، قربانی کردن بدنه است.
 
فقیهان حنبلی<ref>المغنی، ج3، ص315؛ کشاف القناع، ج2، ص515-516.</ref> و حنفی<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص40؛ بدائع الصنائع، ج2، ص216.</ref> به پشتوانه روایات<ref>المصنف، ابن ابی شیبه، ج4، ص451؛ السنن الکبری، ج5، ص171.</ref> فقط کفاره آمیزش جنسی در حج را قربانی بدنه می‌دانند.
فقیهان حنبلی<ref>المغنی، ج3، ص315؛ کشاف القناع، ج2، ص515-516.</ref> و حنفی<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص40؛ بدائع الصنائع، ج2، ص216.</ref> به پشتوانه روایات<ref>المصنف، ابن ابی شیبه، ج4، ص451؛ السنن الکبری، ج5، ص171.</ref> فقط کفاره آمیزش جنسی در حج را قربانی بدنه می‌دانند.
به باور فقیهان حنفی<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص57؛ بدائع الصنائع، ج2، ص217؛ توضیح المسائل از دیدگاه مذهب حنفی، ص168.</ref> شرط این وجوب آن است که آمیزش در پی وقوف در [[عرفه]] و پیش از [[حلق]] و طواف زیارت صورت گرفته باشد.
به باور فقیهان حنفی<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص57؛ بدائع الصنائع، ج2، ص217؛ توضیح المسائل از دیدگاه مذهب حنفی، ص168.</ref> شرط این وجوب آن است که آمیزش در پی وقوف در [[عرفه]] و پیش از [[حلق]] و طواف زیارت صورت گرفته باشد.
مالکیان<ref>المدونة الکبری، ج1، ص415؛ الموطّا، ج1، ص382.</ref> و شماری از شافعیان<ref>فتح العزیز، ج7، ص472، 477؛ المجموع، ج7، ص405-406.</ref> و حنبلیان<ref>المغنی، ج3، ص493، 515-516؛ الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج3، ص320.</ref> شرط کرده‌اند که آمیزش جنسی در پی «[[تحلل اول]]» و پیش از «[[تحلل دوم]]» رخ داده باشد.
مالکیان<ref>المدونة الکبری، ج1، ص415؛ الموطّا، ج1، ص382.</ref> و شماری از شافعیان<ref>فتح العزیز، ج7، ص472، 477؛ المجموع، ج7، ص405-406.</ref> و حنبلیان<ref>المغنی، ج3، ص493، 515-516؛ الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج3، ص320.</ref> شرط کرده‌اند که آمیزش جنسی در پی «[[تحلل اول]]» و پیش از «[[تحلل دوم]]» رخ داده باشد.
فقیهان امامی، <ref>الخلاف، ج2، ص370؛ الکافی فی الفقه، ص203؛ کشف اللثام، ج6، ص438.</ref>  شافعی، <ref>فتح العزیز، ج7، ص471؛ المجموع، ج7، ص409.</ref>  حنبلی<ref>کشاف القناع، ج2، ص515.</ref> و شماری از فقیهان مالکی<ref>شرح مختصر خلیل، ج2، ص358؛ نک: فتح العزیز، ج7، ص471.</ref> افزون بر مباشرت زن و مرد، آمیزش با همجنس و حیوان را نیز موجب واجب شدن قربانی بدنه دانسته‌اند.
فقیهان [[امامیه|امامی]]، <ref>الخلاف، ج2، ص370؛ الکافی فی الفقه، ص203؛ کشف اللثام، ج6، ص438.</ref>  شافعی، <ref>فتح العزیز، ج7، ص471؛ المجموع، ج7، ص409.</ref>  حنبلی<ref>کشاف القناع، ج2، ص515.</ref> و شماری از فقیهان مالکی<ref>شرح مختصر خلیل، ج2، ص358؛ نک: فتح العزیز، ج7، ص471.</ref> افزون بر مباشرت زن و مرد، آمیزش با همجنس و حیوان را نیز موجب واجب شدن قربانی بدنه دانسته‌اند.
===خودارضایی===


بر پایه دیدگاه امامیان، <ref>الکافی فی الفقه، ص203؛ السرائر، ج1، ص552؛ مناسک حج، تبریزی، ص114-115.</ref>  مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص73؛ شرح مختصر خلیل، ج2، ص358، 360؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص68.</ref> و حنبلیان<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج3، ص341؛ کشاف القناع، ج2، ص530.</ref> به پشتوانه احادیث<ref>الکافی، ج4، ص376؛ الاستبصار، ج2، ص192-193؛ التهذیب، ج5، ص324.</ref> و ادله دیگر<ref>کشاف القناع، ج2، ص530؛ شرح مختصر خلیل، ج2، ص358-359.</ref> کفّاره خودارضایی برای احرام‌گزار، قربانی کردن بدنه است.
* '''خودارضایی''': بر پایه دیدگاه امامیان، <ref>الکافی فی الفقه، ص203؛ السرائر، ج1، ص552؛ مناسک حج، تبریزی، ص114-115.</ref>  مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص73؛ شرح مختصر خلیل، ج2، ص358، 360؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص68.</ref> و حنبلیان<ref>الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج3، ص341؛ کشاف القناع، ج2، ص530.</ref> به پشتوانه احادیث<ref>الکافی، ج4، ص376؛ الاستبصار، ج2، ص192-193؛ التهذیب، ج5، ص324.</ref> و ادله دیگر<ref>کشاف القناع، ج2، ص530؛ شرح مختصر خلیل، ج2، ص358-359.</ref> کفّاره [[خودارضایی]] برای [[احرام‌گزار]]، قربانی کردن بدنه است.
===کامیابی جنسی===


در صورتی که کامیابی‌های جنسی مانند ملاعبه، بوسیدن و نگاه شهوت‌آمیز با انزال همراه باشد، بر پایه دیدگاه امامیان، <ref>الکافی فی الفقه، ص203؛ السرائر، ج1، ص552؛ مجمع الفائده، ج7، ص28.</ref>  مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص73؛ شرح مختصر خلیل، ج2، ص358، 360؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص68.</ref> و حنبلیان<ref>المغنی، ج3، ص324، 326، 329-330؛ الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج3، ص341؛ کشاف القناع، ج2، ص530.</ref> به استناد احادیث<ref>الکافی، ج4، ص375، 377؛ الاستبصار، ج2، ص192-193؛ التهذیب، ج5، ص324.</ref> و ادله دیگر<ref>المغنی، ج3، ص322؛ الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج3، ص339.</ref> از جمله آیه 197 بقره قربانی بدنه به عنوان کفاره، واجب می‌شود.  
* '''کامیابی جنسی''':در صورتی که کامیابی‌های جنسی مانند ملاعبه، بوسیدن و نگاه شهوت‌آمیز با انزال همراه باشد، بر پایه دیدگاه امامیان، <ref>الکافی فی الفقه، ص203؛ السرائر، ج1، ص552؛ مجمع الفائده، ج7، ص28.</ref>  مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص73؛ شرح مختصر خلیل، ج2، ص358، 360؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص68.</ref> و حنبلیان<ref>المغنی، ج3، ص324، 326، 329-330؛ الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج3، ص341؛ کشاف القناع، ج2، ص530.</ref> به استناد احادیث<ref>الکافی، ج4، ص375، 377؛ الاستبصار، ج2، ص192-193؛ التهذیب، ج5، ص324.</ref> و ادله دیگر<ref>المغنی، ج3، ص322؛ الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج3، ص339.</ref> از جمله آیه 197 بقره قربانی بدنه به عنوان کفاره، واجب می‌شود.  
به باور شماری از فقیهان امامی<ref>المقنعه، ص434؛ المبسوط، طوسی، ج1، ص338؛ مجمع الفائده، ج7، ص27.</ref> و نیز مشهور فقیهان مالکی<ref>الثمر الدانی، ص380.</ref> حتی اگر این قبیل کامیابی‌ها به انزال نینجامد، کفاره بدنه واجب است.
به باور شماری از فقیهان امامی<ref>المقنعه، ص434؛ المبسوط، طوسی، ج1، ص338؛ مجمع الفائده، ج7، ص27.</ref> و نیز مشهور فقیهان مالکی<ref>الثمر الدانی، ص380.</ref> حتی اگر این قبیل کامیابی‌ها به انزال نینجامد، کفاره بدنه واجب است.


===انعقاد عقد نکاح به دست احرام‌گزار===
* '''انعقاد عقد نکاح به دست احرام‌گزار''':انعقاد [[عقد نکاح]] به دست احرام‌گزار، به باور فقیهان امامی<ref>السرائر، ج1، ص553؛ مناسک حج، بهجت، ص88؛ مناسک حج، تبریزی، ص115.</ref> به دلیل احادیث.<ref>الکافی، ج4، ص372، ح5؛ التهذیب، ج5، ص331.</ref>
 
انعقاد عقد نکاح به دست احرام‌گزار، به باور فقیهان امامی<ref>السرائر، ج1، ص553؛ مناسک حج، بهجت، ص88؛ مناسک حج، تبریزی، ص115.</ref> به دلیل احادیث.<ref>الکافی، ج4، ص372، ح5؛ التهذیب، ج5، ص331.</ref>
 
===بیرون رفتن عمدی از عرفات پیش از غروب روز عرفه===
 
بیرون رفتن عمدی از [[عرفات]] پیش از غروب [[روز عرفه]] و بازنگشتن به آن‌جا تا غروب، بر پایه دیدگاه مشهور امامیان<ref>تذکرة الفقهاء، ج8، ص186-189؛ جواهر الکلام، ج19، ص28؛ کتاب الحج، خویی، ج5، ص149-150.</ref> به پشتوانه احادیث.<ref>الکافی، ج4، ص468؛ التهذیب، ج5، ص186.</ref> حتی شماری برآنند که در صورت بازگشت به عرفات تا غروب نیز کفاره بدنه بر حج‌گزار واجب است.<ref>نزهة الناظر، ص57.</ref>
 
===ادا نکردن طواف زیارت به سبب جهل یا فراموشی===
 
ادا نکردن طواف زیارت به سبب جهل یا فراموشی و آمیزش با همسر در پی حج، بر پایه دیدگاه شماری از فقیهان امامی<ref>النهایه، طوسی، ص240؛ نک: تحریر الاحکام، ج1، ص590-591.</ref> به پشتوانه احادیث.<ref>الکافی، ج4، ص467-468؛ الاستبصار، ج2، ص228؛ التهذیب، ج5، ص127-128.</ref>
 
===ادای طواف زیارت در حال جنابت===
 
ادای طواف زیارت در حال جنابت و اعاده نکردن آن با شرایط کامل، بر پایه دیدگاه فقیهان حنفی.<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص38-39؛ الدر المختار، ج2، ص606؛ توضیح المسائل از دیدگاه مذهب حنفی، ص168.</ref>
 
===سوگند دروغ خوردن برای بار سوم===
 
سوگند دروغ خوردن به خداوند برای بار سوم، به باور مشهور فقیهان امامی<ref>الحدائق الناضره، ج15، ص465-467؛ مستند الشیعه، ج13، ص290-292؛ جواهر الکلام، ج20، ص420-422.</ref> به دلیل احادیث.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص329.</ref>
 
===فساد حج===
 
[[فساد حج]] بر پایه دیدگاه فقیهان امامی، <ref>الخلاف، ج2، ص362، 371.</ref>  شافعی، <ref>المجموع، ج7، ص389.</ref>  مالکی<ref>الموطّا، ج1، ص382؛ حاشیة العدوی، ج1، ص691-692؛ المنتقی، ج3، ص3.</ref> و حنبلی<ref>المغنی، ج3، ص315.</ref> و نیز [[فساد عمره]] به باور فقیهان امامی، <ref>الخلاف، ج2، ص371؛ مدارک الاحکام، ج8، ص422.</ref> شافعی<ref>المجموع، ج7، ص384.</ref> و مالکی<ref>المنتقی، ج3، ص3.</ref> به پشتوانه احادیث.<ref>الکافی، ج4، ص373؛ السنن الکبری، ج5، ص166-167؛ التهذیب، ج5، ص317.</ref>


===ناتوانی از ادای حج نذری با پای پیاده===
* '''بیرون رفتن عمدی از عرفات پیش از غروب روز عرفه''': بیرون رفتن عمدی از [[عرفات]] پیش از غروب [[روز عرفه]] و بازنگشتن به آن‌جا تا غروب، بر پایه دیدگاه مشهور امامیان<ref>تذکرة الفقهاء، ج8، ص186-189؛ جواهر الکلام، ج19، ص28؛ کتاب الحج، خویی، ج5، ص149-150.</ref> به پشتوانه احادیث.<ref>الکافی، ج4، ص468؛ التهذیب، ج5، ص186.</ref> حتی شماری برآنند که در صورت بازگشت به عرفات تا غروب نیز کفاره بدنه بر حج‌گزار واجب است.<ref>نزهة الناظر، ص57.</ref>


ناتوانی از ادای حج با پای پیاده که به موجب نذر واجب شده باشد، به باور شماری از فقیهان امامی<ref>المبسوط، طوسی، ج1، ص303؛ تعالیق مبسوطه، ج8، ص322.</ref> به پشتوانه روایات.<ref>الاستبصار، ج2، ص149؛ ج4، ص49؛ التهذیب، ج8، ص315.</ref>
* '''ادا نکردن طواف زیارت به سبب جهل یا فراموشی''': ادا نکردن [[طواف زیارت]] به سبب جهل یا فراموشی و آمیزش با همسر در پی حج، بر پایه دیدگاه شماری از فقیهان امامی<ref>النهایه، طوسی، ص240؛ نک: تحریر الاحکام، ج1، ص590-591.</ref> به پشتوانه احادیث.<ref>الکافی، ج4، ص467-468؛ الاستبصار، ج2، ص228؛ التهذیب، ج5، ص127-128.</ref>


===کشتن شترمرغ===
* '''دای طواف زیارت در حال جنابت''':ادای طواف زیارت در حال [[جنابت]] و اعاده نکردن آن با شرایط کامل، بر پایه دیدگاه فقیهان حنفی.<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص38-39؛ الدر المختار، ج2، ص606؛ توضیح المسائل از دیدگاه مذهب حنفی، ص168.</ref>


کشتن شترمرغ، به باور فقیهان امامی، <ref>فقه الرضا، ص227؛ الکافی فی الفقه، ص205.</ref>  شافعی، <ref>الام، ج2، ص209.</ref>  حنبلی<ref>المغنی، ج3، ص535، 541.</ref> و مالکی<ref>الموطّا، ج1، ص415؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص81-82.</ref> به استناد احادیث.<ref>المصنف، صنعانی، ج4، ص398-399؛ سنن الدارقطنی، ج2، ص217؛ التهذیب، ج5، ص341.</ref>
* '''سوگند دروغ خوردن برای بار سوم''': [[سوگند]] دروغ خوردن به خداوند برای بار سوم، به باور مشهور فقیهان امامی<ref>الحدائق الناضره، ج15، ص465-467؛ مستند الشیعه، ج13، ص290-292؛ جواهر الکلام، ج20، ص420-422.</ref> به دلیل احادیث.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص329.</ref>


===نابود کردن تخم شترمرغ===
* '''فساد حج''':[[فساد حج]] بر پایه دیدگاه فقیهان امامی، <ref>الخلاف، ج2، ص362، 371.</ref>  شافعی، <ref>المجموع، ج7، ص389.</ref>  مالکی<ref>الموطّا، ج1، ص382؛ حاشیة العدوی، ج1، ص691-692؛ المنتقی، ج3، ص3.</ref> و حنبلی<ref>المغنی، ج3، ص315.</ref> و نیز [[فساد عمره]] به باور فقیهان امامی، <ref>الخلاف، ج2، ص371؛ مدارک الاحکام، ج8، ص422.</ref> شافعی<ref>المجموع، ج7، ص384.</ref> و مالکی<ref>المنتقی، ج3، ص3.</ref> به پشتوانه احادیث.<ref>الکافی، ج4، ص373؛ السنن الکبری، ج5، ص166-167؛ التهذیب، ج5، ص317.</ref>


به باور مشهور فقیهان امامی<ref>کفایة الاحکام، ج1، ص312؛ مستند الشیعه، ج13، ص168.</ref> به پشتوانه احادیث<ref>الکافی، ج4، ص389؛ التهذیب، ج5، ص355؛ الاستبصار، ج2، ص202.</ref> کفاره آن در صورت زنده بودن جوجه، قربانی کردنِ یک شتر بکر و در غیر این صورت، قربانی کردن بچه شتر پدید آمده از اقدام احرام‌گزار به جفت‌گیری دو شتر نر و ماده است.<ref>مجمع الفائده، ج6، ص369؛ ذخیرة المعاد، ج2، ص605؛ مفاتیح الشرائع، ج1، ص323.</ref>
* '''ناتوانی از ادای حج نذری با پای پیاده''': ناتوانی از ادای حج با پای پیاده که به موجب نذر واجب شده باشد، به باور شماری از فقیهان امامی<ref>المبسوط، طوسی، ج1، ص303؛ تعالیق مبسوطه، ج8، ص322.</ref> به پشتوانه روایات.<ref>الاستبصار، ج2، ص149؛ ج4، ص49؛ التهذیب، ج8، ص315.</ref>


===کشتن الاغ وحشی===
* '''کشتن شترمرغ''': کشتن شترمرغ، به باور فقیهان امامی، <ref>فقه الرضا، ص227؛ الکافی فی الفقه، ص205.</ref>  شافعی، <ref>الام، ج2، ص209.</ref>  حنبلی<ref>المغنی، ج3، ص535، 541.</ref> و مالکی<ref>الموطّا، ج1، ص415؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص81-82.</ref> به استناد احادیث.<ref>المصنف، صنعانی، ج4، ص398-399؛ سنن الدارقطنی، ج2، ص217؛ التهذیب، ج5، ص341.</ref>


کشتن الاغ وحشی، به باور شماری از فقیهان امامی<ref>المقنع، ص246.</ref> به دلیل شماری از احادیث.<ref>الکافی، ج4، ص385.</ref> البته بیشتر امامیان کفاره آن را قربانی کردن گاو دانسته‌اند<ref>المقنعه، ص435؛ الکافی فی الفقه، ص205؛ المبسوط، طوسی، ج1، ص340.</ref> که مستند به احادیثی دیگر است.<ref>الکافی، ج4، ص385-386؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص365؛ التهذیب، ج5، ص341، 343.</ref> شماری نیز با جمع کردن میان دو دسته احادیث و حمل احادیث وجوب کفاره بدنه بر استحباب، به تخییر میان قربانی بدنه یا گاو باور دارند.<ref>نک: مختلف الشیعه، ج4، ص95، 97؛ نک: مدارک الاحکام، ج8، ص326؛ مناسک حج، تبریزی، ص105.</ref>
* '''نابود کردن تخم شترمرغ''':به باور مشهور فقیهان امامی<ref>کفایة الاحکام، ج1، ص312؛ مستند الشیعه، ج13، ص168.</ref> به پشتوانه احادیث<ref>الکافی، ج4، ص389؛ التهذیب، ج5، ص355؛ الاستبصار، ج2، ص202.</ref> کفاره آن در صورت زنده بودن جوجه، قربانی کردنِ یک شتر بکر و در غیر این صورت، قربانی کردن بچه شتر پدید آمده از اقدام احرام‌گزار به جفت‌گیری دو شتر نر و ماده است.<ref>مجمع الفائده، ج6، ص369؛ ذخیرة المعاد، ج2، ص605؛ مفاتیح الشرائع، ج1، ص323.</ref>


===کشتن فیل===
* '''کشتن الاغ وحشی''':کشتن الاغ وحشی، به باور شماری از فقیهان امامی<ref>المقنع، ص246.</ref> به دلیل شماری از احادیث.<ref>الکافی، ج4، ص385.</ref> البته بیشتر امامیان کفاره آن را قربانی کردن گاو دانسته‌اند<ref>المقنعه، ص435؛ الکافی فی الفقه، ص205؛ المبسوط، طوسی، ج1، ص340.</ref> که مستند به احادیثی دیگر است.<ref>الکافی، ج4، ص385-386؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص365؛ التهذیب، ج5، ص341، 343.</ref> شماری نیز با جمع کردن میان دو دسته احادیث و حمل احادیث وجوب کفاره بدنه بر استحباب، به تخییر میان قربانی بدنه یا گاو باور دارند.<ref>نک: مختلف الشیعه، ج4، ص95، 97؛ نک: مدارک الاحکام، ج8، ص326؛ مناسک حج، تبریزی، ص105.</ref>


کشتن فیل، بر پایه دیدگاه مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص75؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص82؛ حاشیة العدوی، ج1، ص705.</ref> که کفاره آن قربانی کردن یک شتر دو کوهانه است.<ref>مختصر خلیل، ص75؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص82؛ حاشیة العدوی، ج1، ص705.</ref>
* '''کشتن فیل''': کشتن فیل، بر پایه دیدگاه مالکیان<ref>مختصر خلیل، ص75؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص82؛ حاشیة العدوی، ج1، ص705.</ref> که کفاره آن قربانی کردن یک شتر دو کوهانه است.<ref>مختصر خلیل، ص75؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص82؛ حاشیة العدوی، ج1، ص705.</ref>


==بدل قربانی بدنه==
==بدل قربانی بدنه==