| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات کتاب | | |
| | تصویر = اخبار مدینه (کتاب).PNG
| | {{در دست ویرایش|ماه=[[آذر]]|روز=[[۲۰]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} |
| | نویسنده = نورالدین علی سمهودی
| | |
| | برگرداننده = گمنام (زندگی در سده دهم قمری)
| | [[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] |
| | به کوشش =
| |
| | به تصحیح = سید کمال حاج‌سیدجوادی | |
| | تاریخ نگارش = سده دهم قمری
| |
| | موضوع = [[مدینه]] ([[عربستان سعودی]])، آثار تاریخی
| |
| | زبان = عربی
| |
| | تعداد جلد = ۱ | |
| | صفحه = ۵۹۷
| |
| | ناشر = نشر مشعر
| |
| | وبسایت ناشر = http://mashar.hajj.ir/
| |
| | محل انتشارات = [[تهران]]
| |
| | تاریخ_نشر = ۱۳۷۶ش. | |
| | ترجمه به = فارسی
| |
| | نسخه الکترونیکی = [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/882 کتاب اخبار مدینه]
| |
| }} | |
| '''اخبار مدینه'''، ترجمه فارسی کتاب «خلاصة الوفاء بأخبار دار المصطفی»، نوشته نورالدین سمهودی (۸۴۴-۹۹۱ق)، یکی از عالمان [[شافعی]] است و به تاریخ و جغرافیای [[مدینه]] پرداخته است. مترجم، گمنام بوده و کتاب را در سده دهم قمری، نزدیک به زمان تألیف آن ترجمه کرده است. این کتاب، میان عالمان [[اهل سنت]]، مرجع نخست [[مدینه]]<nowiki/>شناسی بوده و مورد توجه عالمان [[شیعه]] نیز قرار گرفته است. نویسنده، در این کتاب، برخلاف [[وهابیان]]، به [[زیارت]]، [[توسل]] و [[شفاعت]] جستن، سفارش کرده است.
| |
| ==نویسنده== | | ==نویسنده== |
| نورالدین علی (۸۴۴-۹۹۱ق)، فرزند قاضی عفیف‌الدین عبدالله، زاده «سمهود» یکی از شهرهای [[مصر]]، مکنی به ابوالحسن و معروف به سمهودی است. نسب او به [[حسن مثنی]]، فرزند [[امام حسن(ع)]] می‌رسد؛ از این رو، به وی «حسنی» نیز گفته می‌شده است. وی از عالمان [[شافعی]] بوده و از استادانی مانند شمس جوهری، شریف مناوی، شهاب‌الدین ابشیطی و ابوالفرج مراغی بهره برده و ۳۳ سال ساکن [[مدینه]] بوده است. سرگذشت‌نگارانی مانند خیرالدین زرکلی و عبدالقادر بن عیدروس وی را ستوده‌اند.<ref>اخبار مدینه، مقدمه، ص۲۱ و ۲۲؛ رک: الاعلام (زرکلی)، ج۵، ص۱۲۳؛ النور السافر عن اخبار القرن العاشر، ص۵۸؛ الضوء اللامع، ج۵، ص۲۴۵؛ معجم المطبوعات العربیة و المصریة، ص۱۰۵۲.</ref>
| | <br /> |
|
| |
|
| ==مترجم== | | ==مترجم== |
| برگرداننده کتاب اخبار مدینه، گمنام بوده و در زمانی نزدیک به زمان تألیف کتاب، در سده دهم قمری، به ترجمه این اثر پرداخته است.<ref name=":0">کتاب‌شناسی زیارت، ص۳۰.</ref> | | برگرداننده این کتاب، گمنام بوده و در زمانی نزدیک به زمان تألیف کتاب، در سده دهم قمری، به ترجمه این اثر پرداخته است.<ref name=":0">کتاب‌شناسی زیارت، ص۳۰.</ref> |
|
| |
|
| ==کتاب اصلی و ساختار== | | ==ساختار== |
| کتاب اخبار مدینه، برگردان فارسی کتاب «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» است. نویسنده، در آغاز، کتابی به نام «وفاء الوفا باخبار دار المصطفی» در چهار جلد، با صفحات بسیار نگاشته، و برای دسترسی آسان [[زائر|زائران]] و علاقه‌مندان، گزیده‌ای از آن را با نام «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» تدوین کرده است. در این کتاب، مطالب مهم وفاء الوفا آمده و در برخی موارد، اسناد روایت‌های طولانی و روایت‌های گوناگونی که دارای یک موضوع بوده‌اند، آورده نشده است.<ref name=":0" /><br />کتاب اخبار مدینه، در یک مقدمه، یک پیشگفتار، هشت باب، تعلیقات و اضافات، و فهرست‌ها تنظیم شده است. پیشگفتار را مترجم به کتاب افزوده است. سه بخش «مقدمه»، «تعلیقات و اضافات» و «فهرست‌ها» را نیز، محققِ چاپ نخست،{{یادداشت|سید کمال حاج‌سیدجوادی.}} به کتاب اضافه کرده است.<ref>اخبار مدینه، تمام کتاب.</ref> | | کتاب اخبار مدینه، برگردان فارسی کتاب «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» است. نویسنده، در آغاز، کتاب «وفاء الوفا باخبار دار المصطفی» را در چهار جلد، با صفحات بسیار نگاشته، و برای دسترسی آسان [[زائر|زائران]] و علاقه‌مندان، گزیده‌ای از آن را با نام «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» تدوین کرده است. در این کتاب، مطالب مهم وفاء الوفا آمده و در برخی موارد، اسناد روایت‌های طولانی و روایت‌های گوناگونی که دارای یک موضوع بوده‌اند، آورده نشده است.<ref name=":0" /><br />این ترجمه، در یک مقدمه، یک پیشگفتار و هشت باب تنظیم شده است. مقدمه را مترجم به کتاب افزوده و محققِ چاپ نخست آن، در پایان کتاب دو بخش «تعلیقات و اضافات» و «فهرست‌ها» را نیز، به آن افزوده است.<ref>اخبار مدینه، تمام کتاب.</ref> |
| ==محتوا== | | ==محتوا== |
| این کتاب، که برگردان فارسی «خلاصة الوفاء باخبار دار المصطفی» است، به تاریخ و جغرافیای [[مدینه]] پرداخته<ref name=":0" /> و دارای موضوعاتی مانند ارزش مدینه، ساختمان [[مسجد النبی(ص)|مسجدالنبی(ص)]]، مکان‌های تاریخی، دره‌ها، کوه‌ها و قلعه‌های مدینه است.<ref>اخبار مدینه، فهرست.</ref> | | این کتاب، که برگردان فارسی خلاصة الوفا به تاریخ و جغرافیای [[مدینه]] پرداخته و به باور برخی، همه رویدادهای مهم مدینه را آورده است.<ref name=":0" /> نویسنده، بر خلاف [[وهابیت|وهابیان]]، به [[شفاعت]] خواستن از [[معصوم(ع)]] و [[توسل]] به وی، باور داشته است. او در آخر جزء چهارم، احاديث مربوط به [[زیارت حضرت محمد(ص)|زيارت قبر حضرت محمد(ص)]] و در فصل سوم به توسل [[زائر]] و شفاعت جستن به [[حضرت محمد(ص)]] پرداخته است. مؤلف، احاديثى را كه در ویژگی‌های نیک [[امام على(ع)]] و دیگر [[اهل بیت|اهل بيت(ع)]] از حضرت محمد(ص) روايت شده، را بیان کرده است.<ref name=":0" /> |
| | |
| | درون‌مایه کتاب به ترتیب فهرست به این شرح است: |
| | |
| | '''مقدمه'''، که شامل معرفی كتاب‌هاى تاريخى، جغرافياى تاريخى، سفرنامه‌ها، سرگذشت نویسنده کتاب و معرفی مترجمان کتاب خلاصة الوفاء است. |
|
| |
|
| نویسنده، بر خلاف [[وهابیت|وهابیان]]، به [[شفاعت]] [[معصوم(ع)]] و [[توسل]] به وی، باور دارد. او در باب دوم، احادیث مربوط به [[زیارت حضرت محمد(ص)|زیارت قبر حضرت محمد(ص)]]، توسل به او و شفاعت خواستن از او پرداخته است. مؤلف، احادیثی را که در فضائل [[امام علی(ع)]] و دیگر [[اهل بیت|اهل بیت(ع)]] از حضرت محمد(ص) روایت شده را نیز، بیان کرده است. از این رو، برخی او را نویسنده‌ای بدون تعصب خوانده‌اند.<ref name=":0" />
| | '''باب اول'''، که به نام‌هاى مدينه{{یادداشت|۹۵ نام براى مدينه ذکر شده است.}}، فضيلت مدينه، برتری آن نسبت به دیگر شهرها، دعاى حضرت محمد(ص) در حق مدينه و مردم آن، خاك مدينه و ميوه‌هاى آن و دیگر موضوعات پرداخته است. |
|
| |
|
| درون‌مایه کتاب به ترتیب فهرست به این شرح است:
| | '''باب دوم'''، که به فضيلت زيارت و ارزش [[مسجد النبی(ص)]]، فضيلت [[زيارت حضرت محمد(ص)]] و فضیلت توسل به وی پرداخته است. |
| | |
| | '''باب سوم'''، که دارای اخبار ساكنان مدينه از قديم تا زمان حضرت محمد(ص) است. |
| | |
| | '''باب چهارم'''، که از ساختمان مسجدالنبی(ص)، متعلقات آن و حجره‌هاى همسران حضرت محمد(ص) سخن گفته است. |
| | |
| | '''باب پنجم'''، که شامل معرفی مصلاى عيد، مساجد نبويه، مقبره‌های مدينه، فضل احد و شهیدان آن است. |
| | |
| | '''باب ششم'''، که به چاه‌هاى مدينه، صدقات نبويه و آنچه به دست خود نهال كرده پرداخته است. |
| | |
| | '''باب هفتم'''، که به مساجدى كه حضرت محمد(ص) در سفرها و غزوه‌ها در آن نماز خوانده پرداخته است. |
|
| |
|
| *'''مقدمه'''، که توسط محققِ چاپ نخست،{{یادداشت|سید کمال حاج‌سیدجوادی.}} نگاشته شده و به معرفی کتاب‌های تاریخی، کتاب‌های جغرافیای تاریخی، سفرنامه‌ها، سرگذشت نویسنده کتاب و معرفی مترجمان کتاب پرداخته است.
| | '''باب هشتم'''، که به دره‌ها، چراگاه‌ها، قلعه‌ها و كوه‌هاى مدينه پرداخته است. |
| *'''پیشگفتار'''، که توسط مترجم نوشته شده و به معرفی کتاب و فهرستی از موضوعات آن پرداخته است.
| |
| *'''باب اول'''، که به نام‌های مدینه{{یادداشت|۹۵ نام برای مدینه ذکر شده است.}}، فضیلت مدینه، برتری آن نسبت به دیگر شهرها، دعای حضرت محمد(ص) در حق مدینه و مردم آن، خاک مدینه و میوه‌های آن و دیگر موضوعات پرداخته است.
| |
| *'''باب دوم'''، که به فضیلت زیارت و ارزش [[مسجد النبی(ص)]]، فضیلت [[زیارت حضرت محمد(ص)]] و فضیلت توسل به وی پرداخته است.
| |
| *'''باب سوم'''، که دارای اخبار ساکنان مدینه از قدیم تا زمان حضرت محمد(ص) است.
| |
| *'''باب چهارم'''، که از ساختمان مسجدالنبی(ص)، متعلقات آن و حجره‌های همسران حضرت محمد(ص) سخن گفته است.
| |
| *'''باب پنجم'''، که شامل معرفی مصلای عید، مساجد نبویه، مقبره‌های مدینه، فضل اُحد و شهیدان آن است.
| |
| *'''باب ششم'''، که به چاه‌های مدینه، صدقات نبویه و آنچه به دست خود نهال کرده پرداخته است.
| |
| *'''باب هفتم'''، که به مساجدی که حضرت محمد(ص) در سفرها و غزوه‌ها در آن نماز خوانده پرداخته است.
| |
| *'''باب هشتم'''، که به دره‌ها، چراگاه‌ها، قلعه‌ها و کوه‌های مدینه پرداخته است.<ref name=":0" />
| |
|
| |
|
| ==فهرست== | | ==فهرست== |
| {{ستون-شروع|3}}
| | |
| <small>
| |
| *'''مقدمه''' | | *'''مقدمه''' |
| **[اثار مکتوب مسلمانان] | | **[اثار مکتوب مسلمانان] |
| خط ۵۹: |
خط ۴۸: |
| **فصل اول:در اسمای مدینه به ترتیب حروف معجم | | **فصل اول:در اسمای مدینه به ترتیب حروف معجم |
| **فصل دوم:در فضیلت مدینه و تفصیل او بر سایر بلاد | | **فصل دوم:در فضیلت مدینه و تفصیل او بر سایر بلاد |
| **فصل سوم:در دعای آن [[حضرت محمد(ص)|حضرت(ص)]] در حق مدینه و اهل آن | | **فصل سوم:در دعای آن [[حضرت محمد(ص)|حضرت(ص)]] در حق مدینه و اهل آن |
| **فصل چهارم:در خاک پاک مدینه و میوه‌های آن | | **فصل چهارم:در خاک پاک مدینه و میوه‌های آن |
| **فصل پنجم:در تحریض بر اقامت در مدینه | | **فصل پنجم:در تحریض بر اقامت در مدینه |
| خط ۱۱۱: |
خط ۱۰۰: |
| *'''تعلیقات و اضافات''' | | *'''تعلیقات و اضافات''' |
| *'''فهرست‌ها''' | | *'''فهرست‌ها''' |
| </small>
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
|
| ==اهمیت== | | ==اهمیت== |
| | این کتاب، يكى از مهم‌ترين منابع، درباره شناخت تاريخ و جغرافياى [[مدينه]] معرفی شده و میان عالمان [[اهل سنت]]، به عنوان مرجع نخست [[مدینه|مدينه]]<nowiki/>شناسى شناخته شده و میان عالمان [[شيعه]] نيز مورد توجه قرار گرفته است.<ref name=":0" /> |
|
| |
|
| این کتاب، یکی از مهم‌ترین منابع، در تاریخ و جغرافیای [[مدینه]] معرفی شده و میان عالمان [[اهل سنت]]، به عنوان مرجع نخست [[مدینه|مدینه]]<nowiki/>شناسی شناخته شده و میان عالمان [[شیعه]] نیز، مورد توجه بوده است.<ref name=":0" />
| | ابراهيم بن ابى الحرم مدنى (م.١٠۵۶ق)، درباره کتاب خلاصة الوفا شعری سروده و این کتاب را در موضوع آثار مدینه یگانه دانسته است.{{یادداشت|من رام يستقصى معالم طيبة/ و يشاهد المعدوم بالموجود/ فعليه باستقصاء تاريخ الوفاء/ تأليف عالم طيبة السمهودى |
| | | برگردان فارسی: «آرى هيچ كس مانند وى نتوانسته آثار مدينه منوره چه آنچه در ابتدا وجود داشته و دستخوش نابودى قرار گرفته و چه آنها كه در زمان حياتش موجود بوده ثبت و ضبط كند.»}}<ref>اخبار مدینه، مقدمه، ص۲۳.</ref> |
| ابراهیم بن ابی الحرم مدنی (م.۱۰۵۶ق)، درباره کتاب خلاصة الوفاء شعری سروده و این کتاب را در موضوع آثار مدینه، یگانه دانسته است.{{یادداشت|من رام یستقصی معالم طیبة/ و یشاهد المعدوم بالموجود/ فعلیه باستقصاء تاریخ الوفاء/ تألیف عالم طیبة السمهودی.
| |
| برگردان فارسی آن عبارت است از: «آری هیچ کس مانند وی نتوانسته آثار مدینه منوره چه آنچه در ابتدا وجود داشته و دستخوش نابودی قرار گرفته و چه آنها که در زمان حیاتش موجود بوده ثبت و ضبط کند.»}}<ref>اخبار مدینه، مقدمه، ص۲۳.</ref> | |
| | |
| ==نسخه‌های خطی==
| |
| بیش از ده نسخه خطی از کتاب اخبار مدینه، در کتابخانه‌های دنیا وجود دارد.<ref name=":1">اخبار مدینه، مقدمه محقق، ص۲۶-۲۸.</ref> برخی از آنها عبارتند از:
| |
| | |
| *نسخه‌ای با نام «اخبار حسینیه در اخبار مدینه»، که در کتابخانه بادلیان آکسفورد نگهداری می‌شود. کتابت آن، در سال ۹۹۳ق. با خط نستعلیق، در ۱۵۶ برگ، توسط غلامعلی حصاری انجام گرفته است.
| |
| *نسخه‌ای در برلین، با نام المدینه، که در سال ۹۹۸ق. کتابت شده است.
| |
| *نسخه‌ای در کتابخانه آستانه کولره شریف، راولپندی، در گامه پیر مهرعلی شاه، که در سال ۱۰۰۲ق، به خط نسخ، مجدول و مهذب، توسط احمد بن قیا بن یوسف، در ۳۲۴ صفحه کتابت شده است.
| |
| *نسخه‌ای در کتابخانه دانشگاه پنجاب، لاهور، مجموعه شیرانی، بدون تاریخ کتابت و دارای خط نستعلیق، که نسخه کهنی بوده و دارای ۱۷۸ ورق است.<ref name=":1" />
| |
|
| |
|
| ==چاپ== | | ==چاپ== |
| این کتاب، بار نخست، با تصحیح و تحقیق سید کمال حاج‌سیدجوادی، در ۵۹۷ صفحه، توسط نشر مشعر، در [[تهران]]، در سال ۱۳۷۶ش. چاپ شده است.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/3470457 کتاب‌شناسی اخبار مدینه]، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.</ref>
| | نورالدين سمهودى، به كوشش سيدكمال حاج سيدجوادى. چاپ اول: تهران، نشر مشعر،٣٧۶، ۵٩٧ ص. (موضوع: زيارتگاه‌هاى اسلامى) |
| ==پیوند به بیرون== | | ==پیوند به بیرون== |
|
| |
|
| خط ۱۳۹: |
خط ۱۱۷: |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{منابع}}
| | |
| {{برگرفتگی | | {{برگرفتگی |
| | پیش از لینک = کتاب | | | پیش از لینک = کتاب |
| | منبع = کتاب‌شناسی زیارت، | | | منبع = کتاب شناسی زیارت، |
| | پس از لینک = رضا باقریان موحد، مشعر، قم، ۱۳۸۷ش. ص۳۰ | | | پس از لینک = رضا باقریان موحد، مشعر، قم، ۱۳۸۷ش. ص۳۰ |
| | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/18 | | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/18 |
| }} | | }} |
| * '''[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/882 اخبار مدینه]'''، نورالدین سمهودی، تصحیح و تحقیق سیدکمال حاج‌سیدجوادی، نشر مشعر، تهران، ۱۳۷۶ش.
| |
| * '''الاعلام'''، خیرالدین الزرکلی، بیروت، ۱۹۶۹م.
| |
| * [http://www.nlai.ir/ '''سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران'''].
| |
| * '''الضوء اللامع'''، السخاوی، مصر، ۱۳۵۳م.
| |
| * '''النور السافر عن اخبار القرن العاشر'''، عبدالقادر بن شیخ عیدروس، بغداد، ۱۹۳۴م.
| |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
| {{کتاب‌شناسی مدینه}}
| |
| {{کتاب‌شناسی زیارت}}
| |
|
| |
| [[رده:کتاب‌های نورالدین علی سمهودی]]
| |
| [[رده:کتاب‌های قرن دهم قمری]]
| |
| [[رده:کتاب‌های تاریخ پیامبر(ص)]]
| |
| [[رده:کتاب‌های تاریخ عربستان]]
| |
| [[رده:فضائل‌نگاری مدینه]]
| |
| [[رده:کتاب‌های جغرافیای عربستان]]
| |
| [[رده:کتاب‌های تاریخ مدینه]]
| |
