در حال ویرایش مسیر طالبی (کتاب)
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۱۶]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} | |||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان =مسیر طالبی | | عنوان = مسیر طالبی | ||
| عنوان اصلی = | | عنوان اصلی = مسیر طالبی فی بلاد افرنجی | ||
| تصویر = کتاب_مسیر_طالبی.jpg | | تصویر = کتاب_مسیر_طالبی.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح_تصویر = | | توضیح_تصویر = | ||
| نویسنده =میرزا ابوطالب خان | | نویسنده = میرزا ابوطالب خان | ||
| برگرداننده = | | برگرداننده = | ||
| ویراستار = | | ویراستار = | ||
| به تصحیح = | | به تصحیح = حسین خدیوجم | ||
| به کوشش = | | تحقیق = | ||
| تاریخ نگارش = | | به کوشش = | ||
| تصویرگر = | | تاریخ نگارش = ۱۲۱۹ق | ||
| طراح جلد = | | تصویرگر = | ||
| موضوع = سفرنامه | | طراح جلد = | ||
| سبک = | | موضوع = سفرنامه | ||
| زبان = فارسی | | سبک = | ||
| تعداد جلد =۳ جلد، برخی چاپ‌ها در ۱ جلد | | زبان = فارسی | ||
| صفحه = | | تعداد جلد = ۳ جلد، برخی چاپ‌ها در ۱ جلد | ||
| قطع = | | صفحه = | ||
| ناشر = مؤسسه فرانکلین، انتشارات علمی و فرهنگی | | قطع = | ||
| وبسایت ناشر = | | ناشر = کتابهای جیبی مؤسسه فرانکلین، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، انتشارات علمی و فرهنگی | ||
| محل انتشارات = | | وبسایت ناشر = | ||
| تاریخ نشر = | | محل انتشارات = هند، تهران، | ||
| ترجمه به =انگلیسی، فرانسه، هلندی | | تاریخ نشر = ١٢٢٨ق | ||
| مجموعه = | | ترجمه به = انگلیسی، فرانسه، هلندی | ||
| شابک = | | مجموعه = | ||
| شابک = | |||
}} | }} | ||
مسیر طالبی، سفرنامه‌ای به زبان فارسی و نوشته میرزا ابوطالب خان است. او در سفر ۵ ساله‌اش از هند به اروپا و کشورهای اسلامی تحت قلمرو عثمانی یادداشت‌برداری و در سال ۱۲۱۹ق آنها را تنظیم و تألیف کرد. یکی از ویژگی‌های این کتاب پرداختن به شهرها و اماکن زیارتی کشور عراق است. این کتاب به زبان‌های گوناگون ترجمه و بارها در ایران به چاپ رسیده است. | |||
==نویسنده== | ==نویسنده== | ||
ميرزا ابوطالب، معروف به ابوطالب لندنی،<ref>مسیر طالبی، مقدمه، ص۱۸.</ref> فرزند محمد بيك‌خان تبريزى اصفهانی، در سال ۱۱۶۶ق در شهر شیعه‌نشین لَكْنَهو در هند به دنیا آمد.<ref>نامه اهل خراسان، ص ١١٠.</ref> پدرش، آذربایجانی تبار و متولد اصفهان بود<ref>چند سفرنامه از سفراى ايران، نشريه وزارت امور خارجه، شماره سوم، ص ٢۶ و٢٧.</ref> و هنگامی که به علت موضع‌گیری‌هایش مورد خشم نادرشاه قرار گرفت به هند فرار کرد.<ref>مقاله «مسير طالبى» ، نشريه فرهنگ خراسان، ضميمه دوره پنجم.</ref> میرزا ابوطالب در ۱۳ سالگی همراه پدرش به مرشدآباد هند هجرت کرد و تا ۲۰ سالگی در آنجا ماند. او مورد توجه حاکمان ایرانی این منطقه قرار گرفت و به منصب‌هایی رسید. وی از کارشکنی‌ها و دشمنی‌های مخالفینش خسته شد و در سال ۱۲۱۳ق<ref>نامه اهل خراسان، ص ١١٠.</ref> مسافرت‌های طولانی‌اش را به کشورهای آسیایی، آفریقایی و اروپایی آغاز کرد.(؟) برخی سفر او به اروپا را در راستای همکاری وی با کمپانی انگلیسی «هند شرقی» دانسته‌اند. او همکاری‌اش را با آن کمپانی قطع کرده و در سال ۱۲۱۸ق به هند بازگشت<ref>مسير طالبى، مقدمه حسین خدیوجم، ص١٢.</ref> و دیده‌هایش را از این سفر ۵ ساله نگاشت. او در سال ۱۲۲۱ق در شهر لکنهو در هند درگذشت.<ref>نامه اهل خراسان، ص ١١٠.</ref> | |||
میرزا ابوطالب شاعر نیز بود و آثار فراوانی نگاشت؛ از جمله | میرزا ابوطالب شاعر نیز بود و آثار فراوانی نگاشت؛ از جمله خلاصة الافکار که شرح حال شاعران قدیم و هم‌عصر وی است، لبَ السیر و جهان‌نما که خلاصه‌ای از تاریخ عمومی جهان است، اشعار میرزا ابوطالب خان، تفضیح الغافلین که وقایع زمان نواب آصف الدوله است، رساله‌ای در علم اخلاق، مباحثی در طب و مسیر طالبی.<ref>ادبيات فارسى بر مبناى تاليف استورى، ص٨٧٩؛ نامه اهل خراسان، ص١١٠ - ١١٢، تفضيح الغافلين، مقدمه مصحح كتاب؛ پيش‌گفتار ايرج افشار بر كتاب خلاصة الافكار ميرزا ابوطالب؛ مسير طالبى، مقدمه مصحح كتاب، ص ٢۴.</ref> | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
مسیر طالبی، با نام کامل مسیر طالبی فی بلاد افرنجی، گزارش سفر | مسیر طالبی، با نام کامل مسیر طالبی فی بلاد افرنجی، گزارش سفر طولانی میرزا طالب از هند به اروپا و کشورهای اسلامی تحت قلمرو دولت عثمانی است.<ref>فهرست كتاب‌هاى چاپ فارسى، ج ١، ص ١۴٣٩؛ معرفى سفرنامه ميرزا ابوطالب خان، نشریه فرهنگ خراسان؛ شرح احوال ميرزا ابوطالب‌خان، مجله ارمغان.</ref> این سفرنامه به احوال کشورهای انگستان، ایرلند، فرانسه، ترکیه و عراق پرداخته و از شهرهای آن کشورها مانند لندن، آکسفرد، ویلز، هنلی، پاریس، استانبول، بغداد، سامرا، نجف، کربلا، و از بحر فارس و دریای عمان سخن گفته است.<ref>مسیر طالبی، تمام کتاب.</ref> | ||
برخی از ویژگی‌های سفرنامه‌ی مسیر طالبی به این شرح است: | |||
* '''نثر استوار، زیبا و پر از اصطلاحات فارسى رايج در هندوستان''' | |||
* '''تیزهوشی، زبان‌آورى و موقعشناسى نویسنده'''<ref>مسير طالبي، مقدمه، ص10.</ref> | |||
* '''نگرش انتقادی به رویکردهای فرهنگی اروپا'''<ref>مسيرطالبى، ص١۵٢.</ref> | |||
:برای نمونه برخی ویژگی‌های مردم انگلستان را اینگونه دانسته است: اعتقاد نداشتن به دین و معاد، رعایت نکردن حق‌الناس، غرور، محبت بسیار به دنیا، بخل، راحت‌طلبی، تن‌پروری، سستی، زودرنجی، عدم تحمل مخالف، کمبود حیا و زیاده‌روی در شهوت‌رانی.<ref>مسيرطالبى، ص۲۶۵-۲۷۲.</ref> | |||
* '''ذکر ویژگی‌های شهرهای زیارتی، حاکمان، اماکن زیارتی و زائران در کشور عراق''' | |||
:او به جزئیات حرم‌های امامان(ع) نیز پرداخته است؛ برای نمونه گنبد حرم امام هادی(ع) را بسیار مرتفع و محکم‌تر از گنبدهای امام حسین(ع) و امام علی(ع) دانسته، ولی از تذهیب و تزیین خالی معرفی کرده است.<ref>مسیر طالبی، ص۳۹۹ - ۴٠۶.</ref> | |||
==در نگاه دیگران== | |||
غلامحسین یوسفی، ادیب و محقق معاصر سفرنامه میرزا ابوطالب را یکی از بهترین سفرنامه‌های ایرانیان در قرن‌های اخیر شمرده است. وی دقت نظر، حسن استنباط، نکته‌بینی، صداقت، صراحت و انصاف نویسنده را در برخی از موارد، در خور توجه دانسته است.<ref>معرفى سفرنامه ميرزا ابوطالب خان، نشريه فرهنگ خراسان؛ شرح احوال ميرزا ابوطالب‌خان؛ نامه اهل خراسان، ص١١۴ و ١١۵.</ref> نسخه‌شناس، كتاب‌پژوه و فهرست‌نويس معاصر، ايرج افشار این کتاب را از آثار فارسی معروف اواخر قرن ۱۲ق دانسته است. وی این کتاب را از حیث اسلوبِ نگارش و جهات ادبی عصری واجد اعتبار و جالب دقت و اعتنا دانسته است.<ref>مسير طالبى به كوشش حسين خديوجم، پيش‌گفتار ايرج افشار.</ref> | |||
==اهمیت== | ==اهمیت== | ||
ترجمه‌های گوناگون به زبان‌های مختلف از این کتاب نشانه شهرتی است که در محافل فرهنگی و علمی اروپا و آسیا به دست آورده است.<ref>فهرست | ترجمه‌های گوناگون به زبان‌های مختلف از این کتاب نشانه شهرتی است که در محافل فرهنگی و علمی اروپا و آسیا به دست آورده است.<ref>فهرست كتاب‌هاى چاپ فارسى، ج ١، ص ١۴٣٩؛ معرفى سفرنامه ميرزا ابوطالب خان، نشريه فرهنگ خراسان؛ شرح احوال ميرزا ابوطالب‌خان، مجله ارمغان.</ref> مسیر طالبی، يكى از نخستين سفرنامههايى است كه توسط ايرانيان در خصوص کشورهای اروپایی نگارش يافته و نويسنده آن مستقيما اطلاعات دست اول و مشاهدات خود را جزء به جزء در كتاب گفته است.<ref>مسير طالبي، مقدمه، ص21.</ref> | ||
==ترجمه== | ==ترجمه== | ||
چارلز استوارت، مسیر طالبی را در سال ۱۲۲۸ق به زبان انگلیسی برگرداند. پس از آن در ۲ جلد به زبان هلندی ترجمه شد و پس از | چارلز استوارت، مسیر طالبی را در سال ۱۲۲۸ق به زبان انگلیسی برگرداند. پس از آن در ۲ جلد به زبان هلندی ترجمه شد و پس از آن برگردان فرانسوی آن نیز منتشر شد.<ref>فهرست كتاب‌هاى چاپ فارسى، ج ١، ص ١۴٣٩؛ معرفى سفرنامه ميرزا ابوطالب خان، نشريه فرهنگ خراسان؛ شرح احوال ميرزا ابوطالب‌خان، مجله ارمغان.</ref> | ||
==چاپ== | ==چاپ== | ||
میرزا ابوطالب در سال ۱۲۱۹ق یادداشت‌های خود در سفر را به صورت کتاب تألیف کرد. به گفته خود نویسنده در مقدمه کتاب، او | میرزا ابوطالب در سال ۱۲۱۹ق یادداشت‌های خود در سفر را به صورت کتاب تألیف کرد. به گفته خود نویسنده در مقدمه کتاب، او نويسندگانى را به كار گرفت و نسخه‌هايى از كتاب را زير نظر خودش فراهم آورد و اين نسخه‌ها را به نزديك‌ترين دوستانش اهدا كرد. رونوشت برخى از اين نسخه‌ها در كتابخانه‌هاى معتبر جهان موجود است. در سال ١٢٢٨ق متنى فارسى به نام نسخه مسير طالبى، به تصحيح ميرزا حسن‌على، پسر ميرزا ابوطالب در كلكته و در ٨۶۵ صفحه به چاپ رسيد. خلاصه متن فارسى مسير طالبى نیز توسط دكتر مك فارلين در هندوستان به چاپ رسيد. <ref>فهرست كتاب‌هاى چاپ فارسى، ج ١، ص ١۴٣٩؛ معرفى سفرنامه ميرزا ابوطالب خان، نشريه فرهنگ خراسان؛ شرح احوال ميرزا ابوطالب‌خان، مجله ارمغان.</ref> | ||
مسیر طالبی، به کوشش حسین خدیوجم، توسط کتابهای جیبی و با همکاری انتشارات فرانکلین، در ۳ جلد، در سال ۱۳۵۲ش در تهران چاپ شد. دیگر بار توسط سازمان انتشارات و آموزش انقلاب | مسیر طالبی، به کوشش حسین خدیوجم، توسط کتابهای جیبی و با همکاری انتشارات فرانکلین، در ۳ جلد، در سال ۱۳۵۲ش در تهران چاپ شد. دیگر بار توسط سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، در سال ۱۳۶۳ تجدید چاپ شد. پس از آن شرکت انتشارات علمی و فرهنگی در ۱ جلد، در سال‌های ۱۳۷۳<ref> [http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/559884 سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران]</ref> و ۱۳۹۴ و ۱۳۹۶ش<ref>مسیر طالبی، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، ۱۳۹۴ش؛ مسیر طالبی، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، ۱۳۹۶ش.</ref> منتشر شد. حسین خدیوجم برای تصحیح از نسخه خطی موجود در موزه بریتانیا و نسخه چاپ کلکته بهره برد. این چاپ دارای فهرست فرهنگ لغات و ترکیبات و فهرست راهنماست.<ref>گزارش‌هایی از عتبات عراق در سفرنامه میرزا ابوطالب اصفهانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۸، ص۱۶۲.</ref> | ||
==پانوشت== | ==پانوشت== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۶۴: | خط ۷۰: | ||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
| پیش از لینک = مقاله | | پیش از لینک = مقاله | ||
| منبع = | | منبع = | ||
| پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، | | پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، | ||
| لینک = | | لینک = | ||
}} | }} | ||
* | * ادبیات فارسی بر مبنای تالیف استوری، چارلز آمبروز استوری، ترجمه یو. ا. برگل؛ مترجمان یحیی آرینپور، سیروس ایزدی، کریم کشاورز، تحریر احمد منزوی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی،۱۳۶۲ش. | ||
* | * تفضیح الغافلین، میرزاابوطا‌لب (لندنی) اصفهانی؛ ترتیب و تصحیح عا‌بدرضا بیدار، دهلی، Institut of Oriental Studies Saulat Public Library Rampur انسی‌تیوت آف اورینتل استدیز صولت پبلک لابریری، ۱۹۶۵م. | ||
* | * چند سفرنامه از سفراى ايران، عباس اقبال آشتيانى، نشريه وزارت امور خارجه، سال اول، شماره سوم، شهریور ۱۳۲۸ش. | ||
* | * شرح احوال ميرزا ابوطالب‌خان، شهريار نقوى، مجله ارمغان، سال ۴١ش. | ||
* فهرست کتابهای چاپی فارسی، خان بابا مشار، مولف، تهران، ۱۳۵۰ش. | |||
* | * گزارش‌هایی از عتبات عراق در سفرنامه میرزا ابوطالب اصفهانی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره هشتم، ص156. بخش مورد نظر از مقاله ص 161. | ||
* | * مسیر طالبی، میرزا ابوطالب اصفهانی، به کوشش حسین خدیوجم، با همکاری انتشارات فرانکلین، تهران، ۱۳۵۲ش. | ||
* | * مسير طالبى يا سفرنامه ميرزا ابو طالب خان، ابو طالب بن محمد اصفهانى، تهران، شركت انتشارات علمي فرهنگي، 1383ش. | ||
* | * مسير طالبى يا سفرنامه ميرزا ابو طالب خان، ابو طالب بن محمد اصفهانى، تهران، شركت انتشارات علمي فرهنگي، 13۹۴ش. | ||
* | * مسير طالبى يا سفرنامه ميرزا ابو طالب خان، ابو طالب بن محمد اصفهانى، تهران، شركت انتشارات علمي فرهنگي، 13۹۶ش. | ||
* | * معرفى سفرنامه ميرزا ابوطالب خان، غلامحسين يوسفى، نشريه فرهنگ خراسان، ضميمه دوره پنجم، خرداد ١٣۴٣ش. | ||
* | * مقاله «مسير طالبى»، غلامحسين يوسفى، نشريه فرهنگ خراسان، ضميمه دوره پنجم، خرداد ١٣۴٢ش. | ||
* | * نامه اهل خراسان، غلامحسین یوسفی، تهران، کتابفروشی زوار، ۱۳۴۷ش. | ||
* | |||
[[رده:کتابهای میرزا ابوطالب خان]] | [[رده:کتابهای میرزا ابوطالب خان]] | ||
[[رده:کتابهای قرن سیزدهم قمری]] | [[رده:کتابهای قرن سیزدهم قمری]] | ||
[[رده:سفرنامه‌های عتبات]] | [[رده:سفرنامه‌های عتبات]] | ||