حطیم: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح نویسه‌های عربی |
|||
| (۱۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:،عکس حطیم.jpg|File.png|270px|thumb|left|حطیم]] | [[پرونده:،عکس حطیم.jpg|File.png|270px|thumb|left|حطیم]] | ||
''' | '''حَطیم'''، مکانی در مسجدالحرام، محل سوگند خوردن و نفرین ستمگران و دارای فضیلت بسیار. | ||
در مورد مکان حطیم چندین روایت وجود دارد؛ اما اکثریت [[شیعه]] آن را از [[حجر الاسود]] تا درِ [[کعبه]] دانسته و [[اهل سنت]] نیز [[حجر اسماعیل]] را حطیم می‌دانند. | |||
حطیم در پیش از اسلام محل سوگند یادکردن بوده و پس از اسلام نیز فضایل زیادی برای این مکان ذکر شده است از جمله | حطیم در پیش از [[اسلام]] محل سوگند یادکردن بوده و پس از اسلام نیز فضایل زیادی برای این مکان ذکر شده است از جمله اینکه نمازخواندن در این مکان ثواب زیادی دارد و حطیم از برترین و پاکترین مکان‌هاست. | ||
[[پیامبر]] نیز اعمال عبادی | [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] نیز اعمال عبادی بسیاری در این مکان انجام داده‌اند؛ ازجمله نمازخواندن پیامبر در حطیم، در شبی که به [[معراج پیامبر|معراج]] رفت ذکر شده است. | ||
حطیم مکان سوگند و اجرای | حطیم مکان سوگند و اجرای نفرین بود و نقل شده [[ابن ملجم]] در این مکان سوگند یاد کرد تا [[علی(ع)]] را به قتل برساند. | ||
طبق برخی روایات شیعی به هنگام ظهور [[امام زمان]] ،[[جبرئیل]] و نیز [[ | طبق برخی روایات شیعی به هنگام ظهور [[امام زمان]]،[[جبرئیل]] و نیز [[ایمان|مؤمنان]] در حطیم با ایشان بیعت خواهند کرد. | ||
==حطیم در لغت== | ==حطیم در لغت== | ||
حطیم در اصطلاح به بخشی از [[مسجدالحرام]] می‌گویند که در تعیین مکان دقیق آن اقوال مختلفی وجود دارد. | |||
واژه حطیم از (حـطـم) به معنای شکستن یا کوبیدن، به اشیای خشکِ شکسته شده و کوبیده شده؛ مانند استخوان گفته می‌شود. به گیاه خشک و خرد شده نیز حطیم گفته‌اند.<ref>لسان العرب، ج12، ص137ـ 138</ref> | |||
===وجه تسمیه=== | ===وجه تسمیه=== | ||
* حطیم محل قسم خوردن بوده و کسانی که به دروغ سوگند یاد می‌کردند یا از ستمگران بودند، دچار مجازات الهی شده و نابود می‌شدند.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص23 ـ24؛ سبل الهدی، ج1، ص207؛ لسان العرب، ج12، ص140</ref> | |||
* حطیم محل | * [[حج‌گزار|حج‌گزاران]] در این محل ازدحام کرده، به همدیگر فشار می‌آوردند تا حدی که بدن و پایشان کوبیده می‌شد.<ref>الکافی، ج4، ص526؛ علل الشرایع، ج2، ص400</ref> | ||
* [[حج‌گزار|حج‌گزاران]] در این محل | * پیش از اسلام، لباس طواف حج‌گزاران جاهلی، که در آن‌جا انداخته می‌شد، به تدریج له و کوبیده می‌شد.<ref>الکافی، ج4، ص526؛ لسان العرب، ج12، ص140؛ فتح الباری، ج6، ص268.</ref> | ||
* پیش از اسلام، لباس طواف | |||
* در این مکان، با انجام توبه، گناهان انسان بخشیده شده، گویا گناهان کوبیده می‌شوند.<ref>السرائر، ج1، ص615.</ref> | * در این مکان، با انجام توبه، گناهان انسان بخشیده شده، گویا گناهان کوبیده می‌شوند.<ref>السرائر، ج1، ص615.</ref> | ||
* در زمان [[حضرت ابراهیم]] این مکان آغل و محل خرد کردن علوفه برای گوسفندان بود.<ref>بحارالانوار، ج65، ص86؛ المحاسن، ج1، ص92</ref> | * در زمان [[حضرت ابراهیم]] این مکان آغل و محل خرد کردن علوفه برای گوسفندان بود.<ref>بحارالانوار، ج65، ص86؛ المحاسن، ج1، ص92</ref> | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
===مکان حطیم از دیدگاه شیعیان=== | ===مکان حطیم از دیدگاه شیعیان=== | ||
عده‌ای بین [[حجرالاسود]] تا درِ کعبه می‌دانند که طبق این دیدگاه، انتهای حطیم محدود به ملتزم است. امام صادق(ع)، طبق روایتی، تنها همین موضع را حطیم دانسته‌اند. این قول میان شیعه شهرت بیشتری دارد.<ref>علل الشرایع، ج2، ص400.</ref> | عده‌ای بین [[حجرالاسود]] تا درِ کعبه می‌دانند که طبق این دیدگاه، انتهای حطیم محدود به [[ملتزم]] است. امام صادق(ع)، طبق روایتی، تنها همین موضع را حطیم دانسته‌اند. این قول میان شیعه شهرت بیشتری دارد.<ref>علل الشرایع، ج2، ص400.</ref> | ||
===مکان حطیم از دیدگاه اهل سنت=== | ===مکان حطیم از دیدگاه اهل سنت=== | ||
در منابع اهل سنت این دیدگاه مشهور است که [[حجر اسماعیل]] را حطیم می‌دانند<ref>صحیح البخاری، ج4، ص248؛ سبل الهدی، ج3، ص158؛ موسوعة مرآة الحرمین، ج2، ص791</ref>؛ از جمله مَقدَسی آورده است که به حجر اسماعیل، که آب میزاب در آن ریخته می‌شود، حطیم می‌گویند.<ref>احسن التقاسیم، ص72.</ref> در شماری از روایات [[اهل بیت]] انطباق حطیم بر حجر اسماعیل رد شده است.<ref>بحارالانوار، ج96، ص230ـ231؛ وسائل الشیعه، ج13، ص355.</ref> | در منابع اهل سنت این دیدگاه مشهور است که [[حجر اسماعیل]] را حطیم می‌دانند<ref>صحیح البخاری، ج4، ص248؛ سبل الهدی، ج3، ص158؛ موسوعة مرآة الحرمین، ج2، ص791</ref>؛ از جمله مَقدَسی آورده است که به حجر اسماعیل، که آب میزاب در آن ریخته می‌شود، حطیم می‌گویند.<ref>احسن التقاسیم، ص72.</ref> در شماری از روایات [[اهل بیت]] انطباق حطیم بر حجر اسماعیل رد شده است.<ref>بحارالانوار، ج96، ص230ـ231؛ وسائل الشیعه، ج13، ص355.</ref> | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۷: | ||
==آداب و اعمال حطیم== | ==آداب و اعمال حطیم== | ||
===یاد خداوند=== | ===یاد خداوند=== | ||
از آداب | از آداب حطیم، یاد خدا است.<ref>بحارالانوار، ج96، ص373؛ وسائل الشیعه، ج5، ص273.</ref> طبق دیدگاه فقیهان در حطیم دعا کردن، نماز خواندن، گرفتن [[پرده کعبه]]، <ref>الدروس الشرعیه، ج1، ص467؛ جواهر الکلام، ج20، ص66.</ref> اقرار به گناهان و اظهار خضوع در برابر خداوند، [[مستحب]] است.<ref>الدروس الشرعیه، ج1، ص467 ـ468.</ref> | ||
===اجرای لعان=== | ===اجرای لعان=== | ||
یکی از احکام مربوط به حطیم اجرای [[لعان]] در | یکی از احکام مربوط به حطیم اجرای [[لعان]] {{یادداشت|لِعان یا مُلاعَنَة به‌معنای لعن (نفرین) کردن زن و شوهر با الفاظ خاص نسبت به یکدیگر در جایی است که مرد ادعا کند همسرش را در حال زنا دیده و شاهدی هم ندارد و یا فرزندی که زنش به‌دنیا آورده از او نیست. (الروضة البهیة، ج۶، ص۱۸۱.)}} در آنجاست.<ref>جواهر الکلام، ج34، ص62.</ref> | ||
===طواف حول حطیم=== | ===طواف حول حطیم=== | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۶: | ||
===عدم کفایت حطیم به عنوان قبله=== | ===عدم کفایت حطیم به عنوان قبله=== | ||
در | به نظر شیخ صدوق، فقیه شیعه در قرن چهارم قمری، با وجود اینکه ظاهراً حطیم قسمتی از [[کعبه]] بوده؛ اما اگر [[نمازگزار]] فقط حطیم را [[قبله]] خود قرار دهد و رو به کعبه نباشد، نماز او صحیح نیست.<ref>الهدایه، ص254</ref> | ||
==پیشینه حطیم== | ==پیشینه حطیم== | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۹: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*'''الاصابة فی تمییز الصحابه'''، ابن حجر العسقلانی (م.852ق.)، به کوشش علی معوض و عادل عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1415ق؛ | |||
*'''الاستیعاب'''، ابن عبدالبر (م.463ق.)، به کوشش البجاوی، بیروت، دار الجیل، 1412ق؛ | |||
*'''احسن التقاسیم'''، محمد بن احمد المقدسی (م.380ق.)، القاهره، مکتبة مدبولی، 1411ق؛ | *'''احسن التقاسیم'''، محمد بن احمد المقدسی (م.380ق.)، القاهره، مکتبة مدبولی، 1411ق؛ | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۹: | ||
*'''اخبار مکة فی قدیم الدهر و حدیثه'''، محمد بن اسحاق الفاکهی (م.275ق.)، به کوشش عبدالملک بن عبدالله بن دهیش، بیروت، دار خضر، 1414ق؛ | *'''اخبار مکة فی قدیم الدهر و حدیثه'''، محمد بن اسحاق الفاکهی (م.275ق.)، به کوشش عبدالملک بن عبدالله بن دهیش، بیروت، دار خضر، 1414ق؛ | ||
*''' | *'''الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة'''، شهید ثانی، به تحقیق: سید محمد کلانتر، قم، داوری، ۱۴۱۰ق. | ||
*'''الغابة فی معرفة الصحابه'''، علی بن محمد بن الاثیر (م.630ق.)، بیروت، دار الفکر، 1409ق؛ | *'''الغابة فی معرفة الصحابه'''، علی بن محمد بن الاثیر (م.630ق.)، بیروت، دار الفکر، 1409ق؛ | ||
*'''انساب الاشراف'''، احمد بن یحیی البلاذری (م.279ق.)، تحقیق سهیل صادق زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دار الفکر، 1417ق؛ | *'''انساب الاشراف'''، احمد بن یحیی البلاذری (م.279ق.)، تحقیق سهیل صادق زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دار الفکر، 1417ق؛ | ||
| خط ۱۷۷: | خط ۱۷۸: | ||
*'''وسائل الشیعه (تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه)'''، محمد بن الحسن الحر العاملی (م.1104ق.)، قم، آل البیت، 1412ق؛ | *'''وسائل الشیعه (تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه)'''، محمد بن الحسن الحر العاملی (م.1104ق.)، قم، آل البیت، 1412ق؛ | ||
*'''الهدایه'''، صدوق (م.381ق.)، قم، مؤسسة الامام الهادی7، 1418ق؛ تفسیر نمونه: ناصر مکارم شیرازی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1374ش. | *'''الهدایه'''، محمد بن علی شیخ صدوق (م.381ق.)، قم، مؤسسة الامام الهادی7، 1418ق؛ تفسیر نمونه: ناصر مکارم شیرازی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1374ش. | ||