پرش به محتوا

زیارت‌نامه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
صفحه‌ای تازه حاوی «'''زیارت‌نامه''' متنی است که هنگام زیارت امامان یا امامزادگان خوانده می‌شود. برخی زیارتنامه‌ها مانند زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل، زیارت‌نامه حضرت معصومه مأثور هستند و از معصوم نقل شده‌اند. و برخی هم غیرمأثور که توسط عالمان نوشته شده است. زی...» ایجاد کرد
 
Salar (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب: واگردانی دستی
 
(۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''زیارت‌نامه''' متنی است که هنگام زیارت امامان یا امامزادگان خوانده می‌شود. برخی زیارتنامه‌ها مانند زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل، زیارت‌نامه [[حضرت معصومه]] مأثور هستند و از معصوم نقل شده‌اند. و برخی هم غیرمأثور که توسط عالمان نوشته شده است. زیارتنامه‌ها معمولا ساختار مشابه دارند و با سلام آغاز می‌شوند و با عرض ارادت به معصومین و برائت از دشمنان ادامه می‌یابد و با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسد.
'''زیارت‌نامه''' متنی است که هنگام زیارت [[امامان شیعه|امامان]] یا [[امامزاده|امامزادگان]] خوانده می‌شود. برخی زیارتنامه‌ها مانند زیارت‌نامه [[حضرت ابوالفضل]] و زیارت‌نامه [[حضرت معصومه]] مأثور هستند یعنی از معصوم نقل شده‌اند و برخی هم غیرمأثورند که توسط عالمان نوشته شده است.
 
زیارتنامه‌ها معمولا ساختار مشابه دارند؛ با سلام آغاز می‌شوند، با عرض ارادت به معصومین و برائت از دشمنان ادامه می‌یابند و با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسند.


==معرفی==
==معرفی==
زیارت‌نامه عبارت است از متنی که هنگام زیارت مرقد هریک از [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] یا برخی از امامزادگان خوانده می‌شود و دعایی است که به عنوان تشرف باطنی برای ائمه و امامزادگان می‌خوانند و حاوی سلام و درود زائر نسبت به مدفون در آن مرقدها است.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۹۷.</ref>
زیارت‌نامه متنی است که هنگام زیارت قبر هریک از [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] یا برخی از [[امامزاده|امامزادگان]] خوانده می‌شود و حاوی سلام و درود زائر نسبت به مدفون در آن مرقدها است.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۹۷؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.</ref>
 
==== انواع زیارت‌نامه ====
زیارت‌نامه به دو دسته مأثور (یعنی زیارت‌نامه‌ای که از معصومان نقل شده باشد)<ref>«ساختارشناسی زیارات مأثور اهل‌بیت علیهم‌السلام»، ص۷۵.</ref> و غیر مأثور (توسط غیر معصوم مانند عالمان نوشته شده باشد) تقسیم می‌شود.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۱۴.</ref>
 
برخی زیارت‌نامه‌های مأثور عبارتند از: زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره، جامعه صغیره، [[زیارت عاشورا]]، [[زیارت اربعین]]، زیارت ناحیه مقدسه، زیارت آل یاسین، زیارت رجبیه، زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل و زیارت‌نامه حضرت معصومه.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۱۵ تا ص۱۲۸.</ref>  


عالمان دین کتب متعددی به صورت مجموعه‌های زیارات تدوین کرده‌اند که آمیخته‌ای است از زیارت‌های مستند و منقول از معصومین و زیاراتی که انشای علمای بزرگ است. در این میان زیارت‌نامه‌هایی که از ائمه نقل شده زیاد است. مانند زیارت‌های امین الله، جامعه کبیره، وارث، عاشورا،  و زیارت اربعین.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۹۷. </ref>
برخی زیارت‌نامه‌های غیرمأثور هم عبارت است از مانند زیارت‌نامه [[حضرت عبدالعظیم حسنی]] و زیارت امامزادگان.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۲۹.</ref>


زیارتنامه‌ها در یک از اعتبار نیستند. برخی از سند معتبری برخوردارند و بعضی سند چندان معتبری ندارند.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۴۷.</ref>
عالمان دین کتاب‌های متعددی به صورت مجموعه‌های زیارات تدوین کرده‌اند که آمیخته‌ای است از زیارت‌های مستند و منقول از معصومین و زیاراتی که انشای علمای بزرگ است. همچنین زیارت‌نامه‌ها در یک سطح از اعتبار نیستند و برخی از سند معتبری برخوردار بوده و بعضی سند معتبری ندارند.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۴۷.</ref>


== منبع‌شناسی ==
== منبع‌شناسی ==
از منابع اولیه و مهم زیارت‌نامه به کتاب‌هایی مانند [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] اثر ابن قولویه قمی، [[کتاب المزار (شیخ مفید)|المزار]] اثر شیخ مفید، المزار الکبیر اثر ابن‌مشهدی (درگذشت ۶۱۰ق)، [[المصباح الزائر و جناح المسافر]] از ابن‌طاووس، المزار اثر شهید اول، [[تحفة الزائر|تحفه الزائر]] اثر [[علامه مجلسی]]، هدیه الزائرین از [[شیخ عباس قمی]]، اشاره شده است.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۰۳ تا ص۱۱۱.</ref>
[[پرونده:کامل الزیارات (1).jpg|بندانگشتی|کتاب [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] از منابع مهم و اولیه زیارت‌نامه‌ها|287x287پیکسل]]
از منابع اولیه و مهم زیارت‌نامه به کتاب‌هایی مانند [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] اثر ابن قولویه قمی (درگذشت: ۳۶۹ق)، [[کتاب المزار (شیخ مفید)|المزار]] اثر شیخ مفید (درگذشت: ۴۱۳ق)، المزار الکبیر اثر ابن‌مشهدی (درگذشت ۶۱۰ق)، [[المصباح الزائر و جناح المسافر]] از سید بن‌ طاووس (درگذشت: ۶۶۴ق)، المزار اثر شهید اول (درگذشت: ۷۸۶ق)، [[تحفة الزائر|تحفه الزائر]] اثر [[علامه مجلسی]] (درگذشت: ۱۱۱۰ق) و هدیة الزائرین از [[شیخ عباس قمی]] (درگذشت: ۱۳۵۹ق) اشاره شده است.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۰۳ تا ص۱۱۱. «کتابشناسی مزارات»، ص۱۴۰ تا ۱۶۰.</ref>


== انواع زیارت‌نامه ==
== ساختار و محتوای زیارت‌نامه‌ها ==
زیارت‌نامه به دو دسته مأثور (از امام نقل شده باشد) و غیر مأثور (توسط غیر معصوم مانند عالمان نوشته شده باشد) تقسیم می‌شود.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۱۴.</ref> زیارت‌نامه‌های مأثور مانند: زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره، جامعه صغیره، [[زیارت عاشورا]]، زیارت اربعین، زیارت ناحیه مقدسه، زیارت آل‌یاسین، زیارت رجبیه، زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل و زیارت‌نامه حضرت معصومه هستند.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۱۵ تا ص۱۲۸.</ref>
زیارتنامه‌ها ساختار مشابهی دارند. به طور کلی زیارتنامه‌ها با [[اذن دخول]] یا سلام آغاز می‌شود و با [[صلوات]] بر [[حضرت محمد (ص)|محمد]] و آل محمد یا معصومی که زیارت می‌شود و نیز عرض ارادت و محبت به ساحت معصومان و ابراز خشم و دشمنی نسبت به دشمنان [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] ادامه می‌باید. در نهایت با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسد.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۴۰.</ref>


و زیارت‌نامه‌های غیرمأثور مانند: زیارت‌نامه حضرت عبدالعظیم حسنی و زیارت فرزندان ائمه اطهار(ع).<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۲۹.</ref>
محتوای زیارتنامه‌های اهل‌بیت نیز دربردارنده معارف دینی مانند مباحث خداشناسی و توحید،<ref>«جایگاه توحید در زیارتنامه‌های اهل‌بیت علیهم السلام»، ص۱۰۷.</ref> نبوت و امام‌شناسی هستند.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۶۸ تا ۱۷۴؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.</ref>


== ساختار و محتوای زیارت‌نامه‌ها ==
== زیارت‌نامه‌های مکه و مدینه ==
زیارتنامه‌ها ساختار مشابهی دارند. به طور کلی زیارتنامه‌ها با اذن دخول یا سلام آغاز می‌شود و با صلوات بر محمد و آل محمد یا معصومی که زیارت می‌شود و نیز عرض ارادت و محبت به ساحت معصومین و ابراز خشم و دشمنی به دشمنان [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] ادامه می‌باید؛ و در نهایت با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسد.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۴۰.</ref>
برای زیارت برخی از مکان‌های مقدس و مزارهای شهر‌های [[مکه]] و [[مدینه]] زیارت‌نامه‌هایی وجود دارد.
=== زیارت‌نامه‌های مکه ===
{{اصلی|زیارت‌نامه‌های مکه}}
از جمله زیارت‌نامه‌های مزارهای مکه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
{{ستون-شروع|۲}}
* [[زیارت‌نامه‌های مکه#مسجد الحرام|زیارت‌نامه هاجر و اسماعیل]]
* [[زیارت‌نامه‌های مکه#قبرستان ابوطالب|زیارت‌نامه قبرهای قبرستان ابوطالب از جمله قبرهای منسوب به عبدالمطلب، حضرت خدیجه و ابوطالب]]
* [[زیارت‌نامه‌های مکه#عبدالمطلب|زیارت‌نامه عبد‌المطلب]]
* [[زیارت‌نامه‌های مکه#ابوطالب|زیارت‌نامه ابوطالب]]
* [[زیارت‌نامه‌های مکه#حضرت خديجه|زیارت‌نامه حضرت خدیجه]]
* [[زیارت‌نامه‌های مکه#پیامبران مدفون در مسجد الحرام|زیارت‌نامه پیامبران مدفون در مسجدالحرام]]
* [[زیارت‌نامه‌های مکه#شهیدان فخ|زیارت‌نامه شهیدان فخ]]
{{پایان}}
=== زیارت‌نامه‌های مدینه ===
{{اصلی|زیارت‌نامه‌های مدینه}}
از جمله  زیارت‌نامه‌های مزارهای مدینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:‌
{{ستون-شروع|۲}}
* [[زیارت‌نامه‌های پیامبر(ص)]]
* [[زیارت‌نامه‌های حضرت فاطمه(س)]]
* [[زیارت‌نامه‌های بقیع|زیارت‌نامه‌های قبرهای بقیع]]
* [[زیارت‌نامه‌های مدینه|زیارت‌نامه عبدالله بن عبدالمطلب (پدر پیامبر اسلام)]]
* [[زیارت‌نامه‌های مدینه|زیارت‌نامه حمزه و شهدای احد]]
{{پایان}}


زیارتنامه‌های اهل‌بیت محتوایی ارزشمند دارند و دربردارنده معارف دینی مانند مباحث خداشناسی و توحید، نبوت و امام‌شناسی هستند.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۶۸ تا ۱۷۴.</ref>
==جستارهای وابسته==
*[[زیارت]]
*[[زائر]]


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۲۶: خط ۵۸:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
{{برگرفتگی
* '''«جایگاه توحید در زیارتنامه‌های اهل‌بیت علیهم السلام»'''، کاظمی، محمد، سراج منیر، شماره ۵، بهار ۱۳۹۱ش.
| پیش از لینک =
* '''«ساختارشناسی زیارات مأثور اهل‌بیت علیهم‌السلام»'''، حسنی بافرانی، طلعت ؛ تقوی، فاطمه، پژوهش‌نامه حکمت اهل‌بیت علیه‌السلام، شماره ۳،  تابستان ۱۳۹۳ش
| منبع = کتاب '''مزارها و زیارتنامه‌ها''' اثر مجتبی حیدری
* '''«کتابشناسی مزارات»'''، حسینی، داود، فرهنگ زیارت، شماره ۵۰، بهار ۱۴۰۱ش.
| لینک =
* '''فرهنگ عاشورا'''، محدثی، جواد، قم، نشر معروف، ۱۳۷۶ش.
| توضیحات منبع =
}}
* '''مزارها و زیارتنامه‌ها'''، حیدری،‌ مجتبی، تهران، مشعر، ۱۴۰۴ش.
* '''مزارها و زیارتنامه‌ها'''، حیدری،‌ مجتبی، تهران، مشعر، ۱۴۰۴ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
[[رده:زیارت]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
{{ناوبری دعاها}}
{{کتاب‌شناسی زیارت}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۰۱

زیارت‌نامه متنی است که هنگام زیارت امامان یا امامزادگان خوانده می‌شود. برخی زیارتنامه‌ها مانند زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل و زیارت‌نامه حضرت معصومه مأثور هستند یعنی از معصوم نقل شده‌اند و برخی هم غیرمأثورند که توسط عالمان نوشته شده است.

زیارتنامه‌ها معمولا ساختار مشابه دارند؛ با سلام آغاز می‌شوند، با عرض ارادت به معصومین و برائت از دشمنان ادامه می‌یابند و با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسند.

معرفی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زیارت‌نامه متنی است که هنگام زیارت قبر هریک از اهل‌بیت(ع) یا برخی از امامزادگان خوانده می‌شود و حاوی سلام و درود زائر نسبت به مدفون در آن مرقدها است.[۱]

انواع زیارت‌نامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زیارت‌نامه به دو دسته مأثور (یعنی زیارت‌نامه‌ای که از معصومان نقل شده باشد)[۲] و غیر مأثور (توسط غیر معصوم مانند عالمان نوشته شده باشد) تقسیم می‌شود.[۳]

برخی زیارت‌نامه‌های مأثور عبارتند از: زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره، جامعه صغیره، زیارت عاشورا، زیارت اربعین، زیارت ناحیه مقدسه، زیارت آل یاسین، زیارت رجبیه، زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل و زیارت‌نامه حضرت معصومه.[۴]

برخی زیارت‌نامه‌های غیرمأثور هم عبارت است از مانند زیارت‌نامه حضرت عبدالعظیم حسنی و زیارت امامزادگان.[۵]

عالمان دین کتاب‌های متعددی به صورت مجموعه‌های زیارات تدوین کرده‌اند که آمیخته‌ای است از زیارت‌های مستند و منقول از معصومین و زیاراتی که انشای علمای بزرگ است. همچنین زیارت‌نامه‌ها در یک سطح از اعتبار نیستند و برخی از سند معتبری برخوردار بوده و بعضی سند معتبری ندارند.[۶]

منبع‌شناسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کتاب کامل الزیارات از منابع مهم و اولیه زیارت‌نامه‌ها

از منابع اولیه و مهم زیارت‌نامه به کتاب‌هایی مانند کامل الزیارات اثر ابن قولویه قمی (درگذشت: ۳۶۹ق)، المزار اثر شیخ مفید (درگذشت: ۴۱۳ق)، المزار الکبیر اثر ابن‌مشهدی (درگذشت ۶۱۰ق)، المصباح الزائر و جناح المسافر از سید بن‌ طاووس (درگذشت: ۶۶۴ق)، المزار اثر شهید اول (درگذشت: ۷۸۶ق)، تحفه الزائر اثر علامه مجلسی (درگذشت: ۱۱۱۰ق) و هدیة الزائرین از شیخ عباس قمی (درگذشت: ۱۳۵۹ق) اشاره شده است.[۷]

ساختار و محتوای زیارت‌نامه‌ها[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زیارتنامه‌ها ساختار مشابهی دارند. به طور کلی زیارتنامه‌ها با اذن دخول یا سلام آغاز می‌شود و با صلوات بر محمد و آل محمد یا معصومی که زیارت می‌شود و نیز عرض ارادت و محبت به ساحت معصومان و ابراز خشم و دشمنی نسبت به دشمنان اهل‌بیت(ع) ادامه می‌باید. در نهایت با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسد.[۸]

محتوای زیارتنامه‌های اهل‌بیت نیز دربردارنده معارف دینی مانند مباحث خداشناسی و توحید،[۹] نبوت و امام‌شناسی هستند.[۱۰]

زیارت‌نامه‌های مکه و مدینه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

برای زیارت برخی از مکان‌های مقدس و مزارهای شهر‌های مکه و مدینه زیارت‌نامه‌هایی وجود دارد.

زیارت‌نامه‌های مکه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از جمله زیارت‌نامه‌های مزارهای مکه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

زیارت‌نامه‌های مدینه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از جمله زیارت‌نامه‌های مزارهای مدینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:‌

جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۹۷؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.
  2. «ساختارشناسی زیارات مأثور اهل‌بیت علیهم‌السلام»، ص۷۵.
  3. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۱۴.
  4. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۱۵ تا ص۱۲۸.
  5. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۲۹.
  6. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۴۷.
  7. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۰۳ تا ص۱۱۱. «کتابشناسی مزارات»، ص۱۴۰ تا ۱۶۰.
  8. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۴۰.
  9. «جایگاه توحید در زیارتنامه‌های اهل‌بیت علیهم السلام»، ص۱۰۷.
  10. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۶۸ تا ۱۷۴؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • «جایگاه توحید در زیارتنامه‌های اهل‌بیت علیهم السلام»، کاظمی، محمد، سراج منیر، شماره ۵، بهار ۱۳۹۱ش.
  • «ساختارشناسی زیارات مأثور اهل‌بیت علیهم‌السلام»، حسنی بافرانی، طلعت ؛ تقوی، فاطمه، پژوهش‌نامه حکمت اهل‌بیت علیه‌السلام، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۳ش
  • «کتابشناسی مزارات»، حسینی، داود، فرهنگ زیارت، شماره ۵۰، بهار ۱۴۰۱ش.
  • فرهنگ عاشورا، محدثی، جواد، قم، نشر معروف، ۱۳۷۶ش.
  • مزارها و زیارتنامه‌ها، حیدری،‌ مجتبی، تهران، مشعر، ۱۴۰۴ش.