مساجد تاریخی شهر پیامبر (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه اطلاعات کتاب | عنوان = تاریخ معالم المدینة المنوره قدیما و حدیثا | عنوان اصلی = تاریخ معالم المدینة المنوره قدیما و حدیثا | تصویر = | اندازه تصویر = | توضیح_تصویر = | نویسنده = سیداحمد یاسین خیاری | برگرداننده = | ویراستار = | به تصحیح = | تحق...» ایجاد کرد
 
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان = تاریخ معالم المدینة المنوره قدیما و حدیثا
| عنوان = مساجد تاریخی شهر پیامبر(ص)
| عنوان اصلی = تاریخ معالم المدینة المنوره قدیما و حدیثا
| عنوان اصلی =  
| تصویر =  
| تصویر = مساجد تاریخی شهر پیامبر.jpg
| اندازه تصویر =  
| اندازه تصویر =  
| توضیح_تصویر =  
| توضیح_تصویر =  
| نویسنده = [[سیداحمد یاسین خیاری]]
| نویسنده = [[محمد الیاس عبدالغنی]]
| برگرداننده =  
| برگرداننده = حسین طه نیا
| ویراستار =  
| ویراستار =  
| به تصحیح =  
| به تصحیح =  
| تحقیق = عبیدالله امین کردی
| تحقیق =  
| به کوشش =  
| به کوشش =  
| تاریخ نگارش = سال 1380ق.
| تاریخ نگارش =  
| تصویرگر =  
| تصویرگر =  
| طراح جلد =  
| طراح جلد =  
| موضوع = معرفی مکان‌ها و آثار مذهبی و تاریخی [[مدینه]]
| موضوع = معرفی مسجد‌ها و آثار پیرامونی مذهبی و تاریخی [[مدینه]]
| سبک =  
| سبک =  
| زبان = عربی
| زبان = فارسی
| تعداد جلد = 1
| تعداد جلد = 1
| صفحه = 340 صفحه در چاپ اول و 478 صفحه در چاپ‌ بعدی
| صفحه = 371
| قطع = وزیری
| قطع = وزیری
| ناشر = دارالعلم للطباعة و النشر و نشر عامه
| ناشر = نشر مشعر
| وبسایت ناشر =  
| وبسایت ناشر =  
| محل انتشارات = [[جده]]
| محل انتشارات = تهران
| تاریخ نشر = سال‌های 1410ق. 1411ق. 1412ق. و 1419ق.
| تاریخ نشر = 1402 شمسی
| ترجمه به =  
| ترجمه به = فارسی
| مجموعه =  
| مجموعه =  
| شابک =  
| شابک =  
| شمارگان = 500 نسخه
}}
}}
'''مساجد تاریخی شهر پیامبر''' ترجمه فارسی کتاب المساجد الأثریة فی المدینة المنورة، نوشته محمد الیاس عبدالغنی است. این کتاب توسط حسین طه‌نیا ترجمه شده است که به بررسی تاریخچه، معماری و جایگاه مساجد کهن در [[مدینه]] می‌پردازد.
در این کتاب با استناد به منابع تاریخی، روایی و مطالعات میدانی، ۳۲ مسجد معروف مدینه، از جمله [[مسجد قبا]] و [[مسجدهای فتح]] معرفی شده‌اند.


== معرفی ==
== معرفی ==
این کتاب به بررسی تاریخچه، معماری و جایگاه مساجد مهم و کهن شهر [[مدینه]] می‌پردازد. تمرکز اصلی اثر بر بناهای مذهبی است که [[پیامبر(ص)]] در آنها نماز خوانده و در طول تاریخ اسلام، به ویژه در سده‌های نخستین، نقش محوری در حیات اجتماعی و دینی این شهر ایفا کرده‌اند.<ref name=":0">مساجد تاریخی شهر پیامبر(ص)، پیشگفتار، ص18.</ref> کتاب به کوشش حسین طه نیا به فارسی ترجمه شده و نسخه اصلی کتاب به زبان عربی با عنوان «مساجد الاثریة فی المدینة النبویة» به قلم [[محمد الیاس عبدالغنی]] می‌باشد.
مساجد تاریخی شهر پیامبر، عنوان ترجمه فارسی کتاب المساجد الأثریة فی المدینة المنورة نوشته محمد الیاس عبدالغنی است. حسین طه‌نیا آن را ترجمه کرده و توسط گروه تاریخ و سیره [[پژوهشکده حج و زیارت]] در سال ۱۴۰۲ش چاپ و منتشر شد.<ref>[https://hzrc.ac.ir/post/23615/%d9%85%d8%b3%d8%a7%d8%ac%d8%af-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c-%d8%b4%d9%87%d8%b1-%d9%be%db%8c%d8%a7%d9%85%d8%a8%d8%b1-%d8%b5 مساجد تاریخی شهر پیامبر (ص)]، سایت پژوهشکده حج و زیارت.</ref>


== نویسنده ==
این کتاب به بررسی تاریخچه، معماری و جایگاه مساجد مهم و کهن شهر [[مدینه]] می‌پردازد. تمرکز اصلی اثر بر بناهای مذهبی است که [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] در آنها نماز خوانده و یا در طول تاریخ، نقش محوری در حیات اجتماعی و دینی این شهر ایفا کرده است.<ref name=":0">طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، ص18.</ref>


== محتوای کتاب ==
== اهمیت کتاب ==
مؤلف در این کتاب کوشیده تا با استناد به منابع تاریخی و روایی، اطلاعاتی مستند درباره این مساجد ارائه دهد. محتوای کتاب شامل بخش‌های مختلفی از جمله موارد زیر است:
در کتاب مساجد تاریخی شهر پیامبر به توضیح و تعیین رخدادهای تاریخی این مساجد پرداخته شده است. شناخت این اماکن به فهم برخی [[آیه|آیات قرآنی]] و [[حدیث|احادیث نبوی]] کمک می‌کند. این مساجد، برخی اماکن مقدس را در بر گرفته‌اند که پیامبر(ص) در آنها نماز خوانده، [[دعا|دعا کرده]] یا برای [[جهاد]] و بیان نکته‌ای، در آنها توقف کرده است.<ref>مساجد تاریخی شهر پیامبر(ص)، ۱۴۰۲ش، ص19.</ref>


* تاریخچه و پیشینه: شرح چگونگی تأسیس هر مسجد، علل بنیان‌گذاری و رویدادهای تاریخی مرتبط به آن مسجد.
== محتوا و فهرست کتاب ==
* ویژگی‌های معماری: توصیف سبک معماری، مصالح به کار رفته، تغییرات و بازسازی‌های انجام‌شده در طول دوران‌های مختلف.
مؤلف با استناد به منابع تاریخی و روایی، اطلاعاتی مستند درباره [[مسجدهای مدینه|مساجد شهر مدینه]] ارائه کرده است. در این کتاب نام مساجد، سبب نامگذاری، اماکن اطراف و حوادث تاریخی مرتبط با هر مسجد توضیح داده شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3AAeenh_Asar_1403-08-14-.pdf&page=120 اصفهانی، آیینه آثار، پژوهشکده حج و زیارت، ص120.]</ref>  
* موقعیت جغرافیایی: ذکر موقعیت کنونی و تاریخی مساجد در نقشه شهر مدینه.
* آثار و یادگارها: اشاره به عناصر شاخص و بااهمیت داخل یا مجاورت مسجد.<ref name=":0" />


=== مساجد شاخص مورد بررسی: ===
'''ساختار محتوایی''':
در این کتاب 33 مسجد مورد بررسی قرار گرفته از جمله، می‌توان به این موارد اشاره کرد:
* تاریخچه و پیشینه: شرح چگونگی تأسیس مساجد مدینه، علت بنیان‌گذاری و رویدادهای تاریخی مرتبط با آن مسجد
* ویژگی‌های معماری: سبک معماری، مصالح ساختمانی، تغییرات و بازسازی‌ها در طول تاریخ
* موقعیت جغرافیایی: موقعیت کنونی و تاریخی مساجد در نقشه شهر مدینه
* آثار و یادگارها: اشاره به عناصر شاخص و با اهمیت داخل یا مجاور مسجد<ref>طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، ص18.</ref>


* مسجد قبا: که به عنوان نخستین مسجد در اسلام شناخته می‌شود.
=== مهمترین مساجد ===
* مساجد السبعه (مساجد هفت‌گانه): گروهی از مساجد کوچک در نزدیکی کوه سلع که با رویداد غزوه خندق مرتبط هستند.
32 مسجد در این کتاب بررسی معرفی شده است، از جمله مهمترین مساجد:
* مسجد الفتح: به عنوان اصلی‌ترین مسجد در میان مساجد السبعه.
* [[مسجد قبا]]: نخستین مسجد در [[اسلام]]
* مسجد ذوقبلتین: که به دلیل تغییر قبله مسلمانان در میانه نماز دارای اهمیت تاریخی است.
* [[مسجدهای فتح|مساجد السبعه]] یا مساجد هفت‌گانه: گروهی از مساجد کوچک در نزدیکی [[کوه سلع]] که با رویداد [[غزوه احزاب|غزوه خندق]] مرتبط هستند.
* [[مسجد فتح (مدینه)|مسجد فتح]]: اصلی‌ترین مسجد در میان مساجد السبعه.
* [[مسجد قبلتین|مسجد ذوقبلتین]]: که به دلیل [[تغییر قبله]] در میانه [[نماز]]، نزد [[مسلمان|مسلمانان]] اهمیت تاریخی دارد.<ref>طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، ص43، 187و 261.</ref>
* [[مسجدهای مدینه|سایر مساجد مدینه]]<ref>طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، ص6-13.</ref>


== ساختار و سبک نگارش: ==
== سبک نگارش ==
شیوه نگارش کتاب، علمی-تاریخی است و از اغراق در توصیف‌ها و بیان فضایل غیرمستند پرهیز دارد. این اثر بیشتر به دنبال ارائه تصویری قابل اطمینان برای پژوهشگران، زائران و علاقه‌مندان به تاریخ و تمدن اسلامی است.<ref name=":0" /> مؤلف برای سامان دادن به تحقیق خود، افزون بر مراجعه به آثار متعدد کتابخانه‌ای، به کار میدانی نیز پرداخته که اتقان کار را بیشتر کرده است.<ref>مساجد تاریخی شهر پیامبر(ص)، دیباچه کتاب.</ref>  
کتاب از پژوهش‌های، علمی-تاریخی است و در آن از اغراق در توصیف‌ها و بیان فضایل غیرمستند پرهیز شده است. به باور نویسنده این اثر تصویری قابل اطمینان از مساجد و تاریخ آن‌ها برای پژوهشگران، زائران و علاقه‌مندان به تاریخ و تمدن اسلامی ارائه کرده است.<ref>طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، ص18.</ref> مؤلف در تحقیق کتاب علاوه بر متون کتابخانه‌ای، به مطالعه میدانی نیز پرداخته است.<ref>طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، دیباچه.</ref>  


نویسنده در ساختار کتاب خود در ضمن استفاده از آیات و احادیث، نقشه‌ها و تصاویر مرتبط به مساجد را نیز ارائه کرده که در زمان خود، برای اولین بار اتفاق افتاده است.<ref name=":0" />
در این کتاب ضمن استفاده از آیات و احادیث، نقشه‌ها و تصاویرهای مرتبط به مساجد نیز ارائه شده است. همچنین در مواردی، از پاورقی‌های توضیحی درباره افراد یا کلمات سخت استفاده شده است.<ref>طه‌نیا، مساجد تاریخی شهر پیامبر، ۱۴۰۲ش، ص18.</ref>


== اطلاعات نشر ==
== پیوند به بیرون ==
 
* [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=1 متن کتاب مساجد الاثریة فی المدینة النبویة]
== جستار وابسته ==
[[:پرونده:تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا.pdf|متن کتاب تاریخ معالم المدینه قدیما و حدیثا]]


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۶۶: خط ۷۲:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
{{دانشنامه|آدرس=http://phz.hajj.ir/422/7538|عنوان=تاریخ معالم المدینة المنوره قدیما و حدیثا (کتاب)|نویسنده=گروه كتابشناسی}}
* آیینه آثار، اباذر نصر اصفهانی، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت. 1402ش.
 
* طه‌نیا، حسین، مساجد تاریخی شهر پیامبر، پژوهشکده حج و زیارت، ۱۴۰۲ش.
* '''معجم ما کتب فی الحج و الزیاره''': عبدالجبار الرفاعی، تهران، مشعر، 1427ق.
* [https://hzrc.ac.ir/post/23615/%d9%85%d8%b3%d8%a7%d8%ac%d8%af-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c-%d8%b4%d9%87%d8%b1-%d9%be%db%8c%d8%a7%d9%85%d8%a8%d8%b1-%d8%b5 مساجد تاریخی شهر پیامبر (ص)]، وبگاه رسمی پژوهشکده حج و زیارت.
{{پایان}}


* '''نشر الریاحین فی تاریخ البلد الامین''': عاتق بن غیث البلادی، مکه، دار مکه، 1414ق.
{{کتاب‌شناسی مدینه}}


{{پایان}}{{کتاب‌شناسی مدینه}}
[[رده:کتابخانه‌ها بر پایه شهر]]
[[رده:تراجم مدینه]]
[[رده:کتاب‌های تاریخ مدینه]]
[[رده:فضائل‌نگاری مدینه]]
[[رده:مدینه]]