بقيع الغرقد في دراسة شاملة (کتاب)
کتاب «بقیع الغرقد فی دراسة شاملة» تألیف شیخ محمد امین امینی، اثری پژوهشی به زبان عربی درباره قبرستان بقیع و جایگاه آن در تاریخ مدینه منوره است. این اثر به بررسی تاریخ بقیع و شخصیتشناسی افراد مهم مدفون در آن میپردازد. این کتاب با عنوان «بقیع در بستر تاریخ» به زبان فارسی ترجمه شده است.
ساختار و محتوا[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این اثر به بررسی تاریخ بقیع و شخصیتشناسی افراد مهم مدفون در آن میپردازد. از دید نویسنده، هر جامعهای در حفظ آثار و تمدن گذشتگان خود حساس است و چنانچه این آثار و تمدن به عقاید و مذهب آنان مرتبط باشد، اهتمامشان در نگهداری آن فزونی میگیرد. بقیع نیز از مکانهای یادآور تاریخ و تمدن اسلامی است.[۱]
کتاب شامل مقدمه، ده بخش اصلی و فهرستهای مختلف است.
- در مقدمه، نویسنده به معرفی بقیع و شرافت آن پرداخته و با استناد به آیات و روایات، اهمیت این مکان را توضیح میدهد.
- بخش اول به معناشناسی واژه «بقیع» و کاربردهای مختلف آن در صدر اسلام (مانند بقیعالخیل، بقیعالمصلى و...) میپردازد.
- بخش دوم جایگاه بقیع بهعنوان گورستان مسلمانان در زمان پیامبر(ص) را بررسی کرده و نخستین مدفون در آن، شرافت این مکان، و اهتمام مسلمانان به زیارت آن را توضیح میدهد.
- بخش سوم ارتباط پیامبر(ص) با بقیع و زیارتهای مکرر ایشان را گزارش میکند.
- در بخشهای دیگر، حضور اهلبیت(ع) در بقیع، جایگاه صحابه، معرفی ائمه چهارگانه مدفون در این قبرستان (امام حسن مجتبی، امام سجاد، امام باقر و امام صادق علیهمالسلام) و نیز سایر شخصیتها و خاندان پیامبر(ص) مورد بررسی قرار گرفته است.
- بخشهای پایانی کتاب به گزارش اماکن موجود در بقیع، وقایع تاریخی مرتبط، اشعار عربی درباره این سرزمین و بحثهایی همچون محل دفن حضرت زهرا(س) اختصاص دارد.[۲]
فهرست[ویرایش | ویرایش مبدأ]
عنوانهای فصول دهگانه کتاب چنیناند:
- بقیع در لغت و موارد استعمال این واژه
- تاریخ بقیع
- پیامبر(ص) و بقیع
- اهلبیت(ع) و بقیع
- صحابه و بقیع
- قبور مشاهیر بقیع
- امامان بقیع
- برخی از مدفونان بقیع
- در بقیع چه چیزی وجود دارد
- حوادث بقیع، بقیع در شعر، و آلبوم بقیع.[۳]
ویژگیها[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- استفاده از منابع حدیثی و تاریخی و ارجاع دهی به صورت پاورقی.
- ارائه زندگینامه و شرح احوال بسیاری از شخصیتهای مدفون در بقیع (بیش از ۱۲۳ نفر).
- پرداختن به موضوعاتی مانند آداب زیارت، کیفیت زیارت و فضیلت آن.
- در پایان نیز آلبومی از تصاویر بقیع ضمیمه شده است.
- دارای فهرستهای متنوع شامل آیات، احادیث، اشعار، اسامی، اماکن و حوادث.[۲]
اطلاعات نشر[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کتاب «بقیع الغرقد فی دراسة شاملة» تألیف شیخ محمد امین امینی در سال 1386شمسی توسط نشر مشعر[۴] در 480 صفحه و در قطع وزیری منتشر شده.[۵] این کتاب در سال 1395شمسی با عنوان «بقیع در بستر تاریخ» به کوشش حسن سجادیپور به زبان فارسی ترجمه شده است.[۶]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ آیینه آثار، ص93.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ فهرست و متن کتاب.
- ↑ فهرست محتویات کتاب، ص432.
- ↑ اطلاعات کتابشناسی کتابخانه تخصصی حج و زیارت.
- ↑ اطلاعات کتابشناسی پژوهشکده حج و زیارت.
- ↑ اطلاعات کتابشناسی سازمان اسناد.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- پایگاه رسمی پژوهشکده حج و زیارت
- سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
- کتابخانه تخصصی حج و زیارت.
- آینه آثار (معرفی آثار منتشر شده در پژوهشکده حج و زیارت)، اباذر نصر اصفهانی، به کوشش حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، ۱۴۰۲ش.
- بقیع الغرقد فی دراسة شاملة، محمد امین، امینی، تهران، مشعر، 1386ش.