اعمال عمره تمتع، مجموعه کارهایی است که عمره‌گزار در عمره تمتع بجا می‌آورد و به ترتیب شامل احرام، طواف، نماز طواف، سعی بین صفا و مروه و تقصیر است.

ترتیب اعمال حج تمتع
عمره تمتع
۱ شوال تا ۹ ذوالحجه
احرام در میقاتطوافنماز طوافسعیتقصیر
حج
نهم ذوالحجه
احرام در مکهوقوف در عرفات
شب دهم
وقوف در مشعر
روز دهم
رمی جمره عقبهقربانیحلق یا تقصیر
شب یازدهم
بیتوته در منا
روز یازدهم
رمی جمرات سه‌گانه
شب دوازدهم
بیتوته در منا
روز دوازدهم
رمی جمراتطواف زیارتنماز طوافسعیطواف نساءنماز طواف نساء

بسیاری از اعمال عمره تمتع شبیه اعمال عمره مفرده است و تفاوت‌هایی مانند نیت، مکان احرام و طواف نساء دارد.

احرام

نخستین عمل از اعمال عمره تمتع، احرام است. مکان احرامِ عمره تمتع، یکی از میقات‌ها است، مانند مسجد شجره و جُحفه.[۱] كسانى كه از مسير مدينه به مكه مى‌روند بايد در مسجد شجره كه بيرون مدينه و در منطقه ذوالحُليفه است محرم شوند.[۲]

محرمات احرام

پس از محرم شدن، ۲۴ عمل بر شخص مُحرم حرام می‌شود، که به آن محرمات احرام گفته می‌شود. از آن میان ۱۸ مورد مانند آمیزش، استفاده از عطریات و جدال بین زن و مرد مشترک است. چهار مورد آن مانند پوشیدن «لباس دوخته» و «زیر سایه‌ رفتن» فقط بر مردان حرام است. دو مورد دیگر، یعنی پوشیدن زیور و پوشاندن صورت فقط بر زنان حرام است.

طواف و نماز آن

طواف هفت دور چرخیدن دور کعبه در مسجدالحرام است، که از روبه‌روی حجرالاسود آغاز شده و در همان‌جا پایان می‌یابد. طواف‌کننده باید دارای شرایطی شبیه به نمازگزار باشد مانند طهارت، پوشش بدن و قصد قربت.

واجب است پس از طواف دو رکعت نماز مانند نماز صبح پشت مقام ابراهیم(ع) و رو به کعبه خوانده شود. از مستحبات این نماز، خواندن سوره توحید در رکعت اول و سوره کافرون در رکعت دوم است.

سعی

پس از نماز طواف، باید هفت مرتبه فاصلهٔ میان دو کوه صفا و مروه را، که امروزه به صورت سالنی ساخته شده و کنار مسجدالحرام قرار دارد، پیمود. به این عمل سعی گفته می‌شود. پیمودن فاصله صفا تا مروه یک مرتبه و برگشتن از مروه به صفا مرتبه دوم شمرده می‌شود؛ از این رو، هفت شَوطِ سعی در مروه پایان می‌یابد.

تقصیر

تقصیر چیدن قدری از ناخن یا موی سر است که پس از سعی انجام می‌شود. مردها می‌توانند به جای تقصیر، سر خود را حلق کنند (بتراشند).

پس از تقصیر یا حلق، محرمات احرام برداشته می‌شود؛ به جز حرام بودنِ آمیزش و التذاذ جنسیِ زن و شوهر، که پس از طواف نساء و نماز آن حلال می‌شود.

تفاوت اعمال عمره تمتع و عمره مفرده

اعمال عمره تمتع با اعمال عمره مفرده تفاوت‌هایی دارد که برخی از آنها چنین‌اند:

  1. عمره مفرده به نیت عمره مفرده بجا آورده شده؛ ولی عمره تمتع به نیت عمره تمتع بجا آورده می‌شود.
  2. احرام در عمره مفرده، در میقات یا ادنی الحل (مرز منطقه حرم) صورت می‌گیرد؛‌ ولی در عمره تمتع باید در یکی از میقات‌ها مُحرم شد.
  3. در عمره مفرده، طواف نساء و نماز آن لازم است؛ ولی در عمره تمتع لازم نیست.

جستارهای وابسته

پانویس

  1. درسنامه مناسک حج، ص۲۸.
  2. درسنامه مناسک حج، ص۲۹.

منابع

این مقاله برگرفته از ویژه‌نامه عمره مفرده: وصال دوست، حوزه نمایندگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت معاونت فرهنگی، ۱۳۹۳ش، ص۷۴-۷۸ و کتاب درسنامه مناسک حج، محمدحسین فلاح‌زاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش. است.