تقصیر در عمره (فتاوای مراجع): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:70%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:70%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
|-style="background:#fde0dc;"
|-style="background:#feeaea;"
|'''توجه:'''این صفحه درباره احکام تقصیر در عمره است، با [[حلق یا تقصیر (فتاوای مراجع)|حلق و تقصیر در حج تمتع]] اشتباه نشود.
|این صفحه درباره احکام تقصیر در [[عمره]] است، با [[حلق یا تقصیر (فتاوای مراجع)|حلق و تقصیر در حج تمتع]] اشتباه نشود.
|}
|}
{{مقاله فقهی۲
{{مقاله فقهی۲
خط ۱۰: خط ۱۰:
  | توضیح تصویر =   
  | توضیح تصویر =   
  | فیلم = فیلم آموزش احکام سعی و تقصیر (عمره تمتع).mp4
  | فیلم = فیلم آموزش احکام سعی و تقصیر (عمره تمتع).mp4
  | توضیح فیلم = ببینید: آموزش تقصیر در حج
  | توضیح فیلم = ببینید: آموزش تقصیر در عمره
برای آموزش تقصیر در حج [https://wikihaj.com/view/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85_%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D9%84%D9%82_%D9%88_%D8%AA%D9%82%D8%B5%DB%8C%D8%B1_(%D8%AD%D8%AC).mp4 اینجا] را ببنید
برای آموزش [[حلق یا تقصیر]] در حج [https://wikihaj.com/view/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85_%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D9%84%D9%82_%D9%88_%D8%AA%D9%82%D8%B5%DB%8C%D8%B1_(%D8%AD%D8%AC).mp4 اینجا] را ببنید
  | دسته = اعمال [[عمره]] و [[حج]]
  | دسته = اعمال [[عمره]] و [[حج]]
  | مربوط به آیین =  
  | مربوط به آیین =  
خط ۱۹: خط ۱۹:
در حج: [[قربانی]]
در حج: [[قربانی]]
  | عمل بعدی = در عمره← پایان عمره
  | عمل بعدی = در عمره← پایان عمره
در حج←[[بیتوته در منا]]
  | حکم =  
  | حکم =  
  | کفاره =  
  | کفاره =  
خط ۳۴: خط ۳۳:
  | احکام فقهی وابسته =  
  | احکام فقهی وابسته =  
  | صفحه فتواهای مراجع =  
  | صفحه فتواهای مراجع =  
  | جستارهای وابسته = [[حلق و تقصیر]] [[اعمال عمره تمتع]]؛ [[اعمال حج تمتع]]
  | جستارهای وابسته = [[حلق یا تقصیر (فتاوای مراجع)]]؛ [[حلق و تقصیر]]؛ [[اعمال عمره تمتع]]؛ [[اعمال حج تمتع]]
}}
}}
== چگونگی ==
== چگونگی ==
خط ۴۴: خط ۴۳:




* '''آیت‌الله زنجانی:''' بنا بر احتیاط مؤکد استحبابی، برای تقصیر، کوتاه کردن مو را انتخاب کند.
* '''زنجانی:''' بنا بر احتیاط مؤکد استحبابی، برای تقصیر، کوتاه کردن مو را انتخاب کند.
*
*
}}
}}
خط ۶۳: خط ۶۲:




* '''آیت‌الله زنجانی:''' باطل می‌شود و اگر تا آخر وقت، جبران نکند [[عمره|عمره‌اش]] تبدیل به [[حج افراد]] می‌شود و باید مطابق ذیل مسئله ۸۹۱ عمل نماید.  
* '''زنجانی:''' باطل می‌شود و اگر تا آخر وقت، جبران نکند [[عمره|عمره‌اش]] تبدیل به [[حج افراد]] می‌شود و باید مطابق ذیل مسئله ۸۹۱ عمل نماید.  
}}
}}
موجب باطل شدن عمره‌اش می‌شود مگر آنکه جبران کند.
موجب باطل شدن عمره‌اش می‌شود مگر آنکه جبران کند.
خط ۷۹: خط ۷۸:




* '''آیت‌الله سبحانی:''' حکم آن در ذیل سؤال ۹۰۵ آمده، مگر آنکه وقت برای تدارک تقصیر او باقی باشد که باید تدارک کند.
* '''سبحانی:''' حکم آن در ذیل سؤال ۹۰۵ آمده، مگر آنکه وقت برای تدارک تقصیر او باقی باشد که باید تدارک کند.
}}
}}
و احتیاط آن است که فدیه بدهد.
و احتیاط آن است که فدیه بدهد.
خط ۹۵: خط ۹۴:




* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' یا از روی ندانستن مسئله.
* '''خامنه‌ای:''' یا از روی ندانستن مسئله.
}}
}}
تقصیر را ترک کند تا [[احرام]] بستن به [[حج]]، [[عمره]] او باطل می‌شود بنا بر اقوی و ظاهراً [[حج]] او [[حج افراد]] شود، و احتیاط واجب آن است که پس از تمام کردن [[حج افراد]]، [[عمره مفرده]] به جا آورد{{توضیح مساله|۸۹۱|
تقصیر را ترک کند تا [[احرام]] بستن به [[حج]]، [[عمره]] او باطل می‌شود بنا بر اقوی و ظاهراً [[حج]] او [[حج افراد]] شود، و احتیاط واجب آن است که پس از تمام کردن [[حج افراد]]، [[عمره مفرده]] به جا آورد{{توضیح مساله|۸۹۱|
* '''آیات عظام بهجت، تبریزی، خویی، صافی، گلپایگانی: ''' لازم است بعد از حج، عمره مفرده به جا آورد.
* '''بهجت، تبریزی، خویی، صافی و گلپایگانی: ''' لازم است بعد از حج، عمره مفرده به جا آورد.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' و باید پس از انجام حج افراد و گذشتن روز سیزدهم عمره مفرده به جا آورد هرچند عمره [[تمتع]] او استحبابی باشد و اگر بدون توجه به مسئله حج تمتع انجام دهد، کفایت از حج افراد می‌کند و در هر حال چون بدون عذر بوده کفایت از [[حجة الاسلام]] نمی‌کند.
* '''زنجانی:''' و باید پس از انجام حج افراد و گذشتن روز سیزدهم عمره مفرده به جا آورد هرچند عمره [[تمتع]] او استحبابی باشد و اگر بدون توجه به مسئله حج تمتع انجام دهد، کفایت از حج افراد می‌کند و در هر حال چون بدون عذر بوده کفایت از [[حجة الاسلام]] نمی‌کند.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' در صورت [[تمکن]]، بعد از حج افراد باید عمره مفرده به جا آورد. به [[احتیاط واجب]] حج را در سال دیگر نیز اعاده کند.}}
* '''سیستانی:''' در صورت [[تمکن]]، بعد از حج افراد باید عمره مفرده به جا آورد. به [[احتیاط واجب]] حج را در سال دیگر نیز اعاده کند.}}
و در سال بعد حج را اعاده کند.{{توضیح مساله|۸۹۱|
و در سال بعد حج را اعاده کند.{{توضیح مساله|۸۹۱|
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:'''و اگر حج او [[حج واجب]] بوده باید در سال بعد، عمره و حج به جا آورد.
* '''خامنه‌ای:'''و اگر حج او [[حج واجب]] بوده باید در سال بعد، عمره و حج به جا آورد.
}}
}}
|- style="background:#fefef9;"
|- style="background:#fefef9;"
خط ۱۱۷: خط ۱۱۶:




* '''آیت‌الله خامنه‌ای:'''''' قبل از تقصیر.
* '''خامنه‌ای:'''''' قبل از تقصیر.
}}
}}
به جا آورد.
به جا آورد.
خط ۱۳۳: خط ۱۳۲:




* '''آیت‌الله بهجت:''' ظاهر عدم حرمت احرامی آن است و حرمت به جهت منافات با وجوب توفیر محل  
* '''بهجت:''' ظاهر عدم حرمت احرامی آن است و حرمت به جهت منافات با وجوب توفیر محل  
تأمّل است.
تأمّل است.
* '''آیت‌الله تبریزی، آیت الله خویی:'''اگر عمره تمتع در [[ماه شوال]] انجام داده شود، تراشیدن سر تا سی روز بعد از [[عید فطر]] جایز است، ولی بعد از آن بنا بر احتیاط واجب، نباید سر تراشیده شود، و اگر از روی علم و عمد باشد، بنا بر احتیاط یک گوسفند [[کفاره]] دارد.
* '''تبریزی و خویی:'''اگر عمره تمتع در [[ماه شوال]] انجام داده شود، تراشیدن سر تا سی روز بعد از [[عید فطر]] جایز است، ولی بعد از آن بنا بر احتیاط واجب، نباید سر تراشیده شود، و اگر از روی علم و عمد باشد، بنا بر احتیاط یک گوسفند [[کفاره]] دارد.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' بنا بر احتیاط مؤکد استحبابی، سر نتراشد و از ماشین‌کردنی که مثل تراشیدن است پرهیز کند؛ ولی هیچ‌کدام کفاره ندارد.
* '''زنجانی:''' بنا بر احتیاط مؤکد استحبابی، سر نتراشد و از ماشین‌کردنی که مثل تراشیدن است پرهیز کند؛ ولی هیچ‌کدام کفاره ندارد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' بین عمره تمتع و حج نباید [[حلق]] کند و یا موی سر را با ماشین ته‌زن بزند، لیکن اگر چنین کرد فقط [[معصیت]] کرده و [[کفاره]] ندارد و به [[عمره]] و [[حج]] او ضرر نمی‌زند.
* '''سبحانی:''' بین عمره تمتع و حج نباید [[حلق]] کند و یا موی سر را با ماشین ته‌زن بزند، لیکن اگر چنین کرد فقط [[معصیت]] کرده و [[کفاره]] ندارد و به [[عمره]] و [[حج]] او ضرر نمی‌زند.
* '''آیت‌الله سیستانی:'''  سر تراشیدن نیز حلال می‌شود. اگرچه [[احتیاط مستحب]] ترک آن است پس از  
* '''سیستانی:'''  سر تراشیدن نیز حلال می‌شود. اگرچه [[احتیاط مستحب]] ترک آن است پس از  
گذشت سی روز از [[عید فطر]] و احتیاط مستحب این است که در صورت انجام آن از روی علم و عمد یک [[قربانی]] کفاره بدهد.
گذشت سی روز از [[عید فطر]] و احتیاط مستحب این است که در صورت انجام آن از روی علم و عمد یک [[قربانی]] کفاره بدهد.
* '''آیت‌الله فاضل:'''  تراشیدن سر بین [[عمره تمتع]] و [[حج تمتع]] مانعی ندارد.
* '''فاضل:'''  تراشیدن سر بین [[عمره تمتع]] و [[حج تمتع]] مانعی ندارد.


}}
}}
خط ۱۵۵: خط ۱۵۴:
|
|
'''امام خمینی:''' در تقصیر، کندن مو کافی نیست بلکه میزان کوتاه کردن است به هر وسیله‌ای باشد و اکتفا به کوتاه کردن موی زیر بغل و نحو آن مشکل است{{توضیح مساله|۸۹۴|
'''امام خمینی:''' در تقصیر، کندن مو کافی نیست بلکه میزان کوتاه کردن است به هر وسیله‌ای باشد و اکتفا به کوتاه کردن موی زیر بغل و نحو آن مشکل است{{توضیح مساله|۸۹۴|
* '''آیت‌الله زنجانی:'''  بلکه نباید برای تقصیر، موی زیر بغل و مانند آن را کوتاه کند و به طور کلی تقصیر از غیر موی سر و ریش و شارب، کفایت نمی‌کند، بلکه [[حرام]] است و در صورت علم و عمد، [[کفاره]] دارد.
* '''زنجانی:'''  بلکه نباید برای تقصیر، موی زیر بغل و مانند آن را کوتاه کند و به طور کلی تقصیر از غیر موی سر و ریش و شارب، کفایت نمی‌کند، بلکه [[حرام]] است و در صورت علم و عمد، [[کفاره]] دارد.
}}
}}
و احوط در تقصیر، گرفتن ناخن یا چیدن ریش یا شارب یا موی سر است.{{توضیح مساله|۸۹۴|
و احوط در تقصیر، گرفتن ناخن یا چیدن ریش یا شارب یا موی سر است.{{توضیح مساله|۸۹۴|


* '''آیت‌الله سبحانی:''' به ناخن گرفتن اکتفا نشود و اگر خواست ناخن بگیرد، پس از کوتاه کردن مو باشد.
* '''سبحانی:''' به ناخن گرفتن اکتفا نشود و اگر خواست ناخن بگیرد، پس از کوتاه کردن مو باشد.
* '''آیت‌الله سیستانی:'''  در تقصیر بنا بر احتیاط واجب باید موی سر یا ریش یا سبیل خود را کوتاه کند و بنا بر احتیاط واجب گرفتن ناخن به تنهایی کافی نیست بلکه احتیاط واجب این است که ناخن گرفتن بعد از کوتاه کردن مو باشد.
* '''سیستانی:'''  در تقصیر بنا بر احتیاط واجب باید موی سر یا ریش یا سبیل خود را کوتاه کند و بنا بر احتیاط واجب گرفتن ناخن به تنهایی کافی نیست بلکه احتیاط واجب این است که ناخن گرفتن بعد از کوتاه کردن مو باشد.
* '''آیت‌الله صافی:''' آیة الله گلپایگانی: اقوی است.
* '''صافی:''' گلپایگانی: اقوی است.
* '''آیت‌الله فاضل:'''  احتیاط مستحب آن است که به گرفتن ناخن اکتفا نکند.
* '''فاضل:'''  احتیاط مستحب آن است که به گرفتن ناخن اکتفا نکند.
* '''آیت‌الله مکارم:'''  گرفتن ناخن به تنهایی کافی نیست بنا بر احتیاط واجب.
* '''مکارم:'''  گرفتن ناخن به تنهایی کافی نیست بنا بر احتیاط واجب.


}}
}}
خط ۱۸۲: خط ۱۸۱:




* '''آیت‌الله زنجانی:''' در صید و [[مالیدن روغن]]. به ذیل مسئله ۱۳۲۰ مراجعه شود.
* '''زنجانی:''' در صید و [[مالیدن روغن]]. به ذیل مسئله ۱۳۲۰ مراجعه شود.




خط ۲۰۲: خط ۲۰۱:




* '''آیات عظام تبریزی، خامنه‌ای، خویی، زنجانی، سبحانی: ''' در صورتی که احتمال التفات در حال عمل را بدهد، اعتنا نکند.
* '''تبریزی، خامنه‌ای، خویی، زنجانی و سبحانی: ''' در صورتی که احتمال التفات در حال عمل را بدهد، اعتنا نکند.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' به هر حال اشکال ندارد.
* '''سیستانی:''' به هر حال اشکال ندارد.
* '''آیت‌الله مکارم:''' باید بنا را بر صحت بگذارد.
* '''مکارم:''' باید بنا را بر صحت بگذارد.


}}
}}
خط ۲۳۱: خط ۲۳۰:




* '''آیت‌الله بهجت:''' اکنون که قبل از تقصیر متذکر شده است، تقصیر می‌کند و طواف نساء را بعد از آن اعاده می‌نماید بنا بر احوط و مقدم شدن طواف نساء بر تقصیر در [[عمره مفرده]] در صورت ضرورت یا نسیان یا جهل مجزی است.
* '''بهجت:''' اکنون که قبل از تقصیر متذکر شده است، تقصیر می‌کند و طواف نساء را بعد از آن اعاده می‌نماید بنا بر احوط و مقدم شدن طواف نساء بر تقصیر در [[عمره مفرده]] در صورت ضرورت یا نسیان یا جهل مجزی است.
* '''آیت‌الله تبریزی:''' احتیاط واجب در صورت امکان تقصیر در مکه است.
* '''تبریزی:''' احتیاط واجب در صورت امکان تقصیر در مکه است.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' و احتیاطاً علاوه بر نایب نماز طواف نساء را خودش نیز در هر کجا هست بخواند.
* '''سبحانی:''' و احتیاطاً علاوه بر نایب نماز طواف نساء را خودش نیز در هر کجا هست بخواند.
* '''آیت‌الله سیستانی، آیت الله مکارم:'''  بنا بر احتیاط واجب.
* '''سیستانی و مکارم:'''  بنا بر احتیاط واجب.
}}
}}
و اگر خودش نمی‌تواند برود، نایب بگیرد.
و اگر خودش نمی‌تواند برود، نایب بگیرد.
خط ۲۶۲: خط ۲۶۱:




* '''آیت‌الله بهجت:'''  اعاده عمره و حج لازم نیست.
* '''بهجت:'''  اعاده عمره و حج لازم نیست.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:'''اگر به علت ندانستن مسئله، به جای تقصیر، موی خود را بکند و سپس حج به جا آورد، عمره‌اش باطل است و حجی که به جا آورده، حج إفراد خواهد بود. در این صورت اگر حج واجب بر عهده‌اش بوده، بنا بر احتیاط واجب باید بعد از انجام مناسک حج، عمره مفرده به جا آورد، و در سال بعد، عمره تمتع و حج را اعاده کند.
* '''خامنه‌ای:'''اگر به علت ندانستن مسئله، به جای تقصیر، موی خود را بکند و سپس حج به جا آورد، عمره‌اش باطل است و حجی که به جا آورده، حج إفراد خواهد بود. در این صورت اگر حج واجب بر عهده‌اش بوده، بنا بر احتیاط واجب باید بعد از انجام مناسک حج، عمره مفرده به جا آورد، و در سال بعد، عمره تمتع و حج را اعاده کند.
* '''آیات عظام خویی، صافی، گلپایگانی:''' حجش مبدل به افراد می‌شود و لازم است بعد از حج عمره مفرده به جا آورد و احتیاط این است که سال دیگر حج را اعاده نماید.
* '''خویی، صافی و گلپایگانی:''' حجش مبدل به افراد می‌شود و لازم است بعد از حج عمره مفرده به جا آورد و احتیاط این است که سال دیگر حج را اعاده نماید.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' و باید بعد از [[ایام تشریق]]، عمره مفرده به جا آورد و اگر در این اشتباه معذور بوده کفایت از حج واجب می‌کند.
* '''زنجانی:''' و باید بعد از [[ایام تشریق]]، عمره مفرده به جا آورد و اگر در این اشتباه معذور بوده کفایت از حج واجب می‌کند.
* '''آیت‌الله سبحانی، آیت‌الله سیستانی:''' ظاهراً حج او منقلب به افراد می‌شود و پس از آن باید در صورت تمکن عمره مفرده به جا آورد و احتیاط مستحب آن است که حج را در سال دیگر اعاده کند. 
* '''سبحانی و سیستانی:''' ظاهراً حج او منقلب به افراد می‌شود و پس از آن باید در صورت تمکن عمره مفرده به جا آورد و احتیاط مستحب آن است که حج را در سال دیگر اعاده کند. 
* '''آیت‌الله مکارم:'''  احتیاط آن است که در حج واجب یا غیر آن عمره مفرده را انجام دهد و اعاده عمره و حج تمتع لازم نیست.
* '''مکارم:'''  احتیاط آن است که در حج واجب یا غیر آن عمره مفرده را انجام دهد و اعاده عمره و حج تمتع لازم نیست.


}}
}}
خط ۳۱۱: خط ۳۱۰:




* '''آیت‌الله بهجت:''' باید کفاره بدهد.
* '''بهجت:''' باید کفاره بدهد.
* '''آیت‌الله تبریزی، آیت الله خویی:'''در صورت علم و عمد یک گوسفند کفاره دارد بلکه بنا بر احتیاط در غیر صورت علم و عمد نیز کفاره دارد.
* '''تبریزی و خویی:'''در صورت علم و عمد یک گوسفند کفاره دارد بلکه بنا بر احتیاط در غیر صورت علم و عمد نیز کفاره دارد.
* '''آیات عظام خامنه‌ای، زنجانی، سبحانی، سیستانی:''' و در صورت علم و عمد باید یک گوسفند کفاره بدهد.
* '''خامنه‌ای، زنجانی، سبحانی و سیستانی:''' و در صورت علم و عمد باید یک گوسفند کفاره بدهد.
* '''آیت‌الله صافی، آیت الله گلپایگانی:''' و یک گوسفند کفاره دارد و بنا بر احتیاط اگرچه جاهل یا ناسی بوده باشد.
* '''صافی و گلپایگانی:''' و یک گوسفند کفاره دارد و بنا بر احتیاط اگرچه جاهل یا ناسی بوده باشد.
* '''آیت‌الله مکارم:''' این کار اگر عمداً باشد و در [[ماه ذی‌قعده]] به بعد باشد، بنا بر احتیاط واجب یک گوسفند کفاره دارد و در غیر عمد کفاره نیست.
* '''مکارم:''' این کار اگر عمداً باشد و در [[ماه ذی‌قعده]] به بعد باشد، بنا بر احتیاط واجب یک گوسفند کفاره دارد و در غیر عمد کفاره نیست.


}}
}}
خط ۳۵۹: خط ۳۵۸:
{{توضیح مساله|۹۰۶|
{{توضیح مساله|۹۰۶|


* '''آیات عظام بهجت، صافی، فاضل، گلپایگانی، مکارم:''' احتیاطاً تقصیر را اعاده کند.  
* '''بهجت، صافی، فاضل، گلپایگانی و مکارم:''' احتیاطاً تقصیر را اعاده کند.  
* '''آیات عظام تبریزی، خویی، سبحانی:''' باید بعد از اتمام سعی تقصیر را نیز اعاده کند.
* '''تبریزی، خویی و سبحانی:''' باید بعد از اتمام سعی تقصیر را نیز اعاده کند.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' اعاده تقصیر در هر صورت لازم است و اگر تقصیر از روی فراموشی بقیه اشواط سعی باشد باید به احتیاط واجب تقصیر را اعاده کند و یک گاو کفاره بدهد.
* '''سیستانی:''' اعاده تقصیر در هر صورت لازم است و اگر تقصیر از روی فراموشی بقیه اشواط سعی باشد باید به احتیاط واجب تقصیر را اعاده کند و یک گاو کفاره بدهد.
نظر آیات عظام نسبت به [[کفاره]]، در ذیل مسئله ۸۴۸ گذشت.
نظر آیات عظام نسبت به [[کفاره]]، در ذیل مسئله ۸۴۸ گذشت.


خط ۳۸۰: خط ۳۷۹:
{{توضیح مساله|۹۰۷|
{{توضیح مساله|۹۰۷|


* '''آیت‌الله زنجانی:''' و عمره‌اش تبدیل به [[حج افراد]] می‌شود و باید مطابق ذیل مسئله ۸۹۱ عمل کند.
* '''زنجانی:''' و عمره‌اش تبدیل به [[حج افراد]] می‌شود و باید مطابق ذیل مسئله ۸۹۱ عمل کند.
}}
}}


خط ۴۰۴: خط ۴۰۳:
|}
|}


== جستار وابسته ==
* [[حلق و تقصیر]]


==منبع==
==منبع==
خط ۴۱۵: خط ۴۱۱:
  | توضیحات منبع = پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷
  | توضیحات منبع = پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷
}}
}}
== مقالات مرتبط ==
*[[حلق یا تقصیر (فتاوای مراجع)|فتوای مراجع درباره حلق یا تقصیر در حج]]
*[[اعمال عمره تمتع|اعمال عمره]]
*[[اعمال عمره تمتع|اعمال عمره]]
{{ناوبری فتواها}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۰۳

این صفحه درباره احکام تقصیر در عمره است، با حلق و تقصیر در حج تمتع اشتباه نشود.
مقاله توصیفی فقهی این صفحه شامل فتوای مراجع تقلید درباره احکام تقصیر است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم نگاه کنید به مقاله تقصیر.
تقصیر در عمره (فتوای مراجع)
دسته اعمال عمره و حج
عمل قبلی

در عمره: سعی

در حج: قربانی
عمل بعدی در عمره← پایان عمره
جستارهای وابسته حلق یا تقصیر (فتاوای مراجع)؛ حلق و تقصیر؛ اعمال عمره تمتع؛ اعمال حج تمتع


ببینید: آموزش تقصیر در عمره

برای آموزش حلق یا تقصیر در حج اینجا را ببنید

چگونگی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 884

امام خمینی: واجب است بعد از آنکه سعی کرد، تقصیر کند؛ یعنی قدری از ناخن‌ها یا قدری از موی سر یا شارب یا ریش را بزند و بهتر آن است که اکتفا به زدن ناخن نکند و از موی قدری بزند، بلکه موافق احتیاط است[م۸۸۴ ۱] و تراشیدن سر در تقصیر کفایت نمی‌کند بلکه حرام است.

مراجع دیگر:
    • زنجانی: بنا بر احتیاط مؤکد استحبابی، برای تقصیر، کوتاه کردن مو را انتخاب کند.

نیت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 889

امام خمینی: این عمل نیز از عبادات است و باید با نیت پاک و خالی از قصد غیر اطاعت خدا بیاورد و اگر ریا کند [م۸۸۹ ۱] موجب باطل شدن عمره‌اش می‌شود مگر آنکه جبران کند.

مراجع دیگر:
    • زنجانی: باطل می‌شود و اگر تا آخر وقت، جبران نکند عمره‌اش تبدیل به حج افراد می‌شود و باید مطابق ذیل مسئله ۸۹۱ عمل نماید.

فراموشی تقصیر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 890

امام خمینی: اگر تقصیر را فراموش کند تا وقتی که احرام حج را ببندد عمره‌اش صحیح است و مستحب است فدیه یک گوسفند[م۸۹۰ ۱] و احتیاط آن است که فدیه بدهد.

مراجع دیگر:
    • سبحانی: حکم آن در ذیل سؤال ۹۰۵ آمده، مگر آنکه وقت برای تدارک تقصیر او باقی باشد که باید تدارک کند.

ترک عمدی تقصیر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 891

امام خمینی: اگر عمداً[م۸۹۱ ۱] تقصیر را ترک کند تا احرام بستن به حج، عمره او باطل می‌شود بنا بر اقوی و ظاهراً حج او حج افراد شود، و احتیاط واجب آن است که پس از تمام کردن حج افراد، عمره مفرده به جا آورد[م۸۹۱ ۲] و در سال بعد حج را اعاده کند.[م۸۹۱ ۳]

مراجع دیگر:
    • خامنه‌ای: یا از روی ندانستن مسئله.
    • بهجت، تبریزی، خویی، صافی و گلپایگانی: لازم است بعد از حج، عمره مفرده به جا آورد.
    • زنجانی: و باید پس از انجام حج افراد و گذشتن روز سیزدهم عمره مفرده به جا آورد هرچند عمره تمتع او استحبابی باشد و اگر بدون توجه به مسئله حج تمتع انجام دهد، کفایت از حج افراد می‌کند و در هر حال چون بدون عذر بوده کفایت از حجة الاسلام نمی‌کند.
    • سیستانی: در صورت تمکن، بعد از حج افراد باید عمره مفرده به جا آورد. به احتیاط واجب حج را در سال دیگر نیز اعاده کند.
    • خامنه‌ای:و اگر حج او حج واجب بوده باید در سال بعد، عمره و حج به جا آورد.

در عمره تمتع طواف نساء‌ واجب نیست[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 892

امام خمینی: در عمره تمتع طواف نساء واجب نیست و اگر بخواهد احتیاط کند طواف و نماز آن را رجائاً[م۸۹۲ ۱] به جا آورد.

مراجع دیگر:
    • خامنه‌ای:' قبل از تقصیر.

حلال شدن محرمات بعد از تقصیر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 893

امام خمینی: بعد از آنکه شخص محرم تقصیر کرد، حلال می‌شود بر او به غیر از تراشیدن سر[م۸۹۳ ۱] هرچه حرام شده بود بر او به واسطه احرام، حتی نزدیکی با زن.

مراجع دیگر:
    • بهجت: ظاهر عدم حرمت احرامی آن است و حرمت به جهت منافات با وجوب توفیر محل
    تأمّل است.
    • تبریزی و خویی:اگر عمره تمتع در ماه شوال انجام داده شود، تراشیدن سر تا سی روز بعد از عید فطر جایز است، ولی بعد از آن بنا بر احتیاط واجب، نباید سر تراشیده شود، و اگر از روی علم و عمد باشد، بنا بر احتیاط یک گوسفند کفاره دارد.
    • زنجانی: بنا بر احتیاط مؤکد استحبابی، سر نتراشد و از ماشین‌کردنی که مثل تراشیدن است پرهیز کند؛ ولی هیچ‌کدام کفاره ندارد.
    • سبحانی: بین عمره تمتع و حج نباید حلق کند و یا موی سر را با ماشین ته‌زن بزند، لیکن اگر چنین کرد فقط معصیت کرده و کفاره ندارد و به عمره و حج او ضرر نمی‌زند.
    • سیستانی: سر تراشیدن نیز حلال می‌شود. اگرچه احتیاط مستحب ترک آن است پس از
    گذشت سی روز از عید فطر و احتیاط مستحب این است که در صورت انجام آن از روی علم و عمد یک قربانی کفاره بدهد.

تقصیر باید شامل چیدن ریش یا شارب یا موی سر باشد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 894

امام خمینی: در تقصیر، کندن مو کافی نیست بلکه میزان کوتاه کردن است به هر وسیله‌ای باشد و اکتفا به کوتاه کردن موی زیر بغل و نحو آن مشکل است[م۸۹۴ ۱] و احوط در تقصیر، گرفتن ناخن یا چیدن ریش یا شارب یا موی سر است.[م۸۹۴ ۲]

مراجع دیگر:
    • زنجانی: بلکه نباید برای تقصیر، موی زیر بغل و مانند آن را کوتاه کند و به طور کلی تقصیر از غیر موی سر و ریش و شارب، کفایت نمی‌کند، بلکه حرام است و در صورت علم و عمد، کفاره دارد.
    • سبحانی: به ناخن گرفتن اکتفا نشود و اگر خواست ناخن بگیرد، پس از کوتاه کردن مو باشد.
    • سیستانی: در تقصیر بنا بر احتیاط واجب باید موی سر یا ریش یا سبیل خود را کوتاه کند و بنا بر احتیاط واجب گرفتن ناخن به تنهایی کافی نیست بلکه احتیاط واجب این است که ناخن گرفتن بعد از کوتاه کردن مو باشد.
    • صافی: گلپایگانی: اقوی است.
    • فاضل: احتیاط مستحب آن است که به گرفتن ناخن اکتفا نکند.
    • مکارم: گرفتن ناخن به تنهایی کافی نیست بنا بر احتیاط واجب.

استفتائات[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 895

امام خمینی: سوال ـ آیا کسی که تقصیر او محکوم به بطلان است و بعد از آن محرمات احرام را به جا آورده و جاهل به مسئله بوده کفاره دارد یا خیر؟

جواب ـ با جهل کفاره ندارد مگر در صید؛ [م۸۹۵ ۱] به تفصیلی که در کتب ذکر شده است.

مراجع دیگر:


مسئله 896

امام خمینی: سوال ـ کسی که بعد از سعی در عمره تمتع تقصیر کرد، بعد به شک افتاد که آیا تقصیری که کردم صحیح است یا نه، آیا اشکال دارد یا نه؟

جواب ـ اگر در حال عمل عالم به مسئله و ملتفت بوده، اشکال ندارد [م۸۹۶ ۱]

مراجع دیگر:
    • تبریزی، خامنه‌ای، خویی، زنجانی و سبحانی: در صورتی که احتمال التفات در حال عمل را بدهد، اعتنا نکند.
    • سیستانی: به هر حال اشکال ندارد.
    • مکارم: باید بنا را بر صحت بگذارد.


مسئله 897

امام خمینی: سوال ـ یکی از خدمه کاروان‌ها به احرام عمره مفرده از میقات محرم می‌شود و به مکه می‌آید و طواف و نماز آن و سپس سعی بین صفا و مروه را به همان عنوان به جا می‌آورد، ولی برای تقصیر، گمان می‌کرد نتف؛ یعنی کندن مو کافی است و چند نخ مو را به عنوان تقصیر کَنْد و به حساب خودش از احرام خارج شد، سپس برای عمره تمتع که وظیفه‌اش بود به میقات رفت و محرم شد و به مکه آمد و کلیه اعمال، از طواف تا تقصیر، را انجام داد، آیا اعمالش چگونه است و در آینده وظیفه‌اش چیست؟

جواب ـ کندن مو در تقصیر کافی نیست و عمره تمتع او صحیح نیست مگر آنکه قبل از احرام برای آن، از احرام عمره مفرده با تقصیر صحیح خارج شود.


مسئله 898

امام خمینی: سوال ـ اگر کسی تقصیر عمره مفرده را فراموش کرد، آیا می‌تواند در هر جایی تقصیر کند یا نه؟ زیرا به ایران بازگشته است و آیا نیازی به طواف نساء مجدد هست؟

جواب ـ تقصیر را در هر جا می‌تواند انجام دهد، ولی باید طواف نساء را اعاده کند[م۸۹۸ ۱] و اگر خودش نمی‌تواند برود، نایب بگیرد.

مراجع دیگر:
    • بهجت: اکنون که قبل از تقصیر متذکر شده است، تقصیر می‌کند و طواف نساء را بعد از آن اعاده می‌نماید بنا بر احوط و مقدم شدن طواف نساء بر تقصیر در عمره مفرده در صورت ضرورت یا نسیان یا جهل مجزی است.
    • تبریزی: احتیاط واجب در صورت امکان تقصیر در مکه است.
    • سبحانی: و احتیاطاً علاوه بر نایب نماز طواف نساء را خودش نیز در هر کجا هست بخواند.
    • سیستانی و مکارم: بنا بر احتیاط واجب.


مسئله 899

امام خمینی: سوال ـ هرگاه سنی برای شیعه تقصیر نماید چه صورت دارد؟

جواب ـ اشکال ندارد.


مسئله 900

امام خمینی: سوال ـ شخصی در حج به عوض تقصیر در عمره تمتع یک مو از بدن کنده است و الآن که متوجه شده است، آیا حج او اشکال دارد یا نه؟ و در صورتی که مرتکب خلاف شده باشد تکلیف چیست؟

جواب ـ اگر حج را انجام داده، با عمل مزبور از احرام فعلاً خارج شده است و چنانچه حج واجب بوده احتیاط آن است که یک عمره مفرده به جا آورد و بعداً عمره و حج تمتع را انجام دهد [م۹۰۰ ۱]

مراجع دیگر:
    • بهجت: اعاده عمره و حج لازم نیست.
    • خامنه‌ای:اگر به علت ندانستن مسئله، به جای تقصیر، موی خود را بکند و سپس حج به جا آورد، عمره‌اش باطل است و حجی که به جا آورده، حج إفراد خواهد بود. در این صورت اگر حج واجب بر عهده‌اش بوده، بنا بر احتیاط واجب باید بعد از انجام مناسک حج، عمره مفرده به جا آورد، و در سال بعد، عمره تمتع و حج را اعاده کند.
    • خویی، صافی و گلپایگانی: حجش مبدل به افراد می‌شود و لازم است بعد از حج عمره مفرده به جا آورد و احتیاط این است که سال دیگر حج را اعاده نماید.
    • زنجانی: و باید بعد از ایام تشریق، عمره مفرده به جا آورد و اگر در این اشتباه معذور بوده کفایت از حج واجب می‌کند.
    • سبحانی و سیستانی: ظاهراً حج او منقلب به افراد می‌شود و پس از آن باید در صورت تمکن عمره مفرده به جا آورد و احتیاط مستحب آن است که حج را در سال دیگر اعاده کند. 
    • مکارم: احتیاط آن است که در حج واجب یا غیر آن عمره مفرده را انجام دهد و اعاده عمره و حج تمتع لازم نیست.


مسئله 901

امام خمینی: سوال ـ شخصی بعد از طواف و نماز طواف تقصیر کرد و سپس سعی را به جا آورد و دوباره تقصیر کرد، وظیفه‌اش چیست؟

جواب ـ اگر جاهل یا ساهی بوده چیزی بر او نیست [م۹۰۱ ۱]

مراجع دیگر:
  1. به ذیل سؤال ۸۸۲ مراجعه شود.


مسئله 902

امام خمینی: سوال ـ کسانی که اعمال حج را بر وقوفین مقدم می‌دارند، اگر بعد از سعی تقصیر نمودند، آیا موجب مُحل شدن و یا کفاره می‌گردد؟ ج ـ مُحلّ نمی‌شوند و اگر جاهل یا ساهی بوده‌اند کفاره ندارد.


مسئله 903

امام خمینی: سوال ـ اگر کسی به جای تقصیر حلق نمود، آیا کفایت می‌کند؟ ج ـ در عمره تمتع کفایت نمی‌کند [م۹۰۳ ۱]

مراجع دیگر:
    • بهجت: باید کفاره بدهد.
    • تبریزی و خویی:در صورت علم و عمد یک گوسفند کفاره دارد بلکه بنا بر احتیاط در غیر صورت علم و عمد نیز کفاره دارد.
    • خامنه‌ای، زنجانی، سبحانی و سیستانی: و در صورت علم و عمد باید یک گوسفند کفاره بدهد.
    • صافی و گلپایگانی: و یک گوسفند کفاره دارد و بنا بر احتیاط اگرچه جاهل یا ناسی بوده باشد.
    • مکارم: این کار اگر عمداً باشد و در ماه ذی‌قعده به بعد باشد، بنا بر احتیاط واجب یک گوسفند کفاره دارد و در غیر عمد کفاره نیست.


مسئله 904

امام خمینی: سوال ـ کسی که بعد از انجام اعمال عمره، در منزل تقصیر کرده است، وظیفه‌اش چیست؟

جواب ـ مانع ندارد.



مسئله 905

امام خمینی: س ـ حضرت عالی در مسئله دوم تقصیر می‌فرمایید: اگر کسی تقصیر را به ریا انجام دهد عمره‌اش باطل است، مقصود از بطلان عمره چیست؟ دیگر اینکه وظیفه او چه می‌شود؟

جواب ـ مقصود این است که در تقصیر ریا کند و بدون تدارک تقصیر، برای حج محرم شود و حج انجام دهد، که در این صورت حکم کسی را دارد که بدون تقصیر وارد اعمال حج شده است و در هر صورت لازم است حج تمتع را سال بعد به جا آورد [م۹۰۵ ۱]

مراجع دیگر:
  1. به ذیل مسئله ۸۹۱ مراجعه شود.


مسئله 906

امام خمینی: سوال ـ اگر کسی در اثنای سعی تقصیر نمود، وظیفه او چیست؟

جواب ـ باید سعی را تمام کند و تقصیر را اعاده کند، بلی اگر از روی نسیان یا جهل تقصیر کرده، اعاده تقصیر لازم نیست [م۹۰۶ ۱] و اگر از اول سعی قصد هفت شوط نداشته سعی اعاده دارد.

مراجع دیگر:
    • بهجت، صافی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: احتیاطاً تقصیر را اعاده کند.
    • تبریزی، خویی و سبحانی: باید بعد از اتمام سعی تقصیر را نیز اعاده کند.
    • سیستانی: اعاده تقصیر در هر صورت لازم است و اگر تقصیر از روی فراموشی بقیه اشواط سعی باشد باید به احتیاط واجب تقصیر را اعاده کند و یک گاو کفاره بدهد.
    نظر آیات عظام نسبت به کفاره، در ذیل مسئله ۸۴۸ گذشت.


مسئله 907

امام خمینی: س ـ اگر کسی از روی جهل، تقصیر را ترک نمود چه حکمی دارد؟

جواب ـ در این مسئله جهل حکم عمد را دارد. [م۹۰۷ ۱]

مراجع دیگر:
    • زنجانی: و عمره‌اش تبدیل به حج افراد می‌شود و باید مطابق ذیل مسئله ۸۹۱ عمل کند.


مسئله 908

امام خمینی: س ـ در عمره مفرده اگر کسی تقصیر را عمداً یا از روی جهل و نسیان ترک نمود و طواف نساء را انجام داد، چه وظیفه‌ای دارد؟

جواب ـ باید تقصیر نماید و طواف نساء را اعاده نماید و فرقی بین صور عمد و سهو و علم و جهل نیست علی الأحوط [م۹۰۸ ۱]

مراجع دیگر:
  1. به ذیل سؤال ۸۹۸ مراجعه شود.


منبع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از صفحه ۴۱۵ تا ۴۲۱ کتاب مناسک حج پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷ است.

مقالات مرتبط[ویرایش | ویرایش مبدأ]