پرش به محتوا

زیارت‌نامه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Salar (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب: واگردانی دستی
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''زیارت‌نامه''' متنی است که هنگام زیارت [[امامان شیعه|امامان]] یا [[امامزاده|امامزادگان]] خوانده می‌شود. برخی زیارتنامه‌ها مانند زیارت‌نامه [[حضرت ابوالفضل]] و زیارت‌نامه [[حضرت معصومه]] مأثور هستند یعنی از معصوم نقل شده‌اند. و برخی هم غیرمأثور اند که توسط عالمان نوشته شده است. زیارتنامه‌ها معمولا ساختار مشابه دارند و با سلام آغاز می‌شوند و با عرض ارادت به معصومین و برائت از دشمنان ادامه می‌یابند و با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسند.
'''زیارت‌نامه''' متنی است که هنگام زیارت [[امامان شیعه|امامان]] یا [[امامزاده|امامزادگان]] خوانده می‌شود. برخی زیارتنامه‌ها مانند زیارت‌نامه [[حضرت ابوالفضل]] و زیارت‌نامه [[حضرت معصومه]] مأثور هستند یعنی از معصوم نقل شده‌اند و برخی هم غیرمأثورند که توسط عالمان نوشته شده است.
 
زیارتنامه‌ها معمولا ساختار مشابه دارند؛ با سلام آغاز می‌شوند، با عرض ارادت به معصومین و برائت از دشمنان ادامه می‌یابند و با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسند.


==معرفی==
==معرفی==
خط ۵: خط ۷:


==== انواع زیارت‌نامه ====
==== انواع زیارت‌نامه ====
زیارت‌نامه به دو دسته مأثور (یعنی زیارت‌نامه‌ای که از از معصومان نقل شده باشد)<ref>«ساختارشناسی زیارات مأثور اهل‌بیت علیهم‌السلام»، ص۷۵.</ref> و غیر مأثور (توسط غیر معصوم، مانند عالمان، نوشته شده باشد) تقسیم می‌شود.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۱۴.</ref> برخی زیارت‌نامه‌های ماثور عبارتند از: زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره، جامعه صغیره، [[زیارت عاشورا]]، [[زیارت اربعین]]، زیارت ناحیه مقدسه، زیارت آل‌یاسین، زیارت رجبیه، زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل و زیارت‌نامه حضرت معصومه.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۱۵ تا ص۱۲۸.</ref> برخی زیارت‌نامه‌های غیرمأثور: زیارت‌نامه [[حضرت عبدالعظیم حسنی]] و زیارت امامزادگان.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۲۹.</ref>
زیارت‌نامه به دو دسته مأثور (یعنی زیارت‌نامه‌ای که از معصومان نقل شده باشد)<ref>«ساختارشناسی زیارات مأثور اهل‌بیت علیهم‌السلام»، ص۷۵.</ref> و غیر مأثور (توسط غیر معصوم مانند عالمان نوشته شده باشد) تقسیم می‌شود.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۱۴.</ref>  
 
برخی زیارت‌نامه‌های مأثور عبارتند از: زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره، جامعه صغیره، [[زیارت عاشورا]]، [[زیارت اربعین]]، زیارت ناحیه مقدسه، زیارت آل یاسین، زیارت رجبیه، زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل و زیارت‌نامه حضرت معصومه.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۱۵ تا ص۱۲۸.</ref>  
 
برخی زیارت‌نامه‌های غیرمأثور هم عبارت است از مانند زیارت‌نامه [[حضرت عبدالعظیم حسنی]] و زیارت امامزادگان.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۲۹.</ref>


عالمان دین کتب متعددی به صورت مجموعه‌های زیارات تدوین کرده‌اند که آمیخته‌ای است از زیارت‌های مستند و منقول از معصومین و زیاراتی که انشای علمای بزرگ است. زیارتنامه‌ها در یک سطح از اعتبار نیستند. برخی از سند معتبری برخوردارند و بعضی سند معتبری ندارند.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۴۷.</ref>
عالمان دین کتاب‌های متعددی به صورت مجموعه‌های زیارات تدوین کرده‌اند که آمیخته‌ای است از زیارت‌های مستند و منقول از معصومین و زیاراتی که انشای علمای بزرگ است. همچنین زیارت‌نامه‌ها در یک سطح از اعتبار نیستند و برخی از سند معتبری برخوردار بوده و بعضی سند معتبری ندارند.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۴۷.</ref>


== منبع‌شناسی ==
== منبع‌شناسی ==
[[پرونده:کامل الزیارات (1).jpg|بندانگشتی|کتاب [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] از منابع مهم و اولیه زیارت‌نامه‌ها|287x287پیکسل]]
[[پرونده:کامل الزیارات (1).jpg|بندانگشتی|کتاب [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] از منابع مهم و اولیه زیارت‌نامه‌ها|287x287پیکسل]]
از منابع اولیه و مهم زیارت‌نامه به کتاب‌هایی مانند [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] اثر ابن قولویه قمی، [[کتاب المزار (شیخ مفید)|المزار]] اثر شیخ مفید، المزار الکبیر اثر ابن‌مشهدی (درگذشت ۶۱۰ق)، [[المصباح الزائر و جناح المسافر]] از ابن‌طاووس، المزار اثر شهید اول، [[تحفة الزائر|تحفه الزائر]] اثر [[علامه مجلسی]]، هدیه الزائرین از [[شیخ عباس قمی]]، اشاره شده است.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۰۳ تا ص۱۱۱. «کتابشناسی مزارات»، ص۱۴۰ تا ۱۶۰.</ref>
از منابع اولیه و مهم زیارت‌نامه به کتاب‌هایی مانند [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] اثر ابن قولویه قمی (درگذشت: ۳۶۹ق)، [[کتاب المزار (شیخ مفید)|المزار]] اثر شیخ مفید (درگذشت: ۴۱۳ق)، المزار الکبیر اثر ابن‌مشهدی (درگذشت ۶۱۰ق)، [[المصباح الزائر و جناح المسافر]] از سید بن‌ طاووس (درگذشت: ۶۶۴ق)، المزار اثر شهید اول (درگذشت: ۷۸۶ق)، [[تحفة الزائر|تحفه الزائر]] اثر [[علامه مجلسی]] (درگذشت: ۱۱۱۰ق) و هدیة الزائرین از [[شیخ عباس قمی]] (درگذشت: ۱۳۵۹ق) اشاره شده است.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۰۳ تا ص۱۱۱. «کتابشناسی مزارات»، ص۱۴۰ تا ۱۶۰.</ref>


== ساختار و محتوای زیارت‌نامه‌ها ==
== ساختار و محتوای زیارت‌نامه‌ها ==
زیارتنامه‌ها ساختار مشابهی دارند. به طور کلی زیارتنامه‌ها با [[اذن دخول]] یا سلام آغاز می‌شود و با [[صلوات]] بر [[حضرت محمد (ص)|محمد]] و آل محمد یا معصومی که زیارت می‌شود و نیز عرض ارادت و محبت به ساحت معصومین و ابراز خشم و دشمنی نسبت به دشمنان [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] ادامه می‌باید؛ و در نهایت با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسد.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۴۰.</ref>
زیارتنامه‌ها ساختار مشابهی دارند. به طور کلی زیارتنامه‌ها با [[اذن دخول]] یا سلام آغاز می‌شود و با [[صلوات]] بر [[حضرت محمد (ص)|محمد]] و آل محمد یا معصومی که زیارت می‌شود و نیز عرض ارادت و محبت به ساحت معصومان و ابراز خشم و دشمنی نسبت به دشمنان [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] ادامه می‌باید. در نهایت با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسد.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۴۰.</ref>


محتوای زیارتنامه‌های اهل‌بیت نیز دربردارنده معارف دینی مانند مباحث خداشناسی و توحید،<ref>«جایگاه توحید در زیارتنامه‌های اهل‌بیت علیهم السلام»، ص۱۰۷.</ref> نبوت و امام‌شناسی هستند.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۶۸ تا ۱۷۴؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.</ref>
محتوای زیارتنامه‌های اهل‌بیت نیز دربردارنده معارف دینی مانند مباحث خداشناسی و توحید،<ref>«جایگاه توحید در زیارتنامه‌های اهل‌بیت علیهم السلام»، ص۱۰۷.</ref> نبوت و امام‌شناسی هستند.<ref>مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۶۸ تا ۱۷۴؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.</ref>
خط ۲۰: خط ۲۶:
== زیارت‌نامه‌های مکه و مدینه ==
== زیارت‌نامه‌های مکه و مدینه ==
برای زیارت برخی از مکان‌های مقدس و مزارهای شهر‌های [[مکه]] و [[مدینه]] زیارت‌نامه‌هایی وجود دارد.  
برای زیارت برخی از مکان‌های مقدس و مزارهای شهر‌های [[مکه]] و [[مدینه]] زیارت‌نامه‌هایی وجود دارد.  
=== زیارت‌نامه‌های مدینه ===
{{اصلی|زیارت‌نامه‌های مدینه}}
از جمله  زیارت‌نامه‌های مزارهای مدینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:‌
{{ستون-شروع|۲}}
* [[زیارت‌نامه‌های پیامبر(ص)]]
* [[زیارت‌نامه‌های حضرت فاطمه(س)]]
* [[زیارت‌نامه‌های بقیع|زیارت‌نامه‌های قبرهای بقیع]]
* [[زیارت‌نامه‌های مدینه|زیارت‌نامه عبدالله بن عبدالمطلب (پدر پیامبر اسلام)]]
* [[زیارت‌نامه‌های مدینه|زیارت‌نامه حمزه و شهدای احد]]
{{پایان}}
=== زیارت‌نامه‌های مکه ===
=== زیارت‌نامه‌های مکه ===
{{اصلی|زیارت‌نامه‌های مکه}}
{{اصلی|زیارت‌نامه‌های مکه}}
خط ۴۴: خط ۳۸:
* [[زیارت‌نامه‌های مکه#شهیدان فخ|زیارت‌نامه شهیدان فخ]]
* [[زیارت‌نامه‌های مکه#شهیدان فخ|زیارت‌نامه شهیدان فخ]]
{{پایان}}
{{پایان}}
=== زیارت‌نامه‌های مدینه ===
{{اصلی|زیارت‌نامه‌های مدینه}}
از جمله  زیارت‌نامه‌های مزارهای مدینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:‌
{{ستون-شروع|۲}}
* [[زیارت‌نامه‌های پیامبر(ص)]]
* [[زیارت‌نامه‌های حضرت فاطمه(س)]]
* [[زیارت‌نامه‌های بقیع|زیارت‌نامه‌های قبرهای بقیع]]
* [[زیارت‌نامه‌های مدینه|زیارت‌نامه عبدالله بن عبدالمطلب (پدر پیامبر اسلام)]]
* [[زیارت‌نامه‌های مدینه|زیارت‌نامه حمزه و شهدای احد]]
{{پایان}}
==جستارهای وابسته==
*[[زیارت]]
*[[زائر]]
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
خط ۵۷: خط ۶۶:


[[رده:زیارت]]
[[رده:زیارت]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
{{ناوبری دعاها}}
{{کتاب‌شناسی زیارت}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۰۱

زیارت‌نامه متنی است که هنگام زیارت امامان یا امامزادگان خوانده می‌شود. برخی زیارتنامه‌ها مانند زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل و زیارت‌نامه حضرت معصومه مأثور هستند یعنی از معصوم نقل شده‌اند و برخی هم غیرمأثورند که توسط عالمان نوشته شده است.

زیارتنامه‌ها معمولا ساختار مشابه دارند؛ با سلام آغاز می‌شوند، با عرض ارادت به معصومین و برائت از دشمنان ادامه می‌یابند و با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسند.

معرفی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زیارت‌نامه متنی است که هنگام زیارت قبر هریک از اهل‌بیت(ع) یا برخی از امامزادگان خوانده می‌شود و حاوی سلام و درود زائر نسبت به مدفون در آن مرقدها است.[۱]

انواع زیارت‌نامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زیارت‌نامه به دو دسته مأثور (یعنی زیارت‌نامه‌ای که از معصومان نقل شده باشد)[۲] و غیر مأثور (توسط غیر معصوم مانند عالمان نوشته شده باشد) تقسیم می‌شود.[۳]

برخی زیارت‌نامه‌های مأثور عبارتند از: زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره، جامعه صغیره، زیارت عاشورا، زیارت اربعین، زیارت ناحیه مقدسه، زیارت آل یاسین، زیارت رجبیه، زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل و زیارت‌نامه حضرت معصومه.[۴]

برخی زیارت‌نامه‌های غیرمأثور هم عبارت است از مانند زیارت‌نامه حضرت عبدالعظیم حسنی و زیارت امامزادگان.[۵]

عالمان دین کتاب‌های متعددی به صورت مجموعه‌های زیارات تدوین کرده‌اند که آمیخته‌ای است از زیارت‌های مستند و منقول از معصومین و زیاراتی که انشای علمای بزرگ است. همچنین زیارت‌نامه‌ها در یک سطح از اعتبار نیستند و برخی از سند معتبری برخوردار بوده و بعضی سند معتبری ندارند.[۶]

منبع‌شناسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کتاب کامل الزیارات از منابع مهم و اولیه زیارت‌نامه‌ها

از منابع اولیه و مهم زیارت‌نامه به کتاب‌هایی مانند کامل الزیارات اثر ابن قولویه قمی (درگذشت: ۳۶۹ق)، المزار اثر شیخ مفید (درگذشت: ۴۱۳ق)، المزار الکبیر اثر ابن‌مشهدی (درگذشت ۶۱۰ق)، المصباح الزائر و جناح المسافر از سید بن‌ طاووس (درگذشت: ۶۶۴ق)، المزار اثر شهید اول (درگذشت: ۷۸۶ق)، تحفه الزائر اثر علامه مجلسی (درگذشت: ۱۱۱۰ق) و هدیة الزائرین از شیخ عباس قمی (درگذشت: ۱۳۵۹ق) اشاره شده است.[۷]

ساختار و محتوای زیارت‌نامه‌ها[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زیارتنامه‌ها ساختار مشابهی دارند. به طور کلی زیارتنامه‌ها با اذن دخول یا سلام آغاز می‌شود و با صلوات بر محمد و آل محمد یا معصومی که زیارت می‌شود و نیز عرض ارادت و محبت به ساحت معصومان و ابراز خشم و دشمنی نسبت به دشمنان اهل‌بیت(ع) ادامه می‌باید. در نهایت با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسد.[۸]

محتوای زیارتنامه‌های اهل‌بیت نیز دربردارنده معارف دینی مانند مباحث خداشناسی و توحید،[۹] نبوت و امام‌شناسی هستند.[۱۰]

زیارت‌نامه‌های مکه و مدینه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

برای زیارت برخی از مکان‌های مقدس و مزارهای شهر‌های مکه و مدینه زیارت‌نامه‌هایی وجود دارد.

زیارت‌نامه‌های مکه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از جمله زیارت‌نامه‌های مزارهای مکه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

زیارت‌نامه‌های مدینه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از جمله زیارت‌نامه‌های مزارهای مدینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:‌

جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۹۷؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.
  2. «ساختارشناسی زیارات مأثور اهل‌بیت علیهم‌السلام»، ص۷۵.
  3. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۱۴.
  4. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۱۵ تا ص۱۲۸.
  5. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۲۹.
  6. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۴۷.
  7. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۰۳ تا ص۱۱۱. «کتابشناسی مزارات»، ص۱۴۰ تا ۱۶۰.
  8. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۴۰.
  9. «جایگاه توحید در زیارتنامه‌های اهل‌بیت علیهم السلام»، ص۱۰۷.
  10. مزارها و زیارتنامه‌ها، ص۱۶۸ تا ۱۷۴؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • «جایگاه توحید در زیارتنامه‌های اهل‌بیت علیهم السلام»، کاظمی، محمد، سراج منیر، شماره ۵، بهار ۱۳۹۱ش.
  • «ساختارشناسی زیارات مأثور اهل‌بیت علیهم‌السلام»، حسنی بافرانی، طلعت ؛ تقوی، فاطمه، پژوهش‌نامه حکمت اهل‌بیت علیه‌السلام، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۳ش
  • «کتابشناسی مزارات»، حسینی، داود، فرهنگ زیارت، شماره ۵۰، بهار ۱۴۰۱ش.
  • فرهنگ عاشورا، محدثی، جواد، قم، نشر معروف، ۱۳۷۶ش.
  • مزارها و زیارتنامه‌ها، حیدری،‌ مجتبی، تهران، مشعر، ۱۴۰۴ش.