زیارتنامه: تفاوت میان نسخهها
برچسب: واگردانی دستی |
|||
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''زیارتنامه''' متنی است که هنگام زیارت [[امامان شیعه|امامان]] یا [[امامزاده|امامزادگان]] خوانده میشود. برخی زیارتنامهها مانند زیارتنامه حضرت ابوالفضل و زیارتنامه [[حضرت معصومه]] مأثور هستند یعنی از معصوم نقل شدهاند | '''زیارتنامه''' متنی است که هنگام زیارت [[امامان شیعه|امامان]] یا [[امامزاده|امامزادگان]] خوانده میشود. برخی زیارتنامهها مانند زیارتنامه [[حضرت ابوالفضل]] و زیارتنامه [[حضرت معصومه]] مأثور هستند یعنی از معصوم نقل شدهاند و برخی هم غیرمأثورند که توسط عالمان نوشته شده است. | ||
زیارتنامهها معمولا ساختار مشابه دارند؛ با سلام آغاز میشوند، با عرض ارادت به معصومین و برائت از دشمنان ادامه مییابند و با دعا و بیان درخواستهای دنیوی و اخروی به پایان میرسند. | |||
==معرفی== | ==معرفی== | ||
زیارتنامه متنی است که هنگام زیارت قبر هریک از [[اهل بیت|اهلبیت(ع)]] یا برخی از امامزادگان خوانده میشود و حاوی سلام و درود زائر نسبت به مدفون در آن مرقدها است.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۹۷؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.</ref> | زیارتنامه متنی است که هنگام زیارت قبر هریک از [[اهل بیت|اهلبیت(ع)]] یا برخی از [[امامزاده|امامزادگان]] خوانده میشود و حاوی سلام و درود زائر نسبت به مدفون در آن مرقدها است.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۹۷؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.</ref> | ||
==== انواع زیارتنامه ==== | ==== انواع زیارتنامه ==== | ||
زیارتنامه به دو دسته مأثور (یعنی زیارتنامهای که | زیارتنامه به دو دسته مأثور (یعنی زیارتنامهای که از معصومان نقل شده باشد)<ref>«ساختارشناسی زیارات مأثور اهلبیت علیهمالسلام»، ص۷۵.</ref> و غیر مأثور (توسط غیر معصوم مانند عالمان نوشته شده باشد) تقسیم میشود.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۱۴.</ref> | ||
برخی زیارتنامههای مأثور عبارتند از: زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره، جامعه صغیره، [[زیارت عاشورا]]، [[زیارت اربعین]]، زیارت ناحیه مقدسه، زیارت آل یاسین، زیارت رجبیه، زیارتنامه حضرت ابوالفضل و زیارتنامه حضرت معصومه.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۱۵ تا ص۱۲۸.</ref> | |||
برخی زیارتنامههای غیرمأثور هم عبارت است از مانند زیارتنامه [[حضرت عبدالعظیم حسنی]] و زیارت امامزادگان.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۲۹.</ref> | |||
عالمان دین | عالمان دین کتابهای متعددی به صورت مجموعههای زیارات تدوین کردهاند که آمیختهای است از زیارتهای مستند و منقول از معصومین و زیاراتی که انشای علمای بزرگ است. همچنین زیارتنامهها در یک سطح از اعتبار نیستند و برخی از سند معتبری برخوردار بوده و بعضی سند معتبری ندارند.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۴۷.</ref> | ||
== منبعشناسی == | == منبعشناسی == | ||
از منابع اولیه و مهم زیارتنامه به کتابهایی مانند [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] اثر ابن قولویه | [[پرونده:کامل الزیارات (1).jpg|بندانگشتی|کتاب [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] از منابع مهم و اولیه زیارتنامهها|287x287پیکسل]] | ||
از منابع اولیه و مهم زیارتنامه به کتابهایی مانند [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] اثر ابن قولویه قمی (درگذشت: ۳۶۹ق)، [[کتاب المزار (شیخ مفید)|المزار]] اثر شیخ مفید (درگذشت: ۴۱۳ق)، المزار الکبیر اثر ابنمشهدی (درگذشت ۶۱۰ق)، [[المصباح الزائر و جناح المسافر]] از سید بن طاووس (درگذشت: ۶۶۴ق)، المزار اثر شهید اول (درگذشت: ۷۸۶ق)، [[تحفة الزائر|تحفه الزائر]] اثر [[علامه مجلسی]] (درگذشت: ۱۱۱۰ق) و هدیة الزائرین از [[شیخ عباس قمی]] (درگذشت: ۱۳۵۹ق) اشاره شده است.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۰۳ تا ص۱۱۱. «کتابشناسی مزارات»، ص۱۴۰ تا ۱۶۰.</ref> | |||
== ساختار و محتوای زیارتنامهها == | == ساختار و محتوای زیارتنامهها == | ||
زیارتنامهها ساختار مشابهی دارند. به طور کلی زیارتنامهها با [[اذن دخول]] یا سلام آغاز میشود و با [[صلوات]] بر [[حضرت محمد (ص)|محمد]] و آل محمد یا معصومی که زیارت میشود و نیز عرض ارادت و محبت به ساحت | زیارتنامهها ساختار مشابهی دارند. به طور کلی زیارتنامهها با [[اذن دخول]] یا سلام آغاز میشود و با [[صلوات]] بر [[حضرت محمد (ص)|محمد]] و آل محمد یا معصومی که زیارت میشود و نیز عرض ارادت و محبت به ساحت معصومان و ابراز خشم و دشمنی نسبت به دشمنان [[اهل بیت|اهلبیت(ع)]] ادامه میباید. در نهایت با دعا و بیان درخواستهای دنیوی و اخروی به پایان میرسد.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۴۰.</ref> | ||
زیارتنامههای اهلبیت | محتوای زیارتنامههای اهلبیت نیز دربردارنده معارف دینی مانند مباحث خداشناسی و توحید،<ref>«جایگاه توحید در زیارتنامههای اهلبیت علیهم السلام»، ص۱۰۷.</ref> نبوت و امامشناسی هستند.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۶۸ تا ۱۷۴؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.</ref> | ||
== زیارتنامههای مکه و مدینه == | |||
برای زیارت برخی از مکانهای مقدس و مزارهای شهرهای [[مکه]] و [[مدینه]] زیارتنامههایی وجود دارد. | |||
=== زیارتنامههای مکه === | === زیارتنامههای مکه === | ||
{{اصلی|زیارتنامههای مکه}} | {{اصلی|زیارتنامههای مکه}} | ||
از جمله زیارتنامههای مزارهای مکه میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | از جمله زیارتنامههای مزارهای مکه میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
* [[زیارتنامههای مکه#مسجد الحرام|زیارتنامه هاجر و اسماعیل]] | * [[زیارتنامههای مکه#مسجد الحرام|زیارتنامه هاجر و اسماعیل]] | ||
* [[زیارتنامههای مکه#قبرستان ابوطالب|زیارتنامه قبرهای قبرستان ابوطالب از جمله قبرهای منسوب به عبدالمطلب، حضرت خدیجه و ابوطالب]] | * [[زیارتنامههای مکه#قبرستان ابوطالب|زیارتنامه قبرهای قبرستان ابوطالب از جمله قبرهای منسوب به عبدالمطلب، حضرت خدیجه و ابوطالب]] | ||
خط ۴۱: | خط ۳۷: | ||
* [[زیارتنامههای مکه#پیامبران مدفون در مسجد الحرام|زیارتنامه پیامبران مدفون در مسجدالحرام]] | * [[زیارتنامههای مکه#پیامبران مدفون در مسجد الحرام|زیارتنامه پیامبران مدفون در مسجدالحرام]] | ||
* [[زیارتنامههای مکه#شهیدان فخ|زیارتنامه شهیدان فخ]] | * [[زیارتنامههای مکه#شهیدان فخ|زیارتنامه شهیدان فخ]] | ||
{{پایان}} | |||
=== زیارتنامههای مدینه === | |||
{{اصلی|زیارتنامههای مدینه}} | |||
از جمله زیارتنامههای مزارهای مدینه میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | |||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
* [[زیارتنامههای پیامبر(ص)]] | |||
* [[زیارتنامههای حضرت فاطمه(س)]] | |||
* [[زیارتنامههای بقیع|زیارتنامههای قبرهای بقیع]] | |||
* [[زیارتنامههای مدینه|زیارتنامه عبدالله بن عبدالمطلب (پدر پیامبر اسلام)]] | |||
* [[زیارتنامههای مدینه|زیارتنامه حمزه و شهدای احد]] | |||
{{پایان}} | |||
==جستارهای وابسته== | |||
*[[زیارت]] | |||
*[[زائر]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۴۷: | خط ۵۸: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* '''«جایگاه توحید در زیارتنامههای اهلبیت علیهم السلام»'''، کاظمی، محمد، سراج منیر، شماره ۵، بهار ۱۳۹۱ش. | * '''«جایگاه توحید در زیارتنامههای اهلبیت علیهم السلام»'''، کاظمی، محمد، سراج منیر، شماره ۵، بهار ۱۳۹۱ش. | ||
* '''«ساختارشناسی زیارات مأثور اهلبیت علیهمالسلام»'''، حسنی بافرانی، طلعت ؛ تقوی، فاطمه، پژوهشنامه حکمت اهلبیت علیهالسلام، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۳ش | * '''«ساختارشناسی زیارات مأثور اهلبیت علیهمالسلام»'''، حسنی بافرانی، طلعت ؛ تقوی، فاطمه، پژوهشنامه حکمت اهلبیت علیهالسلام، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۳ش | ||
خط ۵۹: | خط ۶۴: | ||
* '''مزارها و زیارتنامهها'''، حیدری، مجتبی، تهران، مشعر، ۱۴۰۴ش. | * '''مزارها و زیارتنامهها'''، حیدری، مجتبی، تهران، مشعر، ۱۴۰۴ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:زیارت]] | |||
[[رده:مقالههای تکمیلشده]] | |||
{{ناوبری دعاها}} | |||
{{کتابشناسی زیارت}} |
نسخهٔ کنونی تا ۴ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۰۱
زیارتنامه متنی است که هنگام زیارت امامان یا امامزادگان خوانده میشود. برخی زیارتنامهها مانند زیارتنامه حضرت ابوالفضل و زیارتنامه حضرت معصومه مأثور هستند یعنی از معصوم نقل شدهاند و برخی هم غیرمأثورند که توسط عالمان نوشته شده است.
زیارتنامهها معمولا ساختار مشابه دارند؛ با سلام آغاز میشوند، با عرض ارادت به معصومین و برائت از دشمنان ادامه مییابند و با دعا و بیان درخواستهای دنیوی و اخروی به پایان میرسند.
معرفی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
زیارتنامه متنی است که هنگام زیارت قبر هریک از اهلبیت(ع) یا برخی از امامزادگان خوانده میشود و حاوی سلام و درود زائر نسبت به مدفون در آن مرقدها است.[۱]
انواع زیارتنامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
زیارتنامه به دو دسته مأثور (یعنی زیارتنامهای که از معصومان نقل شده باشد)[۲] و غیر مأثور (توسط غیر معصوم مانند عالمان نوشته شده باشد) تقسیم میشود.[۳]
برخی زیارتنامههای مأثور عبارتند از: زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره، جامعه صغیره، زیارت عاشورا، زیارت اربعین، زیارت ناحیه مقدسه، زیارت آل یاسین، زیارت رجبیه، زیارتنامه حضرت ابوالفضل و زیارتنامه حضرت معصومه.[۴]
برخی زیارتنامههای غیرمأثور هم عبارت است از مانند زیارتنامه حضرت عبدالعظیم حسنی و زیارت امامزادگان.[۵]
عالمان دین کتابهای متعددی به صورت مجموعههای زیارات تدوین کردهاند که آمیختهای است از زیارتهای مستند و منقول از معصومین و زیاراتی که انشای علمای بزرگ است. همچنین زیارتنامهها در یک سطح از اعتبار نیستند و برخی از سند معتبری برخوردار بوده و بعضی سند معتبری ندارند.[۶]
منبعشناسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از منابع اولیه و مهم زیارتنامه به کتابهایی مانند کامل الزیارات اثر ابن قولویه قمی (درگذشت: ۳۶۹ق)، المزار اثر شیخ مفید (درگذشت: ۴۱۳ق)، المزار الکبیر اثر ابنمشهدی (درگذشت ۶۱۰ق)، المصباح الزائر و جناح المسافر از سید بن طاووس (درگذشت: ۶۶۴ق)، المزار اثر شهید اول (درگذشت: ۷۸۶ق)، تحفه الزائر اثر علامه مجلسی (درگذشت: ۱۱۱۰ق) و هدیة الزائرین از شیخ عباس قمی (درگذشت: ۱۳۵۹ق) اشاره شده است.[۷]
ساختار و محتوای زیارتنامهها[ویرایش | ویرایش مبدأ]
زیارتنامهها ساختار مشابهی دارند. به طور کلی زیارتنامهها با اذن دخول یا سلام آغاز میشود و با صلوات بر محمد و آل محمد یا معصومی که زیارت میشود و نیز عرض ارادت و محبت به ساحت معصومان و ابراز خشم و دشمنی نسبت به دشمنان اهلبیت(ع) ادامه میباید. در نهایت با دعا و بیان درخواستهای دنیوی و اخروی به پایان میرسد.[۸]
محتوای زیارتنامههای اهلبیت نیز دربردارنده معارف دینی مانند مباحث خداشناسی و توحید،[۹] نبوت و امامشناسی هستند.[۱۰]
زیارتنامههای مکه و مدینه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
برای زیارت برخی از مکانهای مقدس و مزارهای شهرهای مکه و مدینه زیارتنامههایی وجود دارد.
زیارتنامههای مکه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
از جمله زیارتنامههای مزارهای مکه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
زیارتنامههای مدینه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
از جمله زیارتنامههای مزارهای مدینه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ مزارها و زیارتنامهها، ص۹۷؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.
- ↑ «ساختارشناسی زیارات مأثور اهلبیت علیهمالسلام»، ص۷۵.
- ↑ مزارها و زیارتنامهها، ص۱۱۴.
- ↑ مزارها و زیارتنامهها، ص۱۱۵ تا ص۱۲۸.
- ↑ مزارها و زیارتنامهها، ص۱۲۹.
- ↑ مزارها و زیارتنامهها، ص۱۴۷.
- ↑ مزارها و زیارتنامهها، ص۱۰۳ تا ص۱۱۱. «کتابشناسی مزارات»، ص۱۴۰ تا ۱۶۰.
- ↑ مزارها و زیارتنامهها، ص۱۴۰.
- ↑ «جایگاه توحید در زیارتنامههای اهلبیت علیهم السلام»، ص۱۰۷.
- ↑ مزارها و زیارتنامهها، ص۱۶۸ تا ۱۷۴؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- «جایگاه توحید در زیارتنامههای اهلبیت علیهم السلام»، کاظمی، محمد، سراج منیر، شماره ۵، بهار ۱۳۹۱ش.
- «ساختارشناسی زیارات مأثور اهلبیت علیهمالسلام»، حسنی بافرانی، طلعت ؛ تقوی، فاطمه، پژوهشنامه حکمت اهلبیت علیهالسلام، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۳ش
- «کتابشناسی مزارات»، حسینی، داود، فرهنگ زیارت، شماره ۵۰، بهار ۱۴۰۱ش.
- فرهنگ عاشورا، محدثی، جواد، قم، نشر معروف، ۱۳۷۶ش.
- مزارها و زیارتنامهها، حیدری، مجتبی، تهران، مشعر، ۱۴۰۴ش.