نماز طواف نساء
بر پایه فقه شیعه، نماز طواف نساء، یکی از اعمال واجب عمره مفرده و حج است، که پس از طواف نساء پشت مقام ابراهیم(ع) بجا آورده می‌شود. نماز طواف نساء به جز نیّت با دیگر نمازهای طواف تفاوتی نداد.
| عمره تمتع |
| ۱ شوال تا ۹ ذوالحجه |
| احرام در میقات • طواف • نماز طواف • سعی • تقصیر |
| حج |
| نهم ذوالحجه |
| احرام در مکه • وقوف در عرفات |
| شب دهم |
| وقوف در مشعر |
| روز دهم |
| رمی جمره عقبه • قربانی • حلق یا تقصیر |
| شب یازدهم |
| بیتوته در منا |
| روز یازدهم |
| رمی جمرات سه‌گانه |
| شب دوازدهم |
| بیتوته در منا |
| روز دوازدهم |
| رمی جمرات • طواف زیارت • نماز طواف • سعی • طواف نساء • نماز طواف نساء |
اهل سنت نامی از طواف نساء و نماز آن به عنوان اعمال عمره و حج به میان نیاورده‌اند.
حکم
به فتوای فقیهان شیعه، نماز طواف نساء در عمره مفرده و اقسام حج (تَمَتّع، اِفراد و قِران)، واجب است.[۱] این حکم شامل همه حاجیان، اعم از مرد، زن، بالغ و غیر بالغ می‌شود.[۲] عمره تمتع طواف نساء و نماز طواف نساء را ندارد.[۳]
مذاهب چهارگانه اهل سنت، منكر طواف نساء و نماز آن بوده و از آن، نه به عنوان واجب و نه به عنوان مستحب نام نبرده‌اند.[۴]
زمان
در عمره مفرده
نماز طواف نساء آخرین عمل از اعمال عمره مفرده است و پس از طواف نساء به‌جا آورده می‌شود.
در حج
حاجیان پس از مناسک منا در روز عید قربان، از احرام خارج شده و با لباس دوخته به مکه رفته و اعمال مکه را انجام می‌دهند. آخرین عمل از اعمال مکه نماز طواف نساء است که پس از طواف نساء به‌جا آورده می‌شود. [۵] به نظر فقیهان شیعه، واجب است حاجی اين اعمال را (من جمله طواف نساء و نماز طواف نساء) در ماه ذى‌‌حجه به پايان ببرد. البته انجام دادن آن در ايام تشريق مستحب است.[۶]
مکان
نماز طواف نساء را باید در مسجدالحرام، پشت مقام ابراهیم(ع) خوانده شود؛ به‌طوری که مقام ابراهیم(ع) بین نمازگزار و کعبه واقع شود.
چنانچه مسجدالحرام خلوت باشد و مزاحمتی برای دیگران نباشد، هرچه نزدیک‌تر به مقام ابراهیم(ع) بایستند بهتر است. به‌نظر برخی از فقیهان، چنانچه دو طرف مقام ابراهیم (نزدیک آن) بخوانند نیز، اشکال ندارد.[۷]
مستحبات
نماز طواف دارای مستحباتی است، که برخی‌ها از آنها چنین است:
- خواندن سوره توحید پس از حمد در رکعت اول؛
- خواندن سوره کافرون پس از حمد در رکعت دوم؛[یادداشت ۱]
- بجا آوردن حمد و ثنای الهی و صلوات بر محمّد و آل محمد پس از نماز؛
- طلب قبولی نماز از خداوند؛
- خواندن دعاهای وارد شده پس از نماز.[۸]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ مناسك محشى، صص۵٠٨-۵٠۶.
- ↑ مناسك محشى، صص ۴۶۶ - ۴۶٢؛ الدروس الشرعيه، ج ١، صص ۴۵ - ۴۵٨؛ تذكرة الفقها، ج٨، صص ٣۵۴ و ٣۵٣.
- ↑ درسنامه مناسک حج، ص۹۹.
- ↑ الهداية (فقه حنفى)، المصادر الفقهيه، ج ١٠، ص ٢٧٨؛ الكافى فى فقه اهل المدينه (فقه مالكى)، المصادرالفقهيه، ج ١٠، ص ۵٠۵؛ بداية الاجتهاد، ج ١، ص ٣۴۴؛ الكافى لابن قدامه، المصادر الفقهيه، ج ١١، ص ١٠۴٠؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۷۱، به نقل از المهذب (فقه شافعى)، المصادر الفقهيه، ج ١١، ص ٩٠۴.
- ↑ حج و عمره در آینه فقه مقارن، ص۱۹۳.
- ↑ مناسك حج محشّى، ۱۳۸۲ش، ص۴۶۴ .
- ↑ درسنامه مناسک حج، ص۴۱ و ۴۲.
- ↑ درسنامه مناسک حج، ص۴۳ و ۴۴.
- ↑ چنانچه سوره کافرون را نمی‌تواند صحیح بخواند باید هر سوره‌ای که بلد هست بخواند؛ زیرا نماز باید به‌طور صحیح خوانده شود.
منابع
- تذکرة الفقهاء، علّامهٔ حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- جامع المقاصد، الشيخ على بن الحسين الكركى، قم، مؤسسه آل البيت، چاپ اول، ١۴٠٨ق.
- الدروس الشرعيه في فقه الاماميه، شهید اول، شیخ محمد بن مکی العاملی، قم، مؤسسة النشر الاسلامى، چاپ دوم، ١۴١٧ق.
- الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، الشهید الثانی، شیخ زین‌الدین العاملی، قم، مجمع الفکر الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
- الفقه علی المذاهب الأربعه، عبدالرحمان الجزیری، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۴ق.
- الکافی فی فقه ابن حنبل (الفقه الحنبلی)، ابن قدامه، عبداللّٰه بن احمد، المصادر الفقهیه، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- الکافی فی فقه اهل المدینه، النمری القرطبی، یوسف بن عبداللّٰه (الفقه‌المالکی)، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- لسان العرب، محمد بن مکرم ابن منظور، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۴ق.
- مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، احمد بن محمد فیومی، قم، مؤسسة دار الهجره، ۱۴۱۴ق.
- مناسک حج با حواشی مراجع، امام خمینی، سید روح اللّٰه، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۵ش.
- مناسك حج محشّى، قم، مركز تحقيقات حج، چاپ هفتم ، تابستان ۱۳۸۲ش.
- الهدایه (الفقه الحنبلی)، المرغینانی، علی ابن ابی تیر، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.