نیت (فتاوای مراجع): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۲ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۰۶

این صفحه شامل فتوای مراجع تقلید درباره احکام نیت است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم نگاه کنید به مقاله نیت.

شرایط نیت عمره تمتع

مسئله 251
امام خمینی: واجبات در وقت احرام سه چیز است: اول ـ نیت ،^{[م251 ۱]} یعنی انسان درحالی‌که می‌خواهد محرم شود به احرام عمره تمتع، نیت کند عمره تمتع را و لازم نیست ^{[م251 ۲]} قصد کند ترک محرماتی را که بر محرم پس از احرام، حرام می‌شود، بلکه کسی که به قصد عمره تمتع یا حج تمتع لبیک‌های واجب را گفت، محرم می‌شود؛ چه قصد بکند احرام را یا نکند و چه قصد بکند ترک محرمات را یا نکند. پس کسی که می‌داند ارتکاب می‌کند بعضی محرمات را؛ مثل زیر سایه رفتن در حال سفر، احرام او صحیح ^{[م251 ۳]}است. ولی احتیاط آن است که قصد کند ترک محرمات را.
مراجع دیگر: ↑ آیات عظام بهجت، تبریزی، خویی: در نیت چند چیز معتبر است: الف) قصد قربت (نزدیکی به خدا) مانند عبادات دیگر غیر از احرام. آیت‌الله بهجت: قصد قربت یعنی به جهت اطاعت و امتثال فرموده خداوند عالم.ب) همزمان بودن با شروع در احرام. ج) تعیین احرام که برای عمره است یا برای حج و تعیین حج که تمتع است یا قران یا افراد، و تعیین اینکه برای خود است یا برای دیگری و تعیین اینکه حجش حجة الاسلام است که برای اولین بار به استطاعت بر او واجب شده یا حج نذری است که به سبب نذر بر او واجب شده یا حجی است که به سبب فاسد بودن حج قبل بر او واجب شده یا حجی مستحبی است. خلاصه هر یک از اینها که باشد باید در نیت مشخص شود. پس اگر بدون تعیین نیت، احرام نمود، احرامش باطل خواهد بود. آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: حجة الاسلام عنوان قصدی نیست و اگر مکلف مستطیع برای خود حج به جا آورد حجة الاسلام است مگر با علم و عمد قصد حج استحبابی نماید. آیت‌الله خامنه‌ای: اول ـ نیت، که شرایط و کیفیت آن به شرح ذیل است: الف) قصد انجام اعمال حج یا عمره، بنابراین کسی که می‌خواهد برای عمره تمتع محرم شود. باید از زمان احرام قصد انجام آن را داشته باشد. ب) قصد قربة الی الله و نیت خالص برای اطاعت خداوند داشته باشد، زیرا عمره و حج و همه اعمال و مناسک آنها عبادت هستند و باید به قصد تقرّب و نزدیکی به خداوند تبارک و تعالی به جا آورده شوند.ج) کسی که می‌خواهد محرم شود باید هنگام احرام قصد و نیت خود را تعیین کند یعنی معین کند که آیا قصد انجام حج دارد یا عمره، و همچنین مشخص کند که آیا حج تمتع است یا اِفراد یا قِران، حج را برای خود به جا می‌آورد یا به نیابت از دیگری، حجة الاسلام است یا حج نذری و یا حج مستحب. نیت باید همراه با احرام بستن باشد، بنابراین نیت قبلی کفایت نمی‌کند مگر آنکه تا زمان احرام استمرار داشته باشد. آیت‌الله زنجانی: در نیت احرام، سه امر معتبر است: الف) قصد احرام؛ ب) تعیین نوع عمره و حجی که برای آن احرام می‌بندد ولو به نحو اجمال، و اگر نیابی باشد قصد نیابت و تعیین منوب ‌عنه نیز لازم است؛ ج. قصد قربت خالصانه. در نیت احرام رعایت چند امر دیگر نیز لازم است: 1. وجود ارتکازی نیت، کافی نیست بلکه لازم است چنین معنایی را از قلب خود بگذارند که: خود را محرم می‌کنم ـ مثلاً ـ به عمره تمتع؛ 2. در نیت احرام عمره تمتع، لازم است قصد انجام مناسک عمره و حج را داشته باشد و عمره تمتع را به عنوان بخشی از مجموعه عمره و حج به جا آورد. و در صحت احرام مردها و پسرهای ممیز شرط است که ختنه کرده باشد. آیت‌الله سبحانی: عمره و حج دو عمل عبادی هستند که نزد خداوند دارای منزلت و احترام خاصی می‌باشند و احرام دروازه ورود به این مناسک است بنابراین نیت احرام این است که قصد کند. ورود در این عبادتی که نزد خدا از احترام خاصی برخوردار است و نیت قلبی کفایت می‌کند و ترک یک رشته امور به نام محرمات احرام برای حفظ حریم این عبادات؛ به هنگام نیت قصد ترک آنها لازم نیست و اگر بخواهد به زبان بیاورد بگوید محرم می‌شوم به احرام عمره تمتع یا حج تمتع از حجة الاسلام قربة الی‌ الله و اگر در همه موارد به عنوان وظیفه فعلی محرم شود کافی است. آیت‌الله سیستانی: در نیت معتبر است قصد قربت و وقوع آن در میقات و مانند آن و مشخص نمودن عبادتی که قصد احرام برای آن دارد، که آیا حج است و یا عمره و تعیین حج که تمتع است یا قِران یا اِفراد و در صورت نیابت باید آن را قصد کند و اگر برای خودش باشد کافی است که قصد انجام آن از غیر ننماید و در عمل نذری کافی است که آنچه نذر نموده بر عملش منطبق باشد و لزومی ندارد قصد کند حجی را که انجام می‌دهد ـ مثلاً ـ حج نذری است، همچنان‌که برای اینکه حجی که انجام می‌دهد حجة الاسلام باشد، کفایت می‌کند که حجة الاسلام که بر او واجب شده بر عملش منطبق باشد و نیاز به قصد زایدی نیست. ↑ آیات عظام بهجت، صافی، گلپایگانی: لازم است قصد کند ترک کارهایی را که بر محرم حرام است. آیت‌الله مکارم: نیت احرام این است که قصد می‌کند تروک احرام را بر خود حرام کند و قصد اجمالی کافی است. ↑ آیت‌الله مکارم: احرام او خالی از اشکال نیست مگر در حال ضرورت.

مسئله 252
امام خمینی: آنچه ذکر شد که: لازم نیست ^{[م252 ۱]}قصد کند ترک محرمات را، در غیرِ آن محرماتی است که عمره یا حج را باطل می‌کند؛ مثل اکثر محرمات و اما آنچه عمره یا حج را باطل می‌کند؛ مثل نزدیکی با زن در بعضی از صور که ذکر خواهد شد پس با قصد ارتکاب آن، احرام باطل است بلکه غیر ممکن است. ^{[م252 ۲]}
مراجع دیگر: ↑ آیات عظام بهجت، صافی، گلپایگانی، مکارم: قصد ترک جمیع محرمات لازم است. ↑ آیت‌الله خامنه‌ای: زیرا قصد انجام این امور با قصد انجام مناسک حج قابل جمع نیست، بلکه با قصد احرام منافات دارد. آیت‌الله زنجانی: بنابراین هنگام احرام عمره مفرده اگر مکلف، قصد داشته باشد که قبل از فارغ شدن از سعی با همسر خود نزدیکی کند یا در این کار تردید داشته باشد احرامش باطل است. آیت‌الله سیستانی: فقط در حین احرام عمره مفرده، اگر مکلف قصد داشته باشد که قبل از فارغ شدن از سعی با همسر خود نزدیکی کند یا تردید دارد که این کار را بکند یا نه، ظاهر این است که احرامش باطل است و بنا بر احتیاط حکم استمنا هم همین است.

نیت خالص برای طاعت خداوند

مسئله 253
امام خمینی: عمره و حج و اجزای آنها از عبادات است و باید با نیت خالص برای طاعت خداوند تعالی به جا آورد. ^{[م253 ۱]}
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله سیستانی: بلکه برای تذلل در پیشگاه خداوند. آیت‌الله نوری: و باید نیت آن را داشته باشد که بعد از عمره تمتع حج تمتع را انجام بدهد.

باطل شدن عمره به ریا

مسئله 254
امام خمینی: اگر عمره را به ریا یا غیر آن باطل کند،^{[م254 ۱]}احتیاط واجب آن است که حج افراد به جا آورد و پس از آن عمره مفرده به جا آورد و در سال دیگر حج را اعاده کند.
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله بهجت: اگر وقت تنگ باشد و نتواند پیش از حج اعاده و یا جبران کند، حج او افراد می‌شود و عمره مفرده پس از حج به جا می‌آورد و احوط اعاده حج است در سال آینده. آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: اگر عمره را باطل کند، در صورت امکان واجب است اعاده آن و اگر ممکن نبود حجش باطل می‌شود و باید سال دیگر عمره و حج را اعاده کند. آیت‌الله زنجانی: کسی که احرام را باطل کند، اصلاً محرم نشده است و کسی که به عمره مفرده محرم شده و با مباشرت قبل از پایانِ سعی، عمره را باطل کرده است، باید یک شتر قربانی کند و تا اول ماه بعد در مکه بماند و به میقات منطقه خویش برود و عمره مفرده دیگری به جا آورد. و کسی که به عمره تمتع محرم شده ولی وقت عمره تمتع، تنگ شده، باید نیت خود را به حج افراد برگرداند و اعمال حج افراد و پس از گذشتن روز سیزدهم، عمره مفرده به جا آورد ـ هرچند عمره تمتع او استحبابی بوده است و اگر در این تأخیر، معذور نباشد کفایت از حجة الاسلام نمی‌کند. آیت‌الله سبحانی: باید عمره تمتع را مجدداً به جا آورد و اگر انجام دوباره عمره تمتع ممکن نباشد باید حج خود را به حج افراد تبدیل کند و همچنین باید سال بعد حج تمتع خود را قضا کند و اما اگر برخی از اجزاء عمره خود را به عنوان ریا یا انگیزه‌های غیر الهی انجام دهد همان جزء باطل و باید با رعایت ترتیب آن را انجام دهد و جبران کند. آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: به وظیفه‌ای که بعداً برای باطل‌کننده عمره یا حج خواهد آمد عمل نماید. آیت‌الله فاضل: و جبران آن ممکن نشود و وقت نباشد.

مسئله 255
امام خمینی: اگر حج را به نیت خالص به جا نیاورد و به ریا و غیر آن باطل کند ،^{[م255 ۱]} باید سال دیگر عمره و حج را اعاده کند.
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله زنجانی: اگر احرام حج را باطل کرده که اصلاً محرم نشده است و اگر بعد از محرم شدن با ترک ارکان حج یا ریائی انجام دادن، حج را باطل کرده است مطابق مسئله 987 و ذیل آن عمل کند.( مسئله 987: حج در موارد ذیل، فاسد می‌شود و باید به دستوری که در ذیل این مسئله آمده عمل شود: 1. ترک هر دو وقوف، مطلقاً؛ 2. ترک وقوف اختیاری عرفه، بدون عذر؛ 3. ترک هر دو وقوف لیلی و اختیاری مشعر، بدون عذر؛ 4. فقط اضطراری نهاری مشعر را درک کند، مطلقاً؛ 5 و 6. فقط اختیاری یا اضطراری عرفه را درک کند، مطلقاً. البته دو مورد اخیر در یک صورت حجشان صحیح است و آن اینکه شبانه از مشعر عبور کرده و در آنجا ذکر خداوند گفته باشند و چون مسئله را نمی‌دانسته‌اند قصد وقوف نکرده‌اند و وقتی متوجه شده‌اند که به وقوف نهاری هم نمی‌رسند. در غیر این چند صورت، ترک وقوف، حج را فاسد نمی‌کند و از اینجا حکم تمام صور دوازده‌گانه روشن می‌شود.)

مسئله 256
امام خمینی: اگر بعضی از ارکان عمره یا حج را به نیت خالص نیاورد و به ریا و غیر آن باطل کند و نتواند آن را جبران کند، پس در عمره حکم بطلان عمره را دارد و در حج حکم بطلان حج را، ولی اگر محل جبران باقی است و جبران کرد، عملش صحیح می‌شود، گرچه معصیت‌کار است. ^{[م256 ۱]}
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله زنجانی: اگر احرام حج را باطل کرده که اصلاً محرم نشده است و اگر بعد از محرم شدن با ترک ارکان حج یا ریائی انجام دادن، حج را باطل کرده است. (حج در موارد ذیل، فاسد می‌شود و باید به دستوری که در ذیل این مسئله آمده عمل شود: 1. ترک هر دو وقوف، مطلقاً؛ 2. ترک وقوف اختیاری عرفه، بدون عذر؛ 3. ترک هر دو وقوف لیلی و اختیاری مشعر، بدون عذر؛ 4. فقط اضطراری نهاری مشعر را درک کند، مطلقاً؛ 5 و 6. فقط اختیاری یا اضطراری عرفه را درک کند، مطلقاً. البته دو مورد اخیر در یک صورت حجشان صحیح است و آن اینکه شبانه از مشعر عبور کرده و در آنجا ذکر خداوند گفته باشند و چون مسئله را نمی‌دانسته‌اند قصد وقوف نکرده‌اند و وقتی متوجه شده‌اند که به وقوف نهاری هم نمی‌رسند. در غیر این چند صورت، ترک وقوف، حج را فاسد نمی‌کند و از اینجا حکم تمام صور دوازده‌گانه روشن می‌شود.)

اشتباه در نیت عمره و نیت حج

مسئله 257
امام خمینی: اگر به واسطه ندانستن مسئله یا جهت دیگر، به جای نیتِ عمره تمتع، حج تمتع را قصد کند، پس اگر در نظرش آن است که همین عمل را که همه به جا می‌آورند او هم به جا آورد و گمان کرده جزء اول از دو جزء حج، اسمش: حج تمتع است ظاهراً عمل او صحیح است و عمره تمتع است و بهتر آن است که نیت را تجدید کند.

مسئله 258
امام خمینی: اگر به واسطه ندانستن مسئله یا جهت دیگر، گمان کند که حج تمتع بر عمره تمتع مقدم است و نیت حج تمتع کند به عزم اینکه پس از احرام برود به عرفات و مشعر و حج به جا آورد و عمره را پس از آن به جا آورد، احرام او باطل است ^{[م258 ۱]}و باید در میقات تجدید احرام کند و اگر از میقات گذشته است باید در صورت امکان برگردد به میقات و محرم شود والاّ از همان جا محرم شود و اگر وارد حرم شده و ملتفت شد باید در صورت امکان از حرم خارج شود و محرم شود، والاّ در همان جا محرم شود. ^{[م258 ۲]}
مراجع دیگر: ↑ آیت‌الله مکارم: بنا بر احتیاط واجب. ↑ آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله سیستانی: بنا بر احتیاط واجب، به مقداری که ممکن است به طرف میقات برگردد و محرم شود. آیت‌الله خامنه‌ای: بنا بر احتیاط واجب. آیت‌الله سبحانی: احتیاط مستحب آن است که چند قدم به سمت میقات برود و از آنجا احرام ببندد. آیت‌الله بهجت: و احتیاط به دور شدن از حرم، به مقدار عدم فوت حج ترک نشود. آیت‌الله سبحانی: واجب است از حرم خارج شود و از مرز حرم محرم شود و اگر به خاطر تنگی وقت یا عدم امکان نتواند از حرم خارج شود، لازم است به مقداری که می‌تواند، عقب برود، هرچند به مرز حرم نرسد و از آنجا احرام ببندد. آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: به طرف میقات به مقداری که ممکن است برود و الاّ از ادنی‌ الحل محرم شود و در صورت عدم تمکن از رفتن به ادنی‌ الحل در مکه محرم شود. آیت‌الله مکارم: هرچند به تنعیم رود.

مقاله‌های مرتبط

منبع

این مقاله برگرفته از صفحه 158 تا 162 کتاب مناسک حج پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷ است.

[1] 
آیات عظام بهجت، تبریزی، خویی: در نیت چند چیز معتبر است: الف) قصد قربت (نزدیکی به خدا) مانند عبادات دیگر غیر از احرام.

آیت‌الله بهجت: قصد قربت یعنی به جهت اطاعت و امتثال فرموده خداوند عالم.ب) همزمان بودن با شروع در احرام. ج) تعیین احرام که برای عمره است یا برای حج و تعیین حج که تمتع است یا قران یا افراد، و تعیین اینکه برای خود است یا برای دیگری و تعیین اینکه حجش حجة الاسلام است که برای اولین بار به استطاعت بر او واجب شده یا حج نذری است که به سبب نذر بر او واجب شده یا حجی است که به سبب فاسد بودن حج قبل بر او واجب شده یا حجی مستحبی است. خلاصه هر یک از اینها که باشد باید در نیت مشخص شود. پس اگر بدون تعیین نیت، احرام نمود، احرامش باطل خواهد بود.

آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: حجة الاسلام عنوان قصدی نیست و اگر مکلف مستطیع برای خود حج به جا آورد حجة الاسلام است مگر با علم و عمد قصد حج استحبابی نماید.

آیت‌الله خامنه‌ای: اول ـ نیت، که شرایط و کیفیت آن به شرح ذیل است: الف) قصد انجام اعمال حج یا عمره، بنابراین کسی که می‌خواهد برای عمره تمتع محرم شود. باید از زمان احرام قصد انجام آن را داشته باشد. ب) قصد قربة الی الله و نیت خالص برای اطاعت خداوند داشته باشد، زیرا عمره و حج و همه اعمال و مناسک آنها عبادت هستند و باید به قصد تقرّب و نزدیکی به خداوند تبارک و تعالی به جا آورده شوند.ج) کسی که می‌خواهد محرم شود باید هنگام احرام قصد و نیت خود را تعیین کند یعنی معین کند که آیا قصد انجام حج دارد یا عمره، و همچنین مشخص کند که آیا حج تمتع است یا اِفراد یا قِران، حج را برای خود به جا می‌آورد یا به نیابت از دیگری، حجة الاسلام است یا حج نذری و یا حج مستحب. نیت باید همراه با احرام بستن باشد، بنابراین نیت قبلی کفایت نمی‌کند مگر آنکه تا زمان احرام استمرار داشته باشد.

آیت‌الله زنجانی: در نیت احرام، سه امر معتبر است: الف) قصد احرام؛ ب) تعیین نوع عمره و حجی که برای آن احرام می‌بندد ولو به نحو اجمال، و اگر نیابی باشد قصد نیابت و تعیین منوب ‌عنه نیز لازم است؛ ج. قصد قربت خالصانه. در نیت احرام رعایت چند امر دیگر نیز لازم است: 1. وجود ارتکازی نیت، کافی نیست بلکه لازم است چنین معنایی را از قلب خود بگذارند که: خود را محرم می‌کنم ـ مثلاً ـ به عمره تمتع؛ 2. در نیت احرام عمره تمتع، لازم است قصد انجام مناسک عمره و حج را داشته باشد و عمره تمتع را به عنوان بخشی از مجموعه عمره و حج به جا آورد. و در صحت احرام مردها و پسرهای ممیز شرط است که ختنه کرده باشد.

آیت‌الله سبحانی: عمره و حج دو عمل عبادی هستند که نزد خداوند دارای منزلت و احترام خاصی می‌باشند و احرام دروازه ورود به این مناسک است بنابراین نیت احرام این است که قصد کند. ورود در این عبادتی که نزد خدا از احترام خاصی برخوردار است و نیت قلبی کفایت می‌کند و ترک یک رشته امور به نام محرمات احرام برای حفظ حریم این عبادات؛ به هنگام نیت قصد ترک آنها لازم نیست و اگر بخواهد به زبان بیاورد بگوید محرم می‌شوم به احرام عمره تمتع یا حج تمتع از حجة الاسلام قربة الی‌ الله و اگر در همه موارد به عنوان وظیفه فعلی محرم شود کافی است.

آیت‌الله سیستانی: در نیت معتبر است قصد قربت و وقوع آن در میقات و مانند آن و مشخص نمودن عبادتی که قصد احرام برای آن دارد، که آیا حج است و یا عمره و تعیین حج که تمتع است یا قِران یا اِفراد و در صورت نیابت باید آن را قصد کند و اگر برای خودش باشد کافی است که قصد انجام آن از غیر ننماید و در عمل نذری کافی است که آنچه نذر نموده بر عملش منطبق باشد و لزومی ندارد قصد کند حجی را که انجام می‌دهد ـ مثلاً ـ حج نذری است، همچنان‌که برای اینکه حجی که انجام می‌دهد حجة الاسلام باشد، کفایت می‌کند که حجة الاسلام که بر او واجب شده بر عملش منطبق باشد و نیاز به قصد زایدی نیست.

[2] آیات عظام بهجت، تبریزی، خویی: در نیت چند چیز معتبر است: الف) قصد قربت (نزدیکی به خدا) مانند عبادات دیگر غیر از احرام.

[3] آیت‌الله بهجت: قصد قربت یعنی به جهت اطاعت و امتثال فرموده خداوند عالم.ب) همزمان بودن با شروع در احرام. ج) تعیین احرام که برای عمره است یا برای حج و تعیین حج که تمتع است یا قران یا افراد، و تعیین اینکه برای خود است یا برای دیگری و تعیین اینکه حجش حجة الاسلام است که برای اولین بار به استطاعت بر او واجب شده یا حج نذری است که به سبب نذر بر او واجب شده یا حجی است که به سبب فاسد بودن حج قبل بر او واجب شده یا حجی مستحبی است. خلاصه هر یک از اینها که باشد باید در نیت مشخص شود. پس اگر بدون تعیین نیت، احرام نمود، احرامش باطل خواهد بود.

[4] آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: حجة الاسلام عنوان قصدی نیست و اگر مکلف مستطیع برای خود حج به جا آورد حجة الاسلام است مگر با علم و عمد قصد حج استحبابی نماید.

[5] آیت‌الله خامنه‌ای: اول ـ نیت، که شرایط و کیفیت آن به شرح ذیل است: الف) قصد انجام اعمال حج یا عمره، بنابراین کسی که می‌خواهد برای عمره تمتع محرم شود. باید از زمان احرام قصد انجام آن را داشته باشد. ب) قصد قربة الی الله و نیت خالص برای اطاعت خداوند داشته باشد، زیرا عمره و حج و همه اعمال و مناسک آنها عبادت هستند و باید به قصد تقرّب و نزدیکی به خداوند تبارک و تعالی به جا آورده شوند.ج) کسی که می‌خواهد محرم شود باید هنگام احرام قصد و نیت خود را تعیین کند یعنی معین کند که آیا قصد انجام حج دارد یا عمره، و همچنین مشخص کند که آیا حج تمتع است یا اِفراد یا قِران، حج را برای خود به جا می‌آورد یا به نیابت از دیگری، حجة الاسلام است یا حج نذری و یا حج مستحب. نیت باید همراه با احرام بستن باشد، بنابراین نیت قبلی کفایت نمی‌کند مگر آنکه تا زمان احرام استمرار داشته باشد.

[6] آیت‌الله زنجانی: در نیت احرام، سه امر معتبر است: الف) قصد احرام؛ ب) تعیین نوع عمره و حجی که برای آن احرام می‌بندد ولو به نحو اجمال، و اگر نیابی باشد قصد نیابت و تعیین منوب ‌عنه نیز لازم است؛ ج. قصد قربت خالصانه. در نیت احرام رعایت چند امر دیگر نیز لازم است: 1. وجود ارتکازی نیت، کافی نیست بلکه لازم است چنین معنایی را از قلب خود بگذارند که: خود را محرم می‌کنم ـ مثلاً ـ به عمره تمتع؛ 2. در نیت احرام عمره تمتع، لازم است قصد انجام مناسک عمره و حج را داشته باشد و عمره تمتع را به عنوان بخشی از مجموعه عمره و حج به جا آورد. و در صحت احرام مردها و پسرهای ممیز شرط است که ختنه کرده باشد.

[7] آیت‌الله سبحانی: عمره و حج دو عمل عبادی هستند که نزد خداوند دارای منزلت و احترام خاصی می‌باشند و احرام دروازه ورود به این مناسک است بنابراین نیت احرام این است که قصد کند. ورود در این عبادتی که نزد خدا از احترام خاصی برخوردار است و نیت قلبی کفایت می‌کند و ترک یک رشته امور به نام محرمات احرام برای حفظ حریم این عبادات؛ به هنگام نیت قصد ترک آنها لازم نیست و اگر بخواهد به زبان بیاورد بگوید محرم می‌شوم به احرام عمره تمتع یا حج تمتع از حجة الاسلام قربة الی‌ الله و اگر در همه موارد به عنوان وظیفه فعلی محرم شود کافی است.

[8] آیت‌الله سیستانی: در نیت معتبر است قصد قربت و وقوع آن در میقات و مانند آن و مشخص نمودن عبادتی که قصد احرام برای آن دارد، که آیا حج است و یا عمره و تعیین حج که تمتع است یا قِران یا اِفراد و در صورت نیابت باید آن را قصد کند و اگر برای خودش باشد کافی است که قصد انجام آن از غیر ننماید و در عمل نذری کافی است که آنچه نذر نموده بر عملش منطبق باشد و لزومی ندارد قصد کند حجی را که انجام می‌دهد ـ مثلاً ـ حج نذری است، همچنان‌که برای اینکه حجی که انجام می‌دهد حجة الاسلام باشد، کفایت می‌کند که حجة الاسلام که بر او واجب شده بر عملش منطبق باشد و نیاز به قصد زایدی نیست.

[2] 
آیات عظام بهجت، صافی، گلپایگانی: لازم است قصد کند ترک کارهایی را که بر محرم حرام است.

آیت‌الله مکارم: نیت احرام این است که قصد می‌کند تروک احرام را بر خود حرام کند و قصد اجمالی کافی است.

[10] آیات عظام بهجت، صافی، گلپایگانی: لازم است قصد کند ترک کارهایی را که بر محرم حرام است.

[11] آیت‌الله مکارم: نیت احرام این است که قصد می‌کند تروک احرام را بر خود حرام کند و قصد اجمالی کافی است.

[3] 
آیت‌الله مکارم: احرام او خالی از اشکال نیست مگر در حال ضرورت.

[13] آیت‌الله مکارم: احرام او خالی از اشکال نیست مگر در حال ضرورت.

[4] 
آیات عظام بهجت، صافی، گلپایگانی، مکارم: قصد ترک جمیع محرمات لازم است.

[15] آیات عظام بهجت، صافی، گلپایگانی، مکارم: قصد ترک جمیع محرمات لازم است.

[5] 
آیت‌الله خامنه‌ای: زیرا قصد انجام این امور با قصد انجام مناسک حج قابل جمع نیست، بلکه با قصد احرام منافات دارد.

آیت‌الله زنجانی: بنابراین هنگام احرام عمره مفرده اگر مکلف، قصد داشته باشد که قبل از فارغ شدن از سعی با همسر خود نزدیکی کند یا در این کار تردید داشته باشد احرامش باطل است.

آیت‌الله سیستانی: فقط در حین احرام عمره مفرده، اگر مکلف قصد داشته باشد که قبل از فارغ شدن از سعی با همسر خود نزدیکی کند یا تردید دارد که این کار را بکند یا نه، ظاهر این است که احرامش باطل است و بنا بر احتیاط حکم استمنا هم همین است.

[17] آیت‌الله خامنه‌ای: زیرا قصد انجام این امور با قصد انجام مناسک حج قابل جمع نیست، بلکه با قصد احرام منافات دارد.

[18] آیت‌الله زنجانی: بنابراین هنگام احرام عمره مفرده اگر مکلف، قصد داشته باشد که قبل از فارغ شدن از سعی با همسر خود نزدیکی کند یا در این کار تردید داشته باشد احرامش باطل است.

[19] آیت‌الله سیستانی: فقط در حین احرام عمره مفرده، اگر مکلف قصد داشته باشد که قبل از فارغ شدن از سعی با همسر خود نزدیکی کند یا تردید دارد که این کار را بکند یا نه، ظاهر این است که احرامش باطل است و بنا بر احتیاط حکم استمنا هم همین است.

[6] 
آیت‌الله سیستانی: بلکه برای تذلل در پیشگاه خداوند.

آیت‌الله نوری: و باید نیت آن را داشته باشد که بعد از عمره تمتع حج تمتع را انجام بدهد.

[21] آیت‌الله سیستانی: بلکه برای تذلل در پیشگاه خداوند.

[22] آیت‌الله نوری: و باید نیت آن را داشته باشد که بعد از عمره تمتع حج تمتع را انجام بدهد.

[7] 
آیت‌الله بهجت: اگر وقت تنگ باشد و نتواند پیش از حج اعاده و یا جبران کند، حج او افراد می‌شود و عمره مفرده پس از حج به جا می‌آورد و احوط اعاده حج است در سال آینده.

آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: اگر عمره را باطل کند، در صورت امکان واجب است اعاده آن و اگر ممکن نبود حجش باطل می‌شود و باید سال دیگر عمره و حج را اعاده کند.

آیت‌الله زنجانی: کسی که احرام را باطل کند، اصلاً محرم نشده است و کسی که به عمره مفرده محرم شده و با مباشرت قبل از پایانِ سعی، عمره را باطل کرده است، باید یک شتر قربانی کند و تا اول ماه بعد در مکه بماند و به میقات منطقه خویش برود و عمره مفرده دیگری به جا آورد. و کسی که به عمره تمتع محرم شده ولی وقت عمره تمتع، تنگ شده، باید نیت خود را به حج افراد برگرداند و اعمال حج افراد و پس از گذشتن روز سیزدهم، عمره مفرده به جا آورد ـ هرچند عمره تمتع او استحبابی بوده است و اگر در این تأخیر، معذور نباشد کفایت از حجة الاسلام نمی‌کند.

آیت‌الله سبحانی: باید عمره تمتع را مجدداً به جا آورد و اگر انجام دوباره عمره تمتع ممکن نباشد باید حج خود را به حج افراد تبدیل کند و همچنین باید سال بعد حج تمتع خود را قضا کند و اما اگر برخی از اجزاء عمره خود را به عنوان ریا یا انگیزه‌های غیر الهی انجام دهد همان جزء باطل و باید با رعایت ترتیب آن را انجام دهد و جبران کند.

آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: به وظیفه‌ای که بعداً برای باطل‌کننده عمره یا حج خواهد آمد عمل نماید.

آیت‌الله فاضل: و جبران آن ممکن نشود و وقت نباشد.

[24] آیت‌الله بهجت: اگر وقت تنگ باشد و نتواند پیش از حج اعاده و یا جبران کند، حج او افراد می‌شود و عمره مفرده پس از حج به جا می‌آورد و احوط اعاده حج است در سال آینده.

[25] آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: اگر عمره را باطل کند، در صورت امکان واجب است اعاده آن و اگر ممکن نبود حجش باطل می‌شود و باید سال دیگر عمره و حج را اعاده کند.

[26] آیت‌الله زنجانی: کسی که احرام را باطل کند، اصلاً محرم نشده است و کسی که به عمره مفرده محرم شده و با مباشرت قبل از پایانِ سعی، عمره را باطل کرده است، باید یک شتر قربانی کند و تا اول ماه بعد در مکه بماند و به میقات منطقه خویش برود و عمره مفرده دیگری به جا آورد. و کسی که به عمره تمتع محرم شده ولی وقت عمره تمتع، تنگ شده، باید نیت خود را به حج افراد برگرداند و اعمال حج افراد و پس از گذشتن روز سیزدهم، عمره مفرده به جا آورد ـ هرچند عمره تمتع او استحبابی بوده است و اگر در این تأخیر، معذور نباشد کفایت از حجة الاسلام نمی‌کند.

[27] آیت‌الله سبحانی: باید عمره تمتع را مجدداً به جا آورد و اگر انجام دوباره عمره تمتع ممکن نباشد باید حج خود را به حج افراد تبدیل کند و همچنین باید سال بعد حج تمتع خود را قضا کند و اما اگر برخی از اجزاء عمره خود را به عنوان ریا یا انگیزه‌های غیر الهی انجام دهد همان جزء باطل و باید با رعایت ترتیب آن را انجام دهد و جبران کند.

[28] آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: به وظیفه‌ای که بعداً برای باطل‌کننده عمره یا حج خواهد آمد عمل نماید.

[29] آیت‌الله فاضل: و جبران آن ممکن نشود و وقت نباشد.

[8] 
آیت‌الله زنجانی: اگر احرام حج را باطل کرده که اصلاً محرم نشده است و اگر بعد از محرم شدن با ترک ارکان حج یا ریائی انجام دادن، حج را باطل کرده است مطابق مسئله 987 و ذیل آن عمل کند.( مسئله 987: حج در موارد ذیل، فاسد می‌شود و باید به دستوری که در ذیل این مسئله آمده عمل شود: 1. ترک هر دو وقوف، مطلقاً؛ 2. ترک وقوف اختیاری عرفه، بدون عذر؛ 3. ترک هر دو وقوف لیلی و اختیاری مشعر، بدون عذر؛ 4. فقط اضطراری نهاری مشعر را درک کند، مطلقاً؛ 5 و 6. فقط اختیاری یا اضطراری عرفه را درک کند، مطلقاً. البته دو مورد اخیر در یک صورت حجشان صحیح است و آن اینکه شبانه از مشعر عبور کرده و در آنجا ذکر خداوند گفته باشند و چون مسئله را نمی‌دانسته‌اند قصد وقوف نکرده‌اند و وقتی متوجه شده‌اند که به وقوف نهاری هم نمی‌رسند. در غیر این چند صورت، ترک وقوف، حج را فاسد نمی‌کند و از اینجا حکم تمام صور دوازده‌گانه روشن می‌شود.)

[31] آیت‌الله زنجانی: اگر احرام حج را باطل کرده که اصلاً محرم نشده است و اگر بعد از محرم شدن با ترک ارکان حج یا ریائی انجام دادن، حج را باطل کرده است مطابق مسئله 987 و ذیل آن عمل کند.( مسئله 987: حج در موارد ذیل، فاسد می‌شود و باید به دستوری که در ذیل این مسئله آمده عمل شود: 1. ترک هر دو وقوف، مطلقاً؛ 2. ترک وقوف اختیاری عرفه، بدون عذر؛ 3. ترک هر دو وقوف لیلی و اختیاری مشعر، بدون عذر؛ 4. فقط اضطراری نهاری مشعر را درک کند، مطلقاً؛ 5 و 6. فقط اختیاری یا اضطراری عرفه را درک کند، مطلقاً. البته دو مورد اخیر در یک صورت حجشان صحیح است و آن اینکه شبانه از مشعر عبور کرده و در آنجا ذکر خداوند گفته باشند و چون مسئله را نمی‌دانسته‌اند قصد وقوف نکرده‌اند و وقتی متوجه شده‌اند که به وقوف نهاری هم نمی‌رسند. در غیر این چند صورت، ترک وقوف، حج را فاسد نمی‌کند و از اینجا حکم تمام صور دوازده‌گانه روشن می‌شود.)

[9] 
آیت‌الله زنجانی: اگر احرام حج را باطل کرده که اصلاً محرم نشده است و اگر بعد از محرم شدن با ترک ارکان حج یا ریائی انجام دادن، حج را باطل کرده است. (حج در موارد ذیل، فاسد می‌شود و باید به دستوری که در ذیل این مسئله آمده عمل شود: 1. ترک هر دو وقوف، مطلقاً؛ 2. ترک وقوف اختیاری عرفه، بدون عذر؛ 3. ترک هر دو وقوف لیلی و اختیاری مشعر، بدون عذر؛ 4. فقط اضطراری نهاری مشعر را درک کند، مطلقاً؛ 5 و 6. فقط اختیاری یا اضطراری عرفه را درک کند، مطلقاً. البته دو مورد اخیر در یک صورت حجشان صحیح است و آن اینکه شبانه از مشعر عبور کرده و در آنجا ذکر خداوند گفته باشند و چون مسئله را نمی‌دانسته‌اند قصد وقوف نکرده‌اند و وقتی متوجه شده‌اند که به وقوف نهاری هم نمی‌رسند. در غیر این چند صورت، ترک وقوف، حج را فاسد نمی‌کند و از اینجا حکم تمام صور دوازده‌گانه روشن می‌شود.)

[33] آیت‌الله زنجانی: اگر احرام حج را باطل کرده که اصلاً محرم نشده است و اگر بعد از محرم شدن با ترک ارکان حج یا ریائی انجام دادن، حج را باطل کرده است. (حج در موارد ذیل، فاسد می‌شود و باید به دستوری که در ذیل این مسئله آمده عمل شود: 1. ترک هر دو وقوف، مطلقاً؛ 2. ترک وقوف اختیاری عرفه، بدون عذر؛ 3. ترک هر دو وقوف لیلی و اختیاری مشعر، بدون عذر؛ 4. فقط اضطراری نهاری مشعر را درک کند، مطلقاً؛ 5 و 6. فقط اختیاری یا اضطراری عرفه را درک کند، مطلقاً. البته دو مورد اخیر در یک صورت حجشان صحیح است و آن اینکه شبانه از مشعر عبور کرده و در آنجا ذکر خداوند گفته باشند و چون مسئله را نمی‌دانسته‌اند قصد وقوف نکرده‌اند و وقتی متوجه شده‌اند که به وقوف نهاری هم نمی‌رسند. در غیر این چند صورت، ترک وقوف، حج را فاسد نمی‌کند و از اینجا حکم تمام صور دوازده‌گانه روشن می‌شود.)

[10] 
آیت‌الله مکارم: بنا بر احتیاط واجب.

[35] آیت‌الله مکارم: بنا بر احتیاط واجب.

[11] 
آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله سیستانی: بنا بر احتیاط واجب، به مقداری که ممکن است به طرف میقات برگردد و محرم شود.

آیت‌الله خامنه‌ای: بنا بر احتیاط واجب.

آیت‌الله سبحانی: احتیاط مستحب آن است که چند قدم به سمت میقات برود و از آنجا احرام ببندد.

آیت‌الله بهجت: و احتیاط به دور شدن از حرم، به مقدار عدم فوت حج ترک نشود.

آیت‌الله سبحانی: واجب است از حرم خارج شود و از مرز حرم محرم شود و اگر به خاطر تنگی وقت یا عدم امکان نتواند از حرم خارج شود، لازم است به مقداری که می‌تواند، عقب برود، هرچند به مرز حرم نرسد و از آنجا احرام ببندد.

آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: به طرف میقات به مقداری که ممکن است برود و الاّ از ادنی‌ الحل محرم شود و در صورت عدم تمکن از رفتن به ادنی‌ الحل در مکه محرم شود.

آیت‌الله مکارم: هرچند به تنعیم رود.

[37] آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله سیستانی: بنا بر احتیاط واجب، به مقداری که ممکن است به طرف میقات برگردد و محرم شود.

[38] آیت‌الله خامنه‌ای: بنا بر احتیاط واجب.

[39] آیت‌الله سبحانی: احتیاط مستحب آن است که چند قدم به سمت میقات برود و از آنجا احرام ببندد.

[40] آیت‌الله بهجت: و احتیاط به دور شدن از حرم، به مقدار عدم فوت حج ترک نشود.

[41] آیت‌الله سبحانی: واجب است از حرم خارج شود و از مرز حرم محرم شود و اگر به خاطر تنگی وقت یا عدم امکان نتواند از حرم خارج شود، لازم است به مقداری که می‌تواند، عقب برود، هرچند به مرز حرم نرسد و از آنجا احرام ببندد.

[42] آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: به طرف میقات به مقداری که ممکن است برود و الاّ از ادنی‌ الحل محرم شود و در صورت عدم تمکن از رفتن به ادنی‌ الحل در مکه محرم شود.

[43] آیت‌الله مکارم: هرچند به تنعیم رود.

[م251 ۱]

[م251 ۲]

[م251 ۳]

[م252 ۱]

[م252 ۲]

[م253 ۱]

[م254 ۱]

[م255 ۱]

[م256 ۱]

[م258 ۱]

[م258 ۲]

@@ خط ۲۵: / خط ۲۵: @@
 {{ارجاع مساله|251}}
 |}
-==حکم==
 {| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
@@ خط ۴۴: / خط ۴۲: @@
 |}
-==لزوم نیت در حج==
+==نیت خالص برای طاعت خداوند==
 {| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
@@ خط ۵۸: / خط ۵۶: @@
 {{ارجاع مساله|253}}
 |}
-==بطلان انجام عمره به ریا==
+==باطل شدن عمره به ریا==
 {| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
@@ خط ۱۰۲: / خط ۱۰۰: @@
 {{ارجاع مساله|256}}
 |}
-{{سخ}}
+== اشتباه در نیت عمره و نیت حج ==
 {| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
 ! مسئله 257
@@ خط ۱۱۰: / خط ۱۰۸: @@
 '''امام خمینی:''' اگر به واسطه ندانستن مسئله یا جهت دیگر، به جای نیتِ [[عمره تمتع]]، [[حج تمتع]] را قصد کند، پس اگر در نظرش آن است که همین عمل را که همه به جا می‌آورند او هم به جا آورد و گمان کرده جزء اول از دو جزء حج، اسمش: حج تمتع است ظاهراً عمل او صحیح است و عمره تمتع است و بهتر آن است که نیت را تجدید کند.
 |}
-==بطلان نیت در صورت ندانستن مسئله==
 {| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto

ن ب و فتواهای حج
مقدمات	استطاعت
اعمال عمره تمتع	میقات • احرام • تلبیه • طواف • طواف • سعی • تقصیر
اعمال حج	احرام حج • تلبیه • وقوف به عرفات • وقوف به مشعر • رمی جمره عقبه • قربانی • حلق یا تقصیر • بیتوته در منا • رمی جمرات سه گانه • طواف • نماز طواف • سعی • طواف نساء • نماز طواف نساء
محرمات احرام	جدال • فسوق • سرمه کشیدن • زینت • ازاله مو • گرفتن ناخن • بوی خوش • روغن مالیدن به بدن • خون برون آوردن • کشیدن دندان • نگاه کردن به آینه • کشتن جانوران بدن • شکار حیوانات • کندن گیاهان • التذاذ جنسی • عقد ازدواج • آمیزش • استماء