درون کعبه

از ویکی حج

درون کعبه فضای درونی کعبه که شامل ستون‌های کعبه، آویزه‌های کعبه، پرده و پلکان می‌شود. درون کعبه در طول تاریخ تغییرات زیادی کرده است. مانند اینکه گاهی محلی برای جمع‌اوری بت‌های مشرکان و بت‌پرستان به حساب می‌آمد.[۱]

چاه کعبه

کعبه
کعبه
نام‌ها
بیت العتیقبیت اللهبیت الحرامبیت المحرمبیت المعمور
ارکان
رکن عراقیرکن شامیرکن حجرالاسودرکن یمانی
اجزا
باب الکعبهباب التوبهپلکان خارجی کعبهناودان کعبهپرده کعبهپرده درون کعبه‌ستون‌های کعبهپلکان داخلی کعبهسقف کعبهبرقعحزامآویزه‌های کعبهشاذروانملتزممستجار
پیشینه
بازسازی کعبهتاریخ بازسازی درِ کعبهمولد علی(ع)
متولیان
ابوخفاد اسدیابوطالبعبدالله بن عبدالعزیتمیم بن مر
مرتبط
طوافحجر الاسودحطیمحجر اسماعیلمقام ابراهیمحجابتبیت الضراحخط آغاز طوافکارگاه پرده‌بافیشستشوی کعبهابرقازلاماستقسام

در ضلع شرقی درون کعبه چاهی وجودداشت و محلی برای نگهداری هدایایی که به کعبه می‌شد به شمار می‌رفت.[۲] گفته شده این چاه به‌دست حضرت ابراهیم(ع) کنده شده بود[۳] و احتمال داده شده هنگام بازسازی کعبه از سوی قریش از میان رفت.[۴]

آویزه‌های کعبه

دو شاخ قوچ

درون کعبه روبه‌روی در ضلع شرقی، روی دیوار دو شاخ قوچ نصب شده بود. گفته شده این شاخ‌ها، شاخ‌های قوچ بهشتی یا سمبل و نشانه‌ای برای اشاره به آنها بودند.[۵]

هنگامی که کعبه را معطر و خوش‌بو می‌کردند، این شاخ‌ها را نیز معطر و خوش‌بو می‌کردند. زیروآلات و طلاهایی را که به کعبه هدیه می‌شد، روی این شاخ‌ها آویزان می‌کردند. دو شاخ قوچ در زمان عبدالله بن زبیر درون کعبه جای داشت و در سال ۶۴ق. در آتش‌سوزی مکه سوخت و از بین رفت.[۶]

ستون‌های کعبه

درون کعبه سه ستون چوبی در یک ردیف و از شمال به جنوب وجود دارد که سقف کعبه را نگه می‌دارد.[۷] این ستون‌ها به‌دست ابن زبیر در بازسازی کعبه توسط او ایجاد شدند.[۸] قبل از آن قریش در سال ۳۵ عام‌الفیل در بازسازی کعبه از سوی آنها، شش ستون درون خانه خدا قرار داده بودند.[۹]

امروزه تعداد و محل قرار گرفتن ستون‌ها به همان صورتی است که ابن زبیر ایجاد کرد.[۱۰] رنگ ستو‌ن‌ها، قهوه‌ای مایل به سیاه است و در ارتفاعی مناسب، میله‌ای میان ستون‌ها وجود دارد که برخی از آویزه‌های کعبه به آن آویخته می‌شود.[۱۱]

پانویس

  1. مکه در بستر تاریخ، ص۱۰۵.
  2. مکه در بستر تاریخ، ص۱۰۵.
  3. مکه در بستر تاریخ، ص۱۰۵.
  4. المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج۶، ص۲۵۲؛ اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۲۴۴.
  5. اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۲۴۶.
  6. اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۲۴۶.
  7. الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۶۴.
  8. الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۶۴.
  9. مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۷۱؛ اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۱۳۸.
  10. الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۶۴.
  11. مکه و مدینه تصویری از توسعه و نوسازی، ص۱۲۱.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب مکه در بستر تاریخ نعمت‌الله صفری فروشانی، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۶ش است.