صفا و مروه: تفاوت میان نسخه‌ها
(←حکم فقهی سعی: اصلاح ارقام) |
|||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
<gallery> | <gallery> | ||
مسعی از طرف صفا، ۱۹۳۵م.jpg|تصویری تاریخی که گفته شده [[مسعی]] از طرف صفا است و پله‌هایی که به سمت کوه صفا می‌رود. مربوط به سال ۱۳۵۳ق/۱۹۳۵م.<ref>«[https://twitter.com/awter9/status/1304747837884833792 صورتان نادرتان للمسعی]»، صفحه ارض الذكريات در توییتر.</ref> | مسعی از طرف صفا، ۱۹۳۵م.jpg|تصویری تاریخی که گفته شده [[مسعی]] از طرف صفا است و پله‌هایی که به سمت کوه صفا می‌رود. مربوط به سال ۱۳۵۳ق/۱۹۳۵م.<ref>«[https://twitter.com/awter9/status/1304747837884833792 صورتان نادرتان للمسعی]»، صفحه ارض الذكريات در توییتر.</ref> | ||
مسعی از طرف مروه، ۱۹۳۵م. | مسعی از طرف مروه، ۱۹۳۵م.jpeg|تصویری تاریخی که گفته شده [[مسعی]] از طرف مروه است و پله‌هایی که به بالای مروه می‌رود. مربوط به سال ۱۳۵۳ق/<ref>۱۹۳۵م.«[https://twitter.com/awter9/status/1304747837884833792 صورتان نادرتان للمسعی]»، صفحه ارض الذكريات در توییتر.</ref> | ||
</gallery> | </gallery> | ||
نسخهٔ ۸ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۱۵
 |
| میقات |
| مکه |
| عرفات |
| مأزمین |
| مشعرالحرام |
| وادی محسر |
| منا |
| جمرات |
| مسجدالحرام |
| مسعی (صفا و مروه) |
صفا و مروه نام دو کوه کوچک در کنار مسجدالحرام است. سعی میان این دو کوه، از اعمال حج تمتع و عمره مفرده است. صفا در پایین کوه ابوقبیس و در سمت جنوب شرقی کعبه و نقطه آغاز سعی محسوب می‌شود. مروه نیز کوهی کوچک و هم‌جوار کوه قعیقعان است که در سمت شمال شرقی کعبه قرار گرفته و نقطه پایان سعی به شمار می‌آید. به فاصله میان دو کوه صفا و مروه مسعی گفته می‌شود.
مکان صفا و مروه
صفا نام کوهی کوچک در پایین کوه ابوقبیس است. این کوه در سمت جنوب‌شرقی کعبه و به فاصله ١٣٠متری آن بوده و سعی نیز از همین نقطه شروع می‌شود.
مروه نیز نام کوه کوچکی با سنگ‌های سفید است. این کوه در سمت شمال‌شرقی کعبه و به فاصله 300متری آن قرار دارد. این کوه هم‌جوار کوه «قعیقعان» است و نقطه پایان سعی به شمار می‌آید.
فاصله صفا و مروه
به فاصله میان دو کوه صفا و مروه "مسعی" گفته می‌شود. فاصله صفا تا مروه هفتصد و شصت و شش و نیم (766/5) ذراع است که مساحت هفت بار آمد و شد میان آن دو، پنج هزار و سیصد و شصت و پنج و نیم (5،365/5) ذراع است.[۱]
شکل امروزین
هم‌اکنون مسعی بصورت سالن سرپوشیده‌ای به طول ٣٩4/5 متر و عرض ٢٠ متر به شکل زیبایی در دو طبقه ساخته شده که ارتفاع طبقه اوّل «١٢ متر» و ارتفاع طبقه دوم «٩ متر» می‌باشد، روی پشت بام آن نیز دیواره‌ای گذاشته‌اند و برخی از اهل سنت آنجا سعی می‌کنند.
در میانه مسعی نیز دو راه باریک ساخته‌اند که هر یک با دیواره کوتاهی از یکدیگر جدا شده، که افراد معذور روی چرخ نشسته و در داخل آن که یکی به طرف صفا و دیگری بطرف مروه است آنها را حرکت داده، سعی کنند.
مسعی حدود ١6 درب دارد که تمامی آنها در سمت شرقی مسجدالحرام قرار گرفته است. علاوه بر پله‌های عادی، پله‌های برقی نیز گذاشته‌اند که به وسیله آن، حجاج به طبقه فوقانی منتقل می‌شوند. در طبقه دوّم نیز حجاج می‌توانند از دو دربی که به بیرون حرم راه دارد، خارج شوند.
برای پیشگیری از خطرات احتمالی سیل، در زیر مسعی، کانالی به عرض «5 متر» و ارتفاع «4/6 متر» احداث گردیده که آب را به سمت بیرون هدایت می‌کند.[۲]
پیشینه
پیشینه تاریخی کوه‌های صفا و مروه در روایات به زمان هبوط حضرت آدم(ع) بازگردانده شده است. در حدیثی از امام صادق(ع) نقل شده که «صفا را صفا نامیدند، بدان جهت که آدمِ برگزیده بر آن فرود آمد، پس برای این کوه نامی از اسم آدم را انتخاب کردند خداوند (عزوجل) می‌فرماید: «ان اللّٰه اصطفی آدم و نوحاً...» و حوا بر مروه فرود آمد و مروه را مروه نامیدند؛ زیرا زن بر آن فرود آمد پس نامی از مراه برای این کوه برگزیدند.[۳]
روایات دیگر شهرت این دو کوه را به عصر حضرت ابراهیم(ع) پیوند می‌زنند. بنابر روایت از ابن عباس نخستین کسی که میان صفا و مروه دوید مادر اسماعیل بود.[۴] و به دنبال هفت مرتبه آمد و شد هاجر بین صفا و مروه، سعی، سنّت شد[۵] و اولین بار ابراهیم همراه با فرزندش اسماعیل این سنّت الهی را انجام دادند.[۶] پیامبران دیگر در زیارت کعبه این عمل را نجام می‌دادند.[۷]
عصر جاهلی
بنابر برخی گزارش‌های تاریخی در عصر جاهلی، بر کوه صفا بت نهیک و بر کوه مروه بت مطعم الطیر قرار داده شده بود.[۸] از این رو آن دسته از مشرکان که بت منات را می‌پرستیدند سعی صفا و مروه را انجام نمی‌دادند.[۹] این بت‌ها همچنان بر روی کوه صفا و مروه قرار داشت تا آن گاه که در سال هفتم از هجرت پیامبر اسلام(ص) برای انجام «عمرة القضا» به مکّه آمدند و بنابر روایتی از امام صادق(ع) به درخواست رسول خدا(ص) بت‌ها را از صفا و مروه برداشتند و آن حضرت میان صفا و مروه سعی نمود و پس از آن بار دیگر آنها را بر روی صفا و مروه نصب کردند.[۱۰]
صفا و مروه در قرآن
صفا و مروه یک بار در آیه 158 سوره بقره آمده است:
| ﴿ | إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِ فَمَنۡ حَجَّ ٱلۡبَيۡتَ أَوِ ٱعۡتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَاۚ وَمَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَإِنَّ ٱللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ در حقيقت، «صفا» و «مروه» از شعاير خداست [كه يادآور اوست]؛ پس هر كه خانه [خدا] را حج كند، يا عمره گزارد، بر او گناهى نيست كه ميان آن دو سعى به جاى آورد و هر كه افزون بر فريضه، كار نيكى كند، خدا حق شناس و داناست |
﴾ |
مفسران شیعه و سنّی در شان نزول این آیه اتفاق نظر دارند: این آیه در عمرة القضا و پیش از فتح مکه نازل شده است. برخی از یاران پیامبر(ص) گمان می‌کردند با وجود بت‌ها بر روی کوه صفا و مروه، باید سعی را ترک کنند اما قرآن در این آیه مسلمانان را به انجام عمل سعی در آن شرایط موظف کرد.
صفا و مروه در روایات
در روایتی از پیامبر، پاداش سعی میان صفا و مروه با پاداش حج پیاده و پاداش آزاد کردن هفتاد بنده برابر شمرده شده است.[۱۱] در روایاتی از امامان شیعه بر فضیلت محل سعی تاکید شده است [۱۲][۱۳] و از شفاعت ملائکه از سعی کنندگان یاد شده است.[۱۴]
حکم فقهی سعی
سعی، بین صفا و مروه رکنی از ارکان حج است، اگر حاجیان عمداً آن را ترک کنند حج آنان باطل می‌باشد.
نگارخانه
![تصویری تاریخی که گفته شده مسعی از طرف صفا است و پله‌هایی که به سمت کوه صفا می‌رود. مربوط به سال ۱۳۵۳ق/۱۹۳۵م.[۱۵]](/view/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%B7%D8%B1%D9%81_%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B5%D9%85.jpg)
![تصویری تاریخی که گفته شده مسعی از طرف مروه است و پله‌هایی که به بالای مروه می‌رود. مربوط به سال ۱۳۵۳ق/[۱۶]](/view/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%B7%D8%B1%D9%81_%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B5%D9%85.jpeg)
پانویس
- ↑ اخبار مکه، ج٢، ص١١٩.
- ↑ فی خدمة ضیوف الرحمان، ص6٨.
- ↑ بحارالانوار، ج٩6، ص4٣.
- ↑ تاریخ طبری، ج١، ص١٩٣.
- ↑ قصص الانبیاء، ابن کثیر، ج١، ص٢٢4.
- ↑ تاریخ طبری، ج١، ص١٩٣.
- ↑ اخبار مکه، ج١، 6٨.
- ↑ اخبار مکه، ج١، ص١٢5.
- ↑ اخبار مکه، ج١، ص١٢5.
- ↑ مجمع‌البیان، ج١، ص٢4٠؛ بحارالانوار، ج٩6، ص٢٣5.
- ↑ بحار، ج٩6، ص٢٣6.
- ↑ بحار، ج٩6، ص٢٣5.
- ↑ بحار، ج٩6، ص٢٣4.
- ↑ الفقیه، ج٢، ص١٣5.
- ↑ «صورتان نادرتان للمسعی»، صفحه ارض الذكريات در توییتر.
- ↑ ۱۹۳۵م.«صورتان نادرتان للمسعی»، صفحه ارض الذكريات در توییتر.
منابع
- قرآن کریم.
- مجمع‌البحرین، طریحی، تهران - ١۴٠٨ ه. ق.
- قصص الانبیاء، ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر.
- بحارالانوار، محمدباقر المجلسی، ط ٢، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403ه. ق - ١٩٨٣م.
- تاریخ الطبری، محمد بن جریر الطبری، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، چاپ دوم، بیروت، دارالتراث، ١٩6٧م.
- اخبار مکه، ازرقی، محمد بن عبدالله.
- لغت‌نامه دهخدا، چاپ دانشگاه تهران، ج٢، ص١٧٠٠.
- کشف الاسرار، میبدی، ابوالفضل.
- مجمع البیان، طبرسی، فضل بن حسن.
- هدایة السالک، مبارک بن علی بن حمد التميمی.
- احکام القرآن، ابوبكر محمد بن عبدالله ابن عربی.
- سلسلة ینابیع الفقهیة، مروارید، علی‌اصغر.