مصلای پیامبر(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''مسجدهای مصلی''' مسجدهایی است که در مصلای [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] (یعنی مکان برپایی [[نماز عید]]) ساخته شده است. پیامبر در مناخه که صحرایی در غرب مسجدالنبی بود نماز عید برپا می‌کرد این مکان به مصلی شهرت داشت. بعدها در این مکان سه مسجد ساخته شد: [[مسجد غمامه]] (یا مسجد مصلی)، [[مسجد امام علی (مناخه)|مسجد علی بن ابیطالب]] و [[مسجد ابوبکر(مناخه)|مسجد ابوبکر]]. مناخه یکی از نمازگاه‌های پیامبر در هنگام نماز [[عید قربان]] و [[عید فطر]] و [[نماز باران]] و نیز برخی نمازهای دیگر از جمله [[نماز میت]] بر [[نجاشی]] پادشاه [[حبشه]] بوده است. 
{{جعبه اطلاعات بنا
==مسجدهای مصلی در مناخه==
| عنوان = مصلی رسول‌الله
مناخه که محل برپایی نمازهای عید توسط پیامبر(ص) بود، زمین باز یا صحرایی بود که بنایی در آن قرار نداشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=122 وفاء الوفاء، ج3، ص 122]</ref>این زمین در غرب مسجدالنبی قرار دارد و بارانداز شتران و محل برگزاری بازار مدینه بوده است.
| تصویر =
| اندازه تصویر =
| پیوند تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام‌های دیگر =
| مکان = مناخه در غرب مسجدالنبی در شهر مدینه
| کاربری =
| بزرگداشت نزد =
| وابسته به دین/مذهب =
| باورها =
| آیین‌ها =
| احکام =
| زیارت کنندگان =
| بازدیدکنندگان =
| زمان پایه‌گذاری =
| بنیانگذار =
| رویدادها =
| بازسازی‌ها =
| بازسازی کنندگان =
| بخش‌های از میان رفته =
| ویژگی‌های تاریخی =
| متولیان =
| مساحت =
| طول =
| عرض =
| ارتفاع =
| وضعیت بنا =
| گنجایش =
| امکانات =
| بخش‌های بنا =
| معمار =
| سبک =
| ویژگی‌ها =
| گنبدها =
| مناره‌ها =
| درها =
| رواق‌ها =
| صحن‌ها =
| ایوان‌ها =
| گرداننده =
| نهاد وابسته =
| نهاد نگهدارنده =
| مدیر =
| روحانی =
| نهادهای زیر مجموعه =
| ثبت در =
| شماره ثبت =
| تاریخ ثبت =
| وبگاه =
| عرض جغرافیایی = 24.465864450446933
| طول جغرافیایی = 39.60695433493071
|‌ توضیح نقشه =
}}
'''مصلای پیامبر(ص)''' مکان باز و بدون ساختمانی در غرب [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] بود که [[حضرت محمد (ص)|رسول‌الله]] نمازهای عید را در آنجا برپا می‌کرد. این مکان که محل بارانداز شتران کاروان‌ها و بازار مدینه بود، [[مناخه]] نام داشت که بعدها به آن میدان مصلی هم می‌گفتند.


مسجدهای مصلی در مناخه در زمان [[حضرت محمد (ص)|رسول الله]] و خلفا ساخته نشده بود. نخستین بار این مسجدها در عهد امارت [[عمر بن عبدالعزیز]] ساخته شد. در زمان او بسیاری از نمازگاه‌های پیامبر تبدیل به مسجد شد.  
در این مکان سه مسجد ساخته شد: [[مسجد غمامه]] (یا مسجد مصلی)، [[مسجد امام علی (مناخه)|مسجد علی بن ابیطالب]] و [[مسجد ابوبکر(مناخه)|مسجد ابوبکر]]. گزارش شده که پیامبر(ص) نمازهای [[عید قربان]] و [[عید فطر]] و [[نماز باران]] و نیز برخی نمازهای دیگر را از جمله [[نماز میت]] بر [[نجاشی]] پادشاه [[حبشه]] در مصلی برپا کرد.


پیامبر در جاهای مختلفی از مناخه نماز عید بر پا کرد و [[مسجد غمامه|مسجد مصلی]] یا غمامه در جایی ساخته شده است که پیامبر(ص) در سال‌های آخر حیاتش در آنجا نماز می‌خواند.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=223 مساجد الاثریه، ص 223]</ref>
== مکان مصلی ==
 
مصلای پیامبر(ص) در مدینه، زمین باز و بدون ساختمانی بود در غرب مسجدالنبی.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=122 وفاء الوفاء، ج3، ص 122]</ref> به این منطقه مناخه می‌گفتند که بارانداز شتران و محل برگزاری بازار مدینه بود. به این زمین همچنین میدان مصلی گفته شده است.<ref>مساجد الاثریه، ص۲۲۳</ref>
ابوبکر در زمان خلافتش در جایی از مناخه یعنی همان میدان مصلی نماز خواند و بعدا در جای آن [[مسجد ابوبکر(مناخه)|مسجد ابوبکر]] ساخته شد و علی بن ابی‌طالب نیز در محلی از این مصلی نماز عید برپا کرد که به بعدا در جایش [[مسجد امام علی (مناخه)|مسجدی به نام آن حضرت]] ساخته شد. در قرن نهم همچنین در همان محدوده مسجدی به نام [[مسجد عمر بن خطاب|عمر بن خطاب]] نیز ساخته شد.<ref name=":0" />
 
== نمازگاه‌های پیامبر در مصلی ==
در منابع به مکان‌هایی در مناخه اشاره شده است که پیامبر در آن‌ها نماز عید برپا کرده است. باید در نظر داشت که برخی از این بناها در زمان پیامبر وجود نداشته‌اند و بعدا ساخته شده اند. مثلا جایی که پیامبر نماز خوانده خالی بوده و بعدا خانه کثیر بن صلت در آنجا ساخته شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=224 مساجد الاثریه، ص 224-225]</ref>
 
بنابر روایاتی که که ابن شبه نقل کرده است، پیامبر در نقاط زیر (که همگی در مناخه است) نماز عید برپا کرد: <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=134 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ۱۳۳-]135</ref>  


=== نمازگاه‌های پیامبر در مناخه ===
در منابع به مکان‌هایی در مناخه اشاره شده است که پیامبر در آن‌ها نماز عید برپا کرده است. باید در نظر داشت که مکان‌هایی که در این روایات محل نماز پیامبر بر اساس آنها نشانه‌گذاری شده است در زمان پیامبر وجود نداشته‌اند و بعدا ساخته‌ شده‌اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=224 مساجد الاثریه، ص 224-225]</ref>
بنابر روایاتی که که ابن شبه نقل کرده است، پیامبر در نقاط زیر (که همگی در مناخه است) نماز عید برپا کرد: <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=134 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ۱۳۳-]135</ref>
* نزدیکی دارالشفاء
* نزدیکی دارالشفاء
* در حارة الدوس
* در حارة الدوس
خط ۲۱: خط ۷۱:
* در کنار سنگهایی که عند الحناطین
* در کنار سنگهایی که عند الحناطین
* در قلعه بنی زریق
* در قلعه بنی زریق
گفته شده مسجدی که امروزه به [[مسجد غمامه]] یا مسجد مصلی شناخته می‌شود همان محل خانه [[کثیر بن صلت]] است که پیامبر در سال‌های آخر عمرش پیوسته در آنجا نماز عید می‌خواند.
==مسجدهای مصلی در مناخه==
مسجدهای مصلی در مناخه در زمان [[حضرت محمد (ص)|رسول الله]] و خلفا ساخته نشده بود. نخستین بار این مسجدها در عهد امارت [[عمر بن عبدالعزیز]] (حاکم مدینه) ساخته شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=122 وفاء‌ الوفاء، ج۳، ص۱۲۲]</ref> در زمان او بسیاری از نمازگاه‌های پیامبر تبدیل به مسجد شد. مسجدهای کهنی که در منطقه مصلا ساخته‌ شدند شامل سه [[مسجد غمامه]]، [[مسجد امام علی (مناخه)|مسجد علی بن ابی‌طالب]] و [[مسجد ابوبکر(مناخه)|مسجد ابوبکر]] اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=122 وفاء‌الوفاء، ج۳، ۱۲۲-۱۲۳]</ref> در قرن نهم همچنین در همان محدوده مسجدی به نام [[مسجد عمر بن خطاب (مدینه)|عمر بن خطاب]] نیز ساخته شد. و در سده پانزدهم قمری نیز یک مسجد دیگر در مصلی به نام [[مسجد عثمان (مدینه)|مسجد عثمان]] ساخته شد.<ref name=":0" />برخی پژوهشگران مسجد [[مسجد قشله|قشله]]<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=148 تاریخ المعالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، 148]</ref> و مسجد بلال در مناخه<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=148 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، 148]</ref> را نیز از مسجدهای مصلای پیامبر در مناخه دانسته اند.
 
==== مسجد غمامه ====
{{اصلی|مسجد غمامه}}
مسجد مصلی یا غمامه در جایی ساخته شده است که پیامبر(ص) در سال‌های آخر حیاتش در آنجا نماز می‌خواند.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=223 مساجد الاثریه، ص 223]</ref>
 
==== مسجد ابوبکر ====
{{اصلی|مسجد ابوبکر}}
[[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] در زمان خلافتش در جایی از مناخه نماز عید خواند و بعدا در جای آن [[مسجد ابوبکر(مناخه)|مسجد ابوبکر]] ساخته شد.<ref>مساجد الاثریه، ص ۲۲۳</ref>
 
==== مسجد علی بن ابیطالب(ع) ====
{{اصلی|مسجد امام علی (مناخه)}}
[[علی بن ابی‌طالب|علی بن ابی‌طالب(ع)]] نیز در محلی از این مصلی نماز عید برپا کرد که به بعدا در جایش [[مسجد امام علی (مناخه)|مسجدی به نام آن حضرت]] ساخته شد.<ref>مساجد الاثریه، ص ۲۲۳</ref>
 
=== نقشه موقعیت مکانی مسجدهای مصلی ===
تصویر زیر فاصله مسجدهای مصلی را تا یکی از گوشه‌های ساختمان فعلی مسجدالنبی نشان می‌دهد.[[پرونده:نقشه مسجدهای مصلا.png|وسط|بی‌قاب|593x593px|جایگزین=مسجدهای مصلا در مناخه]]
 
== نمازهای پیامبر در مصلی ==
روایت شده که [[رسول الله]] در روز [[عید فطر]] و روز [[عید قربان]] به مصلی می‌رفت و نخست نماز می‌خواند و سپس در برابر مردم می‌ایستاد و در حالی که مردم در صف نماز نشسته بودند برای آنان سخن می‌گفت. در گزارشی چنین آمده که پیامبر یک بار نماز صبح را در مسجد خود خواند سپس به مصلی رفت و در آنجا نشست و با مردم سخن گفت و بعد از بالا آمدن آفتاب نماز خواند و سپس سخنرانی کرد. گزارش شده که پیامبر نخستین بار در سال دوم در مصلی نماز خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=134https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=134 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ص ۱۳۴]</ref>
 
=== نیزه‌ ===
همچنین روایت شده در روز عید پیشاپیش پیامبر عصایی بلند (نیزه) حمل می‌کردند و در هنگام نماز این عصا را در زمین فرو می‌کردند و پیامبر رو به این عصا نماز می‌خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=139 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ص۱۴۱-۱۳۹]</ref>گفته شده که این نیزه را نجاشی به پیامبر اهدا کرده بود. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=139 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ص ۱۳۹]</ref>
 
=== راه رفت و آمد پیامبر به مصلی ===
در مجموعه‌ای از روایاتی که ابن شبه در کتابش نقل کرده تاکید شده که پیامبر در روز عید از راهی به مصلی می‌رفت و از راهی دیگر باز می‌گشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=136 تاریخ مدینه ابن شبهُ ج۱، ص136 -137]</ref>


=== نماز باران ===
=== نماز باران ===
روایت شده که یک بار پیامبر در مکانی به نام زوراء نماز طلب باران (استسقاء) برپا کرد.   
روایت شده که یک بار پیامبر در مکانی به نام زوراء، که در میدان مصلی (مناخه) قرار داشت، نماز طلب باران (استسقاء) برپا کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=135 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱،‌ص ۱۳۵]</ref>  


=== نماز بر نجاشی ===
=== نماز بر نجاشی ===
روایت شده که بعد از درگذشت [[نجاشی]]، پادشاه [[حبشه]]، پیامبر از دور برایش در مصلی نماز خواند.   
گزارش شده که بعد از درگذشت [[نجاشی]]، پادشاه [[حبشه]]، پیامبر از دور برایش در مصلی نماز خواند.   


=== دعا ===
=== دعا ===
همچنین روایت شده که وقتی پیامبر از سفر می‌آمد و از مصلی می‌گذشت در مصلی رو به قبله می‌ایستاد و دعا می‌کرد.
همچنین روایت شده که وقتی پیامبر از سفر می‌آمد و از مصلی می‌گذشت در مصلی رو به قبله می‌ایستاد و دعا می‌کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=138 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱،‌ ص ۱۳۸]</ref>  
== نمازهای عید پیامبر ==
روایت شده که رسول الله در روز عید فطر و روز عید قربان به مصلی می‌رفت و نخست نماز می‌خواند و سپس در برابر مردم می‌ایستاد و در حالی که مردم در صف نماز نشسته بودند برای آنان سخن می‌گفت. در گزارشی چنین آمده که پیامبر یک بار نماز صبح را در مسجد خود خواند سپس به مصلی رفت و در آنجا نشست و با مردم سخن گفت و بعد از بالا آمدن آفتاب نماز خواند و سپس خطبه خواند.
 
گزارش شده که پیامبر نخستین بار در سال دوم در مصلی نماز خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=134https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=134 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ص ۱۳۴]</ref> 
 
همچنین روایت شده در روز عید پیشاپیش پیامبر عصایی بلند (نیزه) حمل می‌کردند و در هنگام نماز این عصا را در زمین فرو می‌کردند و پیامبر رو به این عصا نماز می‌خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=139 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ص۱۳۹]</ref>


==== راه رفت و آمد پیامبر به مصلی ====
== منبر مصلی ==
در مجموعه‌ای از روایاتی که ابن شبه در کتابش نقل کرده تاکید شده که پیامبر در روز عید از راهی به مصلی می‌رفت و از راهی دیگر باز می‌گشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=136 تاریخ مدینه ابن شبهُ ج۱، ص136 -137]</ref>
مصلای پیامبر(ص) در زمان آن حضرت و تا زمان [[مروان بن حکم]] منبری نداشت. گزارش شده که پیامبر بعد از برپایی نماز مقابل نمازگزاران می‌ایستاد و برایشان سخنرانی می‌کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=125 وفاء‌الوفاء، ج3، ص 125]</ref> اما در زمان مروان بن حکم منبری در مکان مصلی گذاشتند و مروان پیش از آنکه نماز بخواند خطبه خواند چون برآن بود که بعد از نماز کسی برای شنیدن سخنانش نخواهد نشست.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=126 وفاء الوفاء، ج3، ص 126]</ref>برخی روایات نیز استفاده از منبر و خواندن خطبه پیش از نماز را به [[عثمان بن عفان]] منسوب کرده اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=127 وفاء الوفاء، ج3، ص 127-128]</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
<references />
<references />
==منابع==
{{منابع}}
* تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، احمد یاسین الخیاری، ریاض، الامانه العامه للاحتفال بمرور مائه عام علی تأسیس المملکه، 1419ق.
* تاریخ مدینه المنوره، ابن شبه
* المساجد الاثریه فی المدینه النبویه، محمد الیاس عبدالغنی، مدینه، ناشر: مولف
* وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان،۲۰۰۱م.
{{پایان}}
{{اماکن مدینه}}
[[ar: مصلى النبي (ص)]]
[[en:Musalla of the Prophet]]
[[رده:مسجدهای مدینه]]
[[رده:مکان‌‌های تاریخی مدینه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۴

مصلی رسول‌الله
اطلاعات اوليه
مکان مناخه در غرب مسجدالنبی در شهر مدینه

مسیریابی

در حال بارگیری نقشه...

مصلای پیامبر(ص) مکان باز و بدون ساختمانی در غرب مسجدالنبی بود که رسول‌الله نمازهای عید را در آنجا برپا می‌کرد. این مکان که محل بارانداز شتران کاروان‌ها و بازار مدینه بود، مناخه نام داشت که بعدها به آن میدان مصلی هم می‌گفتند.

در این مکان سه مسجد ساخته شد: مسجد غمامه (یا مسجد مصلی)، مسجد علی بن ابیطالب و مسجد ابوبکر. گزارش شده که پیامبر(ص) نمازهای عید قربان و عید فطر و نماز باران و نیز برخی نمازهای دیگر را از جمله نماز میت بر نجاشی پادشاه حبشه در مصلی برپا کرد.

مکان مصلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مصلای پیامبر(ص) در مدینه، زمین باز و بدون ساختمانی بود در غرب مسجدالنبی.[۱] به این منطقه مناخه می‌گفتند که بارانداز شتران و محل برگزاری بازار مدینه بود. به این زمین همچنین میدان مصلی گفته شده است.[۲]

نمازگاه‌های پیامبر در مناخه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در منابع به مکان‌هایی در مناخه اشاره شده است که پیامبر در آن‌ها نماز عید برپا کرده است. باید در نظر داشت که مکان‌هایی که در این روایات محل نماز پیامبر بر اساس آنها نشانه‌گذاری شده است در زمان پیامبر وجود نداشته‌اند و بعدا ساخته‌ شده‌اند.[۳] بنابر روایاتی که که ابن شبه نقل کرده است، پیامبر در نقاط زیر (که همگی در مناخه است) نماز عید برپا کرد: [۴]

  • نزدیکی دارالشفاء
  • در حارة الدوس
  • در خانه حکیم بن عداء
  • در سکونتگاه آل درة
  • در خانه کثیر بن الصلت
  • در کنار سنگهایی که عند الحناطین
  • در قلعه بنی زریق

مسجدهای مصلی در مناخه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجدهای مصلی در مناخه در زمان رسول الله و خلفا ساخته نشده بود. نخستین بار این مسجدها در عهد امارت عمر بن عبدالعزیز (حاکم مدینه) ساخته شد.[۵] در زمان او بسیاری از نمازگاه‌های پیامبر تبدیل به مسجد شد. مسجدهای کهنی که در منطقه مصلا ساخته‌ شدند شامل سه مسجد غمامه، مسجد علی بن ابی‌طالب و مسجد ابوبکر اند.[۶] در قرن نهم همچنین در همان محدوده مسجدی به نام عمر بن خطاب نیز ساخته شد. و در سده پانزدهم قمری نیز یک مسجد دیگر در مصلی به نام مسجد عثمان ساخته شد.[۷]برخی پژوهشگران مسجد قشله[۸] و مسجد بلال در مناخه[۹] را نیز از مسجدهای مصلای پیامبر در مناخه دانسته اند.

مسجد غمامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد مصلی یا غمامه در جایی ساخته شده است که پیامبر(ص) در سال‌های آخر حیاتش در آنجا نماز می‌خواند.[۷]

مسجد ابوبکر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ابوبکر در زمان خلافتش در جایی از مناخه نماز عید خواند و بعدا در جای آن مسجد ابوبکر ساخته شد.[۱۰]

مسجد علی بن ابیطالب(ع)[ویرایش | ویرایش مبدأ]

علی بن ابی‌طالب(ع) نیز در محلی از این مصلی نماز عید برپا کرد که به بعدا در جایش مسجدی به نام آن حضرت ساخته شد.[۱۱]

نقشه موقعیت مکانی مسجدهای مصلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تصویر زیر فاصله مسجدهای مصلی را تا یکی از گوشه‌های ساختمان فعلی مسجدالنبی نشان می‌دهد.

مسجدهای مصلا در مناخه

نمازهای پیامبر در مصلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

روایت شده که رسول الله در روز عید فطر و روز عید قربان به مصلی می‌رفت و نخست نماز می‌خواند و سپس در برابر مردم می‌ایستاد و در حالی که مردم در صف نماز نشسته بودند برای آنان سخن می‌گفت. در گزارشی چنین آمده که پیامبر یک بار نماز صبح را در مسجد خود خواند سپس به مصلی رفت و در آنجا نشست و با مردم سخن گفت و بعد از بالا آمدن آفتاب نماز خواند و سپس سخنرانی کرد. گزارش شده که پیامبر نخستین بار در سال دوم در مصلی نماز خواند.[۱۲]

نیزه‌[ویرایش | ویرایش مبدأ]

همچنین روایت شده در روز عید پیشاپیش پیامبر عصایی بلند (نیزه) حمل می‌کردند و در هنگام نماز این عصا را در زمین فرو می‌کردند و پیامبر رو به این عصا نماز می‌خواند.[۱۳]گفته شده که این نیزه را نجاشی به پیامبر اهدا کرده بود. [۱۴]

راه رفت و آمد پیامبر به مصلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در مجموعه‌ای از روایاتی که ابن شبه در کتابش نقل کرده تاکید شده که پیامبر در روز عید از راهی به مصلی می‌رفت و از راهی دیگر باز می‌گشت.[۱۵]

نماز باران[ویرایش | ویرایش مبدأ]

روایت شده که یک بار پیامبر در مکانی به نام زوراء، که در میدان مصلی (مناخه) قرار داشت، نماز طلب باران (استسقاء) برپا کرد.[۱۶]

نماز بر نجاشی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

گزارش شده که بعد از درگذشت نجاشی، پادشاه حبشه، پیامبر از دور برایش در مصلی نماز خواند.

دعا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

همچنین روایت شده که وقتی پیامبر از سفر می‌آمد و از مصلی می‌گذشت در مصلی رو به قبله می‌ایستاد و دعا می‌کرد.[۱۷]

منبر مصلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مصلای پیامبر(ص) در زمان آن حضرت و تا زمان مروان بن حکم منبری نداشت. گزارش شده که پیامبر بعد از برپایی نماز مقابل نمازگزاران می‌ایستاد و برایشان سخنرانی می‌کرد.[۱۸] اما در زمان مروان بن حکم منبری در مکان مصلی گذاشتند و مروان پیش از آنکه نماز بخواند خطبه خواند چون برآن بود که بعد از نماز کسی برای شنیدن سخنانش نخواهد نشست.[۱۹]برخی روایات نیز استفاده از منبر و خواندن خطبه پیش از نماز را به عثمان بن عفان منسوب کرده اند.[۲۰]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]


منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، احمد یاسین الخیاری، ریاض، الامانه العامه للاحتفال بمرور مائه عام علی تأسیس المملکه، 1419ق.
  • تاریخ مدینه المنوره، ابن شبه
  • المساجد الاثریه فی المدینه النبویه، محمد الیاس عبدالغنی، مدینه، ناشر: مولف
  • وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان،۲۰۰۱م.