اخبار مکه (رازی)

اخبار مکه رازی از کتاب‌های گمشده درباره تاریخ محلی مکه، نوشته عبدالرحمن بن ابی‌حاتم رازی (م.۳۲۷ق.). سخاوی در «التواریخ المحلیه» کتابی با نام «مکه» به عبدالرحمن بن ابی‌حاتم نسبت داده و سنیدی در معجم ما الّف عن مکه عنوان «اخبار مکه» را بر این اثر نهاده است.

درباره کتاب

از این کتاب اثری در دست نیست و منابع کتاب‌شناسی و تاریخ محلی از آن یاد نکرده‌اند. تنها سخاوی (م.۹۰۲ق.) در فهرست مفصلش با عنوان «التواریخ المحلیه» کتابی با نام «مکه» به عبدالرحمن بن ابی‌حاتم نسبت داده است. سنیدی در معجم ما الّف عن مکه عنوان «اخبار مکه» را بر این اثر نهاده است.

درباره نویسنده

ابن ابی‌حاتم به سال ۲۴۰ق. در ری زاده شد و تحصیلات خود را نزد پدرش ابوحاتم رازی از دانشوران بزرگ آن روزگار آغاز و به سرزمین‌های گوناگون اسلامی سفر کرد و نزد استادانی پرشمار دانش آموخت. منابع با القاب حافظ، ناقد، شیخ ‌الاسلام‌ و ثقه،‌ از او به بزرگی یاد کرده‌اند. شهرت او بیشتر در رجال‌شناسی است و کتاب الجرح و التعدیل او از منابع مهم این شاخه دانشی است. او فقیه، متکلم، مفسر، رجال‌شناس و محدث شافعی بوده و در ری زاده شده و کتاب‌های مشهور الجرح و التعدیل و تفسیر القرآن العظیم از آنِ او هستند. وفات او را به سال ۳۲۷ق. دانسته‌اند.

منابع

محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل اخبار مکه رازی.

• الاعلان بالتوبیخ: شمس الدین السخاوی (م.۹۰۲ق.)، به کوشش فرانس روزنتال، بیروت، دار الکتب العلمیه
• تذکرة الحفّاظ: الذهبی (م.۷۴۸ق.)، بیروت، دار احیاء التراث العربی
• دائرة المعارف بزرگ اسلامی: زیر نظر بجنوردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ، ۱۳۷۲ش
• سیر اعلام النبلاء: الذهبی (م.۷۴۸ق.)، به کوشش گروهی از محققان، بیروت، الرساله، ۱۴۱۳ق
• طبقات الحفاظ: السیوطی (م.۹۱۱ق.)، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۹۸۳م
• لسان المیزان: ابن حجر العسقلانی (م.۸۵۲ق.)، بیروت، اعلمی، ۱۳۹۰ق
• معجم ما الف عن مکه: عبدالعزیز سنیدی، ریاض، مکتبة الملک فهد، ۱۴۲۰ق.