مسجدهای مدینه: تفاوت میان نسخهها
خط ۱: | خط ۱: | ||
مسجدهای متعددی در شهر [[مدینه]] منتسب به [[حضرت محمد(ص)]] میباشند. با توجه به حضور 13 ساله پیامبر(ص) در این شهر، او در چندین مسجد از جمله [[مسجد قبلتین]] نماز خوانده یا در مواردی خود پیامبر(ص) دستور به ساخت مسجدی مانند [[مسجد قبا]] داده است. همچنین مساجد متعددی (به حسب توقف پیامبر یا نوشیدن آب یا پوشیدن زره در محدوده مسجد)، در سالها یا قرنها بعد از تبرک زمین مسجد توسط رسول خدا(ص)، به یاد او ساخته شده مثل [[مسجد ثنیة الوداع]] و [[مسجد راتج]]. مساجدی زیادی نیز امروزه در مدینه موجود نمیباشند و فقط آثاری از آنها در منابع و کتب مربوطه باقی مانده، همچون [[مسجد بنی انیف]] و [[مسجد بنی زریق]] که بعضا مکان آنها مشخص است ولی ساختمانی از مسجد باقی نمانده است. | مسجدهای متعددی در شهر [[مدینه]] منتسب به [[حضرت محمد(ص)]] میباشند. با توجه به حضور 13 ساله پیامبر(ص) در این شهر، او در چندین مسجد از جمله [[مسجد قبلتین]] نماز خوانده یا در مواردی خود پیامبر(ص) دستور به ساخت مسجدی مانند [[مسجد قبا]] داده است. همچنین مساجد متعددی (به حسب توقف پیامبر یا نوشیدن آب یا پوشیدن زره در محدوده مسجد)، در سالها یا قرنها بعد از تبرک زمین مسجد توسط رسول خدا(ص)، به یاد او ساخته شده مثل [[مسجد ثنیة الوداع]] و [[مسجد راتج]]. مساجدی زیادی نیز امروزه در مدینه موجود نمیباشند و فقط آثاری از آنها در منابع و کتب مربوطه باقی مانده، همچون [[مسجد بنی انیف]] و [[مسجد بنی زریق]] که بعضا مکان آنها مشخص است ولی ساختمانی از مسجد باقی نمانده است. | ||
== مسجدالنبی == | == مسجدالنبی و مساجد ذیل آن == | ||
مسجدالنبی به فرمان پیامبر در ربیعالاول سال اول هجری (622ق.) در مساحتی حدود 35 در 30 متر ساخته شد و در دورههای مختلف تاریخی [[بازسازی مسجدالنبی|بازسازی]] شد و محدوده بنای آن گسترش پیدا کرد. مسجدالنبی در حال حاضر بیش از 98 هزار متر مربع مساحت دارد.<ref>المساجدالاثریه، ص 18-24</ref> پیامبر(ص) در روایتی نماز در این مسجد را برابر با دههزار نماز در مساجد دیگر، غیر از مسجدالحرام، دانسته است.<ref>الکافی، ج4، ص 556</ref> | |||
=== مسجد النبی === | |||
{{اصلی|مسجد النبی}}مسجدالنبی به فرمان پیامبر در ربیعالاول سال اول هجری (622ق.) در مساحتی حدود 35 در 30 متر ساخته شد و در دورههای مختلف تاریخی [[بازسازی مسجدالنبی|بازسازی]] شد و محدوده بنای آن گسترش پیدا کرد. مسجدالنبی در حال حاضر بیش از 98 هزار متر مربع مساحت دارد.<ref>المساجدالاثریه، ص 18-24</ref> پیامبر(ص) در روایتی نماز در این مسجد را برابر با دههزار نماز در مساجد دیگر، غیر از مسجدالحرام، دانسته است.<ref>الکافی، ج4، ص 556</ref> | |||
=== مسجد بنی عدی و مسجد دارالنابغه === | |||
{{اصلی|مسجد دارالنابغه}}هر دو این مساجد در خانه نابغه (دار النابغه) در زقاق الطوال (زقاق آمنه) مقابل باب السلام مسجدالنبی قرار داشت.<ref>معالم المدینة المنورة، ج۱، ص ۵۸۲-۵۹۰</ref> نابغه مردی از بنوی عدی بن نجار (یکی از تیرههای خزرج) بود که عبدالله پدر پیامبر در خانه او دفن شد.<ref>الطبقات الکبری، ج۱، ۷۹</ref> این مسجد امروزه از میان رفته و محل آن در داخل حیاط مقابل مسجدالنبی است. | |||
== مساجد مصلا در مُناخه == | == مساجد مصلا در مُناخه == | ||
خط ۵۲: | خط ۵۷: | ||
{{اصلی|مسجد مغیسله}}مسجد مُغَیسَله (که به آن بنیدینار نیز میگویند<ref>معالم المدینة المنورة، ج۴، ص ۳۶۲</ref>) از مساجد تاریخی مدینه است که در فاصله ۱۰۲۰ متری<ref>معالم المدینة المنورة، ج۴، ص ۳۷۲</ref> در جنوب غرب مسجدالنبی در محله بنیدینار<ref>معالم المدینة المنورة، ج۴، ص ۳۶۳</ref> قرار دارد. مطابق نقلی پیامبر(ص) در این مسجد زیاد نماز میخواند.<ref>تاریخ المدینة المنوره، ج١، ص64.</ref> گفته شده که به درخواست اهالی محله بنیدینار، پیامبر در محل این مسجد که کنار غسّالخانه بود، نماز خوانده است.<ref>المغانم المطابة، ج۲، ص ۵۳۳</ref> اخیرا دولت سعودی مسجد مذکور را تخریب کرد و به فاصله اندکی در جنوب آن مسجد دیگری ساخت که به نام مسجد مُغَیسله نامیده شد ولی سپس به مسجد مالحه تغییر نام یافت.<ref>معالم المدینة المنورة، ج۴، ص ۳۴۶ و ۳۶۵</ref> | {{اصلی|مسجد مغیسله}}مسجد مُغَیسَله (که به آن بنیدینار نیز میگویند<ref>معالم المدینة المنورة، ج۴، ص ۳۶۲</ref>) از مساجد تاریخی مدینه است که در فاصله ۱۰۲۰ متری<ref>معالم المدینة المنورة، ج۴، ص ۳۷۲</ref> در جنوب غرب مسجدالنبی در محله بنیدینار<ref>معالم المدینة المنورة، ج۴، ص ۳۶۳</ref> قرار دارد. مطابق نقلی پیامبر(ص) در این مسجد زیاد نماز میخواند.<ref>تاریخ المدینة المنوره، ج١، ص64.</ref> گفته شده که به درخواست اهالی محله بنیدینار، پیامبر در محل این مسجد که کنار غسّالخانه بود، نماز خوانده است.<ref>المغانم المطابة، ج۲، ص ۵۳۳</ref> اخیرا دولت سعودی مسجد مذکور را تخریب کرد و به فاصله اندکی در جنوب آن مسجد دیگری ساخت که به نام مسجد مُغَیسله نامیده شد ولی سپس به مسجد مالحه تغییر نام یافت.<ref>معالم المدینة المنورة، ج۴، ص ۳۴۶ و ۳۶۵</ref> | ||
== مساجد منطقه قبا == | == مساجد منطقه قبا و جنوب مدینه == | ||
=== مسجد بنیانیف === | === مسجد بنیانیف === | ||
خط ۶۱: | خط ۶۶: | ||
=== مسجد جمعه === | === مسجد جمعه === | ||
{{اصلی|مسجد جمعه}}مسجد جمعه در هفتصد متری شمال مسجد قبا و سمت راست کسی است که از مسجد قبا به سوی مرکز شهر مدینه میرود.<ref>المدینه بن الماضی و الحاضر، ص ۱۰۴</ref> پیامبر اسلام(ص) پس از هجرت به مدینه و توقف چند روزه در قباء در روز جمعه دوازدهم ربیع الاول از قبا به سمت مرکز شهر حرکت کرد<ref>العقد الثمین، ج۱، ص ۳۸۲</ref>و ظهر هنگام در محله بنو سالم بن عوف در بطن وادی رانوناء نخستین نماز جمعه را در مکانی که اکنون مسجد جمعه است برگزار کرد.<ref>الطبقات الکبری، ج۱، ص ۱۸۲</ref> | {{اصلی|مسجد جمعه}}مسجد جمعه در هفتصد متری شمال مسجد قبا و سمت راست کسی است که از مسجد قبا به سوی مرکز شهر مدینه میرود.<ref>المدینه بن الماضی و الحاضر، ص ۱۰۴</ref> پیامبر اسلام(ص) پس از هجرت به مدینه و توقف چند روزه در قباء در روز جمعه دوازدهم ربیع الاول از قبا به سمت مرکز شهر حرکت کرد<ref>العقد الثمین، ج۱، ص ۳۸۲</ref> و ظهر هنگام در محله بنو سالم بن عوف در بطن وادی رانوناء نخستین نماز جمعه را در مکانی که اکنون مسجد جمعه است برگزار کرد.<ref>الطبقات الکبری، ج۱، ص ۱۸۲</ref> | ||
=== مسجد فضیخ === | === مسجد فضیخ === | ||
{{اصلی|مسجد فضیخ}}مسجد فضیخ، در شرق [[مسجد قبا]] و ميان مسجد قبا و مشربه ام ابراهيم قرار دارد.<ref name=":18">هدیة الزائرین، ص۷۲.</ref> [[حضرت محمد(ص)]] در اين مسجد نماز فراوان خوانده است.<ref>بحارالانوار، ج۶۳، ص۴۸۷، ج۸۱، ج۹۶، ص۳۳۵، ج۹۷، ص۲۱۳، ۲۱۴، ۲۱۶، ۲۲۴.</ref> امروزه ساختمان مسجد فضیخ از میان رفته است.<ref name=":012">آثار اسلامی مکه و مدینه (1390ش)، ص301-299.</ref> | {{اصلی|مسجد فضیخ}}مسجد فضیخ، در شرق [[مسجد قبا]] و ميان مسجد قبا و مشربه ام ابراهيم قرار دارد.<ref name=":18">هدیة الزائرین، ص۷۲.</ref> [[حضرت محمد(ص)]] در اين مسجد نماز فراوان خوانده است.<ref>بحارالانوار، ج۶۳، ص۴۸۷، ج۸۱، ج۹۶، ص۳۳۵، ج۹۷، ص۲۱۳، ۲۱۴، ۲۱۶، ۲۲۴.</ref> امروزه ساختمان مسجد فضیخ از میان رفته است.<ref name=":012">آثار اسلامی مکه و مدینه (1390ش)، ص301-299.</ref> | ||
=== مسجد بنی قریظه === | |||
پیامبر(ص) در هنگام محاصره یهود بنیقریظه در این مکان نماز خواند.<ref>تاریخ مکه المشرفه و المسجد الحرام و المدینة الشریفه، ج۱، ۳۰۱</ref> مسجد مذکور در شرق [[مسجد فضیخ]] و جنوب [[مشربه ام ابراهیم]] قرار دارد<ref>المساجد الاثریه، ص ۱۷۳-۱۷۴</ref>این مسجد در دوران ملک فهد بازسازی و ترمیم شده ولی در سال ۱۴۲۲ تخریب گردید و امروزه اثری از آن نیست.<ref>تاریخ المدینة المنورة المصور، ص ۱۰۴</ref> | |||
=== مسجد قبا === | === مسجد قبا === | ||
{{اصلی|مسجد قبا}}مسجد قبا، نخستین مسجد ساخته شده به دستور [[پیامبر(ص)]] بود<ref>تفسیر مجمع البیان، ج7، ص253.</ref> که در [[منطقه قبا]] و جنوب غربی [[مدینه]] واقع شده است. ساختمان جديد مسجد در صفر ١۴٠۵ق. ساخته شده است.<ref>سیری در اماکن سرزمین وحی، ص56.</ref>مسجد قبا، همان مسجدی است که [[قرآن کریم]] آن را در آیه ١٠٨ [[سوره توبه]] ستوده و بر اساس این آیه، مسجد قبا نخستین مسجدی است که بر پایه [[تقوا]] بنا شده است.<ref>کامل الزیارات، ص25؛ دعائم الاسلام، ج1، ص297.</ref> | {{اصلی|مسجد قبا}}مسجد قبا، نخستین مسجد ساخته شده به دستور [[پیامبر(ص)]] بود<ref>تفسیر مجمع البیان، ج7، ص253.</ref> که در [[منطقه قبا]] و جنوب غربی [[مدینه]] واقع شده است. ساختمان جديد مسجد در صفر ١۴٠۵ق. ساخته شده است.<ref>سیری در اماکن سرزمین وحی، ص56.</ref>مسجد قبا، همان مسجدی است که [[قرآن کریم]] آن را در آیه ١٠٨ [[سوره توبه]] ستوده و بر اساس این آیه، مسجد قبا نخستین مسجدی است که بر پایه [[تقوا]] بنا شده است.<ref>کامل الزیارات، ص25؛ دعائم الاسلام، ج1، ص297.</ref> | ||
== مسجد ابیذر == | === مسجد عتبان بن مالک === | ||
{{اصلی|مسجد عتبان بن مالک}}مسجد عتبان بن مالک در شمال [[مسجد جمعه]] قرار دارد.<ref name=":05">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=120 مساجد الاثریه، الیاس عبدالغنی، ص120]</ref>عَتبان بن مالک از [[انصار|انصار پیامبر(ص)]] بود<ref>اُسد الغابه، ابن اثیر، ج3، صص359و360</ref> که به علت ناتوانی در خواندن نماز جماعت، از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] خواست تا در گوشهای از خانه او نماز بخواند تا او آنجا را مصلای خویش قرار دهد.<ref>اُسد الغابه، ابن اثیر، ج3، ص360؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=71 تاریخ المدینة المنورة، ابن شبه، ص71.]</ref> در سال 1435قمری دیوارهای مسجد تخریب شده<ref>سایت خبری العالم، [https://fa.alalam.ir/news/1682500/%D8%AE%D8%B4%D9%85-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%A8-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87 نسخه فارسی] و [https://www.alalam.ir/news/1682430/%D8%BA%D8%B6%D8%A8-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%84%D8%A9-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%A7%D8%AB%D8%B1%D9%8A-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A9 نسخه عربی همین خبر]،</ref> اما بقایای زیرین این بنا در قالب مکانی تاریخی باقی است.<ref>سایت [https://makkah-almadinah.com/almadinah-attractions/itban-bin-malik/ مزارات مکة و المدینة]</ref> | |||
=== مسجد العصبة === | |||
{{اصلی|مسجد العصبة}}در منابع کهن تاریخی آمده است که [[حضرت محمد (ص)]] در مسجد التوبه در عُصْبَة و در نزدیکی [[چاه هُجَیم]] نماز خوانده است<ref name=":22">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالتعریف_بما_انست_الهجرة.pdf&page=217 التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص217.]</ref>امروزه بنای مسجد عبارت است از مربعی بدون سقف با طول و عرض نزدیک به ۱۱ متر و با دیوارهایی سنگی به ارتفاع یک متر که آثار سفیدکاری در آن دیده میشود.<ref name=":14">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=124 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص124.]؛ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد ثالث، ص 229-230</ref> | |||
== مساجد منطقه احد == | |||
=== مسجد فسح === | |||
{{اصلی|مسجد فسح}}مسجد فسح در جنوب کوه احد و متصل به کوه است.<ref name=":011">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=126 التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص126.]</ref> نماز خواندن رسول خدا(ص) در روز [[جنگ احد]] در منابع قدیمی مختلف انعکاس داده شده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=57 تاریخ مدینه ابن شبه، ص57.]</ref> و محققان معاصر، مکان اقامه نماز را مطابق با محدوده این مسجد میدانند.<ref>معالم المدینة المنورة بین المعمارة و التاریخ، کعکی، جلد2، ص362؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=155 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص155.]</ref> | |||
=== مسجد ابیذر === | |||
{{اصلی|مسجد البحیر}}مسجد ابیذر در شمال شرق مسجدالنبی واقع شده است.<ref>المساجدالاثریه، ص 93</ref> روایت شده که پیامبر در مسیر غزوه احد وقتی از این منطقه گذشتند، در محلی که بعدا این مسجد ساخته شده، نماز گزاردند. یکی از سجدههای پیامبر به دلیل نزول جبرئیل بر آن حضرت بسیار طولانی شد به قدری که اصحاب تصور کردند پیامبر وفات کرده است.<ref>المستدرک علی الصحیحین، ج1، ص 344</ref> | {{اصلی|مسجد البحیر}}مسجد ابیذر در شمال شرق مسجدالنبی واقع شده است.<ref>المساجدالاثریه، ص 93</ref> روایت شده که پیامبر در مسیر غزوه احد وقتی از این منطقه گذشتند، در محلی که بعدا این مسجد ساخته شده، نماز گزاردند. یکی از سجدههای پیامبر به دلیل نزول جبرئیل بر آن حضرت بسیار طولانی شد به قدری که اصحاب تصور کردند پیامبر وفات کرده است.<ref>المستدرک علی الصحیحین، ج1، ص 344</ref> | ||
== مسجد ابی بن کعب == | == مسجد ابی بن کعب == | ||
خط ۹۵: | خط ۱۰۵: | ||
== مسجد الرایه == | == مسجد الرایه == | ||
{{اصلی|مسجد الرایه (مدینه)}}مسجد الرایَة، در شمال غرب [[مسجد النبی|مسجد نبوی]]<ref name=":13">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=79 مساجد الاثریه، ص80]</ref> و بر فراز کوه کوچک ذباب است.<ref name=":2">معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص 160و164</ref>در جریان [[جنگ احزاب]] و هنگام کندن خندق، پیامبر(ص) در آنجا نماز میخواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=201 وفاء الوفا، ج۳، ص 201]</ref>مسجد ظاهری ساده داشته و مأذنه و آیات برجسته یا نقوشی در خود ندارد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء۴، مجلد۲، ص172</ref> | {{اصلی|مسجد الرایه (مدینه)}}مسجد الرایَة، در شمال غرب [[مسجد النبی|مسجد نبوی]]<ref name=":13">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=79 مساجد الاثریه، ص80]</ref> و بر فراز کوه کوچک ذباب است.<ref name=":2">معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص 160و164</ref>در جریان [[جنگ احزاب]] و هنگام کندن خندق، پیامبر(ص) در آنجا نماز میخواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=201 وفاء الوفا، ج۳، ص 201]</ref>مسجد ظاهری ساده داشته و مأذنه و آیات برجسته یا نقوشی در خود ندارد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء۴، مجلد۲، ص172</ref> | ||
== مسجد سقیا == | == مسجد سقیا == | ||
خط ۱۰۵: | خط ۱۱۲: | ||
{{اصلی|مسجد شجره (مدینه)}}مسجد شجره از مساجد تاریخی [[مدینه (شهر)|مدینه]]<ref name=":43">موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، ۲۰۰۴م، ج۴، ص۸۱۱.</ref> و در حدود هشت كیلومتری جنوب این شهر قرار گرفته است.<ref>البحر الرائق، 1418ق، ج2، ص341.</ref>[[پیامبر اسلام]] برای انجام [[حج]] و [[عمره]]، از این مسجد احرام میبست.<ref name=":44">موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، ۲۰۰۴م، ج۴، ص۸۱۱.</ref> [[امام علی(ع)]] در این مکان، [[آیات برائت]] را از [[ابوبکر]]، خلیفه اول، گرفت و در [[مکه]] به مشرکان ابلاغ کرد.<ref>دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۷۷.</ref> | {{اصلی|مسجد شجره (مدینه)}}مسجد شجره از مساجد تاریخی [[مدینه (شهر)|مدینه]]<ref name=":43">موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، ۲۰۰۴م، ج۴، ص۸۱۱.</ref> و در حدود هشت كیلومتری جنوب این شهر قرار گرفته است.<ref>البحر الرائق، 1418ق، ج2، ص341.</ref>[[پیامبر اسلام]] برای انجام [[حج]] و [[عمره]]، از این مسجد احرام میبست.<ref name=":44">موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، ۲۰۰۴م، ج۴، ص۸۱۱.</ref> [[امام علی(ع)]] در این مکان، [[آیات برائت]] را از [[ابوبکر]]، خلیفه اول، گرفت و در [[مکه]] به مشرکان ابلاغ کرد.<ref>دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۷۷.</ref> | ||
خط ۱۵۰: | خط ۱۵۴: | ||
=== مسجد بنی عبدالاشهل === | === مسجد بنی عبدالاشهل === | ||
{{اصلی|مسجد بنی عبدالاشهل}}مسجد بنی عبدالاشهل در شمال شرق مسجدالنبی قرار داشت و مسجد واقم نیز نامیده میشد. این مسجد در محل سکومت طایفه بنی عبدالاشهل قرار داشت و بنابر گزارشهایی پیامبر بارها در آن نماز خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=67 تاریخ المدینه المنوره، ج۱، ص ۶۷]</ref> این مسجد بعدها از میان رفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=228 وفاء الوفاء، ج۳، ص۲۲۸]</ref> | {{اصلی|مسجد بنی عبدالاشهل}}مسجد بنی عبدالاشهل در شمال شرق مسجدالنبی قرار داشت و مسجد واقم نیز نامیده میشد. این مسجد در محل سکومت طایفه بنی عبدالاشهل قرار داشت و بنابر گزارشهایی پیامبر بارها در آن نماز خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=67 تاریخ المدینه المنوره، ج۱، ص ۶۷]</ref> این مسجد بعدها از میان رفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=228 وفاء الوفاء، ج۳، ص۲۲۸]</ref> | ||
=== مسجد بنی حبلی === | |||
از مسجد بنیحُبلی نیز در حال حاضر اثری نیست.<ref>معالم المدینة المنورة، ج۳، ص ۴۴۷</ref> این مسجد در جنوب مدینه میان طایفه بنیحبلی (تیرهای از [[خزرج]]) قرار داشته است.<ref>ر.ک: وفاء الوفاء، ج۳، ص ۶۸</ref> برخی محل تقریبی آن را در منطقه قربآن یا نزدیکی آن یعنی بین خیابان قربان (طریق الامیر عبدالمحسن) و خیابان عوالی، حول و حوش مستشفی الزهراء یا پشت آن دانستهاند.<ref>مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۴۰۹ و ۴۱۰</ref> گویند رسول خدا(ص) در آنجا نماز خوانده است.<ref>تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص ۶۴</ref> | |||
=== مسجد بنی ظفر === | |||
{{اصلی|مسجد بنی ظفر}}مسجد بنی ظفر از مسجدهای تاریخی مدینه بود که در شرق قبرستان بقیع قرار داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=58 المساجد الاثریه، ص] ۵۸</ref> این مسجد را مسجد البغلة هم گفتهاند زیرا نقشی از اثر پای استر پیامبر در صخرهای در کنار مسجد وجود داشته است. این مسجد امروزه از میان رفته اما بنابر گزارشی در نیمه قرن چهاردم قمری این مسجد اتاق مربعی کوچکی به طول و عرض ۳ متر و ۷۰ سانتیمتر بوده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=134 آثار المدینه المنوره، ص ۱۳۴]</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == |