اخبار مکه (ابن اعرابی)

از ویکی حج
نسخهٔ تاریخ ‏۳ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۳۸ توسط Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)


اخبار مکه ابن اعرابی از کتاب‌های گمشده تاریخ محلی مکه، نوشته احمد بن محمد بن الاعرابی بصری صوفی (م.۳۴۱ق.)

نویسنده[ویرایش | ویرایش مبدأ]

احمد بن محمد بن زیاد بن بشر بن درهم، (درگذشت ۳۴۱ق) معروف به ابن الاَعرابی و مکنّا به ابوسعید از محدثان، صوفیان و شیخ الحرم بصره بوده که به مکه مهاجرت کرده و همان جا درگذشته است.[۱] از آثار دیگر ابن اعرابی کتاب معجم الشیوخ[۲] و تاریخ بصره[۳] است.

گمشده بودن کتاب و نظر دانشمندان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تنها آگاهی ما از کتاب وی، تصریح مؤلف در معجم الشیوخ خویش به تألیف چنین کتابی است.[۴] تاریخنگاران و کتاب‌شناسان پیش از سخاوی از این کتاب یاد نکرده و سخنی نیز در آثار آنان یافت نمی‌شود که حاکی از رؤیت آن باشد. گویا سخاوی به پشتوانه معجم الشیوخ نویسنده وجود چنین اثری را مسلّم پنداشته[۵] و سپس آثار کتاب‌شناختی مکه نیز به دنبال او از این کتاب یاد کرده‌اند.[۶]

ذهبی (م.۷۴۸ق.) در ردیف نگاشته‌های ابن الاعرابی تاریخ بصره را یاد کرده؛ اما از کتابی درباره مکه نام نبرده است.[۷]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. طبقات الصوفیه، ص۴۲۷-۴۳۰؛ حلیة الاولیاء، ج۱۰، ص۳۷۵-۳۷۶؛ المنتظم، ج۱۴، ص۸۸.
  2. معجم ابن الاعرابی، ج۵، ص۲۹۰.
  3. سیر اعلام النبلاء، ج۱۵، ص۴۰۷-۴۱۲.
  4. معجم ابن الاعرابی، ج۵، ص۲۹۰.
  5. الاعلان بالتوبیخ، ص۱۶۶.
  6. برای نمونه: التاریخ و المورخون، ص۲۶؛ معجم ما الف عن مکه، ص۵۸.
  7. سیر اعلام النبلاء، ج۱۵، ص۴۰۷-۴۱۲.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل [ ].
  • الاعلان بالتوبیخ: شمس الدین السخاوی (م.۹۰۲ق.)، به کوشش فرانس روزنتال، بیروت،‌دار الکتب العلمیه
  • التاریخ و المورخون: محمد الحبیب الهیله، مکه، مؤسسة الفرقان، ۱۹۹۴م
  • حلیة الاولیاء: ابونعیم الاصفهانی (م.۴۳۰ق.)، بیروت،‌دار الکتاب العربی، ۱۴۰۵ق
  • سیر اعلام النبلاء: الذهبی (م.۷۴۸ق.)، به کوشش گروهی از محققان، بیروت، الرساله، ۱۴۱۳ق
  • طبقات الصوفیه: السلمی (م.۴۱۲ق.)، به کوشش نورالدین شریبه، قاهره، مکتبة الخانجی، ۱۴۰۶ق
  • معجم ابن الاعرابی: احمد بن محمد بن الاعرابی (م.۳۴۰ق.)
  • معجم ما الف عن مکه: عبدالعزیز سنیدی، ریاض، مکتبة الملک فهد، ۱۴۲۰ق
  • المنتظم: ابن الجوزی (م.۵۹۷ق.)، محمد عبدالقادر و دیگران، بیروت،‌دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق.