مسجد بنی ساعده (داخل مدینه): تفاوت میان نسخه‌ها

مسجد بنی ساعده
	تصویر سقیفه بنی ساعده که داخل منازل آنها واقع شده، جایی که مسجد بنی ساعده در آن قرار دارد
اطلاعات اوليه
مکان	عربستان * مدینه *
کاربری	مسجد
جنبه دینی
بزرگداشت نزد	مسلمانان
وابسته به دین/مذهب	اسلام
تاریخ بنا
زمان پایه‌گذاری	عصر نبوی
وضعیت فعلی
وضعیت بنا	مفقود
	مسیریابی در حال بارگیری نقشه...

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۲۴

مسجد بنی ساعده مسجدی در داخل شهر مدینه بود و کنار سقیفه بنی‌ساعده قرار داشت (مسجد دیگری به نام بنی‌ساعده در خارج از شهر مدینه وجود داشت). گزارش شده که پیامبر اسلام(ص) در مسجد بنی‌ساعده نماز خوانده است. مسجد در سال ۱۰۳۰ هجری بازسازی شده بود و تا سال ۱۴۰۰ هجری نیز نشانه‌هایی از آن در کنار حصار مدینه در حدود شمال غربی این شهر وجود داشت. امروزه ساختمان مسجد موجود نیست.

تاریخچه بنای مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در منابع تاریخ مدینه از مسجد بنی ساعده در داخل شهر مدینه، کنار سقیفه بنی ساعده یاد شده است^[۱] و روایت شده که پیامبر(ص) در محل این مسجد نماز خوانده است.^[۲] ^[۳]این مسجد بعدها از میان رفته بود تا اینکه در سال 1030 به دست علی پاشا بازسازی شد. طول آن شش متر و عرض آن پنج متر، به صورت غیر مسقف و دارای یک درب بود.^[۴]

سقیفه بنی ساعده همراه با چاه بُضاعة در نزدیکی باب الشامی قرار داشتند.^[۵]محمد بن مسعود عیاشی، از فقیهان و مفسران شیعه در قرن چهارم هجری، به بنای این مسجد اشاره می‌کند.^[۶]

بعدها بنای مسجد از میان رفت و محل مسجد و سقیفه بنی ساعده در بازسازی‌های دوران حکومت آل سعود، در بوستانی در غرب مسجدالنبی جمع شده بود. این بوستان در سال ۲۰۲۴ تخریب شده و در حال بازسازی است.^[۷]

نگارخانه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

وضعیت فعلی محدوده مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تصویر محدوده داخلی کارگاه بازسازی

تصاویر محدوده، پیش از ۲۰۲۴[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
تاریخ المدینه المنوره، عمر بن شبه نمیری، بی‌تا، بی‌جا، نسخه موجود در ویکی حج
وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
التعریف بما انست الهجرة من معالم دارالهجرة، جمال‌الدین محمدبن‌احمد المطری، تحقیق سلیمان الرحیلی، الریاض، دارة الملک عبدالعزیز، ۱۴۲۶ه.
المدینة بین الماضی و الحاضر، السید ابراهیم العیاشی، مدینه، مکتبة العلمیه، ۱۹۷۲.
عمده الاخبار فی مدینه المختار، احمد العباسی، تحقیق محمد الطیب الانصاری، ناشر: اسعد طرابزونی، بی‌تا.
پایگاه خبری عربی نبض

[1] التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص206

[2] تاریخ المدینه المنوره، ابن شبه، ص64

[3] وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، سمهودی، ج3، ص220.

[:0-4] تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، خیاری، ص208

[5] عمده الاخبار فی مدینه المختار، عباسی، ص186و187

[:1-6] المدینه بین الماضی و الحاضر، عیاشی، ص95 و 96

[7] ttps://nabdapp.com/t/134781642

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''مسجد بنی ساعده''' در داخل محدوده خانه های مدینه بوده و نسبت به [[مسجد بنی ساعده (خارج مدینه)|مسجد بنی ساعده در خارج مدینه]]، به [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] نزدیکتر می‌باشد. در حال حاضر در 2024 میلادی ساختمان مسجد موجود نیست و محدوده ای خاکی در غرب مسجدالنبی به یادبود این مسجد و [[سقیفه بنی ساعده]] وجود دارد که در حال بازسازی است، پیشتر این مکان بوستانی سبز  جهت یادبوده سقیفه بنی ساعده با امکان بازدید زائران بوده است.
+{{جعبه اطلاعات بنا
-بنای مسجد به دست [[علی پاشا]] در سال 1030 هجری تکمیل شد و تا سال 1400 هجری نیز نشانه هایی از مسجد در کنار حصار مدینه در ضلعی غربی که [[باب الشامی]] دائر بوده، قرار داشته است.{{جعبه اطلاعات بنا
 | عنوان = مسجد بنی ساعده
 | تصویر = مسجد داخلی بنی ساعده.png
@@ خط ۲۳: / خط ۲۱: @@
 | بخش‌های بنا =
 | ویژگی‌ها =
-| عرض جغرافیایی = 24.470235
+| عرض جغرافیایی = ۲۴٫۴۷۰۲۳۵
-| طول جغرافیایی = 39.606811
+| طول جغرافیایی = ۳۹٫۶۰۶۸۱۱
 | توضیح نقشه =
 }}
-== مکان ==
+'''مسجد بنی ساعده''' مسجدی در داخل شهر مدینه بود و کنار [[سقیفه بنی‌ساعده]] قرار داشت (مسجد دیگری به نام بنی‌ساعده در خارج از شهر مدینه وجود داشت). گزارش شده که [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] در مسجد بنی‌ساعده نماز خوانده است. مسجد در سال ۱۰۳۰ هجری بازسازی شده بود و تا سال ۱۴۰۰ هجری نیز نشانه‌هایی از آن در کنار حصار مدینه در حدود شمال غربی این شهر وجود داشت. امروزه ساختمان مسجد موجود نیست.
-این مسجد نزدیک به محلی به نام شیخ النمل بوده که مشهور به سقیفه بنی ساعده است. این همانجایی است که برای شهرداری بستانی به همین نام در آنجا ایجاد شد.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=208 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، خیاری، ص208]</ref> بر این اساس عملا محل مسجد و [[سقیفه بنی ساعده]] در بازسازی های سعودی، در یک پارک در غرب [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] جمع شده بود. بستان مورد نظر در سال 2024 تخریب شده و در حال بازسازی است.<ref>https://nabdapp.com/t/134781642</ref>
+== تاریخچه بنای مسجد ==
+در منابع تاریخ مدینه از مسجد بنی ساعده در داخل شهر [[مدینه]]، کنار [[سقیفه بنی ساعده]] یاد شده است<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالتعریف_بما_انست_الهجرة.pdf&page=206 التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص206]</ref> و روایت شده که پیامبر(ص) در محل این مسجد نماز خوانده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:تاریخ_مدینه_ابن_شبه.pdf&page=64 تاریخ المدینه المنوره، ابن شبه، ص64]</ref> <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aوفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=220 وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، سمهودی، ج3، ص220.]</ref>این مسجد بعدها از میان رفته بود تا اینکه در سال 1030 به دست علی پاشا بازسازی شد. طول آن شش متر و عرض آن پنج متر، به صورت غیر مسقف و دارای یک درب بود.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aتاریخ_معالم_المدینه_المنوره_قدیما_و_حدیثا.pdf&page=208 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، خیاری، ص208]</ref>
-شاهدی دیگر برای قرابت مکانی مسجد و سقیفه روایتی است که مطری از سهل بن سعد نقل کرده و در آن، سقیفه در نزد مسجد توصیف شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=206 التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص206]</ref>
-سقیفه بنی ساعده همراه با [[چاه بضاعة]] در نزدیکی باب الشامی قرار داشته اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=207 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، خیاری، ص207.]</ref> عیاشی (متوفی1400هجری) مکان مسجد را در زمان خود در شرق باب الشامی(برای شخصی که از در خارج میشود سمت چپ و در جهت شمال) دانسته.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1.pdf&page=96 المدینه بین الماضی و الحاضر، عیاشی، ص95 و 96]</ref>
-== بنای مسجد ==
-بنای مسجد به دست [[علی پاشا]] در سال 1030 هجری تکمیل شد که طول آن شش متر و عرض پنج متر به صورت غیر مسقف و دارای یک درب بود.<ref name=":0" />
-به نظر می‌رسد بنایی از مسجد تا زمان عیاشی (متوفی 1400هجری) وجود داشته وی بخشی از مکان مسجد را در قالب یک سرداب یا محیط گودال مانند، محل نماز افسر پلیس مدینه و سربازانش دانسته. همچنین وی بخشی از محدوده مسجد را در ذیل حصار مدینه، و درب شمالی مسجد را مسدود شده با سنگ و گل توصیف کرده است.<ref name=":1" />
-== پیشینه تاریخی ==
+سقیفه بنی ساعده همراه با [[چاه بضاعة|چاه بُضاعة]] در نزدیکی باب الشامی قرار داشتند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمده_الاخبار_فی_مدینه_المختار.pdf&page=186 عمده الاخبار فی مدینه المختار، عباسی، ص186و187]</ref>محمد بن مسعود عیاشی، از فقیهان و مفسران شیعه در قرن چهارم هجری، به بنای این مسجد اشاره می‌کند.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدینه_بین_الماضی_و_الحاضر.pdf&page=96 المدینه بین الماضی و الحاضر، عیاشی، ص95 و 96]</ref>
-[[حضرت محمد (ص)|پیامبر گرامی اسلام(ص)]] در مسجد بنی ساعده در داخل مدینه نماز خواندند<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=64 تاریخ المدینه المنوره، ابن شبه، ص64]</ref> و در [[سقیفه بنی ساعده]] (مکان مسقف و سایه دار برای تجمع و مشورت قبیله)  نشسته اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=220 وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، سمهودی، ج3، ص220.]</ref>
+بعدها بنای مسجد از میان رفت و محل مسجد و [[سقیفه بنی ساعده]] در بازسازی‌های دوران حکومت [[آل سعود]]، در بوستانی در غرب [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] جمع شده بود. این بوستان در سال ۲۰۲۴ تخریب شده و در حال بازسازی است.<ref>https://nabdapp.com/t/134781642</ref>
 == نگارخانه ==
 ==== وضعیت فعلی محدوده مسجد ====
 <gallery>
-پرونده:1403-05-03 13 51 00-سقيفة بني ساعدة - Google Maps.png|alt=
 پرونده:4مسجد بنی ساعده.jpg|alt=
-</gallery>تصاویر محدوده پیش از 2024<gallery>
+پرونده:1403-05-03 15 26 03-Google Maps.png|alt=
+پرونده:1403-05-03 15 26 36-Google Maps.png|alt=
+پرونده:1403-05-03 15 28 26-Google Maps.png|تصویر محدوده داخلی کارگاه بازسازی
+پرونده:1403-05-03 15 30 22-Google Maps.png|alt=
+</gallery>
+==== تصاویر محدوده، پیش از ۲۰۲۴ ====
+<gallery>
 پرونده:1829056 519.jpg|alt=
 پرونده:ساعده3.jpg|alt=
 پرونده:1مسجد بنی ساعده.jpg|alt=
 پرونده:2019 1 28 15 13 26 169.jpg|alt=
-پرونده:1403-05-03 14 58 14-Google Maps.png|alt=
 </gallery>
@@ خط ۶۴: / خط ۵۹: @@
 *'''تاریخ المدینه المنوره'''، عمر بن شبه نمیری، بی‌تا، بی‌جا، نسخه موجود در ویکی حج
 *'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
-*'''التعریف بما انست الهجرة من معالم دارالهجرة'''، جمال‌الدین محمدبن‌احمد المطری، تحقیق سلیمان الرحیلی، الریاض، دارة الملک عبدالعزیز، 1426ه.
+*'''التعریف بما انست الهجرة من معالم دارالهجرة'''، جمال‌الدین محمدبن‌احمد المطری، تحقیق سلیمان الرحیلی، الریاض، دارة الملک عبدالعزیز، ۱۴۲۶ه.
-*'''المدینة بین الماضی و الحاضر'''، السید ابراهیم العیاشی، مدینه، مکتبة العلمیه، 1972.
+*'''المدینة بین الماضی و الحاضر'''، السید ابراهیم العیاشی، مدینه، مکتبة العلمیه، ۱۹۷۲.
+*'''عمده الاخبار فی مدینه المختار'''، احمد العباسی، تحقیق محمد الطیب الانصاری، ناشر: اسعد طرابزونی، بی‌تا.
 *'''پایگاه خبری عربی نبض'''
-{{پایان}}
+{{پایان}}{{اماکن مدینه}}
+[[رده:مسجدهای مدینه]]
+[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]

ن ب و مکان‌های زیارتی و تاریخی مدینه
کوه‌ها	کوه ثور • کوه احد • کوه سلع • کوه رماة • کوه سلیع • کوه عینین
چاه‌ها و چشمه‌ها	بئر معونه • بیسان
قبرستان‌ها	قبرستان بقیع
مسجدها	مسجدالنبی • مسجد قبا • مسجد غمامه • مسجد حمزة بن عبدالمطلب • مصلای پیامبر(ص) • مسجد بنی مازن • مسجد سبق • مسجد ابوبکر(خندق) • مسجد ابوبکر(مناخه) • مسجد ابی بن کعب • مسجد الاجابه • مسجد الدرع • مسجد الرایه (مدینه) • مسجد العصبة • مسجد امام علی (مناخه) • مسجد امام علی در خندق • مسجد بنوحرام • مسجد بنی خداره • مسجد بنی زریق • مسجد بنی ساعده (خارج بیوت مدینه) • مسجد بنی ساعده (داخل مدینه) • مسجد بنی ظفر • مسجد بنی عبدالاشهل • مسجد بنی‌انیف • مسجد ثنایا • مسجد ثنیة الوداع • مسجد جمعه • مسجد دارالنابغه • مسجد راتج • مسجد سجده • مسجد سعد بن خیثمه • مسجد سقیا • مسجد سلمان فارسی • مسجد شجره (مدینه) • مسجد عتبان بن مالک • مسجد عثمان (مدینه) • مسجد عمر بن خطاب (مدینه) • مسجد عمر بن خطاب در خندق • مسجد غار بنی حرام • مسجد فاطمه زهرا (س) • مسجد فسح • مسجد فضیخ • مسجد قبلتین • مسجد مغیسله
نقاط مهم داخل شهر مدینه	بیت‌ الاحزان
نقاط مهم خارج شهر مدینه	جرف • بیداء • ثنیة الوداع
سایر	بیت المدارس • باغ مرجان