شستشوی کعبه: تفاوت میان نسخه‌ها

Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
جز جایگزینی متن - '</ref> <ref>' به '</ref><ref>'
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
کعبه معظمه از صدر اسلام معطر سازی و مورد تنظیف قرار می‌گرفت و در ادوار مختلف اسلامی از سوی حاکمان بر حرمین شریفین پا بر جا بوده است. در عصر جدید نیز خانه خدا سالی دو بار مورد شست‌وشو قرار گرفته و معطر می‌شود. در زمان طولانی این شست‌وشو با گلاب ارسالی از [[مصر]] انجام می‌شد اما از سال 1372 تا 1394، با توافق [[عربستان سعودی]]، [[ایران]] به ارسال گلاب ناب از قمصر کاشان اقدام می‌کند.
{{کعبه عمودی}}
شستشوی کعبه، آیین شستشوی کف و دیوارهای [[داخل کعبه]] و خوش‌بو کردن آن با مواد معطر است که همه ساله در دو نوبت انجام می‌شود. این آیین سابقه‌ای قدیم دارد و از عهد پیامبر(ص) به سنت تبدیل شده است. برای شستشوی کعبه از آب مخلوط به گلاب استفاده می‌شود.  از سال 1372 تا 1394 شمسی از گلاب قمصر کاشان که از سوی [[ایران|جمهوری اسلامی ایران]] ارسال می‌شود برای شستشوی کعبه استفاده می‌شد.
==تاریخچه شست‌وشوی کعبه==
==تاریخچه شست‌وشوی کعبه==
پیامبر بعد از [[فتح مکه]] در سال هشتم هجری درون خانه خدا را از آثار [[شرک]] زدود و دستور داد [[آب زمزم]] آوردند و مقداری [[عطر]] داخلش ریختند.<ref>بلاذری، 1417ق، ج1، ص458؛ کردی، 1420ق، ج1، ص162.</ref>و [[كعبه]] را با آن شست‌وشو دادند و به سردادنِ ‌‌الله اكبر در داخل كعبه پرداختند <ref>واقدی، 1409ق، ج2، ص834؛ بلاذری، 1417ق، ج1، ص458؛ ذهبی، 1410ق، ج2، ص551.</ref>از آن زمان به‌بعد، شست‌وشوی كعبه به یك سنت در میان صاحب منصبان و متولیان خانه خدا تبدیل شد.
پیامبر بعد از [[فتح مکه]] در سال هشتم هجری درون خانه خدا را از آثار [[شرک]] زدود و دستور داد [[آب زمزم]] آوردند و مقداری [[عطر]] داخلش ریختند.<ref>بلاذری، 1417ق، ج1، ص458؛ کردی، 1420ق، ج1، ص162.</ref>و [[كعبه]] را با آن شست‌وشو دادند و به سردادنِ ‌‌الله اكبر در داخل كعبه پرداختند <ref>واقدی، 1409ق، ج2، ص834؛ بلاذری، 1417ق، ج1، ص458؛ ذهبی، 1410ق، ج2، ص551.</ref>از آن زمان به‌بعد، شست‌وشوی كعبه به یك سنت در میان صاحب منصبان و متولیان خانه خدا تبدیل شد.
خط ۱۵: خط ۱۶:
[[حسین‌بن حسن افطس علوی]] که از سوی [[ابو السرایا]] در [[کوفه]] به امارت مکه گماشته شده بود، شست‌وشوی خانه خدا را انجام داد.<ref>ازرقی، ج1، ص264؛ مسعودی، 1409ق، ج3، ص440؛ طبری، 1403ق، ج8، ص537؛ ابن فهد، 1408ق، ج2، ص265.</ref>
[[حسین‌بن حسن افطس علوی]] که از سوی [[ابو السرایا]] در [[کوفه]] به امارت مکه گماشته شده بود، شست‌وشوی خانه خدا را انجام داد.<ref>ازرقی، ج1، ص264؛ مسعودی، 1409ق، ج3، ص440؛ طبری، 1403ق، ج8، ص537؛ ابن فهد، 1408ق، ج2، ص265.</ref>


در عصر طولانی مدت امارت [[اشراف حسنی|شرفای حسنی]] بر مکه مکرمه (1343ـ 358ق)، سنت شست‌وشوی کعبه و معطر سازی آن ادامه داشت. برخی سفرنامه‌نویسان غربی توصیفی از این  مراسم در سده‌های اخیر به دست داده اند.<ref>خلیلی، ۱۳۸۴، ص ۲۲</ref> <ref>قائدان، ش44، ص100.</ref>  
در عصر طولانی مدت امارت [[اشراف حسنی|شرفای حسنی]] بر مکه مکرمه (1343ـ 358ق)، سنت شست‌وشوی کعبه و معطر سازی آن ادامه داشت. برخی سفرنامه‌نویسان غربی توصیفی از این  مراسم در سده‌های اخیر به دست داده اند.<ref>خلیلی، ۱۳۸۴، ص ۲۲</ref><ref>قائدان، ش44، ص100.</ref>  


در دوران سیادت طولانی مدت [[عثمانی (حکومت)|عثمانی‌ها]] (حدود چهار قرن) بر حرمین شریفین، عطر و بخور همه ساله از سوی خلفای عثمانی ارسال می‌گردید.<ref>کردی، 1420ق، ص562.</ref>
در دوران سیادت طولانی مدت [[عثمانی (حکومت)|عثمانی‌ها]] (حدود چهار قرن) بر حرمین شریفین، عطر و بخور همه ساله از سوی خلفای عثمانی ارسال می‌گردید.<ref>کردی، 1420ق، ص562.</ref>
خط ۲۹: خط ۳۰:
گلاب ارسالی برای کعبه، دو آتشه با اسانس بالای۴۰ درصد بود و از بهترین گونه گل محمدی تهیه می‌شود که از لحاظ کیفی از ۳۵ میلی گرم در ۱۰۰ میلی لیتر و یا ۳۵۰ پی پی ام اسانس بهره‌مند بود.
گلاب ارسالی برای کعبه، دو آتشه با اسانس بالای۴۰ درصد بود و از بهترین گونه گل محمدی تهیه می‌شود که از لحاظ کیفی از ۳۵ میلی گرم در ۱۰۰ میلی لیتر و یا ۳۵۰ پی پی ام اسانس بهره‌مند بود.
==حکم فقهیِ عطرآمیزی کعبه==
==حکم فقهیِ عطرآمیزی کعبه==
{{اصلی|خلوق کعبه}}
از نظر بسیاری از [[فقیهان شیعه امامی]] <ref>مفید، 1410ق، ص432؛ 1405ق. سید مرتضی، رسائل المرتضی، 1405ق، ج3، ص66؛ موسوی عاملی؛ 1410ق، ج7، ص324</ref> و تعدادی از [[فقهای اهل سنت]]؛ <ref>تنوخی، بی تا، ج1، ص457؛ رعینی، 1416ق، ج4، ص233</ref>؛ از جمله [[مالکیان]]، خلوق کعبه از حکم حرمت استشمام بر احرام‌گزار استثنا شده و بهره بردن از آن موجب [[کفاره]] نمی‌شود <ref>ابن ابی شیبه، 1409ق، ج4، ص288؛ طوسی، 1365ش، ج5، ص69؛ حر عاملی، 1414ق، ج12، صص450ـ449.</ref>البته اگر بدن یا لباس احرام‌گزار به مقداری فراوان از خلوق کعبه آغشته شود، مالکیان رفع آن را [[واجب]] دانسته‌اند <ref>رعینی، 1416ق، ج4، ص233؛ دسوقی، بی تا، ج2، ص63.</ref>مقصود از خلوق، عطری ویژه مرکب از موادی چون زعفران است که کعبه با آن خوشبو می‌شده است <ref>فاضل هندی، 1416ق، ج5، صص350 ـ 349؛ بحرانی، 1363ش، ج15، ص422؛ دسوقی، بی تا، ج2، ص62.</ref>اندکی از فقیهان این استثنا را افزون بر این عطر خاص، شامل هر عطری شمرده‌اند که کعبه بدان آغشته می‌شود <ref>زین الدین بن علی، 1416ق، ج2، صص254ـ253؛ بحرانی، 1363ق، ج15، ص422؛ نراقی، 1415ق، ج11، ص376.</ref>فقیهان مالکی بر این باورند که در ایام [[حج]]، کعبه باید با ماده خوشبوی خَلوق آغشته نگردد تا موجب معطر شدن احرام‌گزاران نشود. به باور مالک، عطر فروشان نیز باید در ایام حج، میان [[صفا و مروه]] دور از محل عبور احرام‌گزاران باشند <ref>مالک بن انس، 1323ق، ج1، ص456؛ دسوقی، بی تا، ج2، ص63.</ref>
از نظر بسیاری از [[فقیهان شیعه امامی]] <ref>مفید، 1410ق، ص432؛ 1405ق. سید مرتضی، رسائل المرتضی، 1405ق، ج3، ص66؛ موسوی عاملی؛ 1410ق، ج7، ص324</ref> و تعدادی از [[فقهای اهل سنت]]؛ <ref>تنوخی، بی تا، ج1، ص457؛ رعینی، 1416ق، ج4، ص233</ref>؛ از جمله [[مالکیان]]، خلوق کعبه از حکم حرمت استشمام بر احرام‌گزار استثنا شده و بهره بردن از آن موجب [[کفاره]] نمی‌شود <ref>ابن ابی شیبه، 1409ق، ج4، ص288؛ طوسی، 1365ش، ج5، ص69؛ حر عاملی، 1414ق، ج12، صص450ـ449.</ref>البته اگر بدن یا لباس احرام‌گزار به مقداری فراوان از خلوق کعبه آغشته شود، مالکیان رفع آن را [[واجب]] دانسته‌اند <ref>رعینی، 1416ق، ج4، ص233؛ دسوقی، بی تا، ج2، ص63.</ref>مقصود از خلوق، عطری ویژه مرکب از موادی چون زعفران است که کعبه با آن خوشبو می‌شده است <ref>فاضل هندی، 1416ق، ج5، صص350 ـ 349؛ بحرانی، 1363ش، ج15، ص422؛ دسوقی، بی تا، ج2، ص62.</ref>اندکی از فقیهان این استثنا را افزون بر این عطر خاص، شامل هر عطری شمرده‌اند که کعبه بدان آغشته می‌شود <ref>زین الدین بن علی، 1416ق، ج2، صص254ـ253؛ بحرانی، 1363ق، ج15، ص422؛ نراقی، 1415ق، ج11، ص376.</ref>فقیهان مالکی بر این باورند که در ایام [[حج]]، کعبه باید با ماده خوشبوی خَلوق آغشته نگردد تا موجب معطر شدن احرام‌گزاران نشود. به باور مالک، عطر فروشان نیز باید در ایام حج، میان [[صفا و مروه]] دور از محل عبور احرام‌گزاران باشند <ref>مالک بن انس، 1323ق، ج1، ص456؛ دسوقی، بی تا، ج2، ص63.</ref>
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
*[[مکه]]
*[[مکه|کعبه]]
*[[خلوق کعبه]]
*[[بنی شیبه]]
*[[حجابت|پرده‌داری]]
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
خط ۳۹: خط ۴۴:
  | پیش از لینک = مقاله
  | پیش از لینک = مقاله
  | منبع = بررسی تاریخی شست¬وشوی کعبه
  | منبع = بررسی تاریخی شست¬وشوی کعبه
  | لینک = http://miqat.hajj.ir/article_99035.html
  | لینک = http://miqat.hajj.ir/article_114777.html
  | توضیحات منبع = سید محمود سامانی و علی ورسه‌ای.
  | توضیحات منبع = سید محمود سامانی و علی ورسه‌ای.
}}
}}
خط ۹۵: خط ۱۰۰:
* نراقی، احمد بن محمد، 1415ق، '''مستند الشیعه فی احکام الشریعه'''، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
* نراقی، احمد بن محمد، 1415ق، '''مستند الشیعه فی احکام الشریعه'''، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
* واقدی، محمد بن عمر(م.207ق)، 1409ق، '''المغازی'''، به كوشش: مارسدن جونس، بیروت، اعلمی.
* واقدی، محمد بن عمر(م.207ق)، 1409ق، '''المغازی'''، به كوشش: مارسدن جونس، بیروت، اعلمی.
[[رده:کعبه]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]