بدرقه: تفاوت میان نسخهها
Z mohammad (بحث | مشارکتها) جز removed Category:حج using HotCat |
جز جایگزینی متن - 'http://phz.hajj.ir/422' به 'http://hzrc.ac.ir/post' برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:بدرقه حجاج.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:بدرقه حجاج.jpg|بندانگشتی]] | ||
'''بدرقه''' | '''بدرقه''' به همراهی و راهنمایی حاجیان و زائران [[خانه خدا]] گفته میشود. | ||
بدرقه در اصل به معنای راهنما و بلد، محافظ و نگهبان کاروان به کار برده میشده است، ولی امروزه به معنای همراهی و مشایعت مسافران و زائران و حاجیان تا مسافتی برای احترام و تعظیم اطلاق میشود. | |||
این امر یکی از سنتهای نیکو و از آداب اسلامی است که در منابع روایی هم از آن سخن گفته شده و نشان از اهمیت این سنت دارد. این سنت در [[ایران]] و سایر [[کشورهای مسلمان]] با آداب و رسومهای متفاوت برگزار میشود. | |||
در گذشته به دلیل ناامنی راههای [[حج]] بدرقهکنندگان وظیفه محافظت از جان و مال حاجیان را به عهده داشتند و در دورههایی که بحران و ناپایداری سیاسی پدیدار میشد، نیاز به افراد توانمند در مقام بدرقه کاروانها بیشتر بود، بدرقهکنندگان در مقابل این کار مزد و پاداش هم دریافت میکردند. | در گذشته به دلیل ناامنی راههای [[حج]] بدرقهکنندگان وظیفه محافظت از جان و مال حاجیان را به عهده داشتند و در دورههایی که بحران و ناپایداری سیاسی پدیدار میشد، نیاز به افراد توانمند در مقام بدرقه کاروانها بیشتر بود، بدرقهکنندگان در مقابل این کار مزد و پاداش هم دریافت میکردند. | ||
==واژهشناسی== | ==واژهشناسی== | ||
خط ۱۷: | خط ۲۱: | ||
همینکه بدرقه از موارد ویژه جواز بیرون آمدن از مسجد هنگام [[اعتکاف]] است، <ref>تحریر الوسیله، ج1، ص306.</ref> از اهمیت بدرقه در فرهنگ اسلامی حکایت دارد. بدرقه هم سبب آرامش خاطر مسافر میشود و هم از دشواریهای دوری از خانواده و وطن میکاهد و هم موجب میشود که مسافر هنگام [[دعا]] و [[زیارت]]، از بدرقهکنندگان یاد نماید و برای آنان خیر و نیکی درخواست کند. <ref>آداب سفر حج، ص67-68؛ آداب سفر و زیارت، ص56-57.</ref> | همینکه بدرقه از موارد ویژه جواز بیرون آمدن از مسجد هنگام [[اعتکاف]] است، <ref>تحریر الوسیله، ج1، ص306.</ref> از اهمیت بدرقه در فرهنگ اسلامی حکایت دارد. بدرقه هم سبب آرامش خاطر مسافر میشود و هم از دشواریهای دوری از خانواده و وطن میکاهد و هم موجب میشود که مسافر هنگام [[دعا]] و [[زیارت]]، از بدرقهکنندگان یاد نماید و برای آنان خیر و نیکی درخواست کند. <ref>آداب سفر حج، ص67-68؛ آداب سفر و زیارت، ص56-57.</ref> | ||
==سنت چاووشی== | ==سنت چاووشی== | ||
{{اصلی|چاووشی}} | |||
در تحلیل [[سنت چاووشی]] گفتهاند: مهمترین و عامترین کاربرد چاووشخوانی، استقبال و نیز بدرقه زائران مکانهای مقدس بوده و البته اشعار استقبال با سرودههای بدرقه تفاوت داشته است. <ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج19، ص242-243، «چاووش و چاووشخوانی. </ref> | در تحلیل [[سنت چاووشی]] گفتهاند: مهمترین و عامترین کاربرد چاووشخوانی، استقبال و نیز بدرقه زائران مکانهای مقدس بوده و البته اشعار استقبال با سرودههای بدرقه تفاوت داشته است. <ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج19، ص242-243، «چاووش و چاووشخوانی. </ref> | ||
در روزگار عثمانی، محمل مصری برای انجام مشایعت، در مکانهای ویژه توقف مینمود و مردم و دانشآموزان با موسیقی محلی آن را بدرقه میکردند. از جمله رسوم این بود که فرزندان شیرخوار را برای تبرک میآوردند و دستمالهایی حاوی پول یا نوعی نان فطیر را به خادمان محمل میدادند تا آن را به رسم تبرک بر محمل کشند و به صاحبانش بازگردانند. مراسم بدرقه و همراهی محمل مصری در سوئز با آیینهای ویژه برگزار میشد. در این مراسم، استاندار و مشایخ صوفیه و عموم مردم حضور مییافتند. <ref>مرآة الحرمین، ج1، ص13-14.</ref> | در روزگار عثمانی، محمل مصری برای انجام مشایعت، در مکانهای ویژه توقف مینمود و مردم و دانشآموزان با موسیقی محلی آن را بدرقه میکردند. از جمله رسوم این بود که فرزندان شیرخوار را برای تبرک میآوردند و دستمالهایی حاوی پول یا نوعی نان فطیر را به خادمان محمل میدادند تا آن را به رسم تبرک بر محمل کشند و به صاحبانش بازگردانند. مراسم بدرقه و همراهی محمل مصری در سوئز با آیینهای ویژه برگزار میشد. در این مراسم، استاندار و مشایخ صوفیه و عموم مردم حضور مییافتند. <ref>مرآة الحرمین، ج1، ص13-14.</ref> | ||
مشایعت عمومی گاه تا مسافتی طولانی ادامه مییافت. در گزارشی آوردهاند که به سال 1318ق. کاروان محمل، [[جده]] را به سوی مکه ترک نمود و گروهی از سربازان عثمانی به ریاست [[خالد بک]]، مراسم سلام نظامی را به جا آوردند و مردم جده نیز بیش از یک میل کاروان را بدرقه کردند. <ref>مرآة الحرمین، ج1، ص24؛ ج2، ص58.</ref> | مشایعت عمومی گاه تا مسافتی طولانی ادامه مییافت. در گزارشی آوردهاند که به سال 1318ق. کاروان محمل، [[جده]] را به سوی مکه ترک نمود و گروهی از سربازان عثمانی به ریاست [[خالد بک]]، مراسم سلام نظامی را به جا آوردند و مردم جده نیز بیش از یک میل کاروان را بدرقه کردند. <ref>مرآة الحرمین، ج1، ص24؛ ج2، ص58.</ref> | ||
==مراسم مشایعت در ایران== | ==مراسم مشایعت در ایران== | ||
مسافران حج پیش از سفر بر پایه سفارشهای پیشوایان دین درباره آگاه ساختن برادران دینی خود از قصد سفر <ref>وسائل الشیعه، ج8، ص337.</ref> با اقوام و همسایهها دیدار میکنند و همراه [[حلالیتخواهی]]، آنان را از هنگام عزیمت خود آگاه میسازند. گاه مشایعتکنندگان به نشانه ابراز محبت، انواع خوراک را برای زائران هدیه میآورند. <ref>به سوی خدا میرویم، ص90.</ref> پیشترها به سبب توقف طولانی مسافران حج در فرودگاه، بدرقهکنندگان گاهی زیرانداز، سماور و غذا با خود میآوردند. <ref>میقات حج، ش45، ص171، «حجگزاری ایرانیان از زبان خادمان حج. </ref> | مسافران حج پیش از سفر بر پایه سفارشهای پیشوایان دین درباره آگاه ساختن برادران دینی خود از قصد سفر <ref>وسائل الشیعه، ج8، ص337.</ref> با اقوام و همسایهها دیدار میکنند و همراه [[حلالیتخواهی]]، آنان را از هنگام عزیمت خود آگاه میسازند. گاه مشایعتکنندگان به نشانه ابراز محبت، انواع خوراک را برای زائران هدیه میآورند. <ref>به سوی خدا میرویم، ص90.</ref> پیشترها به سبب توقف طولانی مسافران حج در فرودگاه، بدرقهکنندگان گاهی زیرانداز، سماور و غذا با خود میآوردند. <ref>میقات حج، ش45، ص171، «حجگزاری ایرانیان از زبان خادمان حج. </ref> | ||
خط ۸۱: | خط ۸۷: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
{{دانشنامه | {{دانشنامه | ||
| آدرس = http:// | | آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/7935 | ||
| عنوان = بدرقه | | عنوان = بدرقه | ||
| نویسنده = حامد خراسانی؛ علی احمدی میرآقا | | نویسنده = حامد خراسانی؛ علی احمدی میرآقا | ||
خط ۱۵۷: | خط ۱۶۳: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{آداب و رسوم حج}} | {{آداب و رسوم حج}} | ||
[[رده:واژه شناسی]] | [[رده:واژه شناسی]] | ||
[[رده:مفاهیم مرتبط با حج]] | |||
[[رده:آیینهای وابسته به حج]] |