ویکی حج

چاه عهن: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
 
(۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
== مکان ==
{{جعبه اطلاعات بنا
بئر العهن از چاه‌های مشهور مدینه بوده و در روستای قربان<ref>وصف المدینه المنوره، ص ۱۰</ref> در منطقه «العالیه» واقع بوده است.<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥</ref>
| عنوان = چاه عهن
| تصویر = Photo 2025-10-20 00-25-34.jpg
| اندازه تصویر =
| پیوند تصویر =
| توضیح تصویر =  
| نام‌های دیگر =  
| مکان = [[مدینه]]
| کاربری =
| بزرگداشت نزد = مسلمانان
| وابسته به دین/مذهب =
| باورها =
| آیین‌ها =
| احکام =
| زیارت کنندگان =
| بازدیدکنندگان =
| زمان پایه‌گذاری =
| بنیانگذار =
| رویدادها = نوشیدن آب توسط [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]]
| بازسازی‌ها =
| بازسازی کنندگان =
| بخش‌های از میان رفته =
| ویژگی‌های تاریخی =
| متولیان =
| مساحت =
| طول =
| عرض =
| ارتفاع =
| وضعیت بنا =
| گنجایش =
| امکانات =
| بخش‌های بنا =
| معمار =
| سبک =
| ویژگی‌ها =
| گنبدها =
| مناره‌ها =
| درها =
| رواق‌ها =
| صحن‌ها =
| ایوان‌ها =
| گرداننده =
| نهاد وابسته =
| نهاد نگهدارنده =
| مدیر =
| روحانی =
| نهادهای زیر مجموعه =
| ثبت در =
| شماره ثبت =
| تاریخ ثبت =
| وبگاه =
| عرض جغرافیایی = 24.43839408462104
| طول جغرافیایی = 39.62966988375205
|‌ توضیح نقشه =  
| فیلم =
| توضیح فیلم =
}}
'''چاه عِهن''' یا '''بئر العهن''' از چاه‌های تاریخی [[مدینه]] است که قدمت آن به عصر پیامبر بر می گردد. آب چاه شیرین بوده است. به نقل از منابع تاریخی مدینه، [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از آب این چاه نوشیده و وضو گرفته است و مردم به همین اعتبار، به این چاه [[تبرک]] مى‌جستند.


چاه العهن در حال حاضر این چاه در داخل بستانی قرار دارد که نام آن از همین چاه گرفته شده است.
== نام و موقعیت ==
چاه عِهن یا بئر العِهن<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=164 التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، ص 164.]</ref> از چاه‌های مشهور در [[روستای قربان]]<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=10 وصف المدینه المنوره، ص ۱۰.]</ref> در منطقه العالیه<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.</ref> شهر مدینه<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=10 وصف المدینه المنوره، ص ۱۰.]</ref> قرار دارد. واژه العهن در زبان عربی به معنی پشم رنگی است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=268 تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.]</ref> الیسیره<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.


تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا ص ۲۶۸
خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧.</ref> و بئر العالية از دیگر نام‌های این چاه است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=268 تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.]</ref>


بئر العهن در وسط باغی سرسبز واقع شده است. این چاه در کنار یک درخت "سدرة حسناء" (سدرة زیبای) قرار دارد که به زیبایی و جذابیت این مکان افزوده است. چاه بئر العهن آب فراوانی دارد
بئر العهن در دامنه کوه واقع شده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1.pdf&page=273 المدينة بين الماضي والحاضر، ص ۲۶۷.]</ref> و در گذشته در وسط باغی سرسبز<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87.pdf&page=45 مغانم المطابه، ص ۴۵.]</ref> که نام آن باغ، از همین چاه گرفته شده، قرار داشته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=268 تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.]</ref>


 
== پیامبر و چاه عهن ==
مغانم المطابه ص ۴۵
به گزارش مورخان مدینه، [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از این چاه آب می‌نوشید<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.</ref> و وضو می‌گرفت.<ref>خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧.</ref> همچنین نقل شده است كه مردم، به چاه عهن به عنوان چاهى كه [[حضرت محمد (ص)|پيامبر(ص)]] از آن آب نوشيده و وضو گرفته، [[تبرک]] مى‌جستند.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨.</ref>
== پیشینه ==
== پیشینه ==
چاه عهن در گذشته، نزدیک درختی به نام «سدرة» (درختی خاص که در عربستان معروف است) <ref>وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸</ref>بوده است که بعدها قطع شد و زمین آن به یک زمین کشاورزی تبدیل گردید. این چاه در دامنه کوه واقع شده<ref>المدينة بين الماضي والحاضر، ص ۲۶۷</ref> و آب آن شیرین و گوارا است،<ref>موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج ٤، ص ٣٤٢</ref> این چاه متعلق به انصار بوده<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥</ref> و به دلیل نزدیک بودن به خانه‌ انصار و برکت‌هایی که از پیامبر اسلام در آن‌جا صورت گرفته، حائز اهمیت بوده است.<ref>وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸</ref>
چاه عهن در گذشته، نزدیک یک درخت سدر<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=388 وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸.]</ref> قرار داشت که بعدها قطع شد. زمین اطراف آن به زمین کشاورزی تبدیل گردید. آب چاه فراوان،<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87.pdf&page=45 مغانم المطابه، ص ۴۵.]</ref> و شیرین بوده است.<ref>موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج ٤، ص ٣٤٢.</ref> گفته شده این چاه متعلق به [[انصار]] بوده<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.</ref> و به دلیل نزدیک بودن به خانه‌ [[انصار]] و برکت‌هایی که از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] در آن‌جا مشاهده شده، نزد مردم اهمیت پیدا کرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=388 وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸.]</ref>  
== نام ==
== وضعیت کنونی ==
این چاه به نام العهن نام گذاری شده است،<ref>التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، ص 164</ref> در زبان عربی، واژه "العهن" به معنی پشم رنگی می‌باشد؛<ref>تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸</ref> همچنین این چاه به نام های «الیسیره»<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥
چاه عهن امروزه(سال ۲۰۲۵ میلادی) در جنوب شرقی [[وادى بطحان]] و منطقه‌اى كه به بلاد البدريّه شهرت دارد، قرار گرفته است. قطر چاه حدود 3 متر و عمقش 16 متر است. از اسناد اوقاف مدينه چنين برمى‌آيد كه [[خاندان برزنجى]]، چاه و باغِ عهن را وقف عام نموده‌اند؛ به موقعيّت جغرافيايى آن با تعبير «بلاد العهن» نیز اشاره شده است.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨.</ref>


خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧</ref> و  بئر عالية نیز شناخته می‌شده.<ref>تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸</ref>  
== نگارخانه ==
<gallery mode="packed" heights="150">
پرونده:Photo 2025-10-20 00-25-34.jpg
پرونده:Photo 2025-10-20 00-22-13.jpg|
</gallery>


== پیامبر و چاه عهن ==
*


پیامبر اسلام(ص) از این چاه آب می‌نوشید<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥</ref> و وضو می‌گرفتند؛<ref>خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧</ref> و همچنین نقل شده است كه مردم، به چاه عهن به عنوان چاهى كه پيامبر از آن آبى نوشيده و وضو گرفته، تبرّك مى‌جويند.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨</ref>
== پانویس ==
== امروزه ==
{{پانویس}}


== منابع ==
{{منابع}}
{{برگرفتگی
| منبع = دانشنامه حج و حرمین شریفین
}}
* '''تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد، ریاض-عربستان، المملکه العربیه السعودیه،1419 ق.
* '''مدینه شناسی'''، نجفی،محمد باقر، تهران-ایران، مشعر،1392ش.
* '''التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره'''، المطری،جمال الدین محمد بن احمد، ریاض-عربستان، اداره الملک عبد العزیز، 1426ق.
* '''خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى'''، سمهودی، علی بن عبد الله، مدینه نوره-عربستان، المکتبه العلمیه، 1972م.
* '''وصف المدینه المنوره'''، قائدان، اصغر، پایگاه مجلات 2 (میقات حج- سال 1378- شماره 27)
* '''الجواهر الثمينة في محاسن المدنية،'''حسینی مدنی، محمد کبریت، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمية، 1417 ق.
* '''وفاء الوفاء'''، سمهودی، علی بن عبد الله، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمیه، 2006م.
* '''مغانم المطابه'''، فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، ریاض-عربستان، دار الیمامه للبحث و الترجمه و النشر، 1969م.
* '''معجم ما استعجم'''، بکری، عبد الله بن عبد العزیز، بیروت- لبنان، عالم الکتب، 1983.
* '''الدره الثمنیه فی اخبار المدینه'''، ابن نجار، محمد بن محمود، بیروت-لبنان، دار الارقم بن ابی الارقم، بی تا
*'''المدينة بين الماضي والحاضر'''، عیاشی، ابراهیم بن علی، مدینه منوره-عربستان، بی نا، 1972م.
*'''موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب'''، صبری پاشا، ایوب، قاهره-مصر، دار الآفاق العربیه، 2004م.


مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨
{{پایان}}
{{چاه‌ها و برکه‌های حرمین}}{{اماکن مدینه}}


در حال حاضر مىتوانيم در سمت شرقى مجاورت جنوبى وادى بطحان و منطقه‌اى كه به بلاد البدريّه شهرت دارد ، از اين چاه ديدار كنيم . قطر چاه حدود 3 متر و  عمقش 16 متر است . از اسناد اوقافى مدينه چنين برمى‌آيد كه خاندان برزنجى ، چاه و باغِ در برگيرنده‌اش را وقف عام نموده‌اند . فضلاى مدينه  موقعيّت جغرافيايى آن را با تعبير «بلادالعهن» مى‌شناسانند.
[[رده:چاه‌های مدینه]]
برگرفته از «https://wikihaj.com/view/چاه_عهن»