کوه نور (مکه): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز جایگزینی متن - '<gallery>' به '<gallery mode="packed" heights="150px">' |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات پدیده‌های طبیعی | |||
| عنوان = کوه نور | |||
| تصویر = کوه نور (مکه).jpg | |||
| اندازه تصویر = | |||
| پیوند تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نوع = | |||
| نام‌های دیگر = کوه حراء | |||
| وضعیت کنونی = | |||
| وبگاه = | |||
| مکان = شمال شرق [[مکه]] | |||
| طول = | |||
| عرض = | |||
| مساحت = | |||
| ارتفاع = 634 | |||
| ژرفا = | |||
| حجم = | |||
| کرانه = | |||
| جزیره‌ها = | |||
| سرچشمه = | |||
| رشته کوه = | |||
| ریزشگاه = | |||
| گونه = | |||
| ویژگی‌های جغرافیایی = | |||
| قدمت = | |||
| بزرگ‌داشته شده نزد = مسلمانان | |||
| یاد شده در = | |||
| ویژگی یاد شده در متون مذهبی = | |||
| باورها = | |||
| اسطوره‌ها = | |||
| احکام = | |||
| آیین‌ها = | |||
| وقایع تاریخی = [[بعثت]] پیامبر بر [[غار حراء]] | |||
| توصیه‌های مذهبی = | |||
| گفته‌های مشهور = | |||
| بناها = | |||
| طول جغرافیایی = 39.85721883068743 | |||
| عرض جغرافیایی =21.45739844910701 | |||
}} | |||
'''کوه نور''' (در عربی: جبل النور) کوهی است در [[مکه]] که [[غار حراء]] در آن قرار گرفته است؛ غاری که محل خلوت‌گزینی [[حضرت محمد (ص)|حضرت محمد(ص)]] پیش از [[بعثت]] بود و نخستین وحی در آنجا بر پیامبر نازل شد. این کوه در ادبیات دینی اسلامی جایگاه مهمی دارد و یکی از مکانهای زیارتی مسلمانان است. | '''کوه نور''' (در عربی: جبل النور) کوهی است در [[مکه]] که [[غار حراء]] در آن قرار گرفته است؛ غاری که محل خلوت‌گزینی [[حضرت محمد (ص)|حضرت محمد(ص)]] پیش از [[بعثت]] بود و نخستین وحی در آنجا بر پیامبر نازل شد. این کوه در ادبیات دینی اسلامی جایگاه مهمی دارد و یکی از مکانهای زیارتی مسلمانان است. | ||
==موقعیت جغرافیایی == | ==موقعیت جغرافیایی == | ||
جبل النور یا کوه نور محل نزول نخستین وحی خداوندی بر رسول | جبل النور یا کوه نور محل نزول نخستین وحی خداوندی بر رسول اسلام است که با نام‌های: «کوه حِراء»، «جبل الاسلام» و «جبل القرآن» نیز شناخته می‌شود.<ref> - آثار اسلامی مکه و مدینه، ص189</ref> این کوه با ارتفاع 634 متر،<ref>- التاریخ القویم، 1/ 408.</ref> در ۴ کیلومتری شمال شرقی مکه در مسیر [[منا|مِنا]] به [[عرفات]] قرار داشته که اکنون به علت گسترش شهر در داخل شهر قرار گرفته است.<ref>- تاریخ و ٍآثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، ص 107.</ref> | ||
شکل این کوه، مخروطی و مستقل از سایر کوه ها است. در تورات، جبل فاران نامیده شده و در نزد مردم محلی به همان نام جبلُ النور معروف است.<ref>- همان ، ص 107.</ref> منطقه‌ای که جبل النور نیز در آن واقع شده به حَیِّ ( محله ) جبل النور معروف است.<ref>- الرحلات المغربیه، ص 313.</ref> صعود از کوه به دلیل سنگی بودن و شیب تند آن دشوار بوده است.<ref>مرآة الحرمین، ج۱، ص58</ref> هر چند امروزه با ساخت پله‌هایی که به دهانه غار حراء می‌رسد صعود به کوه ساده‌تر شده است.{{مدرک}} | |||
==تاریخ و فضیلت== | ==تاریخ و فضیلت== | ||
به نقلی [[حضرت آدم(ع)]]<ref>- الطبقات الکبری، 1 / 33؛ الکامل فی التاریخ، 1 / 38.</ref> و به روایتی [[حضرت ابراهیم(ع)|حضرت ابراهیم(ع)]] ، [[کعبه]] را از سنگ‌های پنج کوه بنا نمودند که از جمله این کوه‌ها؛ جبل النور (کوه حِراء ) است.<ref>- التبیان فی تفسیر | به نقلی [[حضرت آدم(ع)]]<ref>- الطبقات الکبری، 1 / 33؛ الکامل فی التاریخ، 1 / 38.</ref> و به روایتی [[حضرت ابراهیم(ع)|حضرت ابراهیم(ع)]]، [[کعبه]] را از سنگ‌های پنج کوه بنا نمودند که از جمله این کوه‌ها؛ جبل النور (کوه حِراء ) است.<ref>- التبیان فی تفسیر القرآن، 1 / 463؛ الروض الانف، 1/ 335؛ تحفه الکرام، ص 537.</ref> نقل شده است که پایه‌های خانه خدا ( القواعد من البیت: بقره آیه ۱۲۷ )؛ نیز از سنگ‌های برگرفته از کوه حراء بوده است.<ref>- الطبقات الکبری، همان؛ الکامل، همان.</ref> همچنین از [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا (ص)]] روایت شده که فرمود: هنگامی که خدای متعال برای حضرت موسی(ع) بر[[طور سیناء]] تجلی کرد؛ آن کوه شش پاره شد. سه پاره از آنها بر سه کوه [[مکه]] از جمله کوه حِراء و دو کوه دیگر [[ثبیر|ثَبیر]] و [[کوه ثور (مکه)|ثَور]] فرود آمد.<ref>- وفاء الوفاء، 1 / 97.</ref> | ||
=== | ===غار حراء=== | ||
شهرت این کوه در تاریخ اسلام به جهت وجود | {{اصلی|غار حراء}} | ||
شهرت این کوه در تاریخ اسلام به جهت وجود غار حراء در این کوه است که رسول خدا(ص) در آنجا به رسالت [[بعثت|مبعوث]] شد. بر اساس منابع شیعی در ۲۷ رجب سال چهلم از [[عام الفیل]] (برابر با ۶۱۰ میلادی )، [[جبرئیل]] با آوردن ۵ آیه از ابتدای سوره علق ، وی را به پیامبری مبعوث کرد. پیش از این آن حضرت هر ساله مدتی را به ویژه در [[ماه رمضان]] در غار حِراء به [[اعتکاف]] و عبادت به سر می‌برد و پیش از آن نیز جدِّ وی [[عبد المطلب|عبدالمطلب]] این کوه و غار را محل اعتکاف عبادت خود انتخاب کرده بود.<ref>- صفوه الصحیح من سیره النبی، ص83 و 84.</ref> | |||
===معجزات=== | ===معجزات=== | ||
کوه نور محل وقوع برخی معجزات پیامبر(ص) دانسته شده است. از جمله روایت شده هنگامی که به اعجاز رسول خدا (ص) ماه به دو نیم شد ([[شق القمر]])، مشرکان کوه حراء را بین دو ماه دیدند .<ref>- صحیح البخاری، 3 / 1404؛ </ref> برخی این کوه را محل معجزه [[شق صدر]] دانسته‌اند. به گزارش ابراهیم رفعت پاشا، در سال ۱۲۷۹ مسجدی با یک گنبد بر روی کوه ساخته شده بود که گفته می‌شد در محل معجزه شق صدر ساخته شده است.<ref>مرآة الحرمین، ج۱، ص59</ref>وجود مسجدی بر کوه نور پیش از این تاریخ نیز گزارش شده است.<ref>افادة الانام</ref> | کوه نور محل وقوع برخی معجزات پیامبر(ص) دانسته شده است. از جمله روایت شده هنگامی که به اعجاز رسول خدا (ص) ماه به دو نیم شد ([[شق القمر]])، مشرکان کوه حراء را بین دو ماه دیدند .<ref>- صحیح البخاری، 3 / 1404؛ </ref> برخی این کوه را محل معجزه [[شق صدر]] دانسته‌اند. به گزارش ابراهیم رفعت پاشا، در سال ۱۲۷۹ مسجدی با یک گنبد بر روی کوه ساخته شده بود که گفته می‌شد در محل معجزه شق صدر ساخته شده است.<ref>مرآة الحرمین، ج۱، ص59</ref>وجود مسجدی بر کوه نور پیش از این تاریخ نیز گزارش شده است.<ref>افادة الانام</ref> | ||
همچنین گفته شده که از معجزات پیامبر(ص) آن بود که کوه نور زیر پای آن حضرت به حرکت در آمد. پس به فرمان پیامبر( ص) که فرمود : « اُسکن یا حِراء » از حرکت ایستاد.<ref>- مسند | همچنین گفته شده که از معجزات پیامبر(ص) آن بود که کوه نور زیر پای آن حضرت به حرکت در آمد. پس به فرمان پیامبر( ص) که فرمود : « اُسکن یا حِراء » از حرکت ایستاد.<ref>- مسند احمد، 1 / 59؛ معجم البلدان، 2 / 233 ؛ نزهه القلوب، ص 45.</ref> | ||
==در ادبیات و تک‌نگاری‌ها== | ==در ادبیات و تک‌نگاری‌ها== | ||
[[ابوطالب]]، عموی پیامبر (ص)، در شعری از این کوه یاد کرده است.<ref>- نگا: شفاء الغرام، 1 / 463.</ref> همچنین این کوه در دوران [[جاهلیت]] نیز محترم بوده و در اشعار جاهلی از جمله در اشعار عَوف بن اَحوص از آن یاد شده است.<ref>- نگا: معجم ما استعجم، 1 / 423.</ref> نام این کوه و وصف آن در اشعار شاعران پارسی زبان نیز انعکاس زیادی داشته است. سنائی، غزنوی، مولوی و جامی برخی از شاعرانی هستند که در اشعار خود از این کوه یاد کرده‌اند.<ref> - حج در آینه شعر فارسی، ص 177 – 179.</ref>. | [[ابوطالب]]، عموی پیامبر (ص)، در شعری از این کوه یاد کرده است.<ref>- نگا: شفاء الغرام، 1 / 463.</ref> همچنین این کوه در دوران [[جاهلیت]] نیز محترم بوده و در اشعار جاهلی از جمله در اشعار عَوف بن اَحوص از آن یاد شده است.<ref>- نگا: معجم ما استعجم، 1 / 423.</ref> نام این کوه و وصف آن در اشعار شاعران پارسی زبان نیز انعکاس زیادی داشته است. سنائی، غزنوی، مولوی و جامی برخی از شاعرانی هستند که در اشعار خود از این کوه یاد کرده‌اند.<ref> - حج در آینه شعر فارسی، ص 177 – 179.</ref>. | ||
| خط ۱۸: | خط ۶۰: | ||
کتاب‌هایی با عنوان « جزءٌ فی جبل حرا ء » از عبدالصمد بن عبدالوهاب دمشقی (م 686 ق) <ref>- الاعلام، 4 / 11.</ref> و « الاِبانه بما وَرَدَ فی جبل النور » از ابن فهد هاشمی مکی ( م 871 ق) در باره این کوه به رشته تحریر در آمده است.<ref>- تاریخ مکه ( سباعی )، ص 36.</ref> | کتاب‌هایی با عنوان « جزءٌ فی جبل حرا ء » از عبدالصمد بن عبدالوهاب دمشقی (م 686 ق) <ref>- الاعلام، 4 / 11.</ref> و « الاِبانه بما وَرَدَ فی جبل النور » از ابن فهد هاشمی مکی ( م 871 ق) در باره این کوه به رشته تحریر در آمده است.<ref>- تاریخ مکه ( سباعی )، ص 36.</ref> | ||
==نگارخانه== | ==نگارخانه== | ||
<gallery> | <gallery mode="packed" heights="150px"> | ||
پرونده:مسیر صعود به کوه نور.webp|مسیر صعود به قله کوه نور | پرونده:مسیر صعود به کوه نور.webp|مسیر صعود به قله کوه نور | ||
پرونده:مسیر صعود کوه نور۲.webp|مسیر صعود به قله کوه نور | پرونده:مسیر صعود کوه نور۲.webp|مسیر صعود به قله کوه نور | ||
| خط ۵۱: | خط ۹۳: | ||
* وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، سمهودی علی بن عبدالله ( م 911 ق)، بیروت دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۶. | * وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، سمهودی علی بن عبدالله ( م 911 ق)، بیروت دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۶. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{اماکن مکه}} | |||
[[رده:مکانهای تاریخی مکه]] | |||
[[رده:کوه‌های مکه]] | |||