پرش به محتوا

چاه عهن: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
 
(۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات بنا
| عنوان = چاه عهن
| تصویر = Photo 2025-10-20 00-25-34.jpg
| اندازه تصویر =
| پیوند تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام‌های دیگر =
| مکان = [[مدینه]]
| کاربری =
| بزرگداشت نزد = مسلمانان
| وابسته به دین/مذهب =
| باورها =
| آیین‌ها =
| احکام =
| زیارت کنندگان =
| بازدیدکنندگان =
| زمان پایه‌گذاری =
| بنیانگذار =
| رویدادها = نوشیدن آب توسط [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]]
| بازسازی‌ها =
| بازسازی کنندگان =
| بخش‌های از میان رفته =
| ویژگی‌های تاریخی =
| متولیان =
| مساحت =
| طول =
| عرض =
| ارتفاع =
| وضعیت بنا =
| گنجایش =
| امکانات =
| بخش‌های بنا =
| معمار =
| سبک =
| ویژگی‌ها =
| گنبدها =
| مناره‌ها =
| درها =
| رواق‌ها =
| صحن‌ها =
| ایوان‌ها =
| گرداننده =
| نهاد وابسته =
| نهاد نگهدارنده =
| مدیر =
| روحانی =
| نهادهای زیر مجموعه =
| ثبت در =
| شماره ثبت =
| تاریخ ثبت =
| وبگاه =
| عرض جغرافیایی = 24.43839408462104
| طول جغرافیایی = 39.62966988375205
|‌ توضیح نقشه =
| فیلم =
| توضیح فیلم =
}}
'''چاه عِهن''' یا '''بئر العهن''' از چاه‌های تاریخی [[مدینه]] است که قدمت آن به عصر پیامبر بر می گردد. آب چاه شیرین بوده است. به نقل از منابع تاریخی مدینه، [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از آب این چاه نوشیده و وضو گرفته است و مردم به همین اعتبار، به این چاه [[تبرک]] مى‌جستند.


'''چاه العهن''' یکی از چاه‌های مشهور [[مدینه]] است که در [[روستای قربان]] و منطقه «[[العالیه]]» واقع شده و به نام‌های «[[الیسیره]]» و «[[بئر عالیه]]» نیز شناخته می‌شود. این چاه دارای آب شیرین و گوارا بوده و [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از آن برای نوشیدن آب و وضو گرفتن استفاده می‌کردند. در گذشته، چاه در نزدیکی درختی به نام «سدرة» قرار داشت و در حال حاضر در منطقه [[بلاد البدریه]] قابل مشاهده است.
== نام و موقعیت ==
چاه عِهن یا بئر العِهن<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=164 التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، ص 164.]</ref> از چاه‌های مشهور در [[روستای قربان]]<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=10 وصف المدینه المنوره، ص ۱۰.]</ref> در منطقه العالیه<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.</ref> شهر مدینه<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=10 وصف المدینه المنوره، ص ۱۰.]</ref> قرار دارد. واژه العهن در زبان عربی به معنی پشم رنگی است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=268 تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.]</ref> الیسیره<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.


== نام ==
خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧.</ref> و بئر العالية از دیگر نام‌های این چاه است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=268 تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.]</ref>
این چاه به نام العهن نام گذاری شده است،<ref>التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، ص 164</ref> در زبان عربی، واژه "العهن" به معنی پشم رنگی می‌باشد؛<ref>تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸</ref> همچنین این چاه به نام های «[[الیسیره]]»<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥


خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧</ref> و «[[بئر عالية]]» نیز شناخته می‌شده.<ref>تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸</ref>
بئر العهن در دامنه کوه واقع شده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1.pdf&page=273 المدينة بين الماضي والحاضر، ص ۲۶۷.]</ref> و در گذشته در وسط باغی سرسبز<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87.pdf&page=45 مغانم المطابه، ص ۴۵.]</ref> که نام آن باغ، از همین چاه گرفته شده، قرار داشته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=268 تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.]</ref>
 
== موقعیت مکانی ==
'''بئر العهن''' از چاه‌های مشهور [[مدینه]] و در [[روستای قربان]]<ref>وصف المدینه المنوره، ص ۱۰</ref> در منطقه «[[العالیه]]» واقع بوده؛<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥</ref>  این چاه در وسط باغی سرسبز <ref>مغانم المطابه، ص ۴۵</ref> که نام آن باغ، از همین چاه گرفته شده، قرار داشته است.<ref>تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸</ref>


== پیامبر و چاه عهن ==
== پیامبر و چاه عهن ==
 
به گزارش مورخان مدینه، [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از این چاه آب می‌نوشید<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.</ref> و وضو می‌گرفت.<ref>خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧.</ref> همچنین نقل شده است كه مردم، به چاه عهن به عنوان چاهى كه [[حضرت محمد (ص)|پيامبر(ص)]] از آن آب نوشيده و وضو گرفته، [[تبرک]] مى‌جستند.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨.</ref>
[[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از این چاه آب می‌نوشید<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥</ref> و وضو می‌گرفتند؛<ref>خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧</ref> و همچنین نقل شده است كه مردم، به چاه عهن به عنوان چاهى كه [[حضرت محمد (ص)|پيامبر(ص)]] از آن آبى نوشيده و وضو گرفته، تبرّك مى‌جستند.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨</ref>
== پیشینه ==
== پیشینه ==
'''چاه عهن''' در گذشته، نزدیک درختی به نام «سدرة» (درختی خاص که در عربستان معروف است) <ref>وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸</ref>بوده است که بعدها قطع شد و زمین آن به یک زمین کشاورزی تبدیل گردید. این چاه که آب فراوانی داشته، <ref>مغانم المطابه، ص ۴۵</ref> در دامنه کوه واقع شده<ref>المدينة بين الماضي والحاضر، ص ۲۶۷</ref> و آب آن شیرین و گوارا است؛<ref>موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج ٤، ص ٣٤٢</ref> این چاه متعلق به [[انصار]] بوده<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥</ref> و به دلیل نزدیک بودن به خانه‌ [[انصار]] و برکت‌هایی که از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] در آن‌جا صورت گرفته، حائز اهمیت بوده است.<ref>وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸</ref>
چاه عهن در گذشته، نزدیک یک درخت سدر<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=388 وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸.]</ref> قرار داشت که بعدها قطع شد. زمین اطراف آن به زمین کشاورزی تبدیل گردید. آب چاه فراوان،<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87.pdf&page=45 مغانم المطابه، ص ۴۵.]</ref> و شیرین بوده است.<ref>موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج ٤، ص ٣٤٢.</ref> گفته شده این چاه متعلق به [[انصار]] بوده<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.</ref> و به دلیل نزدیک بودن به خانه‌ [[انصار]] و برکت‌هایی که از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] در آن‌جا مشاهده شده، نزد مردم اهمیت پیدا کرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=388 وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸.]</ref>  
== امروزه ==
== وضعیت کنونی ==
در حال حاضر مىتوانيم در جنوب شرقی [[وادى بطحان]] و منطقه‌اى كه به [[بلاد البدريّه]] شهرت دارد، از اين چاه ديدار كنيم؛ قطر چاه حدود 3 متر و عمقش 16 متر است. از اسناد اوقافى مدينه چنين برمى‌آيد كه [[خاندان برزنجى]]، چاه و باغِ عهن را وقف عام نموده‌اند ؛ فضلاى مدينه  موقعيّت جغرافيايى آن را با تعبير «[[بلادالعهن]]» مى‌شناسانند.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨</ref>
چاه عهن امروزه(سال ۲۰۲۵ میلادی) در جنوب شرقی [[وادى بطحان]] و منطقه‌اى كه به بلاد البدريّه شهرت دارد، قرار گرفته است. قطر چاه حدود 3 متر و عمقش 16 متر است. از اسناد اوقاف مدينه چنين برمى‌آيد كه [[خاندان برزنجى]]، چاه و باغِ عهن را وقف عام نموده‌اند؛ به موقعيّت جغرافيايى آن با تعبير «بلاد العهن» نیز اشاره شده است.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== نگارخانه ==
<gallery mode="packed" heights="150">
پرونده:Photo 2025-10-20 00-25-34.jpg
پرونده:Photo 2025-10-20 00-22-13.jpg|
</gallery>


* [[قبا|منطقه قبا]]
*


<references />
== پانویس ==
{{پانویس}}


== منابع ==
== منابع ==
 
{{منابع}}
{{برگرفتگی
| منبع = دانشنامه حج و حرمین شریفین
}}
* '''تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد، ریاض-عربستان، المملکه العربیه السعودیه،1419 ق.
* '''تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد، ریاض-عربستان، المملکه العربیه السعودیه،1419 ق.
* '''مدینه شناسی'''، نجفی،محمد باقر، تهران-ایران، مشعر،1392ش.
* '''مدینه شناسی'''، نجفی،محمد باقر، تهران-ایران، مشعر،1392ش.
* '''التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره'''، المطری،جمال الدین محمد بن احمد، ریاض-عربستان، اداره الملک عبد العزیز، 1426ق.
* '''التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره'''، المطری،جمال الدین محمد بن احمد، ریاض-عربستان، اداره الملک عبد العزیز، 1426ق.
* '''خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى'''، سمهودی، علی بن عبد الله، مدینه نوره-عربستان، المکتبه العلمیه، 1972م.  
* '''خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى'''، سمهودی، علی بن عبد الله، مدینه نوره-عربستان، المکتبه العلمیه، 1972م.  
* وصف المدینه المنوره، قائدان، اصغر، پایگاه مجلات 2 (میقات حج- سال 1378- شماره 27)
* '''وصف المدینه المنوره'''، قائدان، اصغر، پایگاه مجلات 2 (میقات حج- سال 1378- شماره 27)
* '''الجواهر الثمينة في محاسن المدنية،'''حسینی مدنی، محمد کبریت، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمية، 1417 ق.
* '''الجواهر الثمينة في محاسن المدنية،'''حسینی مدنی، محمد کبریت، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمية، 1417 ق.
* '''وفاء الوفاء'''، سمهودی، علی بن عبد الله، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمیه، 2006م.
* '''وفاء الوفاء'''، سمهودی، علی بن عبد الله، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمیه، 2006م.
* '''مغانم المطابه'''، فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، ریاض-عربستان، دار الیمامه للبحث و الترجمه و النشر، 1969م.
* '''مغانم المطابه'''، فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، ریاض-عربستان، دار الیمامه للبحث و الترجمه و النشر، 1969م.
* '''معجم ما استعجم'''، بکری، عبد الله بن عبد العزیز، بیروت- لبنان، عالم الکتب، 1983.
* '''معجم ما استعجم'''، بکری، عبد الله بن عبد العزیز، بیروت- لبنان، عالم الکتب، 1983.
* '''الدره الثمنیه فی اخبار المدینه'''، ابن نجار، محمد بن محمود، بیروت-لبنان، دار الارقم بن ابی الارقم، بی تا
* '''الدره الثمنیه فی اخبار المدینه'''، ابن نجار، محمد بن محمود، بیروت-لبنان، دار الارقم بن ابی الارقم، بی تا
*'''المدينة بين الماضي والحاضر'''، عیاشی، ابراهیم بن علی، مدینه منوره-عربستان، بی نا، 1972م.
*'''المدينة بين الماضي والحاضر'''، عیاشی، ابراهیم بن علی، مدینه منوره-عربستان، بی نا، 1972م.
*'''موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب'''، صبری پاشا، ایوب، قاهره-مصر، دار الآفاق العربیه، 2004م.
*'''موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب'''، صبری پاشا، ایوب، قاهره-مصر، دار الآفاق العربیه، 2004م.


{| class="wikitable mw-collapsible"
{{پایان}}
! colspan="2" |
{{چاه‌ها و برکه‌های حرمین}}{{اماکن مدینه}}
* [[الگو:چاه‌ها و برکه‌های حرمین|<abbr>ن</abbr>]]
* <abbr>ب</abbr>
* [[ویژه:ویرایش صفحه/الگو:چاه‌ها و برکه‌های حرمین|<abbr>و</abbr>]]
 
چاه‌ها و برکه‌های حرمین
|-
!مکه
|[[زمزم]] • [[برکه قسری]] • [[چاه تفله]]
|-
!مدینه
|[[چاه ابی‌عنبه]] • [[بغیبغه]] • [[چاه اریس]] • [[چاه اعواف]] • [[چاه انا]] • [[چاه انس بن مالک]] • [[چاه اهاب]] • [[چاه بصه]] • [[چاه بضاعه]] • [[چاه ذروان]] • [[چاه روحاء]] • [[چاه رومه]] • [[بئر معونه]] • [[بیسان]] • [[چاه هُجَیم]] • [[چاه جاسوم]] • [[چاه انا]] • [[بئر غرس|چاه غرس]]
|-
!میان راه مکه و مدینه
|[[چاه تفله]]
|}
{| class="wikitable mw-collapsible"
! colspan="2" |
* [[الگو:اماکن مدینه|<abbr>ن</abbr>]]
* <abbr>ب</abbr>
* [[ویژه:ویرایش صفحه/الگو:اماکن مدینه|<abbr>و</abbr>]]
 
مکان‌های زیارتی و تاریخی مدینه
|-
!کوه‌ها
|[[کوه ثور (مدینه)|کوه ثور]] • [[کوه احد]] • [[کوه سلع]] • کوه رماة • [[کوه سلیع]] • کوه عینین
|-
!چاه‌ها و چشمه‌ها
|[[بئر معونه]] • [[بیسان]] • [[چاه هُجَیم]] • [[چاه بضاعه]] • [[چاه ذروان]] • [[چاه اعواف]] • [[چاه ابی‌عنبه]] • [[چاه بصه]] • [[چاه اریس]] • [[چاه اهاب]] • [[چاه روحاء]] • [[چاه جاسوم]] • [[چاه انا]] • [[چاه رومه]] • [[چاه انس بن مالک]] • [[بغیبغه]] • چاه غرس
|-
!قبرستان‌ها
|[[قبرستان بقیع]] • [[مقبره شهدای احد]] • [[مقبره شهدای بدر]]
|-
!مسجدها
|[[مسجدالنبی]] • [[مسجد قبا]] • [[مسجد غمامه]] • [[مسجد عنبریه]] • [[مسجد حمزة بن عبدالمطلب (مدینه)|مسجد حمزة بن عبدالمطلب]] • [[مصلای پیامبر(ص)]] • [[مسجد بنی مازن]] • [[مسجد سبق]] • [[مسجد ابوبکر(خندق)]] • [[مسجد ابوبکر(مناخه)]] • [[مسجد ابی بن کعب]] • [[مسجد الاجابه]] • [[مسجد الدرع]] • [[مسجد الرایه (مدینه)]] • [[مسجد العصبة]] • [[مسجد امام علی (مناخه)]] • [[مسجد امام علی در خندق]] • [[مسجد بنوحرام]] • [[مسجد بنی خداره]] • [[مسجد بنی زریق]] • [[مسجد بنی ساعده (خارج بیوت مدینه)]] • [[مسجد بنی ساعده (داخل مدینه)]] • [[مسجد بنی ظفر]] • [[مسجد بنی عبدالاشهل]] • [[مسجد بنی‌انیف]] • [[مسجد ثنایا]] • [[مسجد ثنیة الوداع]] • [[مسجد جمعه]] • [[مسجد دارالنابغه]] • [[مسجد راتج]] • [[مسجد سجده]] • [[مسجد سعد بن خیثمه]] • [[مسجد سقیا]] • [[مسجد سلمان فارسی]] • [[مسجد شجره (مدینه)]] • [[مسجد عتبان بن مالک]] • [[مسجد عثمان (مدینه)]] • [[مسجد عمر بن خطاب (مدینه)]] • [[مسجد عمر بن خطاب در خندق]] • [[مسجد غار بنی حرام]] • [[مسجد فاطمه زهرا (س)]] • [[مسجد فسح]] • [[مسجد فضیخ]] • [[مسجد قبلتین]] • [[مسجد مغیسله]] • [[مسجد بنی حارثه]] • [[مسجد منارتین]] • [[مسجد فتح (مدینه)]] • [[مسجد مشربه ام ابراهیم]] • [[مسجد معرس]]
|-
!نقاط مهم داخل شهر مدینه
|[[بیت‌ الاحزان]]
|-
!نقاط مهم خارج شهر مدینه
|[[جرف]] • [[بیداء]] • [[ثنیة الوداع]]
|-
!سایر
|بیت المدارس • [[باغ مرجان]]
|}
[[ویژه:رده‌ها|رده‌ها]]:


* [[:رده:چاه‌های مدینه|چاه‌های مدینه]]
[[رده:چاه‌های مدینه]]
* [[:رده:مکان‌های تاریخی حجاز|مکان‌های تاریخی حجاز]]
* [[:رده:مکان‌های تاریخی مدینه|مکان‌های تاریخی مدینه]]
* [[:رده:مکان‌های تاریخی عربستان|مکان‌های تاریخی عربستان]]
* [[:رده:اماکن مدینه|اماکن مدینه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۳۲

چاه عهن
اطلاعات اوليه
مکانمدینه
جنبه دینی
بزرگداشت نزدمسلمانان
تاریخ بنا
رویدادهانوشیدن آب توسط پیامبر اسلام(ص)

مسیریابی

در حال بارگیری نقشه...

چاه عِهن یا بئر العهن از چاه‌های تاریخی مدینه است که قدمت آن به عصر پیامبر بر می گردد. آب چاه شیرین بوده است. به نقل از منابع تاریخی مدینه، پیامبر اسلام(ص) از آب این چاه نوشیده و وضو گرفته است و مردم به همین اعتبار، به این چاه تبرک مى‌جستند.

نام و موقعیت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

چاه عِهن یا بئر العِهن[۱] از چاه‌های مشهور در روستای قربان[۲] در منطقه العالیه[۳] شهر مدینه[۴] قرار دارد. واژه العهن در زبان عربی به معنی پشم رنگی است.[۵] الیسیره[۶] و بئر العالية از دیگر نام‌های این چاه است.[۷]

بئر العهن در دامنه کوه واقع شده[۸] و در گذشته در وسط باغی سرسبز[۹] که نام آن باغ، از همین چاه گرفته شده، قرار داشته است.[۱۰]

پیامبر و چاه عهن[ویرایش | ویرایش مبدأ]

به گزارش مورخان مدینه، پیامبر اسلام(ص) از این چاه آب می‌نوشید[۱۱] و وضو می‌گرفت.[۱۲] همچنین نقل شده است كه مردم، به چاه عهن به عنوان چاهى كه پيامبر(ص) از آن آب نوشيده و وضو گرفته، تبرک مى‌جستند.[۱۳]

پیشینه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

چاه عهن در گذشته، نزدیک یک درخت سدر[۱۴] قرار داشت که بعدها قطع شد. زمین اطراف آن به زمین کشاورزی تبدیل گردید. آب چاه فراوان،[۱۵] و شیرین بوده است.[۱۶] گفته شده این چاه متعلق به انصار بوده[۱۷] و به دلیل نزدیک بودن به خانه‌ انصار و برکت‌هایی که از پیامبر اسلام(ص) در آن‌جا مشاهده شده، نزد مردم اهمیت پیدا کرده است.[۱۸]

وضعیت کنونی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

چاه عهن امروزه(سال ۲۰۲۵ میلادی) در جنوب شرقی وادى بطحان و منطقه‌اى كه به بلاد البدريّه شهرت دارد، قرار گرفته است. قطر چاه حدود 3 متر و عمقش 16 متر است. از اسناد اوقاف مدينه چنين برمى‌آيد كه خاندان برزنجى، چاه و باغِ عهن را وقف عام نموده‌اند؛ به موقعيّت جغرافيايى آن با تعبير «بلاد العهن» نیز اشاره شده است.[۱۹]

نگارخانه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، ص 164.
  2. وصف المدینه المنوره، ص ۱۰.
  3. الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.
  4. وصف المدینه المنوره، ص ۱۰.
  5. تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.
  6. الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥. خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧.
  7. تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.
  8. المدينة بين الماضي والحاضر، ص ۲۶۷.
  9. مغانم المطابه، ص ۴۵.
  10. تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.
  11. الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.
  12. خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧.
  13. مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨.
  14. وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸.
  15. مغانم المطابه، ص ۴۵.
  16. موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج ٤، ص ٣٤٢.
  17. الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.
  18. وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸.
  19. مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از دانشنامه حج و حرمین شریفین است.
  • تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد، ریاض-عربستان، المملکه العربیه السعودیه،1419 ق.
  • مدینه شناسی، نجفی،محمد باقر، تهران-ایران، مشعر،1392ش.
  • التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، المطری،جمال الدین محمد بن احمد، ریاض-عربستان، اداره الملک عبد العزیز، 1426ق.
  • خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، سمهودی، علی بن عبد الله، مدینه نوره-عربستان، المکتبه العلمیه، 1972م.
  • وصف المدینه المنوره، قائدان، اصغر، پایگاه مجلات 2 (میقات حج- سال 1378- شماره 27)
  • الجواهر الثمينة في محاسن المدنية،حسینی مدنی، محمد کبریت، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمية، 1417 ق.
  • وفاء الوفاء، سمهودی، علی بن عبد الله، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمیه، 2006م.
  • مغانم المطابه، فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، ریاض-عربستان، دار الیمامه للبحث و الترجمه و النشر، 1969م.
  • معجم ما استعجم، بکری، عبد الله بن عبد العزیز، بیروت- لبنان، عالم الکتب، 1983.
  • الدره الثمنیه فی اخبار المدینه، ابن نجار، محمد بن محمود، بیروت-لبنان، دار الارقم بن ابی الارقم، بی تا
  • المدينة بين الماضي والحاضر، عیاشی، ابراهیم بن علی، مدینه منوره-عربستان، بی نا، 1972م.
  • موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، صبری پاشا، ایوب، قاهره-مصر، دار الآفاق العربیه، 2004م.