بیسان: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۸

بیسان آبی شیرین شده به دعای پیامبر(ص) در نزدیکی مدینه بود. طعم این آب در ابتدا شور بود؛ اما به دعای پیامبر(ص) در غزوه ذی قَرَد، شیرین و گوارا شد و طبق گزارشی طلحة بن عبیدالله این آب را خرید و در راه خدا وقف کرد و رسول خدا(ص) او را فیّاض (بسیار بخشنده) خطاب کرد.

موقعیت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بیسان نام چشمه‌ای نزدیک مدینه به سوی خیبر بود.^[۱]

معجزه پیامبر در غزوه ذی قرد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در ربیع الاول سال ششم قمری عُیینة بن حِصن فَزاری، رئیس بنی‌فزاره، همراه برخی افراد قبیله خود به شتران پیامبر(ص) در غابه، مکانی نزدیک مدینه در مسیر شام، حمله کرد و مردی از بنی‌غِفار را که مسؤول شتران بود، کشت و همسر او را با خود برد.^[۲] رسول خدا(ص) با شنیدن این گزارش، همراه گروهی از مسلمانان به تعقیب آنها پرداخت. این غزوه به ذی قَرَد شهرت یافت.^[۳]

آورده‌اند که در این غزوه، پیامبر کنار آبی به نام بیسان توقف کرد و از نام آن پرسید. آن‌گاه که از نام و طعم شور آن آگاه شد، نام نعمان را برای آن آب برگزید. سپس با دعای ایشان طعم آن شیرین و گوارا شد.^[۴]

همچنین به نوشته کتاب تاریخ دمشق، در روایتی ضعیف به نقل از پیامبر، یکی از دو چشمه مورد اشاره در آیه 50 سوره رحمن ( عَیْنانِ تَجْرِیانِ: در آن دو بهشت دو چشمۀ آب [بین درختان آنها] جریان دارد)، آب بیسان است.^[۵]

وقف آب بیسان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

به گزارشی، طلحة بن عبیدالله آب بیسان را خرید و در راه خدا وقف کرد. رسول خدا(ص) نیز به سبب این کار، او را فیّاض (بسیار بخشنده) خطاب کرد و از آن پس وی «طلحة الفیّاض» خوانده شد.^[۶]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

↑ معجم البلدان، ج1، ص527؛ المعالم الاثیره، ص67.
↑ السیرة النبویه، ابن هشام، ج3، ص751.
↑ السیرة النبویه، ابن هشام، ج3، ص751.
↑ الثاقب فی المناقب، ص45.
↑ تاریخ دمشق، ج1، ص221-222.
↑ تاریخ دمشق، ج25، ص93؛ الاصابه، ج3، ص430.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

محتوای این مقاله برگرفته شده است از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل بیسان.

الاصابه: ابن حجر العسقلانی (م. 852ق.)، به کوشش علی معوض و عادل عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1415ق.

تاریخ مدینة دمشق: ابن عساکر (م. 571ق.)، به کوشش علی شیری، بیروت، دار الفکر، 1415ق.

الثاقب فی المناقب: محمد بن حمزة الطوسی (م. 560ق.)، به کوشش علوان، قم، انصاریان، 1412ق.

السیرة النبویه: ابن هشام (م. 213/218ق.)، به کوشش محمد محیی الدین، مصر، مکتبة محمد علی صبیح، 1383ق.

قلائد الاجیاد: عبدالرحمن الحسنی (م. 1102ق.)، به کوشش المنیس، کویت، مرکز البحوث و الدراسات الکویتیه، 1430ق.

الکامل فی ضعفاء الرجال: عبدالله بن عدی (م. 365ق.)، به کوشش غزاوی، بیروت، دار الفکر، 1409ق.

کتاب السنه: عمر بن ابی‌عاصم الشیبانی (م. 287ق.)، به کوشش محمد البانی، بیروت، المکتب الاسلامی، 1413ق.

مراصد الاطلاع: صفی الدین عبدالمؤمن بغدادی (م. 739ق.)، بیروت، دار الجیل، 1412ق.

المعالم الاثیره: محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار القلم، 1411ق.

معجم البلدان: یاقوت الحموی (م. 626ق.)، بیروت، دار صادر، 1995م.

المعجم الکبیر: الطبرانی (م. 360ق.)، به کوشش حمدی عبدالمجید، دار احیاء التراث العربی، 1405ق.

[1] معجم البلدان، ج1، ص527؛ المعالم الاثیره، ص67.

[2] السیرة النبویه، ابن هشام، ج3، ص751.

[3] السیرة النبویه، ابن هشام، ج3، ص751.

[4] الثاقب فی المناقب، ص45.

[5] تاریخ دمشق، ج1، ص221-222.

[6] تاریخ دمشق، ج25، ص93؛ الاصابه، ج3، ص430.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۲۵]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=M-mohammad  }}
+'''بیسان''' آبی شیرین شده به دعای [[پیامبر(ص)]] در نزدیکی [[مدینه]] بود. طعم این آب در ابتدا شور بود؛ اما به دعای پیامبر(ص) در [[غزوه ذی قرد|غزوه ذی قَرَد]]، شیرین و گوارا شد و طبق گزارشی [[طلحة بن عبیدالله]] این آب را خرید و در راه خدا [[وقف]] کرد و رسول خدا(ص) او را فیّاض (بسیار بخشنده) خطاب کرد.
-[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
-'''بیسان''' آبی شیرین شده به دعای [[پیامبر(ص)]] در نزدیکی [[مدینه]] بود.
-بیسان آبی بود در نزدیکی مدینه که طعم آن شور بود، به دعای پیامبر(ص) در [[غزوه ذی قرد]]، آب آن شیرین و گوارا شد و طبق گزارشی [[طلحة بن عبیدالله]] این آب را خرید و در راه خدا [[وقف]] کرد و رسول خدا(ص) او را فیّاض خطاب کرد.
 ==موقعیت==
 بیسان نام چشمه‌ای نزدیک [[مدینه]] به سوی [[خیبر]] بود.<ref>معجم البلدان، ج1، ص527؛ المعالم الاثیره، ص67.</ref>
 ==معجزه پیامبر در غزوه ذی قرد==
+در [[ربیع الاول]] سال ششم قمری عُیینة بن حِصن فَزاری، رئیس [[بنی‌فزاره]]، همراه برخی افراد قبیله خود به شتران [[پیامبر(ص)]] در [[غابه]]، مکانی نزدیک مدینه در مسیر [[شام]]، حمله کرد و مردی از [[بنی‌غفار|بنی‌غِفار]] را که مسؤول شتران بود، کشت و همسر او را با خود برد.<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج3، ص751.</ref> رسول خدا(ص) با شنیدن این گزارش، همراه گروهی از مسلمانان به تعقیب آنها پرداخت. این غزوه به [[غزوه ذی قرد|ذی قَرَد]] شهرت یافت.<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج3، ص751.</ref>
-در [[ربیع الاول]] سال ششم ق. عُیینة بن حِصن فَزاری، رئیس [[بنی‌فزاره]]، همراه برخی افراد قبیله خود به شتران [[پیامبر(ص)]] در [[غابه]]، نزدیک مدینه در مسیر [[شام]] حمله کرد و مردی از [[بنی‌غفار|بنی‌غِفار]] را که مسؤول شتران بود، کشت و همسر او را با خود برد. رسول خدا(ص) با شنیدن این گزارش، همراه گروهی از مسلمانان به تعقیب آن‌ها پرداخت. این غزوه به [[غزوه ذی قرد|ذی قَرَد]] شهرت یافت.<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج3، ص751.</ref>
+آورده‌اند که در این غزوه، پیامبر کنار آبی به نام بیسان توقف کرد و از نام آن پرسید. آن‌گاه که از نام و طعم شور آن آگاه شد، نام نعمان را برای آن آب برگزید. سپس با دعای ایشان طعم آن شیرین و گوارا شد.<ref>الثاقب فی المناقب، ص45.</ref>
-آورده‌اند که در این غزوه، پیامبر کنار آبی به نام بیسان توقف کرد و از نام آن پرسید. آن‌گاه که از نام و طعم شور آن آگاه شد، نام نعمان را برای آن آب برگزید. سپس با دعای ایشان طعم آن شیرین و گوارا شد.<ref>الثاقب فی المناقب، ص45.</ref>
+همچنین به نوشته کتاب تاریخ دمشق، در روایتی ضعیف به نقل از پیامبر، یکی از دو چشمه مورد اشاره در آیه 50 [[سوره رحمن]] ({{قلم رنگ|سبز|عَیْنانِ تَجْرِیانِ}}: در آن دو بهشت دو چشمۀ آب [بین درختان آنها] جریان دارد)، آب بیسان است.<ref>تاریخ دمشق، ج1، ص221-222.</ref>
 ==وقف آب بیسان==
+به گزارشی، [[طلحة بن عبیدالله]] آب بیسان را خرید و در راه خدا [[وقف]] کرد. رسول خدا(ص) نیز به سبب این کار، او را فیّاض (بسیار بخشنده) خطاب کرد و از آن پس وی «طلحة الفیّاض» خوانده شد.<ref>تاریخ دمشق، ج25، ص93؛ الاصابه، ج3، ص430.</ref>
-به گزارشی، سپس [[طلحة بن عبیدالله]] این آب را خرید و در راه خدا [[وقف]] کرد و نزد پیامبر(ص) آمد و از کار خود گزارش داد. رسول خدا(ص) او را فیّاض خطاب کرد و از آن پس وی «طلحة الفیّاض» خوانده شد.<ref>تاریخ دمشق، ج25، ص93؛ الاصابه، ج3، ص430.</ref>
-سکوت منابع سیره و مغازی‌نگاری نخستین از این گزارش و نیز تناقض روایت‌ها در وجه تسمیه طلحه به این لقب و زمان آن، <ref>کتاب السنه، ص599؛ المعجم الکبیر، ج1، ص117؛ الکامل، ج3، ص284.</ref>  از کوشش برای فضیلت‌تراشی حکایت دارد.
-==گزارش در روایات==
-در روایتی ضعیف به نقل از پیامبر، یکی از دو چشمه مورد اشاره در آیه 50 [[سوره رحمن]] ({{قلم رنگ|سبز|عَیْنانِ تَجْرِیانِ}}) آب بیسان است.<ref>تاریخ دمشق، ج1، ص221-222.</ref>
-جز دو روایت یاد شده، گزارشی دیگر درباره بیسان یافت نشد.
-==شهر و روستای بیسان==
-بیسان همچنین نام شهری در [[اردن]] میان حوران و [[فلسطین]] است<ref>معجم البلدان، ج1، ص527.</ref> که در فاصله حدود شش کیلومتری کرانه رود اردن قرار دارد.<ref>المعالم الاثیره، ص68.</ref>
-همچننن این نام بر سرزمینی پر از درختان خرما در [[یمامه]]<ref>معجم البلدان، ج1، ص527.</ref> و نیز روستایی در [[موصل]]<ref>معجم البلدان، ج1، ص528.</ref> و روستایی در [[مرو]]<ref>قلائد الاجیاد، ص82؛ مراصد الاطلاع، ج1، ص241.</ref> اطلاق شده است.
 ==پانویس==
 {{پانویس}}
@@ خط ۷۳: / خط ۵۱: @@
 [[رده:مکان‌های تاریخی حجاز]]
 [[رده:مکان‌های تاریخی عربستان]]
-[[رده:مکان‌‌های تاریخی مدینه]]
+[[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]]
+[[رده:معجزات پیامبر(ص)]]

ن ب و مکان‌های زیارتی و تاریخی مدینه
کوه‌ها	کوه ثور • کوه احد • کوه سلع • کوه رماة • کوه سلیع • کوه عینین
چاه‌ها و چشمه‌ها	بئر معونه • بیسان • چاه هُجَیم • چاه بضاعه • چاه ذروان • چاه اعواف • چاه ابی‌عنبه • چاه بصه • چاه اریس • چاه اهاب • چاه روحاء • چاه جاسوم • چاه انا • چاه رومه • چاه انس بن مالک • بغیبغه
قبرستان‌ها	قبرستان بقیع • مقبره شهدای احد • مقبره شهدای بدر
مسجدها	مسجدالنبی • مسجد قبا • مسجد غمامه • مسجد عنبریه • مسجد حمزة بن عبدالمطلب • مصلای پیامبر(ص) • مسجد بنی مازن • مسجد سبق • مسجد ابوبکر(خندق) • مسجد ابوبکر(مناخه) • مسجد ابی بن کعب • مسجد الاجابه • مسجد الدرع • مسجد الرایه (مدینه) • مسجد العصبة • مسجد امام علی (مناخه) • مسجد امام علی در خندق • مسجد بنوحرام • مسجد بنی خداره • مسجد بنی زریق • مسجد بنی ساعده (خارج بیوت مدینه) • مسجد بنی ساعده (داخل مدینه) • مسجد بنی ظفر • مسجد بنی عبدالاشهل • مسجد بنی‌انیف • مسجد ثنایا • مسجد ثنیة الوداع • مسجد جمعه • مسجد دارالنابغه • مسجد راتج • مسجد سجده • مسجد سعد بن خیثمه • مسجد سقیا • مسجد سلمان فارسی • مسجد شجره (مدینه) • مسجد عتبان بن مالک • مسجد عثمان (مدینه) • مسجد عمر بن خطاب (مدینه) • مسجد عمر بن خطاب در خندق • مسجد غار بنی حرام • مسجد فاطمه زهرا (س) • مسجد فسح • مسجد فضیخ • مسجد قبلتین • مسجد مغیسله • مسجد بنی حارثه • مسجد منارتین • مسجد فتح (مدینه) • مسجد مشربه ام ابراهیم
نقاط مهم داخل شهر مدینه	بیت‌ الاحزان
نقاط مهم خارج شهر مدینه	جرف • بیداء • ثنیة الوداع
سایر	بیت المدارس • باغ مرجان