چاه عهن: تفاوت میان نسخه‌ها

Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات بنا
{{جعبه اطلاعات بنا
  | عنوان = چاه عهن
  | عنوان = چاه عهن
  | تصویر =  
  | تصویر = Photo 2025-10-20 00-25-34.jpg
  | اندازه تصویر =  
  | اندازه تصویر =  
  | پیوند تصویر =  
  | پیوند تصویر =  
خط ۵۶: خط ۵۶:
  | توضیح فیلم =  
  | توضیح فیلم =  
}}
}}
'''چاه عِهن (العهن)''' یکی از چاه‌های تاریخی [[مدینه]] است که در [[روستای قربان]] و منطقه «[[العالیه]]» واقع شده و به نام‌های «[[الیسیره]]» و «[[بئر عالیه]]» نیز شناخته می‌شود. این چاه دارای آب شیرین و گوارا بوده و [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از آن برای نوشیدن آب و وضو گرفتن استفاده می‌کردند. در گذشته، چاه در نزدیکی درختی به نام «سدرة» قرار داشت و در حال حاضر در منطقه [[بلاد البدریه]] قابل مشاهده است.
'''چاه عِهن''' یا '''بئر العهن''' از چاه‌های تاریخی [[مدینه]] است که قدمت آن به عصر پیامبر بر می گردد. آب چاه شیرین بوده است. به نقل از منابع تاریخی مدینه، [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از آب این چاه نوشیده و وضو گرفته است و مردم به همین اعتبار، به این چاه [[تبرک]] مى‌جستند.


== نام ==
== نام و موقعیت ==
این چاه به نام العهن نام گذاری شده است،<ref>التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، ص 164</ref> در زبان عربی، واژه "العهن" به معنی پشم رنگی می‌باشد؛<ref>تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸</ref> همچنین این چاه به نام های «[[الیسیره]]»<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥
چاه عِهن یا بئر العِهن<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=164 التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، ص 164.]</ref> از چاه‌های مشهور در [[روستای قربان]]<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=10 وصف المدینه المنوره، ص ۱۰.]</ref> در منطقه العالیه<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.</ref> شهر مدینه<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=10 وصف المدینه المنوره، ص ۱۰.]</ref> قرار دارد. واژه العهن در زبان عربی به معنی پشم رنگی است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=268 تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.]</ref> الیسیره<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.


خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧</ref> و «[[بئر عالية]]» نیز شناخته می‌شده.<ref>تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸</ref>
خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧.</ref> و بئر العالية از دیگر نام‌های این چاه است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=268 تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.]</ref>


== موقعیت مکانی ==
بئر العهن در دامنه کوه واقع شده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1.pdf&page=273 المدينة بين الماضي والحاضر، ص ۲۶۷.]</ref> و در گذشته در وسط باغی سرسبز<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87.pdf&page=45 مغانم المطابه، ص ۴۵.]</ref> که نام آن باغ، از همین چاه گرفته شده، قرار داشته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=268 تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.]</ref>
'''بئر العهن''' از چاه‌های مشهور [[مدینه]] و در [[روستای قربان]]<ref>وصف المدینه المنوره، ص ۱۰</ref> در منطقه «[[العالیه]]» واقع بوده؛<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥</ref>  این چاه در وسط باغی سرسبز <ref>مغانم المطابه، ص ۴۵</ref> که نام آن باغ، از همین چاه گرفته شده، قرار داشته است.<ref>تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸</ref>


== پیامبر و چاه عهن ==
== پیامبر و چاه عهن ==
[[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از این چاه آب می‌نوشید<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥</ref> و وضو می‌گرفتند؛<ref>خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧</ref> و همچنین نقل شده است كه مردم، به چاه عهن به عنوان چاهى كه [[حضرت محمد (ص)|پيامبر(ص)]] از آن آبى نوشيده و وضو گرفته، تبرّك مى‌جستند.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨</ref>
به گزارش مورخان مدینه، [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از این چاه آب می‌نوشید<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.</ref> و وضو می‌گرفت.<ref>خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧.</ref> همچنین نقل شده است كه مردم، به چاه عهن به عنوان چاهى كه [[حضرت محمد (ص)|پيامبر(ص)]] از آن آب نوشيده و وضو گرفته، [[تبرک]] مى‌جستند.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨.</ref>
== پیشینه ==
== پیشینه ==
'''چاه عهن''' در گذشته، نزدیک یک درخت «سدرة» (درختی خاص که در عربستان معروف است) <ref>وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸</ref> قرار داشت که بعدها قطع شد و زمین آن به زمین کشاورزی تبدیل گردید. این چاه که آب فراوانی داشته، <ref>مغانم المطابه، ص ۴۵</ref> در دامنه کوه واقع شده<ref>المدينة بين الماضي والحاضر، ص ۲۶۷</ref> و آب آن شیرین و گوارا است؛<ref>موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج ٤، ص ٣٤٢</ref> این چاه متعلق به [[انصار]] بود<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥</ref> و به دلیل نزدیک بودن به خانه‌ [[انصار]] و برکت‌هایی که از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] در آن‌جا صورت گرفت، حائز اهمیت بوده است.<ref>وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸</ref>  
چاه عهن در گذشته، نزدیک یک درخت سدر<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=388 وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸.]</ref> قرار داشت که بعدها قطع شد. زمین اطراف آن به زمین کشاورزی تبدیل گردید. آب چاه فراوان،<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87.pdf&page=45 مغانم المطابه، ص ۴۵.]</ref> و شیرین بوده است.<ref>موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج ٤، ص ٣٤٢.</ref> گفته شده این چاه متعلق به [[انصار]] بوده<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.</ref> و به دلیل نزدیک بودن به خانه‌ [[انصار]] و برکت‌هایی که از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] در آن‌جا مشاهده شده، نزد مردم اهمیت پیدا کرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=388 وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸.]</ref>  
== امروزه ==
== وضعیت کنونی ==
چاه عهن امروزه در جنوب شرقی [[وادى بطحان]] و منطقه‌اى كه به [[بلاد البدريّه]] شهرت دارد، قرار گرفته است. قطر چاه حدود 3 متر و عمقش 16 متر است. از اسناد اوقافى مدينه چنين برمى‌آيد كه [[خاندان برزنجى]]، چاه و باغِ عهن را وقف عام نموده‌اند؛ به موقعيّت جغرافيايى آن با تعبير «بلاد العهن» نیز اشاره شده است.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨</ref>
چاه عهن امروزه(سال ۲۰۲۵ میلادی) در جنوب شرقی [[وادى بطحان]] و منطقه‌اى كه به بلاد البدريّه شهرت دارد، قرار گرفته است. قطر چاه حدود 3 متر و عمقش 16 متر است. از اسناد اوقاف مدينه چنين برمى‌آيد كه [[خاندان برزنجى]]، چاه و باغِ عهن را وقف عام نموده‌اند؛ به موقعيّت جغرافيايى آن با تعبير «بلاد العهن» نیز اشاره شده است.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨.</ref>


== نگارخانه ==
== نگارخانه ==
خط ۸۶: خط ۸۵:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
{{برگرفتگی
| منبع = دانشنامه حج و حرمین شریفین
}}
* '''تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد، ریاض-عربستان، المملکه العربیه السعودیه،1419 ق.
* '''تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد، ریاض-عربستان، المملکه العربیه السعودیه،1419 ق.
* '''مدینه شناسی'''، نجفی،محمد باقر، تهران-ایران، مشعر،1392ش.
* '''مدینه شناسی'''، نجفی،محمد باقر، تهران-ایران، مشعر،1392ش.
* '''التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره'''، المطری،جمال الدین محمد بن احمد، ریاض-عربستان، اداره الملک عبد العزیز، 1426ق.
* '''التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره'''، المطری،جمال الدین محمد بن احمد، ریاض-عربستان، اداره الملک عبد العزیز، 1426ق.
* '''خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى'''، سمهودی، علی بن عبد الله، مدینه نوره-عربستان، المکتبه العلمیه، 1972م.  
* '''خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى'''، سمهودی، علی بن عبد الله، مدینه نوره-عربستان، المکتبه العلمیه، 1972م.  
* وصف المدینه المنوره، قائدان، اصغر، پایگاه مجلات 2 (میقات حج- سال 1378- شماره 27)
* '''وصف المدینه المنوره'''، قائدان، اصغر، پایگاه مجلات 2 (میقات حج- سال 1378- شماره 27)
* '''الجواهر الثمينة في محاسن المدنية،'''حسینی مدنی، محمد کبریت، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمية، 1417 ق.
* '''الجواهر الثمينة في محاسن المدنية،'''حسینی مدنی، محمد کبریت، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمية، 1417 ق.
* '''وفاء الوفاء'''، سمهودی، علی بن عبد الله، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمیه، 2006م.
* '''وفاء الوفاء'''، سمهودی، علی بن عبد الله، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمیه، 2006م.
خط ۹۸: خط ۱۰۰:
*'''المدينة بين الماضي والحاضر'''، عیاشی، ابراهیم بن علی، مدینه منوره-عربستان، بی نا، 1972م.
*'''المدينة بين الماضي والحاضر'''، عیاشی، ابراهیم بن علی، مدینه منوره-عربستان، بی نا، 1972م.
*'''موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب'''، صبری پاشا، ایوب، قاهره-مصر، دار الآفاق العربیه، 2004م.
*'''موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب'''، صبری پاشا، ایوب، قاهره-مصر، دار الآفاق العربیه، 2004م.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{چاه‌ها و برکه‌های حرمین}}
{{چاه‌ها و برکه‌های حرمین}}{{اماکن مدینه}}
{{اماکن مدینه}}


[[رده:چاه‌های مدینه]]
[[رده:چاه‌های مدینه]]