بیسان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
(اصلاح نویسه‌های عربی، اصلاح فاصلهٔ مجازی)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۲۵]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=M-mohammad  }}
'''بیسان''' آبی شیرین شده به دعای [[پیامبر(ص)]] در نزدیکی [[مدینه]] بود. طعم این آب در ابتدا شور بود؛ اما به دعای پیامبر(ص) در [[غزوه ذی قرد|غزوه ذی قَرَد]]، شیرین و گوارا شد و طبق گزارشی [[طلحة بن عبیدالله]] این آب را خرید و در راه خدا [[وقف]] کرد و رسول خدا(ص) او را فیّاض (بسیار بخشنده) خطاب کرد.
 
 
'''بیسان''' آبی شیرین شده به دعای [[پیامبر(ص)]] در نزدیکی [[مدینه]] بود. طعم این آب در ابتدا شور بود؛ اما به دعای پیامبر(ص) در [[غزوه ذی قرد|غزوه ذی قَرَد]]، شیرین و گوارا شد و طبق گزارشی [[طلحة بن عبیدالله]] این آب را خرید و در راه خدا [[وقف]] کرد و رسول خدا(ص) او را فیّاض خطاب کرد.
==موقعیت==
==موقعیت==
بیسان نام چشمه‌ای نزدیک [[مدینه]] به سوی [[خیبر]] بود.<ref>معجم البلدان، ج1، ص527؛ المعالم الاثیره، ص67.</ref>
بیسان نام چشمه‌ای نزدیک [[مدینه]] به سوی [[خیبر]] بود.<ref>معجم البلدان، ج1، ص527؛ المعالم الاثیره، ص67.</ref>


==معجزه پیامبر در غزوه ذی قرد==
==معجزه پیامبر در غزوه ذی قرد==
در [[ربیع الاول]] سال ششم ق. عُیینة بن حِصن فَزاری، رئیس [[بنی‌فزاره]]، همراه برخی افراد قبیله خود به شتران [[پیامبر(ص)]] در [[غابه]]، نزدیک مدینه در مسیر [[شام]] حمله کرد و مردی از [[بنی‌غفار|بنی‌غِفار]] را که مسؤول شتران بود، کشت و همسر او را با خود برد. رسول خدا(ص) با شنیدن این گزارش، همراه گروهی از مسلمانان به تعقیب آن‌ها پرداخت. این غزوه به [[غزوه ذی قرد|ذی قَرَد]] شهرت یافت.<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج3، ص751.</ref>
در [[ربیع الاول]] سال ششم قمری عُیینة بن حِصن فَزاری، رئیس [[بنی‌فزاره]]، همراه برخی افراد قبیله خود به شتران [[پیامبر(ص)]] در [[غابه]]، مکانی نزدیک مدینه در مسیر [[شام]]، حمله کرد و مردی از [[بنی‌غفار|بنی‌غِفار]] را که مسؤول شتران بود، کشت و همسر او را با خود برد.<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج3، ص751.</ref> رسول خدا(ص) با شنیدن این گزارش، همراه گروهی از مسلمانان به تعقیب آنها پرداخت. این غزوه به [[غزوه ذی قرد|ذی قَرَد]] شهرت یافت.<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج3، ص751.</ref>


آورده‌اند که در این غزوه، پیامبر کنار آبی به نام بیسان توقف کرد و از نام آن پرسید. آن‌گاه که از نام و طعم شور آن آگاه شد، نام نعمان را برای آن آب برگزید. سپس با دعای ایشان طعم آن شیرین و گوارا شد.<ref>الثاقب فی المناقب، ص45.</ref>
آورده‌اند که در این غزوه، پیامبر کنار آبی به نام بیسان توقف کرد و از نام آن پرسید. آن‌گاه که از نام و طعم شور آن آگاه شد، نام نعمان را برای آن آب برگزید. سپس با دعای ایشان طعم آن شیرین و گوارا شد.<ref>الثاقب فی المناقب، ص45.</ref>
همچنین به نوشته کتاب تاریخ دمشق، در روایتی ضعیف به نقل از پیامبر، یکی از دو چشمه مورد اشاره در آیه 50 [[سوره رحمن]] ({{قلم رنگ|سبز|عَیْنانِ تَجْرِیانِ}}: در آن دو بهشت دو چشمۀ آب [بین درختان آنها] جریان دارد)، آب بیسان است.<ref>تاریخ دمشق، ج1، ص221-222.</ref>


==وقف آب بیسان==
==وقف آب بیسان==
به گزارشی، سپس [[طلحة بن عبیدالله]] این آب را خرید و در راه خدا [[وقف]] کرد و نزد پیامبر(ص) آمد و از کار خود گزارش داد. رسول خدا(ص) او را فیّاض خطاب کرد و از آن پس وی «طلحة الفیّاض» خوانده شد.<ref>تاریخ دمشق، ج25، ص93؛ الاصابه، ج3، ص430.</ref>
به گزارشی، [[طلحة بن عبیدالله]] آب بیسان را خرید و در راه خدا [[وقف]] کرد. رسول خدا(ص) نیز به سبب این کار، او را فیّاض (بسیار بخشنده) خطاب کرد و از آن پس وی «طلحة الفیّاض» خوانده شد.<ref>تاریخ دمشق، ج25، ص93؛ الاصابه، ج3، ص430.</ref>
 
سکوت منابع سیره و مغازی‌نگاری نخستین از این گزارش و نیز تناقض روایت‌ها در وجه تسمیه طلحه به این لقب و زمان آن، <ref>کتاب السنه، ص599؛ المعجم الکبیر، ج1، ص117؛ الکامل، ج3، ص284.</ref>  از کوشش برای فضیلت‌تراشی حکایت دارد.
 
==گزارش در روایات==
در روایتی ضعیف به نقل از پیامبر، یکی از دو چشمه مورد اشاره در آیه 50 [[سوره رحمن]] ({{قلم رنگ|سبز|عَیْنانِ تَجْرِیانِ}}) آب بیسان است.<ref>تاریخ دمشق، ج1، ص221-222.</ref>
 
جز دو روایت یاد شده، گزارشی دیگر درباره بیسان یافت نشد.
 
==شهر و روستای بیسان==
بیسان همچنین نام شهری در [[اردن]] میان حوران و [[فلسطین]] است<ref>معجم البلدان، ج1، ص527.</ref> که در فاصله حدود شش کیلومتری کرانه رود اردن قرار دارد.<ref>المعالم الاثیره، ص68.</ref>
 
همچننن این نام بر سرزمینی پر از درختان خرما در [[یمامه]]<ref>معجم البلدان، ج1، ص527.</ref> و نیز روستایی در [[موصل]]<ref>معجم البلدان، ج1، ص528.</ref> و روستایی در [[مرو]]<ref>قلائد الاجیاد، ص82؛ مراصد الاطلاع، ج1، ص241.</ref> اطلاق شده است.
 
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۸

بیسان آبی شیرین شده به دعای پیامبر(ص) در نزدیکی مدینه بود. طعم این آب در ابتدا شور بود؛ اما به دعای پیامبر(ص) در غزوه ذی قَرَد، شیرین و گوارا شد و طبق گزارشی طلحة بن عبیدالله این آب را خرید و در راه خدا وقف کرد و رسول خدا(ص) او را فیّاض (بسیار بخشنده) خطاب کرد.

موقعیت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بیسان نام چشمه‌ای نزدیک مدینه به سوی خیبر بود.[۱]

معجزه پیامبر در غزوه ذی قرد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در ربیع الاول سال ششم قمری عُیینة بن حِصن فَزاری، رئیس بنی‌فزاره، همراه برخی افراد قبیله خود به شتران پیامبر(ص) در غابه، مکانی نزدیک مدینه در مسیر شام، حمله کرد و مردی از بنی‌غِفار را که مسؤول شتران بود، کشت و همسر او را با خود برد.[۲] رسول خدا(ص) با شنیدن این گزارش، همراه گروهی از مسلمانان به تعقیب آنها پرداخت. این غزوه به ذی قَرَد شهرت یافت.[۳]

آورده‌اند که در این غزوه، پیامبر کنار آبی به نام بیسان توقف کرد و از نام آن پرسید. آن‌گاه که از نام و طعم شور آن آگاه شد، نام نعمان را برای آن آب برگزید. سپس با دعای ایشان طعم آن شیرین و گوارا شد.[۴]

همچنین به نوشته کتاب تاریخ دمشق، در روایتی ضعیف به نقل از پیامبر، یکی از دو چشمه مورد اشاره در آیه 50 سوره رحمن ( عَیْنانِ تَجْرِیانِ: در آن دو بهشت دو چشمۀ آب [بین درختان آنها] جریان دارد)، آب بیسان است.[۵]

وقف آب بیسان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

به گزارشی، طلحة بن عبیدالله آب بیسان را خرید و در راه خدا وقف کرد. رسول خدا(ص) نیز به سبب این کار، او را فیّاض (بسیار بخشنده) خطاب کرد و از آن پس وی «طلحة الفیّاض» خوانده شد.[۶]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. معجم البلدان، ج1، ص527؛ المعالم الاثیره، ص67.
  2. السیرة النبویه، ابن هشام، ج3، ص751.
  3. السیرة النبویه، ابن هشام، ج3، ص751.
  4. الثاقب فی المناقب، ص45.
  5. تاریخ دمشق، ج1، ص221-222.
  6. تاریخ دمشق، ج25، ص93؛ الاصابه، ج3، ص430.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل بیسان.
  • الاصابه: ابن حجر العسقلانی (م. 852ق.)، به کوشش علی معوض و عادل عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1415ق.
  • تاریخ مدینة دمشق: ابن عساکر (م. 571ق.)، به کوشش علی شیری، بیروت، دار الفکر، 1415ق.
  • الثاقب فی المناقب: محمد بن حمزة الطوسی (م. 560ق.)، به کوشش علوان، قم، انصاریان، 1412ق.
  • السیرة النبویه: ابن هشام (م. 213/218ق.)، به کوشش محمد محیی الدین، مصر، مکتبة محمد علی صبیح، 1383ق.
  • قلائد الاجیاد: عبدالرحمن الحسنی (م. 1102ق.)، به کوشش المنیس، کویت، مرکز البحوث و الدراسات الکویتیه، 1430ق.
  • الکامل فی ضعفاء الرجال: عبدالله بن عدی (م. 365ق.)، به کوشش غزاوی، بیروت، دار الفکر، 1409ق.
  • کتاب السنه: عمر بن ابی‌عاصم الشیبانی (م. 287ق.)، به کوشش محمد البانی، بیروت، المکتب الاسلامی، 1413ق.
  • مراصد الاطلاع: صفی الدین عبدالمؤمن بغدادی (م. 739ق.)، بیروت، دار الجیل، 1412ق.
  • المعالم الاثیره: محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار القلم، 1411ق.
  • معجم البلدان: یاقوت الحموی (م. 626ق.)، بیروت، دار صادر، 1995م.
  • المعجم الکبیر: الطبرانی (م. 360ق.)، به کوشش حمدی عبدالمجید، دار احیاء التراث العربی، 1405ق.