مسجد الغنم

مسجد الغَنَم در قسمت بالای مکه، نزدیک سوق الغنم، در قرن مسقله قرار دارد، این مسجد محلی است که رسول خدا(ص) پس از فتح مکه در آنجا نشست و مسلمان شده‌های شهر مکه با آن حضرت بیعت کردند.

موقعیت مسجد

به طور دقیق نمی‌‌‌‌توان درباره محل این مسجد نظریه‌ای داد. اما در ادامه دیدگاه مورخان را بیان می‌کنیم:

دیدگاه فاکهی

فاکهی از محلی در قرن مسقله (که مصقله هم نوشته‌اند) یاد کرده و گفته است: مسقله محلی است که رسول خدا(ص) پس از فتح مکه در آنجا نشست و مسلمان شده‌های شهر مکه با آن حضرت بیعت کردند.

دیدگاه ازرقی

ازرقی آنجا را مسجدی می‌‌‌‌داند که پیامبر خدا(ص) پس از فتح مکه در آنجا با مردم بیعت کردند. این مسجد در محله قرن مسقله بوده است. وی می‌‌‌‌افزاید: این مسجد در قسمت بالای مکه، نزدیک سوق الغنم، در قرن مسقله بوده است.

محقق کتاب اخبار مکه از ابن ظهیره نقل کرده است که گفت: وهذا المسجد لایعرف الآن. اما همو در مورد دیگری، در پاورقی نوشته است: سوق الغنم در قدیم، داخل وادی‌ای در شرق کوه الرقمتین قرار داشت و اکنون سوق الجودریه (یا بازار ابوسفیان!) نام دارد. در آنجا مسجد کوچکی وجود دارد با نام مسجد الغنم که بعید نمی‌‌‌‌نماید، این همان مسجدی باشد که ازرقی از آن یاد کرد و گفت در محله قرن مسقله است. گفتنی است در ابتدای بازار مزبور، از سمت حرم به سمت بالا و دست چپ، زاویه کوچکی حدود دوازده متر وجود داشته که مصلّی بوده و حدود سال‌های 1374 یا 1375 تخریب و در جایش مغازه‌ای با نام السریحی للخردوات و الهدای ساخته شده است. در جستجوی محدود ما، مسجد دیگری در این منطقه شناخته نشد. شخصی از مغازه داران آن حدود می‌‌‌‌گفت: نام این زاویه زاویة الامام الطبری بوده است.

دیدگاه بلادی

از این مسجد با عنوان مسجد البیعه هم یاد شده که عبدالملک بن دهیش معتقد است این مسجد از میان رفته است. عاتق بن غیث بلادی متخصص تاریخ مکه به ما گفت: مسجدالبیعه یا مسجد الغَنَم همان است که روبروی اداره تلفنخانه، پایین‌تر از پل حجُون است. او می‌‌‌‌گفت قرن مصقله دقیقاً همانجاست.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب آثار اسلامی مکه و مدينه، رسول جعفریان. بخش «مسجد الغَنَم»، ج1، ص147-149، است.

• اخبار مكة فاكهى، ابوعبدالله محمد بن اسحاق الفاكهى، تصحيح عبدالملك بن دهيش، 1994.

• اخبار مكة ازرقی، محمد بن عبدالله الازرقى، محقق: ملحس، رشدی صالح، دار الاندلس، بیروت – لبنان، 1416.