مسجد معرس: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| عرض جغرافیایی = 24.412904 | | عرض جغرافیایی = 24.412904 | ||
| وضعیت کنونی = تخریب شده | | وضعیت کنونی = تخریب شده | ||
}}'''مسجد مُعَرَّس''' | }}'''مسجد مُعَرَّس''' از مساجد تاریخی عربستان است که در نزدیکی مدینه | ||
== نام و مکان == | == نام و مکان == | ||
'''مسجد مُعَرَّس''' با نام مسجد سجده در معرس نیز شناخته | '''مسجد مُعَرَّس''' با نام مسجد سجده در معرس نیز شناخته شده.<ref name=":1">معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج4، ص468.</ref> معرس از ماده تعریس به معنای خوابیدن مسافر<ref name=":1" /> در محلی بعد از فرارسیدن شب<ref name=":2">وفاء الوفاء سمهودی، ج4، ص148.</ref> به شکلی که تا صبح در آنجا باقی بماند، میباشد.<ref name=":0" /> مسجد معرس در جنوب غربی [[مدینه]] با فاصله 9.200 کیلومتر از [[مسجد النبی]]<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج4، ص472.</ref> و جنوب شرقی [[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]] قرار داشته است.<ref name=":3">معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج4، ص469 و 742؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=425 وفاء الوفاء سمهودی، ج۳، ص425.]</ref> | ||
== پیامبر و مسجد معرس == | == پیامبر و مسجد معرس == | ||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
محدوده معرس در قرن سوم قمری شناخته شده بود.<ref name=":5">وفاء الوفاء سمهودی، ج4، ص62.</ref> در زمانی نامعلوم حدود قرن سوم قمری، جاری شدن سیل باعث دفن شدن محدوده مسجد شد.<ref name=":0" /> در قرن پنجم قمری دو مسجد در منطقه ذی الحلیفه توصیف شده یکی [[مسجد ذی حلیفه|مسجد بزرگی]] که مردم در آن [[احرام گزار|مُحرم]] میشوند و دیگری مسجد معرس.<ref>المسالك والممالك، ج1، ص406.</ref> | محدوده معرس در قرن سوم قمری شناخته شده بود.<ref name=":5">وفاء الوفاء سمهودی، ج4، ص62.</ref> در زمانی نامعلوم حدود قرن سوم قمری، جاری شدن سیل باعث دفن شدن محدوده مسجد شد.<ref name=":0" /> در قرن پنجم قمری دو مسجد در منطقه ذی الحلیفه توصیف شده یکی [[مسجد ذی حلیفه|مسجد بزرگی]] که مردم در آن [[احرام گزار|مُحرم]] میشوند و دیگری مسجد معرس.<ref>المسالك والممالك، ج1، ص406.</ref> | ||
مسجد در قرن هشتم موجود و مورد توجه حجاج بوده ولی اشاره ای به کیفیت بنای آن نشده.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=192 التعریف بما انست الهجرة، ص191 و 192.]</ref> در قرن نهم قمری بنای قدیمی ساخته شده با گچ و سنگهای تراشیده یکدست داشته است.<ref name=":0" /> در اواخر قرن 12 و اوایل قرن 13 قمری مسجد شناخته شده و طبق گزارشی به علت سیل مخروبه بوده است.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج4، ص471.</ref> | مسجد در قرن هشتم موجود و مورد توجه حجاج بوده ولی اشاره ای به کیفیت بنای آن نشده.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=192 التعریف بما انست الهجرة، ص191 و 192.]</ref> در قرن نهم قمری بنای قدیمی ساخته شده با گچ و سنگهای تراشیده یکدست داشته است.<ref name=":0" /> در اواخر قرن 12 و اوایل قرن 13 قمری مسجد شناخته شده و طبق گزارشی به علت سیل مخروبه بوده است.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج4، ص471.</ref> در 1416قمری/1996میلادی مسجد به شکل مخروبه با بقایایی از دیوارها و منارهاش باقی بود. امروزه محدوده مسجد پس از عملیات توسعه همه جانبه منطقه، عبارت از تل خاکی است که با شیب تندی به سمت جاده سرازیر میشود.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج4، ص475.</ref> | ||
نسخهٔ ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۲:۵۰
![]() | |
وضعیت کنونی | تخریب شده |
---|---|
اطلاعات جغرافیایی | |
مکان | در جنوب غرب مدینه و شرق مسجد شجره. |
قدمت | عصر نبوی، صدر اسلام |
باورها و آیینها | |
ویژگی یاد شده در متون مذهبی | دعا خواندن پیامبر(ص) در محدوده مسجد |
مسجد مُعَرَّس از مساجد تاریخی عربستان است که در نزدیکی مدینه
نام و مکان
مسجد مُعَرَّس با نام مسجد سجده در معرس نیز شناخته شده.[۱] معرس از ماده تعریس به معنای خوابیدن مسافر[۱] در محلی بعد از فرارسیدن شب[۲] به شکلی که تا صبح در آنجا باقی بماند، میباشد.[۳] مسجد معرس در جنوب غربی مدینه با فاصله 9.200 کیلومتر از مسجد النبی[۴] و جنوب شرقی مسجد شجره قرار داشته است.[۵]
پیامبر و مسجد معرس
رسول خدا(ص) در سفر حج و دیگر سفرها اگر به این نقطه میرسید، شب را در محدوده این مسجد تا صبح بیتوته و استراحت میکرد.[۳] بنابر گزارشی پیامبر(ص) در این محدوده نماز صبح را خوانده است.[۶]
بنابر برخی نقلها رسول خدا(ص) هنگام خروج از مدینه از کنار شجره (در محدوده مسجد شجره) میگذشت[۲] و هنگام ورود به مدینه از کنار معرس عبور میکرد که راه کوتاهتری بود.[۵] به نقل از برخی فقها مستحب است برای کسی که وارد مدینه میشود در معرس فرود آید و در آنجا نماز بخواند و استراحت کند.[۶]
تاریخچه
محدوده معرس در قرن سوم قمری شناخته شده بود.[۷] در زمانی نامعلوم حدود قرن سوم قمری، جاری شدن سیل باعث دفن شدن محدوده مسجد شد.[۳] در قرن پنجم قمری دو مسجد در منطقه ذی الحلیفه توصیف شده یکی مسجد بزرگی که مردم در آن مُحرم میشوند و دیگری مسجد معرس.[۸]
مسجد در قرن هشتم موجود و مورد توجه حجاج بوده ولی اشاره ای به کیفیت بنای آن نشده.[۹] در قرن نهم قمری بنای قدیمی ساخته شده با گچ و سنگهای تراشیده یکدست داشته است.[۳] در اواخر قرن 12 و اوایل قرن 13 قمری مسجد شناخته شده و طبق گزارشی به علت سیل مخروبه بوده است.[۱۰] در 1416قمری/1996میلادی مسجد به شکل مخروبه با بقایایی از دیوارها و منارهاش باقی بود. امروزه محدوده مسجد پس از عملیات توسعه همه جانبه منطقه، عبارت از تل خاکی است که با شیب تندی به سمت جاده سرازیر میشود.[۱۱]
نگارخانه
-
نقشه افقی مسجد بعد از بازسازی 1365قمری
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج4، ص468.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ وفاء الوفاء سمهودی، ج4، ص148.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ وفاء الوفاء سمهودی، ج۳، ص425.
- ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج4، ص472.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج4، ص469 و 742؛ وفاء الوفاء سمهودی، ج۳، ص425.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ الاماکن، ص213؛ تاریخ المدینة المنورة، ص73.
- ↑ وفاء الوفاء سمهودی، ج4، ص62.
- ↑ المسالك والممالك، ج1، ص406.
- ↑ التعریف بما انست الهجرة، ص191 و 192.
- ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج4، ص471.
- ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج4، ص475.
منابع
- الاماکن، محمد بن موسس الحازمی، بیجا، بیتا.
- معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
- المسالك والممالك، أبي عبيد البكري، بیروت، دارالغرب الاسلامی، 1992م.
- تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، احمد یاسین الخیاری، المامنه العامة، ۱۹۹۹م.
- الکامل، جرجانی، بیروت، دارالفکر، 1988م.
- وصف المدینه المنوره، علی بن موسی الافندی، قاهره، مطبعة نهضة مصر، بیتا.
- الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢.
- وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۲۰۰۶م.
- تاریخ المدینة المنوره، عمر بن شبه (ابن شبه)، قم، دار الفکر، ۱۴۱۰ق.