مسجد الدرع
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | مسجد البدائع * مسجدالشیخین |
| مکان | عربستان * مدینه * طریق سیدالشهدا حدود 300 متری مسجد الاستراحه |
| کاربری | مسجد |
| جنبه دینی | |
| بزرگداشت نزد | مسلمانان |
| وابسته به دین/مذهب | اسلام |
| تاریخ بنا | |
| رویدادها | رسول خدا(ص) در آنجا توقف کوتاهی داشته‌اند و برای نماز درع و زره خود را درآوردند و نماز مغرب و عشاء را در آنجا خوانده‌اند. |
| وضعیت فعلی | |
| وضعیت بنا | موجود |
|
| |
مسجد الدِّرْع یکی از مساجد شهر مدینه که حدود 300 متر با مسجد الاستراحه فاصله دارد.
این مسجد جزو یادگارهای غزوه احد دانسته شده و در تاريخ آمده است که
رسول خدا(ص) در آنجا توقف کوتاهی داشته‌اند و برای نماز درع و زره خود را درآوردند و نماز مغرب و عشاء را در آنجا خوانده و تا صبح روز بعد همانجا ماندند.
این مسجد بعدها به نام‌هايی چون مسجد الدرع، مسجد البدائع و مسجد الشيخين ناميده شده است.
نام‌های مسجد و وجه تسمیه
این مسجد بعدها به نام‌هایی چون «مسجد الدرع»، «مسجد البدائع»[۱] و «مسجدالشیخین یا الشیخان»[۲] خوانده می‌شد.
عنوان مسجد شیخین به علت وقوع مسجد در منطقه شیخین است[۲] که در اصل نام قلعه ای از قلعه های مدینه بوده است.[۱]
علت نامگذاری مسجد به الدرع بنا بر گزارشات تاریخی این است که رسول خدا(ص) در آنجا توقف کوتاهی داشتند و برای نماز، دِرْع و زره خود را درآوردند. برخی هم گفته‌اند عنوان «درع» بدان دلیل است که رسول خدا(ص) در آنجا درع خود را پوشیدند.[۳]
چنین نقلی نباید درست باشد؛ زیرا در اخبار تاریخی آمده است که وقتی آن حضرت مصمّم به بیرون رفتن از مدینه شد، زره‌اش را در مدینه پوشید.[۴]
موقعیت مکانی
سمت چپ کسی واقع شده که از مسجد النبی به سمت احد در حال حرکت است.
تاریخچه بنا
بنای مسجد در زمان سید احمد خیاری، محقق مدینه‌شناس متوفی 1380ق/1960م، به سبک عثمانی قدیمی توصیف شده که دارای رواقی مسقف با قبه گرد بوده و پشت آن حیاتی بدون سقف داشته است. در کنار مسجد چشمه آبی وجود داشته که در زمان خیاری نیز مخروبه و از بین رفته بوده است.[۵]
پیشینه بنا
مسجد الدرع، جزو یادگارهای غزوه احد دانسته شده است. مسیر رسول خدا(ص) از مدینه تا کوه اُحُد مسیری است که اکنون به نام طریق سیدالشهد شهرت دارد و این مسجد در سر راه رسول خدا(ص) به سمت احد واقع شده است.
در نقل‌های مربوط به مسیر رسول خدا(ص) در جنگ احد، به بنای کوچکی معروف به شیخین اشاره شده که در اصل متعلق به پیرزن و پیرمردی یهودی بوده است.
مسجد الدرع که در مسیر حرکت سپاه اسلام به احد واقع شده و یادگار اقامت رسول‌خدا(ص) در آنجاست. گفته‌اند که حضرت نماز مغرب و عشا را در آنجا خواند و تا صبح روز بعد در آنجا ماند. به علاوه گفته شده که حضرت در اینجا، نیروهای خود را بازبینی نمود و افراد کم سن و سال را بازگرداند؛ از جمله کسانی که بازگردانده شدند، زید بن ثابت و اسامة بن زید بودند.
فضیلت
بر اساس نقل‌های کهن، رسول خدا(ص) در این مسجد نماز گزاردند و شب را تا به صبح در آنجا سپری کردند:
«ان النَّبی صَلّی فی الْمَسْجِدِ الَّذی عِنْدَ الْبَدائع عِنْدَ الشَّیخَین وَ باتَ فِیهِ حَتّی اَصْبَحَ».[۶]
تصاویر
آخرین وضعیت مسجد در 2024 (مروبط به بازسازی اساسی)
محیط خارجی
محیط داخلی
تصاویر قدیمی تر (پیش از بازسازی اساسی)
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ تاریخ المعالم المدینة قدیماً و حدیثاً، ص١86.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص111.
- ↑ المغازی، ج١، ص٢١٩.
- ↑ المدینة بین الماضی و الحاضر، ص٣٧4.
- ↑ تاریخ المعالم المدینة قدیماً و حدیثاً، ص١87.
- ↑ تاریخ المدینة المنوره، ج١، ص٧٢.
منابع
- تاریخ المدینة المنورة، ابوزید عمر بن شبه، قم، دارالفکر، ١٣6٨ش.
- تاریخ المعالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، الخیاری، تصحیح محمد امین کردی، مدینه، دارالعلم، 1410.
- المدینة بین الماضی و الحاضر، ابراهیم علی، العیاشی، زبان عربی، ناشر: المکتبة العلمیة، مدینه منوره.
- المغازی، محمد بن عمر الواقدی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، 1989.