مسجد عمر بن خطاب (مدینه)
مسجد عمر به نام عمر بن خطاب در قرن نهم هجری، در محدوده مصلای پیامبر(ص) ساخته شد.
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | عربستان * مدینه * |
| کاربری | مسجد |
| جنبه دینی | |
| بزرگداشت نزد | مسلمانان |
| وابسته به دین/مذهب | اسلام |
| آیین‌ها | اقامه نماز جماعت |
| تاریخ بنا | |
| زمان پایه‌گذاری | قرن نهم هجری |
| وضعیت فعلی | |
| وضعیت بنا | موجود |
|
| |
موقعيت جفرافیایی
مسجد عمر در جهت جنوب غربی مسجد النبی و جنوب مسجد مصلا (مسجد غمامه) واقع شده است و 133 متر از آن فاصله دارد.[۱] این مسجد در ناحیه شمالی خیابان حسن بن علی(ع) قرار دارد.[۲]
ويژگی‌های بنا
ساختمان کنونی اين مسجد، مربوط به دوران سلطان عبدالمجيد اول عثمانی در سال 1266 هجری/ 1849 ميلادی است. بنای مسجد حدودا مربعی شکل است و ارتفاع گنبد آن از داخل به حدود دوازده متر می‌رسد.[۳] بنای مسجد شبیه مسجد ابوبکر است که سلطان محمود عثمانی در سال 1254 هجری بنا کرده.[۴]
ديوار بيرونی مسجد با کنگره‌های فلزی ساده تزئين شده و دیوار داخلی به ارتفاع یک و نیم متر دارای سنگ بازالت (سیاه‌رنگ) می‌باشد. مناره آن در گوشه ديوار شمال غربی قرار دارد. مساحت کلی مسجد 335 متر مربع است و ورودی‌اش در جهت شمالی قرار دارد. ترميم اين مسجد در سال 1411 هجری در زمان ملک فهد بن عبدالعزيز صورت گرفت.[۳]
مسجد عمر در گذر تاريخ
سمهودی (متوفی911ه) از این مسجد بدون ذکر نام آن به اجمال یاد کرده و آن را در کنار مسجد بنی زریق ذکر کرده است؛ او گزارش داده که شيخ‌شمس‌الدين محمد بن احمد سلاوی پس از سال 850 هجری آن را احداث کرده است.[۵]
در سال 1266ه/1850م سلطان عبدالمجید اول دست به ترمیم این مسجد زده است.[۶] علی بن موسی مسجد را در 1303 هجری مشاهده کرده و آن را در کنار آبراهه ابی‌جيده و دارای يک مناره توصیف می‌کند.[۷]
مجموع هزینه بازسازی این مسجد (به علاوه هزینه تجدید بنای مسجدمصلی) در میان سالهای 1391ه/1971م تا 1393ه/1973م بیش از 1.120.000 یک میلیون و صدوبیست هزار ریال عربستان بوده است.[۸]
علت نام مسجد و اقوال تاریخی
بعضی دانشمندان، معتقدند احتمال دارد اين مسجد در مکان خانه های آل دره (دار عبدالله بن درة المزنی) بنا شده باشد[۹]، این همان مکانی است که رسول خدا(ص) در آن نماز عيد را خواند، احتمال دارد عمر بن خطاب در آن مکان، در زمان خلافتش نماز خوانده باشد؛ ازاين‌رو آنجا به او نسبت داده شده باشد.[۱۰] البته شنقيطی (متوفی1409ه) احتمال نماز عید پیامبر و خلفای دیگر در این مکان را رد می‌کند.[۱۱]
علي حافظ مي‌گويد: «گمان نمي‌کنم مسجدي به اين بزرگي با وجود نزديکي‌اش به مسجد مصلا ساخته شده باشد، بدون آنکه اين مسجد تاريخي باشد».
[5]. حافظ، فصول من تاريخ المدينة المنورة، ص140.
پانویس
- ↑ مساجد الاثریه، ص247
- ↑ تصاویر ماهواره ای، گوگل مپ
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ مساجد الاثریه، ص248
- ↑ فصول من تاریخ المدینة المنورة، ص152
- ↑ وفاء الوفاء، ص220
- ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج2، ص185
- ↑ وصف المدينة، ص10
- ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج2، ص243
- ↑ تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص138
- ↑ مساجد الاثریه، ص249
- ↑ الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، ص230
منابع
- مساجد الاثریه، محمد الیاس عبدالغنی1418ه، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه.
- وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
- وصف المدینه المنوره، علی بن موسی، مطبعة نهضة مصر.
- معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، بیروت، دار و مکتبة الهلال، 1419ه.
- الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢.
- تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
- فصول من تاریخ المدینة المنورة، علی حافظ، ناشر:مؤلف. الطبعة الثالثة 1417ه-1996م.
- آثار المدینة المنورة، عبدالقدوس الانصاری، المکتبة السلفیة بالمدینة المنورة، الطبعة الثالثة، 1393هجری.