مسجد جعرانه

مسجد جِعْرانه، یکی از مساجد شهر مکه است که در آغاز محدوده حرم قرار دارد و کسانی که می‌‌‌‌خواهند حج عمره انجام دهند، می‌‌‌‌توانند در آن محرم شوند. این مسجد در حال حاضر در فاصله 24 کیلومتری شمال شرق مکه و در شهرکی به همین نام واقع است.

جعرانه محلى است بیرون از حرم در مسیر طائف به مكه که در شمال شرقى مدینه و در ابتداى وادى سرف واقع شده است. پیامبر اسلام(ص) هنگام بازگشت از جنگ حنین در منطقه جعرانه محرم شده و عمره را انجام داده‌اند.

مسلمانان نیز به تأسى از آن حضرت، آنجا را محل محرم شدن براى عمره قرار دادند و مسجدی در مکان احرام رسول خدا(ص) ساختند که به مسجد جِعْرانه معروف گردید.

میقات‌ عمره مفرده

یکی از میقات‌های عمره مفرده، منطقه جِعْرانه (یا جِعرّانه) است.

توقف پیامبر در جعرانه

روایت شده است که رسول خدا(ص) پس از بازگشت از جنگ حُنَین، نزدیک به پانزده روز در جعرانه توقف نمود و غنایم جنگ با هوازن را میان مردم تقسیم کرد.

مسجد الرسول

در جعرانه مسجدی به نام «مسجد الرسول» معروف است. در اینکه آیا رسول خدا(ص) در محل فعلی این مسجد نماز گزارده است یا نه، روایت تاریخی خاصی در دست نیست، جز آنکه آن حضرت چندین روز در این منطقه بوده است. مسجد الرسول(ص) در سمت چپ وادی جعرانه واقع است.

بازسازی در دوره‌های مختلف

این مسجد در سال 1263 قمری توسط همسر یکی از شاهان حیدرآباد هند بازسازی شد که از وی کتیبه‌ای نیز در مسجد به یادگار مانده است.

مسجد جعرانه بار دیگر در سال ١٣٧٠ و سپس در سال 1384 قمری، توسط وزارت اوقاف سعودی در مساحت بیشتری بازسازی شد. مساحت فعلی مسجد 1600 متر مربع و معماری آن شبیه مسجد تنعیم است.

موقعیت فعلی مسجد

در حال حاضر مسجد مزبور در شهرکی به همین نام جعرانه واقع است که در فاصله 24 کیلومتری شمال شرق مکه بوده و دو مسیر، یکی از طریق وادی سَرِف، از راه دُوَیْده و دیگری از راه شرائع است.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب آثار اسلامی مکه و مدينه، رسول جعفریان. بخش «مسجد جعرانه»، ج1، ص179، است.

• فرهنگ اعلام جغرافیایى، تاریخى در حدیث و سیره نبوى، محمدحسن شرّاب، ترجمه حمیدرضا شیخی.