پرش به محتوا

مسجد الاجابه (مکه): تفاوت میان نسخه‌ها

۹۷۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ فوریهٔ ۲۰۱۹
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جا:ویرایش}} {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | عنوان = | تصویر = | اندازه ت...» ایجاد کرد)
 
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۲۱]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=E ebrahimi  }}
{{در دست ویرایش|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۲۱]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=E ebrahimi  }}
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]


{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| عنوان            =
| عنوان            =مسجد الاجابه
| تصویر            =
| تصویر            =مسجد-الإجابة.jpg
| اندازه تصویر    =
| اندازه تصویر    =300px
| بنيانگذار        =
| بنيانگذار        =
| تأسیس            =
| تأسیس            =
| کاربری          =
| کاربری          =مسجد
| مکان            =
| مکان            = [[عربستان]] - [[مکه]]
| نام‌های دیگر      =
| نام‌های دیگر      =مسجد الاستراحه
| وقایع مرتبط      =
| وقایع مرتبط      =
| ظرفیت            =
| ظرفیت            =
| وضعیت            =
| وضعیت            =فعال
| مساحت            =
| مساحت            =
| امکانات          =
| امکانات          =
خط ۲۰: خط ۱۸:
| معمار            =
| معمار            =
| سبک              =
| سبک              =
| بازسازی          =
| بازسازی          =سال‌های 1422-1421
| وبگاه            =  
| وبگاه            =
}}
}}
'''مسجد الاجابه'''، یکی از مساجد مهم مکه می باشد.
'''مسجد الاجابه'''، یکی از مساجد مهم [[مکه]] می باشد.


==موقعیت جغرافیایی مسجد==
این مسجد یکی از مساجد کهن و تاریخی در مکه است که همواره مورد توجه زائران بوده است. به گفته مورخان [[پیامبر(ص)]] پس از برگرشتن از عمره در این مسجد استراحت نمود. به گفته [[فاکهی]] این مسجد در قرن دوم و قبل از آن به این نام شناخته نمی‌شد. به نابر نقل تاریخ‌نگاران این مسجد در طول تاریخ چندین بار مورد بازسازی قرار گرفته است.
==موقعیت==


این مسجد پایین تر از میدان معابده، در ابتدای شارع ابطح، در طریق [[مسجدالحرام]] و در ابتدای شارع الاجابه است.
این مسجد پایین‌تر از میدان معابده، در ابتدای شارع ابطح، در طریق [[مسجدالحرام]] و در ابتدای شارع الاجابه است.


ادامه مسیر فعلی از سر شارع الاجابه، به ثنیه اذاخرمی رسد که محل ورود [[رسول خدا]](صلی الله علیه وآله) به [[مکه]] به هنگام فتح مکه در [[رمضان]] سال هشتم هجرت است. این ثنیّه، مُشْرف بر باغ خرمان بوده که اکنون شهرداری مکه را در آنجاساخته اند.
ادامه مسیر فعلی از سر شارع الاجابه، به [[ثنیه اذاخر]] می‌رسد که محل ورود [[رسول خدا(ص)]] به [[مکه]] به هنگام [[فتح مکه]] در [[رمضان]] سال هشتم هجرت است. این ثنیّه، مُشْرف بر [[باغ خرمان]] بوده که اکنون شهرداری مکه را در آنجا ساخته‌اند.


==تاریخچه مسجد==
==تاریخچه==


[[فاکهی]] در قرن دوم از این [[مسجد]] یاد کرده و می گوید آن مسجد در آغازِ شعبی واقع شده که در تاریخ به نام شعب آل قنفذ شناخته می شود. این شعب در درون کوه العَیْر است.
[[فاکهی]] در قرن دوم از این مسجد یاد کرده و می‌گوید آن مسجد در آغازِ شعبی واقع شده که در تاریخ به نام [[شعب آل قنفذ]] شناخته می‌شود. این شعب در درون [[کوه العَیْر|کوه العیر]] است.


مسجد پیش گفته، باید در شمار چند [[مسجد]] کهن مکه شناخته شود که نام های گونا گون مانند: [[مسجد آل قنفذ]]، مسجد الإجابه و [[مسجد الاستراحه]] داشته است.
مسجد پیش گفته، باید در شمار چند مسجد کهن مکه شناخته شود که نام‌های گونا‌گون مانند: [[مسجد آل قنفذ]]، مسجد الإجابه و [[مسجد الاستراحه]] داشته است.


فاکهی می نویسد:
فاکهی می نویسد:


در این شعب، خانه آل خَلَف بن عبدالله بن سائب بوده که به آنها «آل عبدربة بن السائب» می گویند و در مقابل قصر محمدبن سلیمان واقع است. نام دیگر آن «شعب اللئام» است و این شعب در دست چپ کسی است که بالای باغ خرمان بایستد و در این زمان خانه خَلَفیین از بنی مخزوم است.
در این شعب، خانه آل خَلَف بن عبدالله بن سائب بوده که به آنها «[[آل عبدربة بن السائب]]» می‌گویند و در مقابل قصر محمد بن سلیمان واقع است. نام دیگر آن «شعب اللئام» است و این شعب در دست چپ کسی است که بالای باغ خرمان بایستد و در این زمان خانه خَلَفیین از [[بنی مخزوم]] است.
 
[[حضارمه]] (مردمان منسوب به حَضْرموت) هم در این شعب سکونت دارند. شعب مزبور به «شعب الخلفیین» ناموراست. در آنجا مسجدی است که گفته می شود رسول خدا(ص) در آن نمازگزارده است.


حضارمه (مردمان منسوب به حَضْرموت) هم در این شعب سکونت دارند. شعب مزبور به «شعب الخلفیین» ناموراست. در آنجا مسجدی است که گفته می شود رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در آن نمازگزارده است.
از [[زهیر بن قنفذ]] نقل شده است که رسول خدا(ص)، روز را در [[غار حِرا|غار حرا]] به سر می برد و شب از حِرا پایین آمده، به محل مسجد می رفت که پشت خانه ابوعبیده بود و به شعب الخلفیین شهرت داشت. در این وقت [[خدیجه(س)]] هم از مکه می آمد و آنها در نزدیکی این شعب با یکدیگر بودند تا جدا شوند. <ref>فاکهی، اخبار مکه، ج 4، صص 180 و 181؛ نکـ: اخبار مکه ازرقی، ج 2، صص 286 و 287</ref>


از [[زهیربن قنفذ]] نقل شده است که رسول خدا(صلی الله علیه وآله)، روز را در غار حِرا به سر می برد و شب از حِرا پایین آمده، به محل مسجد می رفت که پشت خانه ابوعبیده بود و به شعب الخلفیین شهرت داشت. در این وقت خدیجه هم از مکه می آمد و آنها در نزدیکی این شعب با یکدیگر بودند تا جدا شوند. <ref>فاکهی، اخبار مکه، ج 4، صص 180 و 181. و نکـ: اخبار مکه ازرقی، ج 2، صص 286 و 287</ref>
==چند نکته درباره مسجد==


==چند نکته درباره مسجدالإجابه==
در اینجا به بیان چند نکته درباره مسج الاجابه می‌پردازیم؟


اول: در جای باغ خرمان، که در برابر مسجد الإجابه بوده، اکنون دقیقاً شهرداری مکه ـ امانة العاصمة المقدسه ـ قرار گرفته است. اندکی از خیابان به سمت ریع اذاخر را نیز باید داخل در باغ خرمان دانست.
اول: در جای باغ خرمان، که در برابر مسجد الإجابه بوده، اکنون دقیقاً شهرداری مکه ـ امانة العاصمة المقدسه ـ قرار گرفته است. اندکی از خیابان به سمت ریع اذاخر را نیز باید داخل در باغ خرمان دانست.


دوم: مسجد الاجابه دست کم تا قرن سوم به این نام شناخته نمی شده است. فاکهی در قرن سوم از آن با [[مسجد آل قنفذ]] یاد کرده است.
دوم: مسجد الاجابه دست کم تا قرن سوم به این نام شناخته نمی‌شده است. فاکهی در قرن سوم از آن با مسجد آل قنفذ یاد کرده است.
 
سوم: کتیبه‌ای در مسجد الإجابه موجود است که اشاره به بازسازی آن در قرن دهم هجری دارد. به علاوه، دو بیت شعر هم درباره بازسازی این مسجد بر کتیبه‌ای دیگر در این سوی محراب در بنای قبلی وجود داشت.


سوم: کتیبه ای در مسجد الإجابه موجود است که اشاره به بازسازی آن در قرن دهم هجری دارد. به علاوه، دو بیت شعر هم در باره بازسازی این مسجد بر کتیبه ای دیگر در این سوی [[محراب]] در بنای قبلی وجود داشت.
در قرن هشتم، [[ابن‌بطوطه]] در سفرنامه‌اش از مسجد الاجابه یاد کرده، می‌نویسد: آن مسجدی است که رسول خدا(ص) به هنگام بازگشت از [[عمره]]، در آنجا استراحت کرد و اکنون مردم آن را از روی تبرّک می بوسند.<ref>الرحلة الحجازيه، ص 164</ref>


در قرن هشتم، ابن بطوطه در سفرنامه اش از مسجدالاجابه یاد کرده، می نویسد: آن مسجدی است که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) به هنگام بازگشت از [[عمره]]، در آنجا استراحت کرد و اکنون مردم آن را از روی تبرّک می بوسند. <ref>الرحلة الحجازيه، ص 164</ref>
ابن‌فهد در حوادث سال 720 نوشته است: در این سال مسجد الاجابه تعمیر شد. این مسجد سمت چپ کسی است که به سوی [[منا]] می رود و در نزدیکی ثنیّة اذاخر است و گفته شده که رسول خدا(ص) در آن نماز خوانده است.<ref>اتحاف الورى، ج 3، ص 172</ref>


ابن فهد در حوادث سال 720 نوشته است: در این سال مسجدالاجابه تعمیر شد. این مسجد سمت چپ کسی است که به سوی منا می رود و در نزدیکی ثنیّة اذاخر است و گفته شده که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در آن نماز خوانده است. <ref>اتحاف الورى، ج ص 172</ref>
همو در حوادث سال 831 آورده: امیر [[سیف‌الدین شاهین عثمانی]] در این سال مسجد الإجابه را که در شعبی نزدیک ثنیة اذاخر است، تعمیر کرد.<ref>اتحاف الوری، ج ص 20</ref>


همو در حوادث سال 831 آورده: امیر سیف الدین شاهین عثمانی در این سال مسجدالإجابه را که در شعبی نزدیک ثنیة اذاخر است، تعمیر کرد. <ref>اتحاف الوری، ج 4، ص 20</ref>
==حضور پیامبر(ص) در مسجد الاجابه==


چهارم: تا این جا چند نکته در باره حضور [[رسول خدا]](صلی الله علیه وآله) در این محل، نقل کردیم. یکی همان اشاره [[ابن بطوطه]] بود که حضرت در بازگشت از [[عمره]] در اینجا استراحت کرده است.
تا این جا چند نکته درباره حضور [[رسول خدا(ص)]] در این محل، نقل کردیم. یکی همان اشاره [[ابن بطوطه]] بود که حضرت در بازگشت از [[عمره]] در اینجا استراحت کرده است.


دیگر آن که حضرت روزها در غار حِرا بوده و شب را در اینجا با [[خدیجه]](علیها السلام) بسر می برده است. [[ابن فهد]] هم به نقل از راویان می نویسد: گفته اند که [[جنیان]] در اینجا به محضر رسول خدا(صلی الله علیه وآله) آمدند و با آن حضرت دیدار کردند.
دیگر آن که حضرت روزها در غار حِرا بوده و شب را در اینجا با خدیجه(س) بسر می برده است. ابن‌فهد هم به نقل از راویان می نویسد: گفته اند که [[جنیان]] در اینجا به محضر رسول خدا(ص) آمدند و با آن حضرت دیدار کردند.


جمیل کتبی نویسنده معاصر شهر مکه می نویسد: این مسجد را «[[مسجد الاستراحه]]» گفته اند؛ زیرا مکانی است که وقتی رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در روز سیزدهم از [[منا]] و از حجّة الوداع بازمی گشت در این جا استراحت کرد. <ref>مکة فی وجدانی، ص 102</ref>
جمیل کتبی نویسنده معاصر شهر مکه می نویسد: این مسجد را «[[مسجد الاستراحه]]» گفته اند؛ زیرا مکانی است که وقتی رسول خدا(ص) در روز سیزدهم از منا و از [[حجّة الوداع]] باز می‌گشت در این جا استراحت کرد.<ref>مکة فی وجدانی، ص 102</ref>


همچنین می نویسد: گفته اند که حضرت در کودکی در اینجا گوسفندان را به چرا می آورده است. <ref>اتحاف الوری، ج 4، ص 20</ref>
همچنین می نویسد: گفته‌اند که حضرت در کودکی در اینجا گوسفندان را به چرا می آورده است.<ref>اتحاف الوری، ج 4، ص 20</ref>


آشکار است که اینها اقوال شفاهی بوده و نویسندگان از مردم می شنیده اند. در این میان، نکته مهم همان اشاره فاکهی است که گفته است: رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در اینجا نماز خوانده است.
آشکار است که اینها اقوال شفاهی بوده و نویسندگان از مردم می شنیده‌اند. در این میان، نکته مهم همان اشاره فاکهی است که گفته است: رسول خدا(ص) در اینجا نماز خوانده است.


در سال 1394 قمری ساختمان قدیمی مسجد خراب گردید و در همان محل پیشین، مسجد جدیدی بنا نهاده شد. بنای فعلی آن، مربع شکل و دارای مساحتی حدود 400 متر مربع است. مناره ای نیز در محل اتصال دیوارهای جنوب و غربی آن قرار دارد. این مسجد از مساجد دایر مکه به شمار می آید که مؤلف مکرر توفیق نماز خواندن در آن را یافته است. مسجد یاد شده بار دیگر در سالهای 2ـ1421 به صورت زیبایی بازسازی شده و حتی به آن مناسبت، گاه محله نیز محله الاجابه نامیده می شود. <ref>در باره این مسجد و کتیبه های موجود در آن، مقاله ای با عنوان «مسجد الاجابة بمکة المکرمة، دراسة تاریخیة ـ وثائقیة» در مجله المنهل مجلد 55، ش 513 سال 1414 صص 4 ـ 15 به چاپ رسیده است.</ref>
==بازسازی==
 
در سال 1394 قمری ساختمان قدیمی مسجد خراب گردید و در همان محل پیشین، مسجد جدیدی بنا نهاده شد. بنای فعلی آن، مربع شکل و دارای مساحتی حدود 400 متر مربع است.
 
مناره‌ای نیز در محل اتصال دیوارهای جنوب و غربی آن قرار دارد. این مسجد از مساجد دایر [[مکه]] به شمار می آید که مؤلف مکرر توفیق نماز خواندن در آن را یافته است.
 
مسجد یاد شده بار دیگر در سال‌های 2ـ1421 به صورت زیبایی بازسازی شده و حتی به آن مناسبت، گاه محله نیز محله الاجابه نامیده می شود.
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
خط ۸۴: خط ۹۳:


| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1077
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1077
}}
* '''اخبار مكة'''، ابوعبدالله محمد بن اسحاق الفاكهى، تصحيح عبدالملك بن دهيش، ١٩٩۴
* '''الرحلة الحجازية'''، محمد لبيب البتنونى، قاهره، الثقافة الدينية
* '''اتحاف الورى بأخبار ام القرى'''، عمر بن فهد، مكه، دانشگاه‌ام القرى، ١٩٨٣.
* '''تاريخ مكة'''، ابوالوليد محمد بن عبدالله الازرقى، قم، مكتبة الشريف الرضى،


}}
{{پایان}}
{{پایان}}
{{مساجد}}
{{مساجد}}
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:مسجدهای مکه]]
[[رده:مکان‌های تاریخی عربستان]]
۱٬۲۴۴

ویرایش