چاه جاسوم
چاه جاسوم از چاه‌هاى قدیمی مدينه است که بر اساس برخی نقلها پیامبر(ص) در محدوده این چاه نماز خوانده و از آن نوشیده‌اند. امروزه اثری از این چاه وجود ندارد. مکان تقریبی چاه در نزدیکی مسجد راتج، در شمال مسجدالنبی است که در حال حاضر مطابق با منطقه مصانع می‌باشد. جاسوم چاهی متعلق به هیثم بن تیهان بوده و نقل است که رسول خدا(ص) در روزی گرم مهمان او شد. او در این میهمانی از آب این چاه در شیر بز ریخت و پیامبر از آن نوشید و سپس از آن حضرت، در سایبان باغ خود، با انواع خرما پذیرایی کرد.
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | عربستان * مدینه * |
| کاربری | چاه |
| جنبه دینی | |
| بزرگداشت نزد | مسلمانان |
| وابسته به دین/مذهب | اسلام |
| باورها | نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده این چاه |
| تاریخ بنا | |
| زمان پایه‌گذاری | قرن اول هجری |
| وضعیت فعلی | |
| وضعیت بنا | ناموجود |
|
| |
اتصال به پیامبر(ص)[ویرایش | ویرایش مبدأ]
چاه جاسوم از چاه‌هاى مدينه در عهد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بوده است که رسول خدا از آن نوشیده است. همچنین نقل است که پیامبر(ص) در کنار دیواره متعلق به چاه، نماز خوانده است.[۱]
نام[ویرایش | ویرایش مبدأ]
جاسوم چاهی متعلق به هیثم بن تیهان[۱] در منطقه راتج مدینه بوده است و بر همین اساس یکی از نام های چاه «بئر ابوالهیثم» است.[۲] نام جاسم نیز برای این چاه بیان شده است.[۳]
وضعیت بنا و مکان آن[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این چاه در زمان زیست ایوب پاشا (متوفی 1308قمری) شناخته شده نبوده است.[۲] و تا دوران معاصر نیز اثری از بنای آن وجود ندارد.[۳] اما مکان تقریبی چاه در نزدیکی مسجد راتج[۴]، در شمال مسجدالنبی[۵] و در محدوده جنوبی مرکز ارتباطات عثمانی قرار دارد[۶] که ساختمانش تاکنون نیز باقی مانده است.[۷] محدوده کلی مکان چاه، امروزه با عنوان مصانع شناخته می‌شود[۸] و نام قدیمی راتج برای این منطقه دیگر کاربرد ندارد.[۹]
رویداد های تاریخی مرتبط[ویرایش | ویرایش مبدأ]
بر اساس برخی نقلها روزی به پیامبر(ص) در مدینه خبر رسید که برخی از منافقین در خانه سویلم یهودی جمع شده اند و مردم را از شرکت در غزوه تبوک ناامید می‌کنند. خانه سویلم در کنار چاه جاسوم بود، پیامبر(ص) طلحه بن عبیدالله و یکی دیگر از اصحاب را برای آتش زدن خانه منافقین فرستاد و با شروع آتش، منافقین از پشت خانه فرار کردند.[۱۰]
طبق نقلی هيثم بن نصر اسلمى، برای خدمت به رسول خدا(ص) از چاه ابو الهيثم بن تيهان، كه آبى گوارا داشت، آب آورده است.[۱۱] همچنین نقل است که آن حضرت در روزی گرم مهمان ابوالهیثم شد. او در این میهمانی از آب این چاه در شیر بز ریخت و پیامبر از آن نوشید و سپس از آن حضرت، در سایبان باغ خود، با انواع خرما پذیرایی کرد.[۱۱]
جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ تاریخ مدینه منوره، ابن شبه، ص160.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، أيوب صبری باشا، ج4، ص238
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، ص277.
- ↑ المدینة بین الماضی و الحاضر، 359
- ↑ وفاء الوفاء، سمهودی، ص225
- ↑ المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، بخش2، ص181.
- ↑ المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، بخش2، ص181.
- ↑ المدینة بین الماضی و الحاضر، 358
- ↑ المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ- ج4، بخش2، ص179.
- ↑ السيرة النبوية، ج4، ص96.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ انساب الاشراف، بلاذری، ج2، ص568.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- السيرة النبوية، ابن هشام الحميری، مصر، مكتبة محمد علي صبيح، 1963م.
- تاریخ مدینه منوره، عمر بن شبه نمیری، تهران، نشر مشعر، 1380ش.
- تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد، ریاض، المملکة العربیة، ۱۴۱۹ق.
- المدینه بین الماضی و الحاضر، ابراهیم بن علی العیاشی، 1972ق.
- المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی، جزء الرابع، بیروت، 2011
- وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
- أنساب الأشراف، أحمد بن يحيى بلاذری، مصر، دارالمعارف، 1959م.
- مساجد الاثریه، محمد الیاس عبدالغنی، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419 ق.