مسجد الرایه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۱ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۲۲:۲۱

مسجد ردم الاعلى یا مسجد الرایه، یکی از مساجد قدیمی شهر مکه است.

این مسجد در قسمت بالای مکه در مسیر مسجدالحرام قرار دارد. برخی دیدگاه‌ها از نماز‌خواندن پیامبر(ص) در مکان مسجد حکایت دارد. گویند رسول خدا(ص) در هنگام فتح مکه فرمان داد پرچم اسلام را در مکان این مسجد

واژه‌شناسی

ردْم به معنای سد است. اعلی هم قسمت عالی و بالای مکه (المَعْلاة) یعنی همین طریق مسجدالحرام (مسیر منا) است. در برابر آن، مَسْفله است که از اجیاد به آن سو؛ یعنی بخش پایین مکه است. به هر روی، مسجد رَدْم، مسجدی است که در آغاز بازار جَودریه است؛ جایی که در اواخر عنوان شارع ابی‌سفیان (یا به قول ایرانی‌ها بازار ابوسفیان) خوانده شد،^[۱] واکنون تمامی آن در تخریب اخیر از میان رفته است.

تاریخچه مسجد

فاکهی می‌نویسد: این مسجد در قسمت بالای مکه، در کنار الردم الاعلی و در نزدیکی چاه جُبَیر بن مطعم بن عدی بن نوفل قرار داشته است. نام این چاه را «بئر العلیا» هم گفته‌اند. او می‌افزاید: گفته شده که رسول‌ خدا(ص) در اینجا نماز خوانده است.

از یکی از صحابه نقل شده که گفت: رسول خدا(ص) را دیدم که نماز ظهر و عصر خویش را در نزدیکی بئر علیا می‌خواند. عبدالله بن عباس بن محمد در این محل مسجدی بنا کرد و در کنارش حوضی ساخت که در آن آب ریخته می‌شد. برخی از فقهای مکه می‌گفتند: خانه‌های مکه در قدیم تا اینجا بوده و همه خانه‌ها در حدّ فاصل مسجدالحرام تا بئر علیا بوده است.^[۲]

درباره ورود پیامبر(ص) به مکه در جریان فتح مکه آمده است: حضرت از ثنیّة اذاخر در نزدیکی معابده وارد مکه شدند و دستور دادند تا پرچم ایشان را در محل مسجد الرایه فعلی، در آغاز سوق جَوْدریه بر پا کنند.^[۳] بئر جبیر بن مطعم نیز که تا این اواخر بوده، طبق اظهار نظر محقق کتاب ازرقی، در نزدیکی مسجدالحرام قرار داشته است.

در اینجا سیل‌بندی بوده که در مسیر وادی ابراهیم قرار داشته است. مسیر این مَسیل، درست در راه مسجدالحرام بوده و از کنار کعبه می‌گذشته و به سمت اجیاد می‌رفته است. ایجاد این سدّ، برای حفاظت از خانه‌های مردم و خانه خدا بوده است. فاسی در ذیل حوادث سال 601 نوشته است: در این سال مسجد الرایه تعمیر شد.^[۴] و ابن‌فهد در ذیل حوادث سال 801 می‌نویسد: در این سال مسجد الرایه مرمّت گردید.^[۵] در سال 852 نیز طی مراسمی، محل مسجد الرایه را تا مسعی شمع روشن کردند.^[۶]

بر پایه نظر عبدالملک بن دهیش، محقق کتاب فاکهی، این مسجد همان است که اکنون در آغاز بازار جَودریه قرار دارد. یک سمت آن به سوی بازار و سمت دیگرش در همان طریق مسجدالحرام است. این مسجد بسیار بزرگ است و اکنون به نام مسجد الرایه شناخته می‌شود که نامی نسبتا جدید است.

بازسازی

مسجد الرایه در سال 1361 ق بازسازی شد و آخرین بار در سال 1394 قمری به دلیل مشکلات طرح‌های توسعه، محل آن‌ اندکی تغییر یافته، به ناحیه شمالی محل سابق انتقال یافت! مساحت فعلی آن 232 متر مربع است. برخی از افراد محلی، مسجد الرایه را نه مسجدی که در آغاز سوق الجَوْدریه است بلکه مسجدی می‌دانند که پیش از پل سلیمانیه، دست راست کسی است که از حرم عازم مسجد جن است. این مسجد در سال‌های اخیر بازسازی شده است. روی تابلویی که در آنجا نصب شده است، مسجد مزبور به عنوان مسجد الرایه معرفی شده است نه مسجدی که در آغاز بازار جودریه قرار دارد.

پانویس

↑ معجم معالم الحجاز، ج2، ص185؛ اخبار مکه، فاکهی، ج3، ص99.
↑ اخبار مکه، فاکهی، ج4، ص19.
↑ التاریخ القویم، ج2، ص67.
↑ شفاء الغرام، ج1، ص261؛ العقد الثمین، ج5، ص290.
↑ اتحاف الوری، ج3، ص416؛ العقد الثمین، ج7، ص76.
↑ اتحاف الوری، ج4، ص278.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب آثار اسلامی مکه و مدينه، رسول جعفریان. بخش «مسجد الرایه»، ج1، ص147-149، است.

[1] معجم معالم الحجاز، ج2، ص185؛ اخبار مکه، فاکهی، ج3، ص99.

[2] اخبار مکه، فاکهی، ج4، ص19.

[3] التاریخ القویم، ج2، ص67.

[4] شفاء الغرام، ج1، ص261؛ العقد الثمین، ج5، ص290.

[5] اتحاف الوری، ج3، ص416؛ العقد الثمین، ج7، ص76.

[6] اتحاف الوری، ج4، ص278.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{در دست ویرایش|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۲۱]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=E ebrahimi  }}
+'''مسجد ردم الاعلى یا مسجد الرایه'''، یکی از مساجد قدیمی [[شهر مکه]] است.
-[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
+این مسجد در قسمت بالای مکه در مسیر [[مسجدالحرام]] قرار دارد. برخی دیدگاه‌ها از نماز‌خواندن [[پیامبر(ص)]] در مکان مسجد حکایت دارد.
-{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
+گویند رسول خدا(ص) در هنگام [[فتح مکه]] فرمان داد پرچم [[اسلام]] را در مکان این مسجد
-| عنوان            =مسجد الرایه
-| تصویر            =
-| اندازه تصویر     =
+==واژه‌شناسی==
-| بنيانگذار        =
-| تأسیس            =
+ردْم به معنای سد است. اعلی هم قسمت عالی و بالای [[مکه]] (المَعْلاة) یعنی همین طریق [[مسجدالحرام]] (مسیر [[منا]]) است. در برابر آن، مَسْفله است که از [[اجیاد]] به آن سو؛ یعنی بخش پایین [[مکه]] است. به هر روی، مسجد رَدْم، مسجدی است که در آغاز بازار جَودریه است؛ جایی که در اواخر عنوان شارع ابی‌سفیان (یا به قول ایرانی‌ها بازار ابوسفیان) خوانده شد،<ref>معجم معالم الحجاز، ج2، ص185؛ اخبار مکه، فاکهی، ج3، ص99.</ref> واکنون تمامی آن در تخریب اخیر از میان رفته است.
-| کاربری           = عبادتگاه
-| مکان             = مکه
+==تاریخچه مسجد==
-| نام‌های دیگر      =ردم الاعلی
-| وقایع مرتبط      =
+فاکهی می‌نویسد: این مسجد در قسمت بالای مکه، در کنار الردم الاعلی و در نزدیکی چاه جُبَیر بن مطعم بن عدی بن نوفل قرار داشته است. نام این چاه را «[[بئر العلیا]]» هم گفته‌اند. او می‌افزاید: گفته شده که [[رسول‌ خدا(ص)]] در اینجا نماز خوانده است.
-| ظرفیت            =
-| وضعیت            =
+از یکی از [[صحابه]] نقل شده که گفت: رسول خدا(ص) را دیدم که نماز ظهر و عصر خویش را در نزدیکی بئر علیا می‌خواند. عبدالله بن عباس بن محمد در این محل مسجدی بنا کرد و در کنارش حوضی ساخت که در آن آب ریخته می‌شد. برخی از فقهای مکه می‌گفتند: خانه‌های مکه در قدیم تا اینجا بوده و همه خانه‌ها در حدّ فاصل مسجدالحرام تا بئر علیا بوده است.<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج4، ص19.</ref>
-| مساحت            =
-| امکانات          =
+درباره ورود پیامبر(ص) به مکه در جریان [[فتح مکه]] آمده است: حضرت از [[ثنیه اذاخر|ثنیّة اذاخر]] در نزدیکی معابده وارد مکه شدند و دستور دادند تا پرچم ایشان را در محل مسجد الرایه فعلی، در آغاز سوق جَوْدریه بر پا کنند.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص67.</ref> [[بئر جبیر بن مطعم]] نیز که تا این اواخر بوده، طبق اظهار نظر محقق کتاب ازرقی، در نزدیکی مسجدالحرام قرار داشته است.
-| شماره ثبت        =
-| معمار            =
+در اینجا سیل‌بندی بوده که در مسیر [[وادی ابراهیم]] قرار داشته است. مسیر این مَسیل، درست در راه مسجدالحرام بوده و از کنار [[کعبه]] می‌گذشته و به سمت اجیاد می‌رفته است. ایجاد این سدّ، برای حفاظت از خانه‌های مردم و خانه خدا بوده است. [[فاسی]] در ذیل حوادث سال 601 نوشته است: در این سال مسجد الرایه تعمیر شد.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص261؛ العقد الثمین، ج5، ص290.</ref> و [[ابن‌فهد]] در ذیل حوادث سال 801 می‌نویسد: در این سال مسجد الرایه مرمّت گردید.<ref>اتحاف الوری، ج3، ص416؛ العقد الثمین، ج7، ص76.</ref> در سال 852 نیز طی مراسمی، محل مسجد الرایه را تا مسعی شمع روشن کردند.<ref>اتحاف الوری، ج4، ص278.</ref>
-| سبک              =
-| بازسازی          =
+بر پایه نظر عبدالملک بن دهیش، محقق کتاب فاکهی، این مسجد همان است که اکنون در آغاز بازار جَودریه قرار دارد. یک سمت آن به سوی بازار و سمت دیگرش در همان طریق مسجدالحرام است. این مسجد بسیار بزرگ است و اکنون به نام مسجد الرایه شناخته می‌شود که نامی نسبتا جدید است.
-| وبگاه            =
-}}
-فاکهی در کتاب اخبار مکه‌اش، از مسجدی با این نام یاد کرده است. ردْم به معنای سد است. اعلی هم قسمت عالی و بالای مکه (المَعْلاة) یعنی همین طریق مسجدالحرام (مسیر منا) است. در برابر آن، مَسْفله است که از اجیاد به آن سو؛ یعنی بخش پایین مکه است. به هر روی، مسجد رَدْم، مسجدی است که در آغاز بازار جَودریه است؛ جایی که در اواخر عنوان شارع ابی‌سفیان (یا به قول ایرانیها بازار ابوسفیان) خوانده شد، <ref>معجم معالم الحجاز، ج2، ص185؛ اخبار مکه، فاکهی، ج3، ص99.</ref> واکنون تمامی آن در تخریب اخیر از میان رفته است.
-فاکهی مینویسد: این مسجد در قسمت بالای مکه، در کنار الردم الاعلی و در نزدیکی چاه جُبَیر بن مطعم بن عدی بن نوفل قرار داشته است. نام این چاه را «بئر العلیا» هم گفتهاند. او میافزاید: گفته شده که رسولخدا(ص) در اینجا نماز خوانده است.
-از یکی از صحابه نقل شده که گفت: رسولخدا(ص) را دیدم که نماز ظهر و عصر خویش را در نزدیکی بئر علیا میخواند. عبدالله بن عباس بن محمد در این محل مسجدی بنا کرد و در کنارش حوضی ساخت که در آن آب ریخته میشد. برخی از فقهای مکه میگفتند: خانههای مکه در قدیم تا اینجا بوده و همه خانهها در حدّ فاصل مسجدالحرام تا بئر علیا بوده است. <ref>اخبار مکه، فاکهی، ج4، ص19.</ref>
-درباره ورود پیامبر(ص) به مکه در جریان فتح مکه آمده است: حضرت از ثنیّة اذاخر در نزدیکی معابده وارد مکه شدند و دستور دادند تا پرچم ایشان را در محل مسجد الرایه فعلی، در آغاز سوق جَوْدریه بر پا کنند. <ref>التاریخ القویم، ج2، ص67.</ref> بئر جبیر بن مطعم نیز که تا این اواخر بوده، طبق اظهار نظر محقق کتاب ازرقی، در نزدیکی مسجدالحرام قرار داشته است. در اینجا سیلبندی بوده که در مسیر وادی ابراهیم قرار داشته است. مسیر این مَسیل، درست در راه مسجدالحرام بوده و از کنار کعبه میگذشته و به سمت اجیاد میرفته است. ایجاد این سدّ، برای حفاظت از خانههای مردم و خانه خدا بوده است. فاسی در ذیل حوادث سال 601 نوشته است: در این سال مسجد الرایه تعمیر شد. <ref>شفاء الغرام، ج1، ص261؛ العقد الثمین، ج5، ص290.</ref> و ابن فهد در ذیل حوادث سال 801 مینویسد: در این سال مسجد الرایه مرمّت گردید. <ref>اتحاف الوری، ج3، ص416؛ العقد الثمین، ج7، ص76.</ref> در سال 852 نیز طی مراسمی، محل مسجد الرایه را تا مسعی شمع روشن کردند. <ref>اتحاف الوری، ج4، ص278.</ref>
+==بازسازی==
-بر پایه نظر عبدالملک بن دهیش، محقق کتاب فاکهی، این مسجد همان است که اکنون در آغاز بازار جَودریه قرار دارد. یک سمت آن به سوی بازار و سمت دیگرش در همان طریق مسجدالحرام است. این مسجد بسیار بزرگ است و اکنون به نام مسجد الرایه شناخته میشود که نامی نسبتا جدید است.
+مسجد الرایه در سال 1361 ق بازسازی شد و آخرین بار در سال 1394 قمری به دلیل مشکلات طرح‌های توسعه، محل آن‌ اندکی تغییر یافته، به ناحیه شمالی محل سابق انتقال یافت! مساحت فعلی آن 232 متر مربع است.
-مسجد الرایه در سال 1361 ق بازسازی شد و آخرین بار در سال 1394 قمری به دلیل مشکلات طرحهای توسعه، محل آن‌اندکی تغییر یافته، به ناحیه شمالی محل سابق انتقال یافت! مساحت فعلی آن 232 متر مربع است.
+برخی از افراد محلی، مسجد الرایه را نه مسجدی که در آغاز سوق الجَوْدریه است بلکه مسجدی می‌دانند که پیش از پل سلیمانیه، دست راست کسی است که از حرم عازم [[مسجد جن]] است. این مسجد در سال‌های اخیر بازسازی شده است. روی تابلویی که در آنجا نصب شده است، مسجد مزبور به عنوان مسجد الرایه معرفی شده است نه مسجدی که در آغاز بازار جودریه قرار دارد.
-برخی از افراد محلی، مسجد الرایه را نه مسجدی که در آغاز سوق الجَوْدریه است بلکه مسجدی میدانند که پیش از پل سلیمانیه، دست راست کسی است که از حرم عازم مسجد جن است. این مسجد در سالهای اخیر بازسازی شده است. روی تابلویی که در آنجا نصب شده است، مسجد مزبور به عنوان مسجد الرایه معرفی شده است نه مسجدی که در آغاز بازار جودریه قرار دارد.
 ==پانویس==
@@ خط ۵۰: / خط ۴۵: @@
 {{پایان}}
 {{مساجد}}
+[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]

ن ب و مساجد
عربستان	مسجد الحرام • مسجد النبی • مسجد قبا • مسجد ذوالحلیفه • مسجد ردالشمس • مسجد خیف • مسجد غدیر خم • مسجد الغنم • مسجد مختفی • مسجد حمزة بن عبدالمطلب • مسجد بلال بن رباح • مسجد جن • مسجد الرایه • مسجد المتکا • مسجد شجره • مسجد الاجابه • مسجد عرفه • مسجد تنعیم • مسجد صفائح • مسجد امام علی (تنعیم) • مسجد شجره (حدیبیه) • مسجد جعرانه • مسجد فتح • مسجد سقیا • مسجد بنوحرام • مسجد ثنیة الوداع • مسجد ذباب • مسجد الدرع • مسجد البحیر • مسجد ثنایا • مسجد مغیسله • مسجد مشعرالحرام • مسجد خیف • مسجد البیعه • مسجد النحر • مسجد الكبش • مساجد خندق • مسجد امام علی (مدینه) • مسجد عثمان • مسجد قبلتین • مسجد صخرات • مسجد راتج • مسجد البیعه (مکه)
عراق	مسجد کوفه • مسجد سهله • مسجد حنانه • مسجد شیخ طوسی • مسجد شیخ انصاری • مسجد هندی • مسجد الخضراء • مسجد صعصعة بن صوحان • مسجد زید بن صوحان • مسجد الحمراء • مسجد براثا • مسجد عتیقه • مسجد پنجه امام علی(ع) • مسجد ردالشمس • مسجد الراس • مسجد رأس الحسین(ع) (کربلا) • مسجد عمران بن شاهین • مسجد شهید اول (کربلا) • مسجد صاحب حدائق (کربلا)
ایران	مسجد جمکران • مسجد گوهرشاد • مسجد آقابزرگ کاشان • مسجد امام (اصفهان) • مسجد حکیم اصفهان • مسجد سلماسی • مسجد شیخ لطف‌الله • مسجد جامع یزد • مسجد اعظم قم • مسجد امام حسن عسکری قم • مسجد سید اصفهان
سوریه	مسجد جامع اموی • مشهد الحسین(حلب)
مصر	مسجد حاکم مصر • مسجد جیوشی
فلسطین	مسجد الاقصی • مسجد صخره
مرتبط	مسجد • مسجد جامع