چاه غرس: تفاوت میان نسخه‌ها
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
== وضعیت کنونی == | == وضعیت کنونی == | ||
این چاه در شمال غرب باغ غرس قرار دارد | این چاه در شمال غرب باغ غرس قرار دارد. قطر و عمق آن حدود ۴ متر است و روی آن بنایی وجود دارد. باغ مجاور این چاه که به نام «غرس» شناخته می‌شود، هنوز وجود دارد و وقف است. مسجد مربع شکلی که از سنگ ساخته شده و در کنار چاه است تا حدی باقی مانده و در سمت شمال شرق آن قرار دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aآثار_المدینه_المنوره.pdf&page=246 آثار المدینه المنوره، ص246.]؛ [https://www.google.com/maps/place/Ghars+well/@24.4447334,39.6265399,346m/data=!3m1!1e3!4m6!3m5!1s0x15bdbf95c9b0511b:0xdfed1dd10f44ce20!8m2!3d24.4451856!4d39.6272167!16s%2Fg%2F12195n4m?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI1MDkzMC4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D نقشه جهان نمای گوگل مپ.]</ref> | ||
==نگارخانه== | |||
<gallery mode="packed" heights="150px"> | |||
پرونده:چاه غرس3.png | |||
پرونده:چاه غرس2.png | |||
</gallery> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[قبا|منطقه قبا]] | * [[قبا|منطقه قبا]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۶ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۵۰
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | عربستان * مدینه * |
| کاربری | چاه |
| جنبه دینی | |
| بزرگداشت نزد | مسلمانان |
| وابسته به دین/مذهب | اسلام |
| باورها | وضو گرفتن پیامبر(ص) در محدوده این چاه |
| تاریخ بنا | |
| زمان پایه‌گذاری | قرن اول هجری |
| وضعیت فعلی | |
| وضعیت بنا | موجود |
| بخش‌های بنا | مسجد در کنار چاه |
چاه غَرس از چاه‌های تاریخی مدینه است که در قبا قرار دارد. پیامبر اسلام(ص) از آب این چاه می‌نوشید و آن گوارا و متبرک می دانست و بنابر روایتی وصیت کرد با آب آن غسل داده شود. امروزه این چاه در باغ غرس واقع شده در شمال خیابان «طریق علی بن ابی طالب» قرار گرفته است.
نام[ویرایش | ویرایش مبدأ]
بنابر گزارشی، چاه غَرس را «مالک بن نُحاط» حفر کرد. مالک برده ای سیاه داشت که سرپرستی آن چاه را بر عهده داشت و لقب «غَرس» داشت و نام چاه از لقب او گرفته شده است.[۱]
غرس در لغت به معنای قلمه درخت یا نهالی است که در زمین می‌نشانند تا بروید.[۲] بنابر برخی گزارش‌ها مالک از آب چاه، راهی به سوی درختانی که خودش کاشته بود کشید. به همین دلیل آن را بئر الغرس(به معنای کاشتن) می‌نامیدند.[۱] تعبیرهای دیگر همچون "بئر غُریس" و «أغرس» نیز درباره نام چاه به کار رفته است.[۳]
موقعیت مکانی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
چاه غَرس یکی از اماکن تاریخی و مذهبی مهم در شهر مدینه منوره است که در شمال خیابان «طریق علی بن ابی‌طالب» قرار دارد.[۴] این چاه در منطقه قبا[۵] در حدود یک کیلومتری جنوب مسجد النبی و یک کیلومتری شرق مسجد قبا واقع شده است.[۶] امروزه چاه غرس مکانی شناخته شده در روستای «قربان» در باغ غرس است.[۷]
پیامبر(ص) و چاه غرس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پیامبر (ص) از آب شیرین آن چاه می‌نوشید[۸] و آب آن را گوارا می‌دانست.[۵] برخی روایات می‌گویند هنگامی که پیامبر (ص) در آستانه وفات بود، به علی(ع) وصیت کرد که پیکرش را با آب چاه غرس غسل دهد.[۹]
گفته شده است که پیامبر (ص) با آب این چاه وضو گرفته. [۱۰]و غسل کردند[۱۱] همچنین در روایتی، آن حضرت این چاه را چاهی بهشتی دانسته اند.[۱۲] بنابر گزارشی، دورانی آب چاه بسیار کم بود و با معجزه پیامبر(ص) ناگهان پر آب شد.[۱۳] گفته شده آب این چاه در درمان برخی بیماری‌ها مؤثر بوده است.[۱۰]
تاریخچه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مطابق نقل محمد مطری، مدینه شناس (م.741ق.) این چاه تا پیش از دوران او، قرن‌ها مخروبه بود، ولی بعد از آن تعمیر شد.[۱۴] این چاه بعدا دوباره تخریب شد و سپس آن را شخصی به نام خواجه حسین خرید و باغی دور آن ساخت و کنار آن مسجد کوچکی ساخت و این مکان را در سال ۸۸۲ هجری وقف کرد.[۱۵]
وضعیت کنونی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این چاه در شمال غرب باغ غرس قرار دارد. قطر و عمق آن حدود ۴ متر است و روی آن بنایی وجود دارد. باغ مجاور این چاه که به نام «غرس» شناخته می‌شود، هنوز وجود دارد و وقف است. مسجد مربع شکلی که از سنگ ساخته شده و در کنار چاه است تا حدی باقی مانده و در سمت شمال شرق آن قرار دارد.[۱۶]
نگارخانه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ انساب الاشراف، ج۱، ص۵۹۱.
- ↑ المعالم الأثیرة فی السنة والسیرة، 208.
- ↑ المساجد والأماکن الأثریة المجهولة لزائر المدینة المیمونة، عبدالرحمن خویلد، ص ۶۱
- ↑ نقشه جهان نمای گوگل مپ.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ عجائب المخلوقات وغرائب الموجودات زکریای قزوینی ص۱۷۹.
- ↑ مغانم المطابة فی معالم الطابة، ص456.؛ مرآه الحرمین، ص۴۸۳.
- ↑ آثار المدینه المنوره، ص246.؛ موسوعة العتبات المقدسة، ج٣، جعفر الخلیلی، ص۶۲.
- ↑ الطبقات الکبری، ج ۱، ابن سعد، ص ۵۰۴
- ↑ الکافی، ج2، ص62.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ المساجد والأماکن الأثریة المجهولة لزائر المدینة المیمونة، ص۶۱؛ المواهب اللدونیة بالمنحة المحمدیة، ج۳، ص۵۷۷.
- ↑ طبقات الکبری، ج1، ص502.
- ↑ المواهب اللدونیة بالمنحة المحمدیة، ج ۳، شیخ احمد بن محمد قسطلانی، ص ۵۷۷؛ سبل الهدی والرشاد، ج ۳، الصالحی الشامی، ص۳۲۲.
- ↑ سبل الهدی والرشاد، جلد ۹، صفحه ۴۶۰.
- ↑ التعریف بما انست الهجرة، ص153.
- ↑ وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، ص392.
- ↑ آثار المدینه المنوره، ص246.؛ نقشه جهان نمای گوگل مپ.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- أنساب الأشراف، أحمد بن یحیی بلاذری، مصر، دارالمعارف، 1959م.
- سبل الهدی و الرشاد فی سیره خیر العباد، محمد بن یوسف الشمس الشامی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۴ق.
- الکافی، شیخ کلینی، بی‌جا، انتشارات علمیه اسلامیه، بی‌تا.
- وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
- طبقات الکبری(فارسی)، ابن سعد، تهران، فرهنگ و اندیشه، بی‌تا.
- المعالم الاثیره، محمد محمد حسن شراب، بیروت، دارالقلم، ۱۴۱۱ق.
- موسوعه مرآة الحرمین الشریفین، ایوب صبری باشا، القاهره، دارالآفاق العربیه، ۱۴۲۴ق.
- مغانم المطابه فی معالم الطابه، محمد بن یعقوب فیروزآبادی، تحقیق حمد جاسر، ریاض، دارالیمامه، 1969م.
- المساجد والأماکن الأثریة المجهولة لزائر المدینة المیمونة، عبد الرحمن خویلد، مشعر - تهران - ایران، 1420ق.
- موسوعة العتبات المقدسة، جعفر خلیلی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۷ق/ ۱۹۸۷م.
- عجائب المخلوقات وغرائب الموجودات، زکریای قزوینی، اسکندریه، دار ابن خلدون، بی‌تا.