پرش به محتوا

مسجد حمزة بن عبدالمطلب (مدینه): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
Z mohammad (بحث | مشارکت‌ها)
Automoderated users
۱٬۰۷۹ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز جایگزینی متن - '<gallery>' به '<gallery mode="packed" heights="150px">'
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''مسجد حمزة بن عبدالمطلب''' در شرق [[مقبرة الشهدا]] در [[مدینه]] قرار دارد.
{{جعبه اطلاعات بنا
==معرفی اجمالی==
| عنوان =
مسجدی با نام «مسجد حمزه» در شرق [[مقبرة الشهدا]] بر سرِ پا است که دست کم می‌توان گفت که آن، [[مسجد ثنایا]] نیست؛ زیرا طبق اشاره حسام‌السلطنه، مسجد ثنایا در شمال مقبرة الشهدا، به پانصد قدم بوده است. احتمالا مسجد حمزه جایی ساخته شده که زمانی گنبدی داشته و به عنوان مشهد حمزه معروف بوده است. حسام‌السلطنه آن را دیده، اما [[زیارت]] نکرده است. گفتنی است اگر مشهد حمزه همان باشد که اکنون مسجد حمزه است، باید به یقین گفت که مشهد حمزه در آنجا نبوده است؛ زیرا نبرد در محل مقبره به سمت غرب و در واقع در غرب [[جبل رمات]] رخ داده است.
| تصویر = مسجد_حمزه_مدینه.png
| اندازه تصویر =
| پیوند تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام‌های دیگر = مسجد سیدالشهدا * مسجد شهداء احد
| مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] * در نزدیکی [[کوه احد]]
| کاربری = مسجد
| بزرگداشت نزد = مسلمانان
| وابسته به دین/مذهب = اسلام
| باورها =
| آیین‌ها = اقامه نماز جماعت
| زمان پایه‌گذاری =
| بنیانگذار =
| رویدادها =
| بازسازی‌ها =
| ویژگی‌های تاریخی =
| مساحت = 54هزار متر مربع
| طول =
| عرض =
| ارتفاع =
| وضعیت بنا = موجود
| گنجایش = 15 هزار نمازگزار
| امکانات =
| بخش‌های بنا =
| ویژگی‌ها =
| عرض جغرافیایی = 24.503514
| طول جغرافیایی = 39.612419
| توضیح نقشه =
}}'''مسجد حَمزة بن عبدالمُطلب''' در شرق [[مقبره شهدای احد|مقبرة الشهدا]] در شمال [[مدینه]] قرار دارد. مسجد حمزه منتسب به [[حمزة بن عبدالمطلب]] عموی [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] می‌باشد و با نام مسجد سیدالشهدا نیز شناخته می‌شود. پس از تخریب بنای [[مقبره شهدا]] در 1344قمری توسط وهابیت، در نزدیکی شرق آن مسجد جدید سیدالشهدا ساخته شده است.


علی حافظ می‌گوید: استاد محمد احمد باشمیل، در کتاب غزوه احدش چنین تصور کرده است که [[جنگ احد|معرکه احد]] در شرق کوه رمات بوده. همینطور محمد شیث خطاب در «الرسول القائد» و محمد حسنین هیکل درگیری را در شرق کوه رمات دانسته‌اند. اما استاد عبدالقدوس انصاری با هیکل به مناقشه برخاست و هیکل در کتاب «فی منزل الوحی» از آن عقیده خود برگشت و نوشت که جنگ در غرب کوه رمات بوده است. <ref>فصول من تاریخ المدینة المنوره، ص١٩6 و ١٩٧.</ref>
== نام‌ها ==
مسجد حمزه منتسب به [[حمزة بن عبدالمطلب]] عموی [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] می‌باشد و امروزه بیشتر با نام‌های «مسجد شُهداء اُحد»<ref>وبسایت [https://welcomesaudi.com/ar/activity/masjid-shuhada-uhud-madinah Welcome Saudi]</ref>، «مسجد سیدالشُهدا»<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص426؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=189 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص189]</ref> و «جامع سيد الشهداء حمزة بن عبد المُطَلِب»<ref>[https://www.google.com/search?q=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9+%D8%B3%D9%8A%D8%AF+%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%A1+%D8%AD%D9%85%D8%B2%D9%87+%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87&oq=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9+%D8%B3%D9%8A%D8%AF+%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%A1+%D8%AD%D9%85%D8%B2%D9%87+%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87&gs_lcrp=EgZjaHJvbWUyBggAEEUYOTIHCAEQIRifBdIBCDM0MzFqMGo3qAIAsAIA&sourceid=chrome&ie=UTF-8&lqi=#rlimm=13143286140117924360 عناوین جستجوی عمومی گوگل]</ref> شناخته می‌شود.


بنابراین به‌نظر می‌رسد منشا خطای این افراد همین بوده است که محل قبلی مسجد حمزه را که به نام مشهد حمزه شهرت داشته، محل شهادت حمزه و در واقع محل نبرد او دانسته‌اند.
== مکان ==
مسجد در جنوب [[کوه احد]]<ref name=":02">رحلة ابن جبير، ص154.</ref> و شرق [[مقبره شهدای احد]] در شمال مدینه قرار دارد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص377.</ref>


==پانویس==
== پیشینه ==
مسجد حمزه امروزه در [[میدان غزوه احد]] واقع شده و این اشاره به پیشینه تاریخی این منطقه دارد چراکه [[غزوه احد]] بین مسلمانان و مشرکان در سال سوم هجرت در این محدوده به وقوع پیوسته است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص428-430.</ref>


{{پانویس}}
=== اقدامات وهابیان و عربستان ===
در حدود 1344قمری در جریان [[محاصره مدینه]] توسط وهابیان، [[مقبره شهدای احد|مزار حمزه]] و مسجدی که بر روی آن بود منهدم شد.<ref>كشف الارتياب في أتباع محمد بن عبد الوهاب، ص55.</ref> دولت سعودی(شروع از 1280ق./1902م.) مسجد موجود بر روی قبر را منهدم کرده و در 1383قمری/1963میلادی به دور قبر حمزه و دیگر شهدای نزدیکش که بدون سقف مانده بودند، دیوار کشید سپس(در سال 2017م.) مسجد دیگری در مکان دیگر(در سمت شرق و نزدیک به قبر) بنا کرد.<ref name=":12">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=191 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص191.]</ref>


==منابع ==
== بنای جدید مسجد حمزه ==
بنای مسجد جدید در چند مرحله انجام شد. در مرحله اول [[مسجد عسکر]] که در سمت شرق و بسیار نزدیک به [[مقبره شهدای احد|مقبره شهدا]] بود را مورد توسعه قرار دادند (تا بدل از مسجد حمزه باشد) و پس از انجام توسعه به آن مسجد سیدالشهدا نیز می‌گفتند.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص445.</ref> در مرحله دوم مسجد توسعه‌یافته را از بین بردند و در جهت شرق آن مسجد جدیدی را ساخته (پیش از 2014م.) و با نام مسجد سیدالشهدا جایگزین کردند. در مرحله سوم با توجه به کوچکی مسجد قبلی و کثرت زوار و حجاج، تصمیم به نقشه برداری و طراحی مسجدی جدید متناسب با اهمیت منطقه گرفته شد که منجر به شکل امروزی مسجد شده است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص445-455</ref>


{{منابع}}
شکل امروزی مسجد در سال ۲۰۱۷میلادی تکمیل شد. مساحت آن ۵۴‌هزار مترمربع است و با گنجایش ۱۵هزار نمازگزار، در سه کیلومتری شمال مسجدالنبی قرار دارد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4073195/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7-%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%AD%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87 خبرگزاری ایکنا]</ref>


{{برگرفتگی
== نگارخانه ==
=== تصاویر جدید مسجد ===
<gallery mode="packed" heights="150px">
پرونده:مسجد_حمزه_8.png|از بیرون
پرونده:مسجد_حمزه_9.png|جایگزین=
پرونده:مسجد_حمزه_7.png|محدوده داخلی
پرونده:مسجد_حمزه_10.png|جایگزین=
</gallery>


|پیش از لینک = کتاب
=== تصاویر قدیمی ===
<gallery mode="packed" heights="150px">
پرونده:مسجد_حمزه1.png|تصویر قدیمی مسجد بر روی قبر حمزه، پیش از تخریب سال 1343قمری. بخشی از مسجد عسکر در سمت راست تصویر مشخص است.
پرونده:مسجد_حمزه4.png|جایگزین=|تصویر قدیمی مسجد که بر روی قبر حمزه قرار دارد در ایام خاصی که مردم مدینه عادت به زیارت قبر حضرت حمزه داشتند.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص442</ref>
پرونده:مسجد_حمزه3.png|تصویر داخل مسجد و قبر حضرت حمزه با حصاری که آن را احاطه کرده.
پرونده:مسجد_حمزه_12.jpg|تصویر متعلق به سال 1904میلادی/1321قمری
پرونده:مسجد_حمزه2.png|تصویر محدوده مسجد، پس از تخریب.
پرونده:مسجد_حمزه_5.png|تصویر مسجد عسکر که مورد توسعه قرار گرفت.
پرونده:مسجد_حمزه_6.png|تصویر مسجد جایگزین شده در مرحله دوم که در مکان فعلی مسجد حمزه قرار داشته است.
پرونده:مسجد_حمزه_11.png|تصویر متعلق به حدود 2014میلادی/1435قمری
</gallery>


|منبع = آثار اسلامی مکه و مدينه، رسول جعفریان.
== جستارهای وابسته ==


|پس از لینک = بخش «مسجد حمزة بن عبدالمطلب»، ج1، ص436-437،
* [[مقبره شهدای احد]]
* [[غزوه احد]]
* [[مسجدهای مدینه]]


| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1077
==پانویس==
{{پانویس}}


}}
==منابع ==
 
{{منابع}}
*'''فصل من تاريخ المدينة المنورة'''، على الحافظ، جده، مكتبة الثقاف
*'''كشف الارتياب في أتباع محمد بن عبد الوهاب'''، سید محسن امین، قم، مکتبة الحرمین، بی‌تا
 
*'''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، رسول جعفریان، تهران، مشعر، 1386ش.
{{پایان}}
*'''رحلة ابن جبير ( تذكرة بالأخبار عن اتفاقات الأسفار )'''، محمد بن احمد ابن جبیر، بیروت، العربیه، 2008م.
{{اماکن مدینه}}
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.{{پایان}}{{اماکن مدینه}}
 
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:مسجدهای مدینه]]
[[رده:مسجدهای مدینه]]
[[رده:مکان‌‌های تاریخی مدینه]]
[[رده:مکان‌‌های تاریخی مدینه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۲۲:۴۲

اطلاعات اوليه
نام‌های دیگرمسجد سیدالشهدا * مسجد شهداء احد
مکانعربستان * مدینه * در نزدیکی کوه احد
کاربریمسجد
جنبه دینی
بزرگداشت نزدمسلمانان
وابسته به دین/مذهباسلام
آیین‌هااقامه نماز جماعت
وضعیت فعلی
مساحت54هزار متر مربع
وضعیت بناموجود
گنجایش15 هزار نمازگزار

مسیریابی

در حال بارگیری نقشه...

مسجد حَمزة بن عبدالمُطلب در شرق مقبرة الشهدا در شمال مدینه قرار دارد. مسجد حمزه منتسب به حمزة بن عبدالمطلب عموی پیامبر(ص) می‌باشد و با نام مسجد سیدالشهدا نیز شناخته می‌شود. پس از تخریب بنای مقبره شهدا در 1344قمری توسط وهابیت، در نزدیکی شرق آن مسجد جدید سیدالشهدا ساخته شده است.

نام‌ها[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد حمزه منتسب به حمزة بن عبدالمطلب عموی پیامبر(ص) می‌باشد و امروزه بیشتر با نام‌های «مسجد شُهداء اُحد»[۱]، «مسجد سیدالشُهدا»[۲] و «جامع سيد الشهداء حمزة بن عبد المُطَلِب»[۳] شناخته می‌شود.

مکان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد در جنوب کوه احد[۴] و شرق مقبره شهدای احد در شمال مدینه قرار دارد.[۵]

پیشینه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد حمزه امروزه در میدان غزوه احد واقع شده و این اشاره به پیشینه تاریخی این منطقه دارد چراکه غزوه احد بین مسلمانان و مشرکان در سال سوم هجرت در این محدوده به وقوع پیوسته است.[۶]

اقدامات وهابیان و عربستان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در حدود 1344قمری در جریان محاصره مدینه توسط وهابیان، مزار حمزه و مسجدی که بر روی آن بود منهدم شد.[۷] دولت سعودی(شروع از 1280ق./1902م.) مسجد موجود بر روی قبر را منهدم کرده و در 1383قمری/1963میلادی به دور قبر حمزه و دیگر شهدای نزدیکش که بدون سقف مانده بودند، دیوار کشید سپس(در سال 2017م.) مسجد دیگری در مکان دیگر(در سمت شرق و نزدیک به قبر) بنا کرد.[۸]

بنای جدید مسجد حمزه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بنای مسجد جدید در چند مرحله انجام شد. در مرحله اول مسجد عسکر که در سمت شرق و بسیار نزدیک به مقبره شهدا بود را مورد توسعه قرار دادند (تا بدل از مسجد حمزه باشد) و پس از انجام توسعه به آن مسجد سیدالشهدا نیز می‌گفتند.[۹] در مرحله دوم مسجد توسعه‌یافته را از بین بردند و در جهت شرق آن مسجد جدیدی را ساخته (پیش از 2014م.) و با نام مسجد سیدالشهدا جایگزین کردند. در مرحله سوم با توجه به کوچکی مسجد قبلی و کثرت زوار و حجاج، تصمیم به نقشه برداری و طراحی مسجدی جدید متناسب با اهمیت منطقه گرفته شد که منجر به شکل امروزی مسجد شده است.[۱۰]

شکل امروزی مسجد در سال ۲۰۱۷میلادی تکمیل شد. مساحت آن ۵۴‌هزار مترمربع است و با گنجایش ۱۵هزار نمازگزار، در سه کیلومتری شمال مسجدالنبی قرار دارد.[۱۱]

نگارخانه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تصاویر جدید مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • از بیرون
    از بیرون
  • محدوده داخلی
    محدوده داخلی

تصاویر قدیمی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • تصویر قدیمی مسجد بر روی قبر حمزه، پیش از تخریب سال 1343قمری. بخشی از مسجد عسکر در سمت راست تصویر مشخص است.
    تصویر قدیمی مسجد بر روی قبر حمزه، پیش از تخریب سال 1343قمری. بخشی از مسجد عسکر در سمت راست تصویر مشخص است.
  • تصویر قدیمی مسجد که بر روی قبر حمزه قرار دارد در ایام خاصی که مردم مدینه عادت به زیارت قبر حضرت حمزه داشتند.[۱۲]
  • تصویر داخل مسجد و قبر حضرت حمزه با حصاری که آن را احاطه کرده.
    تصویر داخل مسجد و قبر حضرت حمزه با حصاری که آن را احاطه کرده.
  • تصویر متعلق به سال 1904میلادی/1321قمری
    تصویر متعلق به سال 1904میلادی/1321قمری
  • تصویر محدوده مسجد، پس از تخریب.
    تصویر محدوده مسجد، پس از تخریب.
  • تصویر مسجد عسکر که مورد توسعه قرار گرفت.
    تصویر مسجد عسکر که مورد توسعه قرار گرفت.
  • تصویر مسجد جایگزین شده در مرحله دوم که در مکان فعلی مسجد حمزه قرار داشته است.
    تصویر مسجد جایگزین شده در مرحله دوم که در مکان فعلی مسجد حمزه قرار داشته است.
  • تصویر متعلق به حدود 2014میلادی/1435قمری
    تصویر متعلق به حدود 2014میلادی/1435قمری

جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ↑ وبسایت Welcome Saudi
  2. ↑ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص426؛ تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص189
  3. ↑ عناوین جستجوی عمومی گوگل
  4. ↑ رحلة ابن جبير، ص154.
  5. ↑ آثار اسلامی مکه و مدینه، ص377.
  6. ↑ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص428-430.
  7. ↑ كشف الارتياب في أتباع محمد بن عبد الوهاب، ص55.
  8. ↑ تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص191.
  9. ↑ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص445.
  10. ↑ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص445-455
  11. ↑ خبرگزاری ایکنا
  12. ↑ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص442

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • كشف الارتياب في أتباع محمد بن عبد الوهاب، سید محسن امین، قم، مکتبة الحرمین، بی‌تا
  • آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، تهران، مشعر، 1386ش.
  • رحلة ابن جبير ( تذكرة بالأخبار عن اتفاقات الأسفار )، محمد بن احمد ابن جبیر، بیروت، العربیه، 2008م.
  • معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=مسجد_حمزة_بن_عبدالمطلب_(مدینه)&oldid=63821»