اتحاف الزائر و اطراف المقیم للسائر: تفاوت میان نسخه‌ها
(+رده:مقاله‌های تکمیل‌شده; +رده:کتاب‌های ابن عساکر; +رده:کتاب‌های قرن هفتم قمری; +رده:کتاب‌های درباره آداب زیارت حرم نبوی using [[Help...) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
}} | }} | ||
'''اتحاف الزائر و اطراف المقیم للسائر''' کتابی است در آداب و احکام زیارت [[حرم نبوی(ص)|مرقد نبوی(ص)]] نوشته [[ابن عساکر|ابوالیمن عبدالصمد بن عبدالوهاب بن عساکر دمشقی شافعی]] (۶۱۴-۶۸۶ق.)<ref>ملء العیبه، ص۱۴۵؛ العقد الثمین، ج۵، ص۴۳۲.</ref> | '''اتحاف الزائر و اطراف المقیم للسائر''' کتابی است در آداب و احکام زیارت [[حرم نبوی(ص)|مرقد نبوی(ص)]] نوشته [[ابن عساکر|ابوالیمن عبدالصمد بن عبدالوهاب بن عساکر دمشقی شافعی]] (۶۱۴-۶۸۶ق.)<ref>ملء العیبه، ص۱۴۵؛ العقد الثمین، ج۵، ص۴۳۲.</ref> | ||
این کتاب که نامش به معنای «ارمغانی برای زائر و هدیه‌ای از مقیم مدینه به مسافر آن» است، درباره آداب و احکام زیارت مرقد نبوی(ص) نگاشته شده و راهنمای سفرهای زیارتی به مدینه و در بر دارنده تشویق زائران به اعمال و مستحبات این شهر مقدس است. | این کتاب که نامش به معنای «ارمغانی برای زائر و هدیه‌ای از مقیم مدینه به مسافر آن» است، درباره آداب و احکام زیارت مرقد نبوی(ص) نگاشته شده و راهنمای سفرهای زیارتی به مدینه و در بر دارنده تشویق زائران به اعمال و مستحبات این شهر مقدس است. | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==نویسنده== | ==نویسنده== | ||
{{اصلی|ابن عساکر}} | {{اصلی|ابن عساکر}} | ||
عبدالصمد بن عبدالوهاب بن عساکر دمشقی شافعی، معروف به ابن عساکر، (متولد [[دمشق]]<ref>الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۳۴؛ العقد الثمین، ج۵، ص۴۳۳؛ شذرات الذهب، ج۵، ص۳۹۵-۳۹۶.</ref> ) از عموزادگان ابن عساکر، صاحب تاریخ دمشق، است.<ref>وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۹؛ البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۲۶۱.</ref> وی پس از تحصیل در شهر دمشق<ref>الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۳۴؛ العقد الثمین، ج۵، ص۴۳۳.</ref> در ۲۰ سالگی عازم بغداد شد و از استادان نامی آن دیار بهره برد. ازجمله از ابن نجار (م.۶۴۳ق.) اجازه روایت الدرة الثمینة فی اخبار المدینه را گرفت. (ص۴۶-۴۷) سپس به [[شام]] و [[مصر]] مسافرت کرد و در نبرد دمیاط حضور یافت. پس از نبرد به حجاز سفر کرد و باقی عمر خود را نزدیک ۴۰ سال در [[مکه]] و [[مدینه]] گذراند.<ref>العبر، ج۳، ص۳۶۲؛ شذرات الذهب، ج۵، ص۳۹۶.</ref> و در آنجا به تدریس علوم دینی پرداخت.<ref>ملء العیبه، ص۱۴۷، ۱۹۳.</ref> [[محمد بن احمد مطری]]، نویسنده [[التعریف بما آنست الهجره]]، از شاگردان اوست.<ref>التعریف، ص۱۰؛ التحفة اللطیفه، ج۴، ص۳۶۲.</ref> | |||
== اهمیت == | |||
اتحاف الزائر از مهم‌ترین و نخستین کتاب‌های زیارتی مناسکی است که در آن شیوه‌ای نو برای راهنمایی زائران به کار رفته است. کتاب‌های پسین در موضوع مکه و مدینه مانند [[التعریف بما آنست الهجره]]<ref>التعریف، ص۱۰، ۱۷، ۲۰، ۲۲.</ref> و [[تحقیق النصره]]<ref>تحقیق النصره، ص۲۶-۲۷، ۹۴، ۱۰۱، ۱۰۳-۱۰۴، ۱۱۱.</ref> و [[وفاء الوفاء]]<ref>وفاء الوفاء، ج۱، ص۹۴؛ ج۲، ص۱۰۷، ۱۱۸، ۱۲۹، ۲۹۸، ۳۰۹.</ref> به این کتاب استناد کرده‌اند. اصرار راویان پرشمار برای گرفتن اجازه از ابن عساکر و حتی شاگردان او برای روایت این کتاب، گویای منزلت آن نزد محدثان است.<ref>التحفة اللطیفه، ج۴، ص۳۶۲؛ ج۵، ص۱۰۲، ۵۳۸-۵۳۹.</ref> | |||
== اهمیت | |||
اتحاف الزائر از مهم‌ترین و نخستین کتاب‌های زیارتی مناسکی است که در آن شیوه‌ای نو برای راهنمایی زائران به کار رفته است. کتاب‌های پسین در موضوع مکه و مدینه مانند [[التعریف بما آنست الهجره]]<ref>التعریف، ص۱۰، ۱۷، ۲۰، ۲۲.</ref> و [[تحقیق النصره]]<ref>تحقیق النصره، ص۲۶-۲۷، ۹۴، ۱۰۱، ۱۰۳-۱۰۴، ۱۱۱.</ref> و [[وفاء الوفاء]]<ref>وفاء الوفاء، ج۱، ص۹۴؛ ج۲، ص۱۰۷، ۱۱۸، ۱۲۹، ۲۹۸، ۳۰۹.</ref> به این کتاب استناد کرده‌اند. اصرار راویان پرشمار برای گرفتن اجازه از ابن عساکر و حتی شاگردان او برای روایت این کتاب، گویای منزلت آن نزد محدثان است.<ref>التحفة اللطیفه، ج۴، ص۳۶۲؛ ج۵، ص۱۰۲، ۵۳۸-۵۳۹.</ref> | |||
ابن عساکر دقتی فراوان در گزارش اسناد حدیث‌ها داشته است. برخی منابع وی [[صحیح بخاری]]، [[صحیح مسلم]]، [[جامع ترمذی]]، مسند طیالسی، [[اخبار المدینه ابن زباله]] و [[الدرة الثمینه]] هستند. او سلسله سند را کامل یاد می‌کند و درباره راوی و نام او (ص۸۶)، مفاهیم و اصطلاحات حدیث (ص۸۴) و نکات لغوی و نحوی آن (ص۲۷، ۹۷، ۹۹، ۱۴۱، ۱۵۰، ۱۸۵، ۱۹۹) مباحثی پیش می‌کشد. او از تکرار حدیث پروا ندارد و حدیث‌های دارای مضمون واحد را با سندهای مختلف یاد می‌کند. (۱۵۹-۱۶۵) | ابن عساکر دقتی فراوان در گزارش اسناد حدیث‌ها داشته است. برخی منابع وی [[صحیح بخاری]]، [[صحیح مسلم]]، [[جامع ترمذی]]، مسند طیالسی، [[اخبار المدینه ابن زباله]] و [[الدرة الثمینه]] هستند. او سلسله سند را کامل یاد می‌کند و درباره راوی و نام او (ص۸۶)، مفاهیم و اصطلاحات حدیث (ص۸۴) و نکات لغوی و نحوی آن (ص۲۷، ۹۷، ۹۹، ۱۴۱، ۱۵۰، ۱۸۵، ۱۹۹) مباحثی پیش می‌کشد. او از تکرار حدیث پروا ندارد و حدیث‌های دارای مضمون واحد را با سندهای مختلف یاد می‌کند. (۱۵۹-۱۶۵) | ||
== | == محتوا == | ||
کتاب را می‌توان به دو بخش قسمت کرد: | کتاب را می‌توان به دو بخش قسمت کرد: | ||
=== زیارت و آداب و احکام آن === | === زیارت و آداب و احکام آن === | ||
این بخش با موضوعات و مباحثی در تشویق و ترغیب خواننده به زیارت [[مدینه]] و [[مسجدالنبی]] آغاز می‌شود؛ مانند [[شفاعت]] پیامبر گرامی(ص) برای [[زیارت|زائران]] قبر ایشان (ص۷-۲۱)، فضیلت سفر فقط برای سه مسجد ([[مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]] و [[مسجد الاقصی]]) (ص۲۳-۲۷) و فضیلت نماز در مسجدالنبی(ص). (ص۳۰-۳۸) سپس اعمال، مناسک و آداب زیارت مرقد نبوی را از نیت تا وداع، گام به گام همراه مستندات روایی آورده است. او بر استجابت دعا، طلب شفاعت و پذیرش توبه در مسجدالنبی(ص) تأکید دارد. (ص۵۷-۶۱) [[صلوات]] بر [[پیامبر(ص)]]، تلاوت [[قرآن]] و حمد و شکر خداوند از اعمالی هستند که در جای جای کتاب بر آن‌ها تأکید رفته است. وی در کنار یادکرد آداب و سنن زیارت، به اموری می‌پردازد که آن‌ها را [[بدعت]] می‌داند و نیز از مکروهات و محرّمات زیارت سخن می‌گوید. (برای نمونه: ص۶۶، ۶۹-۷۰) | این بخش با موضوعات و مباحثی در تشویق و ترغیب خواننده به زیارت [[مدینه]] و [[مسجدالنبی]] آغاز می‌شود؛ مانند [[شفاعت]] پیامبر گرامی(ص) برای [[زیارت|زائران]] قبر ایشان (ص۷-۲۱)، فضیلت سفر فقط برای سه مسجد ([[مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]] و [[مسجد الاقصی]]) (ص۲۳-۲۷) و فضیلت نماز در مسجدالنبی(ص). (ص۳۰-۳۸) سپس اعمال، مناسک و آداب زیارت مرقد نبوی را از نیت تا وداع، گام به گام همراه مستندات روایی آورده است. او بر استجابت دعا، طلب شفاعت و پذیرش توبه در مسجدالنبی(ص) تأکید دارد. (ص۵۷-۶۱) [[صلوات]] بر [[پیامبر(ص)]]، تلاوت [[قرآن]] و حمد و شکر خداوند از اعمالی هستند که در جای جای کتاب بر آن‌ها تأکید رفته است. وی در کنار یادکرد آداب و سنن زیارت، به اموری می‌پردازد که آن‌ها را [[بدعت]] می‌داند و نیز از مکروهات و محرّمات زیارت سخن می‌گوید. (برای نمونه: ص۶۶، ۶۹-۷۰) | ||
| خط ۶۳: | خط ۵۸: | ||
==مطالعه بیشتر== | ==مطالعه بیشتر== | ||
* [http://shamela.ws/index.php/book/26764 دانلود کتاب اتحاف الزائر و اطراف المقیم للسائر] | * [http://shamela.ws/index.php/book/26764 دانلود کتاب اتحاف الزائر و اطراف المقیم للسائر] | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [http://alwahabiyah.com/fa/Article/View/128233/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1-%D9%88-%D8%A5%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%DB%8C%D9%85-%D9%84%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D8%B1-%D8%AA%D8%A3%D9%84%DB%8C%D9%81-%D8%A7%D8%A8%D9%86%E2%80%8C%D8%B9%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%B1-(%D9%85686) گزارش کتاب «اتحاف الزائر و إطراف المقیم للسائر» تألیف ابن‌عساکر (م۶۸۶)]، مهدی فرمانیان، مجله سراج منیر، شماره ۱۲. | * [http://alwahabiyah.com/fa/Article/View/128233/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1-%D9%88-%D8%A5%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%DB%8C%D9%85-%D9%84%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D8%B1-%D8%AA%D8%A3%D9%84%DB%8C%D9%81-%D8%A7%D8%A8%D9%86%E2%80%8C%D8%B9%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%B1-(%D9%85686) گزارش کتاب «اتحاف الزائر و إطراف المقیم للسائر» تألیف ابن‌عساکر (م۶۸۶)]، مهدی فرمانیان، مجله سراج منیر، شماره ۱۲. | ||
| خط ۹۱: | خط ۸۷: | ||
* '''وفیات الاعیان''': ابن خلکان (م.۶۸۱ق.)، به کوشش احسان عباس، بیروت، دار صادر. | * '''وفیات الاعیان''': ابن خلکان (م.۶۸۱ق.)، به کوشش احسان عباس، بیروت، دار صادر. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{کتاب‌های مرتبط با حج}} | {{کتاب‌های مرتبط با حج}} | ||
<onlyinclude>{{تکمیل مقاله | |||
| شناسه = شد | |||
| جعبه اطلاعات = شد<!--شد، - --> | |||
| عنوان‌بندی = شد | |||
| ویرایش = شد | |||
| لینک‌دهی = شد | |||
| عکس = شد <!--شد، - --> | |||
| جعبه نقل قول = <!--شد، - --> | |||
| پیوند به بیرون = شد<!--شد، - --> | |||
| مطالعه بیشتر = شد <!--شد، - --> | |||
| پانویس و منابع = شد | |||
| ناوبری = شد | |||
| رده = شد | |||
| تغییر مسیر = شد | |||
}}<onlyinclude> | |||
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۰۸
 | |
| پدید آورندگان | |
|---|---|
| نویسنده | ابن عساکر دمشقی |
| تصحیح | حسین محمد علی شکری |
| محتوا | |
| موضوع | آداب و احکام زیارت مرقد نبوی(ص) |
| زبان | عربی |
| نشر | |
| تعداد صفحات | ۳۷۶ صفحه |
| قطع | وزیری |
| ناشر | مرکز بحوث و دراسات |
| محل نشر | مدینه |
| تاریخ نشر | ۱۴۲۶ق |
اتحاف الزائر و اطراف المقیم للسائر کتابی است در آداب و احکام زیارت مرقد نبوی(ص) نوشته ابوالیمن عبدالصمد بن عبدالوهاب بن عساکر دمشقی شافعی (۶۱۴-۶۸۶ق.)[۱]
این کتاب که نامش به معنای «ارمغانی برای زائر و هدیه‌ای از مقیم مدینه به مسافر آن» است، درباره آداب و احکام زیارت مرقد نبوی(ص) نگاشته شده و راهنمای سفرهای زیارتی به مدینه و در بر دارنده تشویق زائران به اعمال و مستحبات این شهر مقدس است.
نویسنده[ویرایش | ویرایش مبدأ]
عبدالصمد بن عبدالوهاب بن عساکر دمشقی شافعی، معروف به ابن عساکر، (متولد دمشق[۲] ) از عموزادگان ابن عساکر، صاحب تاریخ دمشق، است.[۳] وی پس از تحصیل در شهر دمشق[۴] در ۲۰ سالگی عازم بغداد شد و از استادان نامی آن دیار بهره برد. ازجمله از ابن نجار (م.۶۴۳ق.) اجازه روایت الدرة الثمینة فی اخبار المدینه را گرفت. (ص۴۶-۴۷) سپس به شام و مصر مسافرت کرد و در نبرد دمیاط حضور یافت. پس از نبرد به حجاز سفر کرد و باقی عمر خود را نزدیک ۴۰ سال در مکه و مدینه گذراند.[۵] و در آنجا به تدریس علوم دینی پرداخت.[۶] محمد بن احمد مطری، نویسنده التعریف بما آنست الهجره، از شاگردان اوست.[۷]
اهمیت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
اتحاف الزائر از مهم‌ترین و نخستین کتاب‌های زیارتی مناسکی است که در آن شیوه‌ای نو برای راهنمایی زائران به کار رفته است. کتاب‌های پسین در موضوع مکه و مدینه مانند التعریف بما آنست الهجره[۸] و تحقیق النصره[۹] و وفاء الوفاء[۱۰] به این کتاب استناد کرده‌اند. اصرار راویان پرشمار برای گرفتن اجازه از ابن عساکر و حتی شاگردان او برای روایت این کتاب، گویای منزلت آن نزد محدثان است.[۱۱]
ابن عساکر دقتی فراوان در گزارش اسناد حدیث‌ها داشته است. برخی منابع وی صحیح بخاری، صحیح مسلم، جامع ترمذی، مسند طیالسی، اخبار المدینه ابن زباله و الدرة الثمینه هستند. او سلسله سند را کامل یاد می‌کند و درباره راوی و نام او (ص۸۶)، مفاهیم و اصطلاحات حدیث (ص۸۴) و نکات لغوی و نحوی آن (ص۲۷، ۹۷، ۹۹، ۱۴۱، ۱۵۰، ۱۸۵، ۱۹۹) مباحثی پیش می‌کشد. او از تکرار حدیث پروا ندارد و حدیث‌های دارای مضمون واحد را با سندهای مختلف یاد می‌کند. (۱۵۹-۱۶۵)
محتوا[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کتاب را می‌توان به دو بخش قسمت کرد:
زیارت و آداب و احکام آن[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این بخش با موضوعات و مباحثی در تشویق و ترغیب خواننده به زیارت مدینه و مسجدالنبی آغاز می‌شود؛ مانند شفاعت پیامبر گرامی(ص) برای زائران قبر ایشان (ص۷-۲۱)، فضیلت سفر فقط برای سه مسجد (مسجدالحرام، مسجدالنبی و مسجد الاقصی) (ص۲۳-۲۷) و فضیلت نماز در مسجدالنبی(ص). (ص۳۰-۳۸) سپس اعمال، مناسک و آداب زیارت مرقد نبوی را از نیت تا وداع، گام به گام همراه مستندات روایی آورده است. او بر استجابت دعا، طلب شفاعت و پذیرش توبه در مسجدالنبی(ص) تأکید دارد. (ص۵۷-۶۱) صلوات بر پیامبر(ص)، تلاوت قرآن و حمد و شکر خداوند از اعمالی هستند که در جای جای کتاب بر آن‌ها تأکید رفته است. وی در کنار یادکرد آداب و سنن زیارت، به اموری می‌پردازد که آن‌ها را بدعت می‌داند و نیز از مکروهات و محرّمات زیارت سخن می‌گوید. (برای نمونه: ص۶۶، ۶۹-۷۰)
آداب و احکام زیارت قبور، به ویژه قبرستان بقیع و شهیدان اُحُد، از دیگر مطالب کتاب است که ابن عساکر احکام آن را بر پایه مذهب شافعی آورده است. (برای نمونه: ص۹۵، ۱۰۱، ۱۰۹) او زیارت اهل قبور و به ویژه بقیع را هر روز، مخصوصاً جمعه، از مستحبات و اعمال پر فضیلت دانسته (ص۹۵-۹۶)؛ اما تبرک جستن و بوسیدن و طواف قبر را بدعت و حرام شمرده است. (ص۶۶-۶۷) او مشاهدات خود از قبه‌های بقیع، از جمله قبه عباس بن عبدالمطّلب، مالک بن انس، عقیل، عثمان و چهار امام معصوم(ع) آورده و به قدمت و بلندی آن‌ها اشاره کرده است. (ص۱۰۵)
مباحث پیرامونی پرشمار در کتاب دیده می‌شود؛ مانند سرگذشت منبر و رویداد جِذع (ص۸۵-۹۴)، ابولبابه، روایت «فاطمة بضعة منّی» و حکم حرمت سبّ حضرت فاطمه(س) (ص۱۲۳-۱۲۴)، سخن درباره جای مرقد حضرت فاطمه(س) (ص۱۰۱، ۱۱۱)، جواز و بلکه استحباب طلب شفاعت از حضرت رسول(ص) و توسل به ایشان و تجدید توبه در مرقد نبوی(ص۵۸-۶۰) و برشمردن صحابه و مشاهیری که در بقیع دفن شده‌اند. (ص۱۰۵-۱۰۸)
چگونگی و تاریخ وفات پیامبر و وصف دفن و کفن و مرقد او[ویرایش | ویرایش مبدأ]
نویسنده به تصریح خود، این فصل را از باب احترام پیامبر(ص) گشوده است (ص۱۴۷) که مهم‌ترین مباحث آن عبارتند از: بیماری پیامبر(ص) و زمان و مکان رحلت ایشان که ضمن آن، از فضیلت‌های عایشه و ابوبکر بسیار سخن رفته است، رفتار صحابه در مواجهه با این رخداد (ص۱۷۷)، نوحه‌خوانی و شعرسرایی اطرافیان و نزدیکان پیامبر(ص) از جمله حضرت زهرا(س) (ص۲۳۴)، اوصاف ظاهری و سخنانی در چگونگی قبر پیامبر(ص)، ابوبکر و عمر. (ص۲۴۹-۲۶۵)
چاپ‌ها[ویرایش | ویرایش مبدأ]
نخستین بار حسین محمد علی شکری کتاب را در شرکت دار الارقم بن ابی‌ارقم لبنان با ۲۰۰ صفحه در قطع وزیری و با استفاده از دو نسخه خطی در سال ۱۴۱۷ق. چاپ کرد. بار دیگر مصطفی عمار آن را در مرکز بحوث و دراسات مدینه به سال ۱۴۲۶ق. در ۳۷۶ صفحه در قطع وزیری و با استفاده از یک نسخه خطی تصحیح و چاپ نمود. او افزون بر این نسخه، به منابعی که ابن عساکر از آن‌ها گزارش کرده، مراجعه و گزارش وی را با آن‌ها سنجیده است. (ص۵۶، «مقدمه»)
مطالعه بیشتر[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پیوند به بیرون[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- گزارش کتاب «اتحاف الزائر و إطراف المقیم للسائر» تألیف ابن‌عساکر (م۶۸۶)، مهدی فرمانیان، مجله سراج منیر، شماره ۱۲.
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ ملء العیبه، ص۱۴۵؛ العقد الثمین، ج۵، ص۴۳۲.
- ↑ الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۳۴؛ العقد الثمین، ج۵، ص۴۳۳؛ شذرات الذهب، ج۵، ص۳۹۵-۳۹۶.
- ↑ وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۹؛ البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۲۶۱.
- ↑ الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۳۴؛ العقد الثمین، ج۵، ص۴۳۳.
- ↑ العبر، ج۳، ص۳۶۲؛ شذرات الذهب، ج۵، ص۳۹۶.
- ↑ ملء العیبه، ص۱۴۷، ۱۹۳.
- ↑ التعریف، ص۱۰؛ التحفة اللطیفه، ج۴، ص۳۶۲.
- ↑ التعریف، ص۱۰، ۱۷، ۲۰، ۲۲.
- ↑ تحقیق النصره، ص۲۶-۲۷، ۹۴، ۱۰۱، ۱۰۳-۱۰۴، ۱۱۱.
- ↑ وفاء الوفاء، ج۱، ص۹۴؛ ج۲، ص۱۰۷، ۱۱۸، ۱۲۹، ۲۹۸، ۳۰۹.
- ↑ التحفة اللطیفه، ج۴، ص۳۶۲؛ ج۵، ص۱۰۲، ۵۳۸-۵۳۹.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل اتحاف الزائر و اطراف المقیم للسائر.
- البدایة و النهایه: ابن کثیر (م.۷۷۴ق.)، به کوشش علی محمد و عادل احمد، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق
- التاریخ و المورخون بمکه: محمد حبیب الهیله، مکه، مؤسسة الفرقان، ۱۹۹۴م
- التحفة اللطیفه: شمس الدین السخاوی (م.۹۰۲ق.)، به کوشش عبدالله بن عباس و دیگران، السعودیه، مرکز دراسات المدینه، ۱۴۲۹ق
- تحقیق النصرة بتلخیص معالم دارالهجره: ابی‌بکر بن الحسین المراغی(م.۸۱۶ق.)، بیروت، المکتبة العلمیه، ۱۴۰۱ق
- التعریف بما آنست الهجرة من معالم دارالهجره: محمد بن احمد المطری (م.۷۴۱ق.)، بیروت، المکتبة العلمیه، ۱۴۰۲ق
- السلوک لمعرفة دول الملوک: المقریزی (م.۸۴۵ق.)، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق
- شذرات الذهب: عبدالحی بن العماد (م.۱۰۸۹ق.)، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۱ق
- العبر فی اخبار من غبر: الذهبی (م.۷۴۸ق.)، به کوشش محمد بن السعید، بیروت، دار الکتب العلمیه
- العقد الثمین: محمد الفأسی (م.۸۳۲ق.)، به کوشش فؤاد سیر، مصر، الرساله، ۱۴۰۶ق
- عقد الجمان فی تاریخ اهل الزمان: بدر الدین محمود العینی (م.۸۵۵ق.)، به کوشش محمد امین، مرکز تحقیق التراث، جامعة القاهره، ۱۴۰۸ق
- ملء العیبة بما جمع بطول الغیبه: محمد بن عمر ابن رشید الفهری السبتی (م.۷۲۱ق.)، به کوشش محمد الحبیب، دار الغرب الاسلامی، ۱۴۰۸ق
- الوافی بالوفیات: الصفدی (م.۷۶۴ق.)، دار الفکر، ۱۴۲۵-۱۴۲۶ق
- وفاء الوفاء: السمهودی (م.۹۱۱ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۶م
- وفیات الاعیان: ابن خلکان (م.۶۸۱ق.)، به کوشش احسان عباس، بیروت، دار صادر.