مسجد مشربه ام ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۶: خط ۳۶:


== نام ==
== نام ==
'''مسجد مَشرَبه اُم اِبراهیم'''، با نام مشربه<ref name=":0">مغانم المطابة فی معالم طابة، ج2، ص547.</ref> نیز شناخته می‌شود. ابراهیم پسر [[رسول خدا(ص)]] است که مشربه ام ابراهیم به علت سکونت مادر ایشان «ماریه قبطیه» در این مکان، اینچنین نام‌گذاری شده است.<ref>أقضية رسول الله(ص)، ص۱۰۳.</ref> ابراهیم در سال نهم هجرت در همین مکان به دنیا آمد. او در خردسالی درگذشت.<ref>إمتاع الأسماع، ج۵، ص۳۳۵.</ref>   
'''مسجد مَشرَبه اُم اِبراهیم'''، با نام مشربه<ref name=":0">مغانم المطابة فی معالم طابة، ج2، ص547.</ref> نیز شناخته می‌شود. ابراهیم، پسر رسول خدا که در خردسالی درگذشت، در سال نهم هجرت در همین مکان به دنیا آمده بود.<ref>إمتاع الأسماع، ج۵، ص۳۳۵.</ref> و مادرش ماریه قبطیه در این مکان ساکن بود و به این علت اینجا را مشربه ام ابراهیم نامیدند.<ref name=":1">أقضية رسول الله(ص)، ص۱۰۳.</ref> بنابر گزارشی پیامبر(ص) به علت حسادت و بد رفتاری برخی زنانش، ماریه را به این مکان منتقل کرده بود.<ref>الطبقات الكبرى، ج8، ص212.</ref>   


== مکان ==
== مکان ==
مسجد مشربه ام ابراهیم در منطقه [[قبا]] و شمال [[مسجد بنی قریضه|مسجد بنی قریظه]] قرار دارد.<ref>إثارة الترغيب والتشويق، ج۲، ص۷۲.</ref> مکان این مسجد، در اصل بستانی بود متعلق به شخصی به نام مُخَیریق که عالمی یهودی بود.<ref>مغازی، ج1، ص262 و 263 و 378</ref> او پس از ایمان به اسلام آن را به رسول خدا(ص) بخشیده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87.pdf&page=412 مغانم المطابة فی معالم طابة، ص412.] ؛  انساب الاشراف، ج1، ص339 و 379.</ref>
مسجد مشربه ام ابراهیم در منطقه [[قبا]] و شمال [[مسجد بنی قریضه|مسجد بنی قریظه]] قرار دارد.<ref>إثارة الترغيب والتشويق، ج۲، ص۷۲.</ref> مکان این مسجد، در اصل بستانی بود متعلق به شخصی به نام مُخَیریق که عالمی یهودی بود.<ref>مغازی، ج1، ص262 و 263 و 378</ref> او پس از ایمان به اسلام آن را به رسول خدا(ص) بخشیده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمغانم_المطابه.pdf&page=412 مغانم المطابة فی معالم طابة، ص412.] ؛  انساب الاشراف، ج1، ص339 و 379.</ref>


== اهمیت بنا و پیشینه ==
== اهمیت و پیشینه ==
پیامبر(ص) در مشربه ام ابراهیم نماز خوانده است<ref>الدرة الثمينة في أخبار المدينة، ص۱۲۷.</ref> و [[امام صادق(ع)]] در روایتی به نماز خواندن در این مکان توصیه کرده، زیرا آنجا مسکن دوم پیامبر خدا و محل نماز او است.<ref>الکافى، ج4، ص560 ، کتاب الحج باب اتیان المشاهد و قبور الشهدا.</ref>
مشربه ام ابراهیم محل سکونت پیامبر(ص)<ref name=":1" /> و مطابق برخی گزارشها محل عبادت او نیز بوده است.<ref>الدرة الثمينة في أخبار المدينة، ص۱۲۷.</ref> [[امام صادق(ع)]] در روایتی به نماز خواندن در این مکان توصیه کرده، زیرا آنجا مسکن دوم پیامبر خدا و محل نماز او است.<ref>الکافى، ج4، ص560 ، کتاب الحج باب اتیان المشاهد و قبور الشهدا.</ref>


[[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] در مشربه ام ابراهیم در حالی که اصحاب در اطرافشان بودند، سخنانی درباره [[امام علی(ع)]] و ولایت ایشان بیان کرده است.<ref>إثبات الهداة بالنصوص والمعجزات، ج۲، ص۱۰۱؛ الأمالی، ص۱۷۳.</ref>
[[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] در مشربه ام ابراهیم در حالی که اصحاب در اطرافشان بودند، سخنانی درباره [[امام علی(ع)]] و ولایت ایشان بیان کرده است.<ref>إثبات الهداة بالنصوص والمعجزات، ج۲، ص۱۰۱؛ الأمالی، ص۱۷۳.</ref>
نقل است که در پی زیاده خواهی برخی [[زنان پیامبر(ص)]] از غنائم [[غزوه خیبر|خیبر]] و ایجاد ناراحتی، پیامبر از سوی خدا امر شد به دوری از آنها شد و 29 روز در مشربه ام ابراهیم ساکن شد و سپس آیه تخییر(آیه 28 سوره احزاب) نازل شد.<ref>تفسیر صافی، ج4، ص185.</ref>


== تاریخچه بنا ==
== تاریخچه بنا ==
محدوده مسجد مشربه ام ابراهیم تا قبل از قرن نهم هجری با نام مشربه ام ابراهیم شناخته می‌شد و اثری از وجود مسجد در منابع وجود ندارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=218 مساجد الاثریه، ص218.]</ref> محمد فیروزآبادی تاریخ‌نگار مدینه متوفی 817قمری، مسجد را در منطقه قُبا در موضعی که به «الدشت» معروف بود، در میان نخل های قبیله «اشراف القواسم»{{یادداشت|قبلیه ای است از فرزندان قاسم بن ادریس بن جعفر که برادر امام حسن عسکری(ع) بوده است.}} دیده که طول آن ده ذراع و عرض آن نه ذراع بدون بنا و دیوار بوده و محدوده آن سنگ‌چینی شده بود.<ref name=":0" />[[پرونده:مسحد مشربه ام ابراهیم.mp4|بندانگشتی|ببینید: آشنایی یا وقایع مربوط به مشربه ام ابراهیم]]در ادامه قرن نهم و در قرن دهم قمری منابع متعددی به وجود مسجد در این مکان اشاره دارند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=219 مساجد الاثریه، 218 و 219.]</ref> علی سمهودی مدینه شناس مدینه (م.911ق.) وضعیت مسجد را مطابق با مشاهدات فیروزآبادی توصیف می‌کند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=177 وفاء الوفاء، ص177]</ref> مطابق نقلی از کتاب [[الجواهر الثمینه فی محاسن المدینه (کتاب)|جواهرالثمینه فی محاسن المدینه]]، در قرن دهم در مکان مشربه ام ابراهیم مسجدی موجود بوده است.<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص۱۶۰.</ref>


در قرن چهاردهم قمری در محدوده اطراف مسجد مقبره‌هایی برای دفن اموات گزارش شده و دیواری دور محدوده مسجد وجود داشته است. در سال هاى اخیر، بعضى از مردم، این محل را به صورت گورستانى براى دفن اموات خود در آورده‌اند. امروزه براى حفاظت گورستان و محل مسجد، این مکان را دیوار کشى شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=219 مساجد الاثریه، ص219.]</ref>
محدوده مسجد مشربه ام ابراهیم تا قبل از قرن نهم هجری با نام مشربه ام ابراهیم شناخته می‌شد و مسجدی در آنجا وجود نداشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمساجد_الاثریه.pdf&page=218 مساجد الاثریه، ص218.]</ref> از قرن نهم، منابع از مسجد مشربه ام ابراهیم یاد کرده‌اند. [[محمد فیروزآبادی]] (م.817ق.)، تاریخ‌نگار مدینه، از این مسجد یاد کرده و طول آن را ده ذراع و عرض آن را نه ذراع دانسته است. به گفته او مسجد بنا و دیواری نداشت.<ref name=":0" />
 
در ادامه قرن نهم و در قرن دهم قمری منابع متعددی به وجود مسجد در این مکان اشاره دارند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:المساجد_الاثریه.pdf&page=219 مساجد الاثریه، 218 و 219.]</ref> از جمله [[علی بن عبدالله سمهودی|علی سمهودی]] مدینه‌شناس مدینه در قرن هشتم (م.911ق.)<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=177 وفاء الوفاء، ص177]</ref> و محمد کبریت (م.1070ق.) در قرن یازدهم از این مسجد یاد کرده‌اند.<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص۱۶۰.</ref>
 
در قرن چهاردهم قمری در محدوده اطراف مسجد قبرستانی ایجاد شد. امروزه مسجدی که در این مکان وجود داشت از میان رفته و اطراف آن دیوار کشى شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:المساجد_الاثریه.pdf&page=219 مساجد الاثریه، ص219.]</ref>


== تصاویر قدیمی مسجد ==
== تصاویر قدیمی مسجد ==
<gallery>
<gallery mode="packed" heights="150px">
پرونده:مسجد مشربه ام ابراهیم 2.jpg
پرونده:مسجد مشربه ام ابراهیم 2.jpg
پرونده:مسجد مشربه ام ابراهیم 3.jpg
پرونده:مسجد مشربه ام ابراهیم 3.jpg
خط ۶۱: خط ۶۶:


== پانویس ==
== پانویس ==
<references />
{{پانویس}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۷۷: خط ۸۲:
*'''انساب الاشراف'''، احمد بن یحیی بلاذری، بیروت، اعلمی، بی‌تا.
*'''انساب الاشراف'''، احمد بن یحیی بلاذری، بیروت، اعلمی، بی‌تا.
*'''المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''،‌ عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی،‌ جزء الرابع، بیروت، 2011.
*'''المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''،‌ عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی،‌ جزء الرابع، بیروت، 2011.
*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.{{پایان}}{{اماکن مدینه}}
*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
<references group="یادداشت" />
*'''التفسير الصافي'''، الفيض الكاشاني، تهران، مکتبة الصدر، 1374ش.
*'''الطبقات الكبرى'''، ابن سعد، بیروت، دارصادر، بی‌تا.{{پایان}}{{اماکن مدینه}}
[[رده:مسجدهای مدینه]]
[[رده:مسجدهای مدینه]]