مسجد مالک بن سنان: تفاوت میان نسخه‌ها

| مکان = در غرب [[مسجد النبی]] و شرق [[مناخه]].

| ویژگی یاد شده در متون مذهبی = دعا خواندن پیامبر(ص) در محدوده مسجد

| وقایع تاریخی = تدفین مالک بن سنان در کنار مسجد

| طول جغرافیایی = 39.607845

| عرض جغرافیایی = 24.468580

'''مسجد مالک بن سَنان''' از مساجد قدیمی [[مدینه]] در کشور [[عربستان]] واقع در غرب [[مسجد النبی]] بود که امروزه از میان رفته است. گفته‌اند پیامبر در این مکان در حال طلب باران و دعاخواندن دیده شده، سپس در محل دعای پیامبر(ص) مسجدی ساختند. بعد از دفن [[مالک بن سنان]] در کنار مسجد، نام مسجد به نام او معروف شد. در سال 1365 قمری/1945میلادی مسجد به طور کامل بازسازی شد. تا اواخر قرن 14 قمری مسجد با بنایی ساخته شده از سنگ موجود بود و در جریان توسعه [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] در سال 1392 قمری از میان رفته است.

'''مسجد مالک بن سَنان''' با نام‌های مسجد الحَناطین، مسجد اصحاب العَباء و مسجد اَحجار الزِیت نیز شناخته می‌شود.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=556 معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج1، ص556.]</ref> مسجد در [[مناخه|منطقه مُناخه]] در غرب [[مسجد النبی]] قرار داشته و محل دفن [[مالک بن سنان]] در کنار مسجد بوده است.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=146 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص146.]</ref>

بر اساس برخی نقل‌ها، [[پیامبر(ص)]] در محدوده این مسجد در حال طلب باران و دعاخواندن دیده شده و پس از آن در محل دعای پیامبر(ص) مسجدی ساختند که بعد از دفن مالک بن سنان در کنارش، به نام او معروف شد.<ref name=":0" />

[[مالک بن سنان]] پدر [[ابوسعید خدری|ابوسَعید خُدری]] و از [[صحابه|اصحاب پیامبر(ص)]] است که در [[جنگ احد]] شهید شد.<ref>أسد الغابة، ج4، ص428.</ref> پیامبر دستور داده بود که هرجا [[شهدای احد]] را یافتید، همانجا دفن کنید.<ref>الکامل، جرجانی، ج3، ص174.</ref> مالک را در منطقه اصحاب العَباء یافتند و همانجا در کنار مسجدی دفن کردند که بعدها به نام مالک بن سنان معروف شد.<ref name=":3">وفاء الوفا، ج4، ص88.؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=130 تاریخ مدینه المنوره، ص130.]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=335 وفاء الوفا، ج3، ص335]؛ </ref>

مسجد در قرن دوم قمری در کنار مرقد مالک بن سنان قرار داشته<ref name=":3" /> [[علی سمهودی]]، تاریخنگار [[مدینه]] (م.911ق.) مرقد مالک را با یک گنبد و محراب توصیف کرده و سپس نقل می‌کند که قبر او در مسجد قرار دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=309 وفاء الوفا، ج3، ص309.]</ref> 

 

مسجد در 1303 قمری موجود بوده.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=18 وصف المدینة المنورة، ص18.]</ref> به نقل از علی بن موسی افندی (مدینه شناس متوفی قرن 14قمری)، مسجد دارای یک گنبد بزرگ در کنار مرقد مالک بن سنان بوده و جهت شمالی مسجد شبکه‌هایی بوده تا افرادی که قصد سلام دادن به این صحابی پیامبر(ص) را داشتند، در کنار این دیوار مُشَبَّک توقف کنند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=557 معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج1، ص557.]</ref>

 

در سال 1365 قمری/1945میلادی یک دوره بازسازی کامل در بنای مسجد اجرا شده است.<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=560 معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج1، ص560.]</ref> تا اواخر قرن 14قمری مسجد با بنایی ساخته شده از سنگ موجود بوده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86.pdf&page=224 الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، ص224.]</ref> و در جریان توسعه مسجدالنبی در سال 1392قمری از میان رفته است.<ref name=":2" />

 

 

 

 

*'''وصف المدینه المنوره'''، علی بن موسی الافندی، قاهره، مطبعة نهضة مصر، بی‌تا.

*'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢.

*'''تاریخ المدینة المنوره'''، عمر بن شبه (ابن شبه)، قم، دار الفکر، ۱۴۱۰ق.{{پایان}}{{اماکن مدینه}}