پرش به محتوا

مسجد فاطمه زهرا (س): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، csmoderator، developer، Moderators، مدیران
۱۱٬۳۶۸ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''مسجد فاطمه زهرا''' (س) از مساجد [[مدینه]] است که بعد از قرن 14 هجری در جنوبی‌ترین محدوده [[مساجد خندق|مساجد فتح]] ساخته شده و در نزدیکی غرب [[مسجد امام علی در خندق|مسجد حضرت علی]] قرار دارد. این مکان، یکی از موقعیت‌های فرماندهی [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] در [[غزوه احزاب|غزوه خندق]] بوده است که همراه صحابه در وقت اذان، نماز اقامه می‌کردند. مسجد عبارت از یک مستطیل بدون سقف است و دیوارهایی با ارتفاع حدودا یک متر دارد که با حصارهای فلزی احاطه شده است. نام دیگر این مسجد را مسجد سعد بن معاذ ذکر کرده‌اند.
{{جعبه اطلاعات بنا
{{جعبه اطلاعات بنا
| عنوان = مسجد فاطمه زهرا (س)
| عنوان = مسجد فاطمه زهرا (س)
خط ۳۳: خط ۳۱:
| توضیح نقشه =  
| توضیح نقشه =  
}}
}}
'''مسجد فاطمه زهرا''' (س) از مسجدهای [[مدینه]] است که بعد از قرن 14 هجری در جنوبی‌ترین محدوده [[مساجد خندق|مساجد فتح]] ساخته شده و در نزدیکی غرب [[مسجد امام علی در خندق|مسجد حضرت علی]] قرار دارد. این مکان، یکی از موقعیت‌های فرماندهی [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] در [[غزوه احزاب|غزوه خندق]] و یکی از مکان‌های نمازگزاری آن حضرت و صحابه بوده است. مسجد عبارت از یک مستطیل بدون سقف است و دیوارهایی با ارتفاع حدودا یک متر دارد که با حصارهای فلزی احاطه شده است. نام دیگر این مسجد را مسجد سعد بن معاذ ذکر کرده‌اند.


== مکان ==
== مکان ==
مسجد [[فاطمه زهرا (س)]] در جنوبی‌ترین محدوده [[مساجد خندق|مساجد فتح]] قرار گرفته و در نزدیکی غرب مسجد حضرت علی (ع) است. این مسجد در داخل محدوده قدیمی شهر مدینه در بخش مرتفعی از [[کوه سلع]] قرار دارد.<ref name=":1">معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص180.</ref>
مسجد [[فاطمه زهرا (س)]] در جنوبی‌ترین محدوده [[مساجد خندق|مساجد فتح]] قرار گرفته و در نزدیکی غرب [[مسجد امام علی در خندق|مسجد حضرت علی (ع)]] است. این مسجد در محدوده قدیمی شهر مدینه در بخش مرتفعی از [[کوه سلع]] قرار دارد.<ref name=":1">معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص180.</ref>
[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
[[رده:مسجدهای مدینه]]


== نام‌های مسجد ==
== نام‌های مسجد ==
خط ۴۳: خط ۴۱:


== تاریخچه معماری بنا ==
== تاریخچه معماری بنا ==
هیچ کدام از منابع تاریخی تا سده چهاردهم اشاره‌ای به وجود مسجدی به نام مسجد فاطمه زهرا(س) یا سعد بن معاذ در این منطقه نکرده‌اند.<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=149 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص149.]</ref> از جمله علی بن موسی در سفرنامه‌اش در سال 1303ق/1885م اشاره‌ای به این مسجد نکرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=17 وصف المدینه المنوره، ص17.]</ref> تنها در نقشه‌های قدیمی مدینه (که به 1325ق/1947م مربوط هستند) مسجدی با نام [[سعد بن معاذ]] وجود دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=198 المدينه المنوره تطورها العمرانی، ص198] / [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=149 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص149.]</ref>
هیچ کدام از منابع تاریخی تا سده چهاردهم اشاره‌ای به وجود مسجدی به نام مسجد فاطمه زهرا(س) یا سعد بن معاذ در این منطقه نکرده‌اند.<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_الاثریه.pdf&page=149 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص149.]</ref> از جمله علی بن موسی در سفرنامه‌اش در سال 1303ق/1885م اشاره‌ای به این مسجد نکرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aوصف_المدینه_المنوره.pdf&page=17 وصف المدینه المنوره، ص17.]</ref> تنها در نقشه‌های قدیمی مدینه (که به 1325ق/1947م مربوط هستند) مسجدی با نام [[سعد بن معاذ]] وجود دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=198 المدينه المنوره تطورها العمرانی، ص198] / [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_الاثریه.pdf&page=149 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص149.]</ref>


==== بازسازی‌های مسجد در دوره معاصر ====
==== بازسازی‌های مسجد در دوره معاصر ====
در 1399 هجری/1979میلادی، دولت سعودی اقدام به تعمیر مسجد کرد.<ref>معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص183.</ref> در سال 1418 ساختمان مسجد یک زمین مستطیلی شکل به مساحت 21 متر بود. بنای مسجد بدون سقف و دیوارهایی با ارتفاع حدودا دو متر داشت. طول آن بیش از 6متر و عرض آن بیش از 3متر بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=150 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص150.]</ref>در سال 1419 درِ مسجد با بلوك‌هاى سيمانى مسدود شد و مردم در بيرون آن نماز می‌خواندند.<ref name=":0" />
در 1399 هجری/1979میلادی، [[آل سعود|دولت سعودی]] اقدام به تعمیر مسجد کرد.<ref>معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص183.</ref> در سال 1418 ساختمان مسجد یک زمین مستطیلی شکل به مساحت 21 متر بود. بنای مسجد بدون سقف و دیوارهایی با ارتفاع حدودا دو متر داشت. طول آن بیش از 6متر و عرض آن بیش از 3متر بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=150 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص150.]</ref>در سال 1419 درِ مسجد با بلوك‌هاى سيمانى مسدود شد و مردم در بيرون آن نماز می‌خواندند.<ref name=":0" />
== بنای فعلی مسجد ==
== بنای فعلی مسجد ==
بر اساس اطلاعات نقشه‌های هوایی<ref>گوگل مپ، [https://www.google.com/maps/@24.4758015,39.5949954,50m/data=!3m1!1e3?hl=fa&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MDkwOS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D نقشه]</ref> و مستندات کاربران فضای مجازی<ref>[https://www.google.com/maps/place/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF+%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87+%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7+(%D8%B3)%E2%80%AD/@24.4758035,39.5949911,3a,75y,90t/data=!3m8!1e5!3m6!1sAF1QipOd1WYr7_SjyyLFBxW752VH5Sfq5DGwEW0sNDC_!2e10!3e10!6shttps:%2F%2Flh5.googleusercontent.com%2Fp%2FAF1QipOd1WYr7_SjyyLFBxW752VH5Sfq5DGwEW0sNDC_%3Dw203-h360-k-no!7i1080!8i1920!4m9!3m8!1s0x15bdbf1de02eb2c5:0x2dc4ec502060a0f0!8m2!3d24.4758035!4d39.5949911!10e5!14m1!1BCgIgARICCAQ!16s%2Fg%2F11cm0pl5k4?hl=fa&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MDkwOS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D تصاویر کاربران بین المللی]</ref>  از سال 2021م/1442ه وضعیت بنای مسجد به شکل مستطیلی بدون سقف با دیوارهای کوتاه سنگی درآمده و امروزه حصاری فلزی به دور آن کشیده شده است.  
بر اساس اطلاعات نقشه‌های هوایی<ref>گوگل مپ، [https://www.google.com/maps/@24.4758015,39.5949954,50m/data=!3m1!1e3?hl=fa&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MDkwOS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D نقشه]</ref> و مستندات کاربران فضای مجازی<ref>[https://www.google.com/maps/place/مسجد+فاطمه+زهرا+(س)‭/@24.4758035,39.5949911,3a,75y,90t/data=!3m8!1e5!3m6!1sAF1QipOd1WYr7_SjyyLFBxW752VH5Sfq5DGwEW0sNDC_!2e10!3e10!6shttps:%2F%2Flh5.googleusercontent.com%2Fp%2FAF1QipOd1WYr7_SjyyLFBxW752VH5Sfq5DGwEW0sNDC_%3Dw203-h360-k-no!7i1080!8i1920!4m9!3m8!1s0x15bdbf1de02eb2c5:0x2dc4ec502060a0f0!8m2!3d24.4758035!4d39.5949911!10e5!14m1!1BCgIgARICCAQ!16s%2Fg%2F11cm0pl5k4?hl=fa&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MDkwOS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D تصاویر کاربران بین المللی]</ref>  از سال 2021م/1442ه بنای مسجد به شکل مستطیلی بدون سقف با دیوارهای کوتاه سنگی درآمده و امروزه حصاری فلزی به دور آن کشیده شده است.  


== تصاویر جدید ==
== تصاویر جدید ==


<gallery>
<gallery mode="packed" heights="150px">
پرونده:2024-09-05 08 07 29-FHGV+8XH، شارع السيح، الفتح، المدينة المنورة 42312، عربستان سعودی - Google M.png|alt=
پرونده:2024-09-05 08 07 29-FHGV+8XH، شارع السيح، الفتح، المدينة المنورة 42312، عربستان سعودی - Google M.png|alt=
پرونده:2024-09-05 08 17 13-Google Maps.png|alt=
پرونده:2024-09-05 08 17 13-Google Maps.png|alt=
خط ۶۴: خط ۶۲:
</gallery>
</gallery>


== تصاویر قدیمی ==
== موقعیت مسجد بین مساجد فتح ==
 
<gallery mode="packed" heights="150px">
=== تصاویر بعد از ترمیم 1399ه/1979م ===
پرونده:مسجدهای فتح نمای کلی.png|
<gallery>
پرونده:مسجد فاطمه3.png|محراب و ورودی
پرونده:فاطمه زهرا 12.png|alt=
پرونده:فاطمه زهرا 13.png|alt=
</gallery>
 
=== بعد از انسداد سال 1419ه ===
<gallery>
پرونده:مسجد فاطمه2.png|alt=
پرونده:مسجد فاطمه4.jpg|alt=
پرونده:مسجد فاطمه5.png|alt=
پرونده:مسجد فاطمه 9.jpg|alt=
پرونده:مسجد فاطمه6.jpg|alt=
پرونده:مسجد فاطمه7.jpg|alt=
پرونده:مسجد فاطمه8.jpg|alt=
</gallery>
 
== تصاویر هوایی ==
<gallery>
پرونده:مسجد فاطمه 11.jpg|alt=
پرونده:مسجد فاطمه 10.jpg|alt=
پرونده:2024-09-12 03 26 36-مسجد فاطمه زهرا (س) - Google Maps.png|alt=
</gallery>
</gallery>


== پانویس ==
== پانویس ==
<references />
{{پانویس}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
*'''ذخائر العقبى'''، أحمد بن عبد الله الطبری(المحب الطبری)، مكتبة القدسی لصاحبها حسام الدين القدسی-القاهرة، 1356.
*'''ذخائر العقبى'''، أحمد بن عبد الله الطبری(المحب الطبری)، مكتبة القدسی لصاحبها حسام الدين القدسی-القاهرة، 1356.
*'''المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''،‌ عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی،‌ جزء الرابع، بیروت، 2011.
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''،‌ عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی،‌ جزء الرابع، بیروت، 2011.
*'''آثار اسلامی مکه و مدینه'''،رسول جعفریان، تهران ایران: نشر مشعر. ۱۳۹۰.
*'''آثار اسلامی مکه و مدینه'''،رسول جعفریان، تهران ایران: نشر مشعر. ۱۳۹۰.
*'''مساجد الاثریه'''، محمد الیاس عبدالغنی، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه.
*'''مساجد الاثریه'''، محمد الیاس عبدالغنی، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه.
خط ۱۰۳: خط ۷۹:
*'''المدينه المنوره تطورها العمراني'''، صالح لمعی مصطفی، بیروت، دارالنهضة العربیة، 1981.
*'''المدينه المنوره تطورها العمراني'''، صالح لمعی مصطفی، بیروت، دارالنهضة العربیة، 1981.
*'''المغازی'''، واقدی، 2ج، نشر دانش اسلامی، 1405.
*'''المغازی'''، واقدی، 2ج، نشر دانش اسلامی، 1405.
*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
*'''الدرة الثمينة في تاريخ المدينة'''، محمد بن محمود ابن نجار، قاهره - مصر: مکتبة الثقافة الدينية، بی‌تا.
*'''الدرة الثمينة في تاريخ المدينة'''، محمد بن محمود ابن نجار، قاهره - مصر: مکتبة الثقافة الدينية، بی‌تا.
{{پایان}}
{{اماکن مدینه}}


{{پایان}}{{اماکن مدینه}}
<references group="یادداشت" responsive="0" />
[[ar:مسجد فاطمة الزهراء (س)]]
[[ar:مسجد فاطمة الزهراء (س)]]
[[رده:مسجدهای مدینه]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۰۷:۰۶

مسجد فاطمه زهرا (س)
اطلاعات اوليه
نام‌های دیگرمسجد سعد بن معاذ
مکانعربستان * مدینه * در کنار مسجد حضرت علی(ع) و در حاشیه کوه سلع
کاربریمسجد
جنبه دینی
بزرگداشت نزدمسلمانان
وابسته به دین/مذهباسلام
تاریخ بنا
زمان پایه‌گذاریقرن 14
رویدادها- جنگ احزاب - انسداد درب ورودی در 1418 هجری
وضعیت فعلی
مساحت21م
طول7
عرض3
وضعیت بناموجود
بخش‌های بنادیوارهای جانبی - محراب -
ویژگی‌هادارای حصار محافظ در اطراف

مسیریابی

در حال بارگیری نقشه...

مسجد فاطمه زهرا (س) از مسجدهای مدینه است که بعد از قرن 14 هجری در جنوبی‌ترین محدوده مساجد فتح ساخته شده و در نزدیکی غرب مسجد حضرت علی قرار دارد. این مکان، یکی از موقعیت‌های فرماندهی پیامبر(ص) در غزوه خندق و یکی از مکان‌های نمازگزاری آن حضرت و صحابه بوده است. مسجد عبارت از یک مستطیل بدون سقف است و دیوارهایی با ارتفاع حدودا یک متر دارد که با حصارهای فلزی احاطه شده است. نام دیگر این مسجد را مسجد سعد بن معاذ ذکر کرده‌اند.

مکان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد فاطمه زهرا (س) در جنوبی‌ترین محدوده مساجد فتح قرار گرفته و در نزدیکی غرب مسجد حضرت علی (ع) است. این مسجد در محدوده قدیمی شهر مدینه در بخش مرتفعی از کوه سلع قرار دارد.[۱]

نام‌های مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بنابر گزارشی در سال 1947 میلادی نام سعد بن معاذ بر روی مسجد فاطمه زهرا(س) گذاشته شده است.[۱]گفته شده که هيچ يك از اين دو نام، در منابع كهن نيامده است.[۲]

تاریخچه معماری بنا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

هیچ کدام از منابع تاریخی تا سده چهاردهم اشاره‌ای به وجود مسجدی به نام مسجد فاطمه زهرا(س) یا سعد بن معاذ در این منطقه نکرده‌اند.[۳] از جمله علی بن موسی در سفرنامه‌اش در سال 1303ق/1885م اشاره‌ای به این مسجد نکرده است.[۴] تنها در نقشه‌های قدیمی مدینه (که به 1325ق/1947م مربوط هستند) مسجدی با نام سعد بن معاذ وجود دارد.[۵]

بازسازی‌های مسجد در دوره معاصر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در 1399 هجری/1979میلادی، دولت سعودی اقدام به تعمیر مسجد کرد.[۶] در سال 1418 ساختمان مسجد یک زمین مستطیلی شکل به مساحت 21 متر بود. بنای مسجد بدون سقف و دیوارهایی با ارتفاع حدودا دو متر داشت. طول آن بیش از 6متر و عرض آن بیش از 3متر بود.[۷]در سال 1419 درِ مسجد با بلوك‌هاى سيمانى مسدود شد و مردم در بيرون آن نماز می‌خواندند.[۲]

بنای فعلی مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بر اساس اطلاعات نقشه‌های هوایی[۸] و مستندات کاربران فضای مجازی[۹] از سال 2021م/1442ه بنای مسجد به شکل مستطیلی بدون سقف با دیوارهای کوتاه سنگی درآمده و امروزه حصاری فلزی به دور آن کشیده شده است.

تصاویر جدید[ویرایش | ویرایش مبدأ]

موقعیت مسجد بین مساجد فتح[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص180.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ آثار اسلامى مكه و مدينه، جعفريان، ص۳۰۳.
  3. ↑ مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص149.
  4. ↑ وصف المدینه المنوره، ص17.
  5. ↑ المدينه المنوره تطورها العمرانی، ص198 / مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص149.
  6. ↑ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص183.
  7. ↑ مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص150.
  8. ↑ گوگل مپ، نقشه
  9. ↑ تصاویر کاربران بین المللی

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • ذخائر العقبى، أحمد بن عبد الله الطبری(المحب الطبری)، مكتبة القدسی لصاحبها حسام الدين القدسی-القاهرة، 1356.
  • معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ،‌ عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی،‌ جزء الرابع، بیروت، 2011.
  • آثار اسلامی مکه و مدینه،رسول جعفریان، تهران ایران: نشر مشعر. ۱۳۹۰.
  • مساجد الاثریه، محمد الیاس عبدالغنی، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه.
  • الطبقات الكبرى، ابن سعد، دار صادر - بيروت، بی‌تا.
  • المدينه المنوره تطورها العمراني، صالح لمعی مصطفی، بیروت، دارالنهضة العربیة، 1981.
  • المغازی، واقدی، 2ج، نشر دانش اسلامی، 1405.
  • وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
  • الدرة الثمينة في تاريخ المدينة، محمد بن محمود ابن نجار، قاهره - مصر: مکتبة الثقافة الدينية، بی‌تا.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=مسجد_فاطمه_زهرا_(س)&oldid=63966»