مصلای پیامبر(ص): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
* در قلعه بنی زریق | * در قلعه بنی زریق | ||
==مسجدهای مصلی در مناخه== | ==مسجدهای مصلی در مناخه== | ||
مسجدهای مصلی در مناخه در زمان [[حضرت محمد (ص)|رسول الله]] و خلفا ساخته نشده بود. نخستین بار این مسجدها در عهد امارت [[عمر بن عبدالعزیز]] (حاکم مدینه) ساخته شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=122 وفاء الوفاء، ج۳، ص۱۲۲]</ref> در زمان او بسیاری از نمازگاه‌های پیامبر تبدیل به مسجد شد. مسجدهای کهنی که در منطقه مصلا ساخته شدند شامل سه [[مسجد غمامه]]، [[مسجد امام علی (مناخه)|مسجد علی بن ابیطالب]] و [[مسجد ابوبکر(مناخه)|مسجد ابوبکر]] اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=122 وفاء‌الوفاء، ج۳، ۱۲۲-۱۲۳]</ref> در قرن نهم همچنین در همان محدوده مسجدی به نام [[مسجد عمر بن خطاب (مدینه)|عمر بن خطاب]] نیز ساخته شد. و در سده پانزدهم قمری نیز یک مسجد دیگر در مصلی به نام مسجد عثمان ساخته شد.<ref name=":0" />برخی پژوهشگران مسجد [[مسجد قشله|قشله]]<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=148 تاریخ المعالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، 148]</ref> و مسجد بلال در مناخه<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=148 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، 148]</ref> را نیز از مسجدهای مصلای پیامبر در مناخه دانسته اند. | مسجدهای مصلی در مناخه در زمان [[حضرت محمد (ص)|رسول الله]] و خلفا ساخته نشده بود. نخستین بار این مسجدها در عهد امارت [[عمر بن عبدالعزیز]] (حاکم مدینه) ساخته شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=122 وفاء الوفاء، ج۳، ص۱۲۲]</ref> در زمان او بسیاری از نمازگاه‌های پیامبر تبدیل به مسجد شد. مسجدهای کهنی که در منطقه مصلا ساخته شدند شامل سه [[مسجد غمامه]]، [[مسجد امام علی (مناخه)|مسجد علی بن ابیطالب]] و [[مسجد ابوبکر(مناخه)|مسجد ابوبکر]] اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=122 وفاء‌الوفاء، ج۳، ۱۲۲-۱۲۳]</ref> در قرن نهم همچنین در همان محدوده مسجدی به نام [[مسجد عمر بن خطاب (مدینه)|عمر بن خطاب]] نیز ساخته شد. و در سده پانزدهم قمری نیز یک مسجد دیگر در مصلی به نام [[مسجد عثمان (مدینه)|مسجد عثمان]] ساخته شد.<ref name=":0" />برخی پژوهشگران مسجد [[مسجد قشله|قشله]]<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=148 تاریخ المعالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، 148]</ref> و مسجد بلال در مناخه<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=148 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، 148]</ref> را نیز از مسجدهای مصلای پیامبر در مناخه دانسته اند. | ||
==== مسجد غمامه ==== | ==== مسجد غمامه ==== | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۴
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | مناخه در غرب مسجدالنبی در شهر مدینه |
|
| |
مصلای پیامبر(ص) مکان باز و بدون ساختمانی در غرب مسجدالنبی بود که رسول‌الله نمازهای عید را در آنجا برپا می‌کرد. این مکان که محل بارانداز شتران کاروان‌ها و بازار مدینه بود، مناخه نام داشت که بعدها به آن میدان مصلی هم می‌گفتند.
در این مکان سه مسجد ساخته شد: مسجد غمامه (یا مسجد مصلی)، مسجد علی بن ابیطالب و مسجد ابوبکر. گزارش شده که پیامبر(ص) نمازهای عید قربان و عید فطر و نماز باران و نیز برخی نمازهای دیگر را از جمله نماز میت بر نجاشی پادشاه حبشه در مصلی برپا کرد.
مکان مصلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مصلای پیامبر(ص) در مدینه، زمین باز و بدون ساختمانی بود در غرب مسجدالنبی.[۱] به این منطقه مناخه می‌گفتند که بارانداز شتران و محل برگزاری بازار مدینه بود. به این زمین همچنین میدان مصلی گفته شده است.[۲]
نمازگاه‌های پیامبر در مناخه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در منابع به مکان‌هایی در مناخه اشاره شده است که پیامبر در آنها نماز عید برپا کرده است. باید در نظر داشت که مکان‌هایی که در این روایات محل نماز پیامبر بر اساس آنها نشانه‌گذاری شده است در زمان پیامبر وجود نداشته‌اند و بعدا ساخته شده‌اند.[۳] بنابر روایاتی که که ابن شبه نقل کرده است، پیامبر در نقاط زیر (که همگی در مناخه است) نماز عید برپا کرد: [۴]
- نزدیکی دارالشفاء
- در حارة الدوس
- در خانه حکیم بن عداء
- در سکونتگاه آل درة
- در خانه کثیر بن الصلت
- در کنار سنگهایی که عند الحناطین
- در قلعه بنی زریق
مسجدهای مصلی در مناخه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مسجدهای مصلی در مناخه در زمان رسول الله و خلفا ساخته نشده بود. نخستین بار این مسجدها در عهد امارت عمر بن عبدالعزیز (حاکم مدینه) ساخته شد.[۵] در زمان او بسیاری از نمازگاه‌های پیامبر تبدیل به مسجد شد. مسجدهای کهنی که در منطقه مصلا ساخته شدند شامل سه مسجد غمامه، مسجد علی بن ابیطالب و مسجد ابوبکر اند.[۶] در قرن نهم همچنین در همان محدوده مسجدی به نام عمر بن خطاب نیز ساخته شد. و در سده پانزدهم قمری نیز یک مسجد دیگر در مصلی به نام مسجد عثمان ساخته شد.[۷]برخی پژوهشگران مسجد قشله[۸] و مسجد بلال در مناخه[۹] را نیز از مسجدهای مصلای پیامبر در مناخه دانسته اند.
مسجد غمامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مسجد مصلی یا غمامه در جایی ساخته شده است که پیامبر(ص) در سال‌های آخر حیاتش در آنجا نماز می‌خواند.[۷]
مسجد ابوبکر[ویرایش | ویرایش مبدأ]
ابوبکر در زمان خلافتش در جایی از مناخه نماز عید خواند و بعدا در جای آن مسجد ابوبکر ساخته شد.[۱۰]
مسجد علی بن ابیطالب(ع)[ویرایش | ویرایش مبدأ]
علی بن ابیطالب(ع) نیز در محلی از این مصلی نماز عید برپا کرد که به بعدا در جایش مسجدی به نام آن حضرت ساخته شد.[۱۱]
نقشه موقعیت مکانی مسجدهای مصلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
تصویر زیر فاصله مسجدهای مصلی را تا یکی از گوشه‌های ساختمان فعلی مسجدالنبی نشان می‌دهد.
نمازهای پیامبر در مصلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
روایت شده که رسول الله در روز عید فطر و روز عید قربان به مصلی می‌رفت و نخست نماز می‌خواند و سپس در برابر مردم می‌ایستاد و در حالی که مردم در صف نماز نشسته بودند برای آنان سخن می‌گفت. در گزارشی چنین آمده که پیامبر یک بار نماز صبح را در مسجد خود خواند سپس به مصلی رفت و در آنجا نشست و با مردم سخن گفت و بعد از بالا آمدن آفتاب نماز خواند و سپس سخنرانی کرد. گزارش شده که پیامبر نخستین بار در سال دوم در مصلی نماز خواند.[۱۲]
نیزه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
همچنین روایت شده در روز عید پیشاپیش پیامبر عصایی بلند (نیزه) حمل می‌کردند و در هنگام نماز این عصا را در زمین فرو می‌کردند و پیامبر رو به این عصا نماز می‌خواند.[۱۳]گفته شده که این نیزه را نجاشی به پیامبر اهدا کرده بود. [۱۴]
راه رفت و آمد پیامبر به مصلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در مجموعه‌ای از روایاتی که ابن شبه در کتابش نقل کرده تاکید شده که پیامبر در روز عید از راهی به مصلی می‌رفت و از راهی دیگر باز می‌گشت.[۱۵]
نماز باران[ویرایش | ویرایش مبدأ]
روایت شده که یک بار پیامبر در مکانی به نام زوراء، که در میدان مصلی (مناخه) قرار داشت، نماز طلب باران (استسقاء) برپا کرد.[۱۶]
نماز بر نجاشی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
گزارش شده که بعد از درگذشت نجاشی، پادشاه حبشه، پیامبر از دور برایش در مصلی نماز خواند.
دعا[ویرایش | ویرایش مبدأ]
همچنین روایت شده که وقتی پیامبر از سفر می‌آمد و از مصلی می‌گذشت در مصلی رو به قبله می‌ایستاد و دعا می‌کرد.[۱۷]
منبر مصلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مصلای پیامبر(ص) در زمان آن حضرت و تا زمان مروان بن حکم منبری نداشت. گزارش شده که پیامبر بعد از برپایی نماز مقابل نمازگزاران می‌ایستاد و برایشان سخنرانی می‌کرد.[۱۸] اما در زمان مروان بن حکم منبری در مکان مصلی گذاشتند و مروان پیش از آنکه نماز بخواند خطبه خواند چون برآن بود که بعد از نماز کسی برای شنیدن سخنانش نخواهد نشست.[۱۹]برخی روایات نیز استفاده از منبر و خواندن خطبه پیش از نماز را به عثمان بن عفان منسوب کرده اند.[۲۰]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ وفاء الوفاء، ج3، ص 122
- ↑ مساجد الاثریه، ص۲۲۳
- ↑ مساجد الاثریه، ص 224-225
- ↑ تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ۱۳۳-135
- ↑ وفاء الوفاء، ج۳، ص۱۲۲
- ↑ وفاء‌الوفاء، ج۳، ۱۲۲-۱۲۳
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ مساجد الاثریه، ص 223
- ↑ تاریخ المعالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، 148
- ↑ تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، 148
- ↑ مساجد الاثریه، ص ۲۲۳
- ↑ مساجد الاثریه، ص ۲۲۳
- ↑ تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ص ۱۳۴
- ↑ تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ص۱۴۱-۱۳۹
- ↑ تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ص ۱۳۹
- ↑ تاریخ مدینه ابن شبهُ ج۱، ص136 -137
- ↑ تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱،ص ۱۳۵
- ↑ تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ص ۱۳۸
- ↑ وفاء‌الوفاء، ج3، ص 125
- ↑ وفاء الوفاء، ج3، ص 126
- ↑ وفاء الوفاء، ج3، ص 127-128
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، احمد یاسین الخیاری، ریاض، الامانه العامه للاحتفال بمرور مائه عام علی تأسیس المملکه، 1419ق.
- تاریخ مدینه المنوره، ابن شبه
- المساجد الاثریه فی المدینه النبویه، محمد الیاس عبدالغنی، مدینه، ناشر: مولف
- وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان،۲۰۰۱م.