مزار امامزاده علی بن محمد باقر(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

مزار منسوب به امامزاده علی بن محمد باقر(ع)
اطلاعات اوليه
کاربری	زیارتگاه
مکان	عراق * بغداد
وقایع مرتبط	تردید در شخص صاحب مزار
مشخصات
وضعیت	فعال
معماری
بازسازی	سال ١٣١٠ه.ق، ابوالهدی افندی صیادی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۳۲

مزار امامزاده علی بن محمد باقر(ع)، آرامگاهی در منطقه مربعه شهر بغداد عراق و از زیارتگاه‌های مهم این شهر است.

درباره شخص مدفون در این آرامگاه، میان مورخان و عالمان انساب و نویسندگان معاصر، اختلاف است؛ برخی ایشان را علی بن امام محمد باقر(ع) ملقب به‌ طاهر و برادر حضرت امام جعفر صادق(ع) می‌دانند.

بعضی هم معتقدند که قبر علی بن امام محمد باقر(ع)، در ایران و حوالی کاشان واقع شده و به «مشهد اردهال» معروف است. در صورتی که شخصیت مدفون در عراق علی بن امام محمد باقر(ع) باشد، باید شخص مدفون در مشهد اردهال را یکی دیگر از سادات دانست.

موقعیت جغرافیایی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این آرامگاه در منطقه مربعه شهر بغداد، در خیابان رشید و کنار جامع سلطان علی، واقع شده و از زیارتگاه‌های مهم شهر بغداد است.

بازسازی بنا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در گذشته، به‌صورت بنای کوچکی، کنار نهر دجله، واقع بود که یک اتاق مربع شکل و گنبدی نیز داشت. مردم آن را زیارت می‌کردند و پیرمردی که خادم آنجا بود، با درآمد نذورات و کمک‌های مردم، زندگی خود را می‌چرخاند.

در سال ١٣١٠ه. ق، ابوالهدی افندی صیادی، متوفای ١٣٢٨ه. ق، نامه‌ای برای تجدید بنای این آرامگاه، برای سلطان عبدالحمید عثمانی می‌نویسد و موافقت ساخت آرامگاه را می‌گیرد.^[۱] پس از آن، این بنای باشکوه، ساخته و بارها بازسازی شده و توسعه یافته است.^[۲]

شخصیت‌شناسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

درباره شخص مدفون در این آرامگاه، میان مورخان و عالمان انساب و نویسندگان معاصر، اختلاف است که در اینجا، به بررسی اقوال مختلف می‌پردازیم.

شاید نخستین بار، صفی‌الدین محمد بن تاج‌الدین علی، معروف به ابن طقطقی حسنی (متوفای ٧٠٩ه. ق) این ادعا را مطرح کرده که این بارگاه متعلق به علی بن محمد باقر(ع) بوده و نوشته است:

«علی بن محمد الباقر(ع). .. کان له بنتاً اسمها فاطمة تزوّجها الکاظم(ع) و قبر علی هذا ببغداد بالجعفریة ظاهر سور بغداد»؛ «علی بن امام محمدباقر(ع)، یک دختر به نام فاطمه داشت که با امام کاظم(ع) ازدواج نمود و قبر وی، در جعفریه بغداد، آشکار است».^[۳]

علی بن امام محمد باقر(ع) ملقب به‌ طاهر برادر بزرگوار حضرت امام جعفر صادق(ع) پدر یکی از زوجات حضرت امام کاظم(ع) مسمات به فاطمه می‌باشد.

همچنین طقطقی از تاریخ ابن نجار نقل کرده است که در جعفریه، روستایی از توابع خالص و نزدیک بغداد، سنگ قبری آشکار شد که روی آن، نوشته شده بود: «بسم الله الرحمن الرحیم هذا ضریح الطاهر علی بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی‌طالب(ع)». روی آن نیز گنبدی از خشت، ساخته شد و پیرمردی از کاتبان، به نام علی بن نعیم که عهده‌دار نوشتن دیوان خالص بود، آن را تعمیر و تزیین کرد و بر آن لوسترهایی از مس آویخت و اطرافش نیز رواق وسیعی ساخت؛ به‌طوری‌که از زیارتگاه‌های مشهور شد.^[۴]

سپس ابن‌طقطقی اضافه می‌کند که اکنون این آرامگاه ناشناس، خراب و ویرانه است و گروهی از فقرا در آن سکونت دارند و احتمال دارد تا مدتی دیگر، اثری از آن به‌جای نماند.^[۵]^[۶]

اما دیگران معتقدند که قبر علی بن امام محمد باقر(ع)، در حوالی کاشان واقع شده و معروف به «مشهد بارکرس» و «مشهد اردهال» است و دارای گنبد و بارگاه باشکوهی است و بسیاری از علما نیز در شان و جلالت و کرامات وی، مطالبی نوشته‌اند.^[۷]^[۸]

به هر حال، اگر بپذیریم که قبر سلطان علی بن امام محمد باقر(ع) در جعفریه و در موقعیت فعلی آن، یعنی جامع سلطان علی بغداد، قرار دارد و گزارش ابن‌طقطقی را بپذیریم، در این صورت، مشهد اردهال، مدفن یکی دیگر از سادات خواهد بود که باید در این موضوع، تحقیق بیشتر کرد.

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

↑ العقد اللامع بآثار بغداد والمساجد والجوامع، صص ٣٩6 و ٣٩٧.
↑ معجم المراقد والمزارات فی العراق، ص٢٧١.
↑ الاصیلی، ص١4٧.
↑ الاصیلی، ص١4٧.
↑ الاصیلی، ص١4٨.
↑ المشاهد المشرفة، ج6، ص٩5.
↑ ریاض العلماء، ج4، ص٢١6.
↑ منتهی الآمال، ج٢، ص٧٩.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از کتاب زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم. بخش « مزار امامزاده سلطان على»، ج1، ص373. است.

ریاض العلماء وحیاض الفضلاء، میرزا عبدالله افندی اصبهانی، قم، منشورات مکتبه المرعشی، قم، ١4٢٠ه. ق.
منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، چاپ ١4، قم، هجرت، ١٣٨٠ه. ش.
الاصیلی فی انساب الطالبیین، صفی‌الدین محمد بن تاج‌الدین علی (ابن طقطقی)، قم، مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی الکبری، ١4١٨ه. ق.
العقد اللامع بآثار بغداد والمساجد والجوامع، عبدالحمید عبادة، تحقیق: عماد عبدالسلام رؤوف، ط ١، بغداد، انوار دجلة، ٢٠٠4م.
المشاهد المشرفة، السید حسین ابوسعیدة، ط ١، بیروت، مؤسسة البلاغ، ١4٣٣ه. ق - ٢٠١٢م.
معجم المراقد والمزارات فی العراق، ثامر عبدالحسن العامری، (لا م)، (لا ن)، (لا ت).

[1] العقد اللامع بآثار بغداد والمساجد والجوامع، صص ٣٩6 و ٣٩٧.

[2] معجم المراقد والمزارات فی العراق، ص٢٧١.

[3] الاصیلی، ص١4٧.

[4] الاصیلی، ص١4٧.

[5] الاصیلی، ص١4٨.

[6] المشاهد المشرفة، ج6، ص٩5.

[7] ریاض العلماء، ج4، ص٢١6.

[8] منتهی الآمال، ج٢، ص٧٩.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۱۸]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=A sharefat  }}
+{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
+| عنوان            =مزار منسوب به امامزاده علی بن محمد باقر(ع)
+| تصویر            =226.jpg
+| اندازه تصویر     =350px
+| بنيانگذار        =
+| تأسیس            =
+| کاربری           =زیارتگاه
+| مکان             =[[عراق]] * [[بغداد]]
+| نام‌های دیگر      =
+| وقایع مرتبط      =تردید در شخص صاحب مزار
+| ظرفیت            =
+| وضعیت            =فعال
+| مساحت            =
+| امکانات          =
+| شماره ثبت        =
+| معمار            =
+| سبک              =
+| بازسازی          =سال ١٣١٠ه.ق، ابوالهدی افندی صیادی
+| وبگاه            =
+}}
+'''مزار امامزاده علی بن محمد باقر(ع)'''، آرامگاهی در منطقه مربعه شهر بغداد عراق و از زیارتگاه‌های مهم این شهر است.
-[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
+درباره شخص مدفون در این آرامگاه، میان مورخان و عالمان انساب و نویسندگان معاصر، اختلاف است؛ برخی ایشان را [[علی بن امام محمد باقر(ع)]] ملقب به‌ طاهر و برادر [[حضرت امام جعفر صادق(ع)]] می‌دانند.
-'''مزار امامزاده علی بن محمد باقر(ع)'''، آرامگاهی است در منطقه مربعه شهر بغداد و از زیارتگاه‌های مهم این شهر است.
-درباره شخص مدفون در این آرامگاه، میان مورخان و عالمان انساب و نویسندگان معاصر، اختلاف است؛ برخی ایشان را علی بن امام محمد باقر(ع) ملقب به‌ طاهر و برادر بزرگوار [[حضرت امام جعفر صادق(ع)]] می‌دانند، که در این صورت باید شخصیت مدفن در مشهد اردهال را، یکی دیگر از سادات دانست.
+بعضی هم  معتقدند که قبر علی بن امام محمد باقر(ع)، در [[ایران]] و حوالی کاشان واقع شده و به «[[مشهد اردهال]]» معروف است. در  صورتی که شخصیت مدفون در عراق علی بن امام محمد باقر(ع) باشد، باید شخص مدفون در مشهد اردهال را یکی دیگر از سادات دانست.
 ==موقعیت جغرافیایی==
 این آرامگاه در منطقه مربعه شهر بغداد، در خیابان رشید و کنار جامع سلطان علی، واقع شده و از زیارتگاه‌های مهم شهر بغداد است.
 ==بازسازی بنا==
 در گذشته، به‌صورت بنای کوچکی، کنار نهر دجله، واقع بود که یک اتاق مربع شکل و گنبدی نیز داشت. مردم آن را زیارت می‌کردند و پیرمردی که خادم آنجا بود، با درآمد نذورات و کمک‌های مردم، زندگی خود را می‌چرخاند.
-[[پرونده:226.jpg|بندانگشتی|مزار امامزاده علی بن محمد باقر(ع) در شهر بغداد]]
-در سال ١٣١٠ه. ق، ابوالهدی افندی صیادی، متوفای ١٣٢٨ه. ق، نامه‌ای برای تجدید بنای این آرامگاه، برای سلطان عبدالحمید عثمانی می‌نویسد و موافقت ساخت آرامگاه را می‌گیرد. <ref>العقد اللامع بآثار بغداد والمساجد والجوامع، صص ٣٩6 و ٣٩٧.</ref> پس از آن، این بنای باشکوه، ساخته و بارها بازسازی شده و توسعه یافته است. <ref>معجم المراقد والمزارات فی العراق، ص٢٧١.</ref>
+در سال ١٣١٠ه. ق، ابوالهدی افندی صیادی، متوفای ١٣٢٨ه. ق، نامه‌ای برای تجدید بنای این آرامگاه، برای سلطان عبدالحمید عثمانی می‌نویسد و موافقت ساخت آرامگاه را می‌گیرد.<ref>العقد اللامع بآثار بغداد والمساجد والجوامع، صص ٣٩6 و ٣٩٧.</ref> پس از آن، این بنای باشکوه، ساخته و بارها بازسازی شده و توسعه یافته است.<ref>معجم المراقد والمزارات فی العراق، ص٢٧١.</ref>
 ==شخصیت‌شناسی==
 درباره شخص مدفون در این آرامگاه، میان مورخان و عالمان انساب و نویسندگان معاصر، اختلاف است که در اینجا، به بررسی اقوال مختلف می‌پردازیم.
 شاید نخستین بار، صفی‌الدین محمد بن تاج‌الدین علی، معروف به [[ابن طقطقی حسنی]] (متوفای ٧٠٩ه. ق) این ادعا را مطرح کرده که این بارگاه متعلق به علی بن محمد باقر(ع) بوده و نوشته است:
-«علی بن محمد الباقر(ع). .. کان له بنتاً اسمها فاطمة تزوّجها الکاظم(ع) و قبر علی هذا ببغداد بالجعفریة ظاهر سور بغداد»؛ «علی بن امام محمدباقر(ع)، یک دختر به نام فاطمه داشت که با امام کاظم(ع) ازدواج نمود و قبر وی، در جعفریه بغداد، آشکار است». <ref>الاصیلی، ص١4٧.</ref>
+«علی بن محمد الباقر(ع). .. کان له بنتاً اسمها فاطمة تزوّجها الکاظم(ع) و قبر علی هذا ببغداد بالجعفریة ظاهر سور بغداد»؛ «علی بن امام محمدباقر(ع)، یک دختر به نام فاطمه داشت که با امام کاظم(ع) ازدواج نمود و قبر وی، در جعفریه بغداد، آشکار است».<ref>الاصیلی، ص١4٧.</ref>
 [[علی بن امام محمد باقر(ع)]] ملقب به‌ طاهر برادر بزرگوار [[حضرت امام جعفر صادق(ع)]] پدر یکی از زوجات [[حضرت امام کاظم(ع)]] مسمات به فاطمه می‌باشد.
 همچنین طقطقی از تاریخ ابن نجار نقل کرده است که در جعفریه، روستایی از توابع خالص و نزدیک بغداد، سنگ قبری آشکار شد که روی آن، نوشته شده بود:
 «بسم الله الرحمن الرحیم هذا ضریح الطاهر علی بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی‌طالب(ع)».
-روی آن نیز گنبدی از خشت، ساخته شد و پیرمردی از کاتبان، به نام علی بن نعیم که عهده‌دار نوشتن دیوان خالص بود، آن را تعمیر و تزیین کرد و بر آن لوسترهایی از مس آویخت و اطرافش نیز رواق وسیعی ساخت؛ به‌طوری‌که از زیارتگاه‌های مشهور شد. <ref>الاصیلی، ص١4٧.</ref>
+روی آن نیز گنبدی از خشت، ساخته شد و پیرمردی از کاتبان، به نام علی بن نعیم که عهده‌دار نوشتن دیوان خالص بود، آن را تعمیر و تزیین کرد و بر آن لوسترهایی از مس آویخت و اطرافش نیز رواق وسیعی ساخت؛ به‌طوری‌که از زیارتگاه‌های مشهور شد.<ref>الاصیلی، ص١4٧.</ref>
-سپس ابن‌طقطقی اضافه می‌کند که اکنون این آرامگاه ناشناس، خراب و ویرانه است و گروهی از فقرا در آن سکونت دارند و احتمال دارد تا مدتی دیگر، اثری از آن به‌جای نماند. <ref>الاصیلی، ص١4٨.</ref><ref>المشاهد المشرفة، ج6، ص٩5.</ref>
+سپس ابن‌طقطقی اضافه می‌کند که اکنون این آرامگاه ناشناس، خراب و ویرانه است و گروهی از فقرا در آن سکونت دارند و احتمال دارد تا مدتی دیگر، اثری از آن به‌جای نماند.<ref>الاصیلی، ص١4٨.</ref><ref>المشاهد المشرفة، ج6، ص٩5.</ref>
-اما دیگران معتقدند که قبر علی بن امام محمد باقر(ع)، در حوالی کاشان واقع شده و معروف به «مشهد بارکرس» و «مشهد اردهال» است و دارای گنبد و بارگاه باشکوهی است و بسیاری از علما نیز در شان و جلالت و کرامات وی، مطالبی نوشته‌اند. <ref>ریاض العلماء، ج4، ص٢١6.</ref><ref>منتهی الآمال، ج٢، ص٧٩.</ref>
+اما دیگران معتقدند که قبر علی بن امام محمد باقر(ع)، در حوالی کاشان واقع شده و معروف به «مشهد بارکرس» و «مشهد اردهال» است و دارای گنبد و بارگاه باشکوهی است و بسیاری از علما نیز در شان و جلالت و کرامات وی، مطالبی نوشته‌اند.<ref>ریاض العلماء، ج4، ص٢١6.</ref><ref>منتهی الآمال، ج٢، ص٧٩.</ref>
 به هر حال، اگر بپذیریم که قبر سلطان علی بن امام محمد باقر(ع) در جعفریه و در موقعیت فعلی آن، یعنی جامع سلطان علی بغداد، قرار دارد و گزارش ابن‌طقطقی را بپذیریم، در این صورت، مشهد اردهال، مدفن یکی دیگر از سادات خواهد بود که باید در این موضوع، تحقیق بیشتر کرد.
 ==پانویس==
 {{پانویس}}
@@ خط ۴۲: / خط ۵۷: @@
 |پیش از لینک = کتاب
 |منبع = زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم.
-|پس از لینک = بخش «قبور و زيارتگاه‌هاى موجود در آستان مقدس کاظمین(ع)»، ج1، ص300.
+|پس از لینک = بخش « مزار امامزاده سلطان على»، ج1، ص373.
 | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5
 }}
@@ خط ۵۲: / خط ۶۷: @@
 * '''معجم المراقد والمزارات فی العراق'''، ثامر عبدالحسن العامری، (لا م)،  (لا ن)،  (لا ت).
 {{پایان}}
 {{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}
+[[رده:مزار فرزندان امام محمدباقر(ع)]]
+[[رده:مزار امامزاده‌های مدفون در بغداد]]