مقام امام زمان (مسجد سهله): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
|||
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مقام امام زمان(ع)'''، در [[عراق]]، [[کوفه]] | {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | ||
| تصویر = مقام امام زمان در مسجد سهله۲.jpg | |||
| بنيانگذار = [[سید مهدی بحرالعلوم]] | |||
| تأسیس = سده دوازدهم یا سیزدهم قمری | |||
| کاربری = زیارتگاه | |||
| مکان = [[عراق]]، [[کوفه]]، [[مسجد سهله]] | |||
| وقایع مرتبط = | |||
| بازسازی = | |||
| وبگاه = https://www.alsahla.org/ | |||
|توضیح تصویر=سازه جدید مقام امام زمان در مسجد سهله، که در سال ۱۴۴۰ق. افتتاح شده است.}} | |||
:''با دیگر [[مقام امام زمان (ابهام‌زدایی)|مقام‌های امام زمان(ع)]] اشتباه نشود.'' | |||
'''مقام امام زمان(ع)'''، یا '''مقام الامام المهدی(ع)'''، در [[عراق]]، در [[کوفه]] و در [[مسجد سهله]] قرار داشته و نخستین بار، توسط عالم [[شیعه|شیعی]]، [[سید مهدی بحرالعلوم]] (م.۱۲۱۲ق)، ساخته شده است. به گمان برخی، وی این بنا را در مکانی که [[امام مهدی(ع)]] را دیدار کرده ساخته است. در برخی روایات به ارتباط مسجد سهله و امام مهدی(ع) اشاره شده است. به باور برخی از [[شیعه|شیعیان]]، کسی که چهل شب چهارشنبه پی در پی به نیت دیدار امام مهدی(ع)، به مسجد سهله رفته و آداب ویژه آنجا را به جای آورد، او را خواهد دید. | |||
==مکان و بنا== | ==مکان و بنا== | ||
مقام امام زمان(ع) یا مقام الامام المهدی،<ref name=":3" /> در [[عراق]]، [[کوفه]]، [[مسجد سهله]]، جنوب [[صحن]] آن و متصل به [[شبستان]] قرار داشته و روی آن، ساختمان و گنبد کاشی‌کاری‌شده، ساخته شده است.<ref name=":2">زیارتگاههای عراق، ص۱۲۵.</ref> | |||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
بر پایه برخی روایات، [[مسجد سهله]] به [[امام مهدی(ع)]] ارتباط یافته است.<ref name=":0">مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۴.</ref> [[امام صادق (ع)|امام صادق(ع)]] مسجد سهله را پس از قیام امام مهدی(ع)، خانه وی معرفی کرده<ref>الکافی، ج۳،ص۴۹۵؛ تهذیب الاحکام، ج۲،ص۲۵۲.</ref> و فرود آمدن او با خانواده‌اش را در مسجد سهله دانسته است؛<ref>فضل الکوفة و مساجدها، ص۱۳۴.</ref> از این رو، این مسجد نزد شیعیان با نام امام مهدی(ع) همراه شده است.<ref name=":0" /> | [[پرونده:مقام امام زمان در مسجد سهله.jpg|بندانگشتی|ساختمان قدیمی مقام امام زمان(ع) در مسجد سهله.]] | ||
بر پایه برخی روایات، [[مسجد سهله]] به [[امام مهدی(ع)]] ارتباط یافته است.<ref name=":0">مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۴.</ref> [[امام صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مسجد سهله را پس از قیام امام مهدی(ع)، خانه وی معرفی کرده<ref>الکافی، ج۳،ص۴۹۵؛ تهذیب الاحکام، ج۲،ص۲۵۲.</ref> و فرود آمدن او با خانواده‌اش را در مسجد سهله دانسته است؛<ref>فضل الکوفة و مساجدها، ص۱۳۴.</ref> از این رو، این مسجد نزد شیعیان با نام امام مهدی(ع) همراه شده است.<ref name=":0" /> | |||
گفته شده، نخستین بار، عالم شیعه، [[سید مهدی بحرالعلوم]] (م.۱۲۱۲ق)، ساختمان و گنبدی برای مقام امام زمان(ع) در مسجد سهله ساخته است.<ref>تاریخ الکوفة، ص۵۵.</ref> به گمان برخی، وی این مقام را در محل دیدار خود با [[امام زمان(عج)]] ساخته است.<ref name=":2" /> | |||
گفته شده، نزدیک به نیمه نخست سده سیزدهم قمری، [[محمدحسن نجفی]] (م.۱۲۶۶ق) عالم شیعی، سنتی را پایه‌گذاری کرد که مردم به مدت چهل شب پی در پی، شب‌های چهارشنبه به مسجد سهله رفته و به نیت دیدار با امام مهدی(ع) آداب ویژه آنجا را به جای آورند.<ref>العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۷۳ و ۱۷۴.</ref> از همان دوران، به باور مردم، کسی که این سنت را انجام داده و اعمال و نماز استخاره را به جا آورد، امام مهدی(ع) را خواهد دید.<ref>نجم الثاقب در احوال امام غایب(ع)، ص۵۸۶ و ۵۸۷.</ref> [[سید بن طاووس]]، بهترین زمان برای رفتن به مسجد سهله را شب چهارشنبه دانسته است.<ref>مصباح الزائر، ص۱۰۵.</ref> به گمان برخی، سنت چهل چهارشنبه پی‌درپی، از گفته سید بن طاووس گرفته شده است.<ref name=":1">مقام‌های حضرت مهدی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۵.</ref> | گفته شده، نزدیک به نیمه نخست سده سیزدهم قمری، [[محمدحسن نجفی]] (م.۱۲۶۶ق) عالم شیعی، سنتی را پایه‌گذاری کرد که مردم به مدت چهل شب پی در پی، شب‌های چهارشنبه به مسجد سهله رفته و به نیت دیدار با امام مهدی(ع) آداب ویژه آنجا را به جای آورند.<ref>العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۷۳ و ۱۷۴.</ref> از همان دوران، به باور مردم، کسی که این سنت را انجام داده و اعمال و نماز استخاره را به جا آورد، امام مهدی(ع) را خواهد دید.<ref>نجم الثاقب در احوال امام غایب(ع)، ص۵۸۶ و ۵۸۷.</ref> [[سید بن طاووس]]، بهترین زمان برای رفتن به مسجد سهله را شب چهارشنبه دانسته است.<ref>مصباح الزائر، ص۱۰۵.</ref> به گمان برخی، سنت چهل چهارشنبه پی‌درپی، از گفته سید بن طاووس گرفته شده است.<ref name=":1">مقام‌های حضرت مهدی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۵.</ref> | ||
درگذشته، روی این مقام، یک پنجره [[مشبک]] مسی وجود داشت که گویا از سوی [[شیعه|شیعیان]] [[هند]] اهدا شده و پیش از آن، در محل محراب شهادت [[امام علی(ع)]]، در [[مسجد کوفه]] نصب شده بود.<ref>العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۵۶.</ref> بر پایه گزارشی در سال ۱۴۳۸ق. (۱۳۹۶ش)، این پنجره، با ضریح (پنجره) طلا و نقره‌کوب جدیدی جایگزین شده است.<ref name=":1" /> | درگذشته، روی این مقام، یک پنجره [[مشبک]] مسی وجود داشت که گویا از سوی [[شیعه|شیعیان]] [[هند]] اهدا شده و پیش از آن، در محل محراب شهادت [[امام علی(ع)]]، در [[مسجد کوفه]] نصب شده بود.<ref>العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۵۶.</ref> بر پایه گزارشی در سال ۱۴۳۸ق. (۱۳۹۶ش)، این پنجره، با ضریح (پنجره) طلا و نقره‌کوب جدیدی جایگزین شده است.<ref name=":1" /> | ||
بر پایه گزارشی در سال ۱۴۳۷ق. (۱۳۹۵ش) ساختمان و گنبد این مقام، به شیوه معماری جدیدی در حال بازسازی بوده است.<ref name=":2" /> در سال ۱۴۳۸ق. (۱۳۹۶ش) گنبد جدید و بلندی بر این سازه گزارش شده است.<ref name=":1" /> | بر پایه گزارشی در سال ۱۴۳۷ق. (۱۳۹۵ش) ساختمان و گنبد این مقام، به شیوه معماری جدیدی در حال بازسازی بوده است.<ref name=":2" /> در سال ۱۴۳۸ق. (۱۳۹۶ش) گنبد جدید و بلندی بر این سازه گزارش شده است.<ref name=":1" /> در ۲۰ جمادی‌الثانی ۱۴۴۰ق. (۲۰۱۹م)، سازه جدید این مقام، توسط عالمی شیعی، سید محمدسعید حکیم، افتتاح شده است.<ref name=":3">[http://alsahla.org/variousactivities/255 افتتاح مقام الامام المهدی(ع) فی مسجد السهلة المعظم]، مسجد السهلة المعظم. دریافت شده در ۱۴ آذر ۱۳۹۸ش.</ref> | ||
==دیدار امام مهدی(ع)== | ==دیدار امام مهدی(ع) در این مقام== | ||
گفته شده، [[سید مهدی بحرالعلوم]]، در حالت مکاشفه، [[امام مهدی(ع)]] را در مسجد سهله دیده است.<ref>عبقری حسان، ص۵۴۲.</ref> به گمان برخی، وی ساختمان مقام امام زمان(ع) را در همان مکانی که امام(ع) را دیدار کرده، ساخته است.<ref name=":2" /> [[محدث نوری]] (۱۳۲۰ق)، چند حکایت از برخی [[شیعه|شیعیان]] نقل کرده که در مقام امام مهدی(ع) در مسجد سهله، وی را دیدار کرده‌اند؛ مانند حکایت تشرف مرد بقال، تشرف سیدباقر قزوینی و تشرف شخصی که به پدر پیر خود خدمت می‌کرد.<ref>نجم ثاقب در احوال امام غایب(ع)، ج۲، ص۵۸۶-۵۸۹ و ۷۴۴-۷۴۶.</ref> | |||
==مکان‌های همانند== | ==مکان‌های همانند== | ||
در برخی مناطق [[شیعه|شیعه‌نشین]]، مانند [[ايران|ایران]]، [[عراق]] و [[بحرین]]، مکان‌های پرشماری منسوب به [[امام مهدی(ع)]] وجود | در برخی مناطق [[شیعه|شیعه‌نشین]]، مانند [[ايران|ایران]]، [[عراق]] و [[بحرین]]، مکان‌های پرشماری منسوب به [[امام مهدی(ع)]] وجود داشته،<ref>مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۹۸.</ref> که برخی از آن‌ها عبارت است از: | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
*[[مقام حضرت مهدی (کربلا)|مقام حضرت مهدی(ع) در کربلا]]؛ | *[[مقام حضرت مهدی (کربلا)|مقام حضرت مهدی(ع) در کربلا]]؛ | ||
| خط ۴۵: | خط ۳۹: | ||
*[[مقام امام زمان (نعمانیه)|مقام امام زمان(ع) در نعمانیه]]؛ | *[[مقام امام زمان (نعمانیه)|مقام امام زمان(ع) در نعمانیه]]؛ | ||
*[[مقام امام زمان (سماوه)|مقام امام زمان(ع) در سماوه]]. | *[[مقام امام زمان (سماوه)|مقام امام زمان(ع) در سماوه]]. | ||
{{پایان}} | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
|پیش از لینک = کتاب | |پیش از لینک = کتاب | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۲: | ||
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472 | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472 | ||
}} | }} | ||
*'''تاریخ کوفه'''، سید حسین براقی نجفی، ترجمه سعید راد رحیمی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۳۸۸ش. | *'''تاریخ کوفه'''، سید حسین براقی نجفی، ترجمه سعید راد رحیمی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۳۸۸ش. | ||
*'''تاریخ الکوفة'''، سیدحسین براقی، دار االضواء، بیروت، ۱۴۰۷ق، (۱۹۸۷م). | *'''تاریخ الکوفة'''، سیدحسین براقی، دار االضواء، بیروت، ۱۴۰۷ق، (۱۹۸۷م). | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۱: | ||
*'''الکافی'''، محمد بن یعقوب کلینی، تصحیح علی‌اکبر الغفاری، دار صعب و دار التعارف، بیروت، ۱۴۰۱ق. | *'''الکافی'''، محمد بن یعقوب کلینی، تصحیح علی‌اکبر الغفاری، دار صعب و دار التعارف، بیروت، ۱۴۰۱ق. | ||
*'''مصباح الزائر'''، علی بن موسی بن طاووس، تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، قم، ۱۴۱۷ق. | *'''مصباح الزائر'''، علی بن موسی بن طاووس، تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، قم، ۱۴۱۷ق. | ||
*'''[https://www.alsahla.org/ الموقع الرسمی لمسجد السهلة المعظم.]''' | |||
*'''نجم ثاقب در احوال امام غایب(ع)'''، حسین بن محمدتقی نوری، تحقیق صادق برزگر بفرویی، مسجد مقدس جمکران، قم، ۱۳۸۶ش. | *'''نجم ثاقب در احوال امام غایب(ع)'''، حسین بن محمدتقی نوری، تحقیق صادق برزگر بفرویی، مسجد مقدس جمکران، قم، ۱۳۸۶ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۷۳: | خط ۶۹: | ||
[[رده:مقام‌های مسجد سهله]] | [[رده:مقام‌های مسجد سهله]] | ||
[[رده:مقام‌های امام زمان در عراق]] | [[رده:مقام‌های امام زمان در عراق]] | ||
[[رده:مقام‌های امام زمان(ع)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۳:۰۶
 سازه جدید مقام امام زمان در مسجد سهله، که در سال ۱۴۴۰ق. افتتاح شده است. | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| بنيانگذار | سید مهدی بحرالعلوم |
| تأسیس | سده دوازدهم یا سیزدهم قمری |
| کاربری | زیارتگاه |
| مکان | عراق، کوفه، مسجد سهله |
| معماری | |
| وبگاه | https://www.alsahla.org/ |
- با دیگر مقام‌های امام زمان(ع) اشتباه نشود.
مقام امام زمان(ع)، یا مقام الامام المهدی(ع)، در عراق، در کوفه و در مسجد سهله قرار داشته و نخستین بار، توسط عالم شیعی، سید مهدی بحرالعلوم (م.۱۲۱۲ق)، ساخته شده است. به گمان برخی، وی این بنا را در مکانی که امام مهدی(ع) را دیدار کرده ساخته است. در برخی روایات به ارتباط مسجد سهله و امام مهدی(ع) اشاره شده است. به باور برخی از شیعیان، کسی که چهل شب چهارشنبه پی در پی به نیت دیدار امام مهدی(ع)، به مسجد سهله رفته و آداب ویژه آنجا را به جای آورد، او را خواهد دید.
مکان و بنا[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مقام امام زمان(ع) یا مقام الامام المهدی،[۱] در عراق، کوفه، مسجد سهله، جنوب صحن آن و متصل به شبستان قرار داشته و روی آن، ساختمان و گنبد کاشی‌کاری‌شده، ساخته شده است.[۲]
پیشینه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
بر پایه برخی روایات، مسجد سهله به امام مهدی(ع) ارتباط یافته است.[۳] امام صادق(ع) مسجد سهله را پس از قیام امام مهدی(ع)، خانه وی معرفی کرده[۴] و فرود آمدن او با خانواده‌اش را در مسجد سهله دانسته است؛[۵] از این رو، این مسجد نزد شیعیان با نام امام مهدی(ع) همراه شده است.[۳]
گفته شده، نخستین بار، عالم شیعه، سید مهدی بحرالعلوم (م.۱۲۱۲ق)، ساختمان و گنبدی برای مقام امام زمان(ع) در مسجد سهله ساخته است.[۶] به گمان برخی، وی این مقام را در محل دیدار خود با امام زمان(عج) ساخته است.[۲]
گفته شده، نزدیک به نیمه نخست سده سیزدهم قمری، محمدحسن نجفی (م.۱۲۶۶ق) عالم شیعی، سنتی را پایه‌گذاری کرد که مردم به مدت چهل شب پی در پی، شب‌های چهارشنبه به مسجد سهله رفته و به نیت دیدار با امام مهدی(ع) آداب ویژه آنجا را به جای آورند.[۷] از همان دوران، به باور مردم، کسی که این سنت را انجام داده و اعمال و نماز استخاره را به جا آورد، امام مهدی(ع) را خواهد دید.[۸] سید بن طاووس، بهترین زمان برای رفتن به مسجد سهله را شب چهارشنبه دانسته است.[۹] به گمان برخی، سنت چهل چهارشنبه پی‌درپی، از گفته سید بن طاووس گرفته شده است.[۱۰]
درگذشته، روی این مقام، یک پنجره مشبک مسی وجود داشت که گویا از سوی شیعیان هند اهدا شده و پیش از آن، در محل محراب شهادت امام علی(ع)، در مسجد کوفه نصب شده بود.[۱۱] بر پایه گزارشی در سال ۱۴۳۸ق. (۱۳۹۶ش)، این پنجره، با ضریح (پنجره) طلا و نقره‌کوب جدیدی جایگزین شده است.[۱۰]
بر پایه گزارشی در سال ۱۴۳۷ق. (۱۳۹۵ش) ساختمان و گنبد این مقام، به شیوه معماری جدیدی در حال بازسازی بوده است.[۲] در سال ۱۴۳۸ق. (۱۳۹۶ش) گنبد جدید و بلندی بر این سازه گزارش شده است.[۱۰] در ۲۰ جمادی‌الثانی ۱۴۴۰ق. (۲۰۱۹م)، سازه جدید این مقام، توسط عالمی شیعی، سید محمدسعید حکیم، افتتاح شده است.[۱]
دیدار امام مهدی(ع) در این مقام[ویرایش | ویرایش مبدأ]
گفته شده، سید مهدی بحرالعلوم، در حالت مکاشفه، امام مهدی(ع) را در مسجد سهله دیده است.[۱۲] به گمان برخی، وی ساختمان مقام امام زمان(ع) را در همان مکانی که امام(ع) را دیدار کرده، ساخته است.[۲] محدث نوری (۱۳۲۰ق)، چند حکایت از برخی شیعیان نقل کرده که در مقام امام مهدی(ع) در مسجد سهله، وی را دیدار کرده‌اند؛ مانند حکایت تشرف مرد بقال، تشرف سیدباقر قزوینی و تشرف شخصی که به پدر پیر خود خدمت می‌کرد.[۱۳]
مکان‌های همانند[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در برخی مناطق شیعه‌نشین، مانند ایران، عراق و بحرین، مکان‌های پرشماری منسوب به امام مهدی(ع) وجود داشته،[۱۴] که برخی از آن‌ها عبارت است از:
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ افتتاح مقام الامام المهدی(ع) فی مسجد السهلة المعظم، مسجد السهلة المعظم. دریافت شده در ۱۴ آذر ۱۳۹۸ش.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ زیارتگاههای عراق، ص۱۲۵.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۴.
- ↑ الکافی، ج۳،ص۴۹۵؛ تهذیب الاحکام، ج۲،ص۲۵۲.
- ↑ فضل الکوفة و مساجدها، ص۱۳۴.
- ↑ تاریخ الکوفة، ص۵۵.
- ↑ العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۷۳ و ۱۷۴.
- ↑ نجم الثاقب در احوال امام غایب(ع)، ص۵۸۶ و ۵۸۷.
- ↑ مصباح الزائر، ص۱۰۵.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ مقام‌های حضرت مهدی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۵.
- ↑ العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۵۶.
- ↑ عبقری حسان، ص۵۴۲.
- ↑ نجم ثاقب در احوال امام غایب(ع)، ج۲، ص۵۸۶-۵۸۹ و ۷۴۴-۷۴۶.
- ↑ مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۹۸.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این مقاله برگرفته از کتاب زیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، بخش «مقام‌های مسجد سهله»، ج۱، ص۱۲۵ و مقام‌های حضرت مهدی(ع)در عراق، احمد خامه یار، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره سی‌ام، بهار ۱۳۹۶، ص۱۰۴ است.
- تاریخ کوفه، سید حسین براقی نجفی، ترجمه سعید راد رحیمی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۳۸۸ش.
- تاریخ الکوفة، سیدحسین براقی، دار االضواء، بیروت، ۱۴۰۷ق، (۱۹۸۷م).
- تهذیب الاحکام، محمد بن حسن طوسی، تحقیق السید حسن الموسوی الخرسان، دار الکتب الاسالمیة، تهران، ۱۳۹۰ق.
- زیارتگاههای عراق (معرفی زیارتگاههای مشهور در کشور عراق)، فقیه بحرالعلوم و احمد خامه‌یار، نشر مشعر، تهران، ۱۳۹۵ش.
- العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب الزمان، علی اکبر نهاوندی، تحقیق و تصحیح صادق برزگر بفرویی، حسین احمدی قمی، مسجد مقدس جمکران، قم، 1388ش.
- العتبات المقدسة فی الکوفة، محمد سعید الطریحی، بیروت، ۱۴۰۶ق، (۱۹۸۶م).
- فضل الکوفة و مساجدها، محمد بن جعفر بن مشــهدی، تحقیق محمد سعید الطریحی، دار المرتضی، بیروت، بی‌تا.
- الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، تصحیح علی‌اکبر الغفاری، دار صعب و دار التعارف، بیروت، ۱۴۰۱ق.
- مصباح الزائر، علی بن موسی بن طاووس، تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، قم، ۱۴۱۷ق.
- الموقع الرسمی لمسجد السهلة المعظم.
- نجم ثاقب در احوال امام غایب(ع)، حسین بن محمدتقی نوری، تحقیق صادق برزگر بفرویی، مسجد مقدس جمکران، قم، ۱۳۸۶ش.