مقبره ابن حماد
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| کاربری | زیارتگاه * مقبره |
| مکان | عراق * حله |
| وقایع مرتبط | تردید در شخصیت صاحب مقبره |
| مشخصات | |
| وضعیت | فعال |
مقبره ابن حماد، در شهر حله عراق و نزدیک آرامگاه جمال‌الدین علی بن عبدالعزیز موصلی، مشهور به خلیعی، قرار دارد.
تاریخ‌نویسان در شخصیت صاحب مقبره تردید دارند؛ برخی این زیارتگاه را به ابن‌حماد واسطی، از علمای قرن هفتم هجری، منسوب کرده و عده‌ای نیز این زیارتگاه را به ابن‌حماد حلی، شاعر شیعه مذهب، منسوب نموده‌اند.
موقعیت مرقد
این زیارتگاه، در محله «جامعین» شهر حله، نزدیک زیارتگاه خلیعی موصلی، قرار دارد.
تردید در هویت صاحب مقبره
گروهی از ادبیان و عالمان شیعه، لقب ابن حماد داشته‌اند[۱] که از آن جمله، می‌توان به ابوالحسن علی بن حماد بَصری (متوفای ۴۰۰ه.ق)، شاعر اهل بصره و معاصر شیخ صدوق و سیدمرتضی،[۲][۳] ابن حماد واسطی از علمای قرن هفتم و ابوالحسن محمد بن حماد، از شاعران سده نهم هجری، اشاره کرد.
ابن‌حماد واسطی
برخی این زیارتگاه را به ابن‌حماد واسطی، از علمای قرن هفتم هجری، منسوب داشته‌اند. نام و نسب وی را کمال‌الدین ابوالحسن علی بن حسین بن حماد لیثی واسطی گفته‌اند. او از مشایخ ابن معیه بود و شمس‌الدین جعفر بن محمد بن جعفر بن هبةالله بن نما، از وی روایت کرده است[۴] و خود، از سیدغیاث‌الدین عبدالکریم ابن طاووس، اجازه روایی داشت.[۵]
ابن‌حماد حلی
اما برخی دیگر، این زیارتگاه را به ابن‌حماد حلی، شاعر شیعه مذهب، منسوب نموده‌اند.[۶] او اشعار زیادی در مدح و منقبت و رثای اهل‌بیت پیامبر (ص) داشته و در رقابت با خِلَعی (خلیعی) شاعر و بر وزن و اسلوب قصائد وی، اشعاری سروده است. این رقابت، به قضاوت‌خواهی مقابل ضریح امیرمؤمنان (ع) کشیده شد و شعر خلعی که ابداع و ظرایف بیشتری داشت، برگزیده شد.
پانویس
منابع
- ادب الطف او شعراء الحسین (ع)، جواد شبّر، بیروت، دار المرتضی، ۱۴۰۹ه.ق - ۱۹۸۸م.
- امل الآمل، محمد بن الحسن (الحر العاملی)، بغداد، مکتبة الاندلس، ۱۳۸۵ه.ق
- تعلیقة امل الآمل، میرزا عبدالله افندی اصفهانی، قم، مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی، ۱۴۱۰ه.ق
- دایرةالمعارف تشیع، زیر نظر: احمد صدر حاج سید جوادی، بهاءالدین خرمشاهی و کامران فانی. تهران، نشر شهید محبی.
- اعیان الشیعه، السید محسن الامین، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۶ه.ق - ۱۹۸۶م.